Nguồn: Colum Lynch, Foreign Policy
Diên Vỹ, X-Cafe chuyển ngữ
01.11.2010
Trong khi Ban Ki-moon hoàn thành việc chuẩn bị cho chuyến thăm viếng Bắc Kinh vào tuần này, một trong trong những cố vấn tối cao của ông, Sa Tổ Khang, đã đến Trung Quốc để trao tặng một giải thưởng cho một vị tướng về hưu, người từng ra lệnh cho quân đội bắn vào những thường dân tay không trong cuộc đàn áp tại Quảng trường Thiên An Môn năm 1989.
Sa Tổ Khang, Phó Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc về Các Vấn đề Kinh tế và Xã hội, đã trao tặng Giải thưởng Thế giới Hài hoà - một tấm thuỷ tinh được cắt theo hình chim bồ câu - cho cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Thượng tướng Trì Hạo Điền, để vinh danh ông trong những đóng góp không được nói rõ đến hoà bình thế giới, căn cứ theo tường thuật của báo chí nhà nước Trung Quốc. Quỹ Thế giới Hài hoà, một tổ chức từ thiện tư nhân của một doanh nhân tên Frank Liu đã khởi xướng giải thưởng này.
Không rõ là việc có mặt của Sa tại lễ tặng giải này là một cử chỉ nhằm cho thấy sự thấu hiểu di sản nhân quyền đầy vấn đề của Trung Quốc hay không. Trung Quốc đã phải đối diện với giám sát nghiêm ngặt về thành tích nhân quyền kể từ khi Lưu Hiểu Ba, một người cổ vũ dân chủ đang bị cầm tù từng tham gia vào cuộc biểu tình tại Quảng trường Thiên An Môn, vừa được trao giải Nobel Hoà bình. Nhưng Ban đã phản ứng lại với việc công bố kết quả giải Nobel bằng cách đưa ra một nhận định trong đó đặc biệt đặt vấn đề về ý nghĩa việc lựa chọn uỷ ban tặng giải, và ông cũng đã miễn cưỡng công khai lên tiếng quan tâm về việc người vợ của Lưu bị giam giữ tại gia. Thậm chí tại một buổi họp hôm thứ Hai với Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, Ban cũng đã chẳng đề cập đến vấn đề nhân quyền.
Một số quan chức nói rằng Sa, một người Trung Quốc nhiệt tình theo chủ nghĩa dân tộc, có thể đã tham gia vào một hoạt động tự do quảng bá cho Trung Quốc, hoặc chỉ đơn giản là một hành động thiện chí cá nhân đối với vị doanh nhân giàu có từng ủng hộ tài chánh cho các hoạt động của Liên Hiệp Quốc. Văn phòng của Sa đã từ chối nhận định, và đề nghị phóng viên nên gọi điện cho những người tổ chức buổi lễ. Quỹ Thế giới Hài hoà, cũng từ chối trả lời. Các viên chức tại văn phòng của Ban nói rằng họ đã không biết được việc Sa tham dự vào sự kiện này. "Đây là lần đầu tiên chúng tôi nghe tin này," Martin Nesirky, phát ngôn viên đứng đầu đã nói với trang Turtle Bay (thuộc Financial Times), "hiện tại thì tôi không có nhận định gì thêm."
Các quan chức Liên Hiệp Quốc nói rằng không có luật lệ cụ thể ngăn cấm việc nhân viên Liên Hiệp Quốc đại diện một tổ chức từ thiện tư nhân trao tặng một giải thưởng. Nhưng điều lệ cho nhân viên bắt buộc họ "giữ vững và tôn trọng những nguyên tắc đặt ra trong Hiến chương, bao gồm lòng tin vào những quyền căn bản của con người." Những điều luật này cấm nhân viên Liên Hiệp Quốc nhận hướng dẫn từ bất cứ chính phủ hoặc cơ quan nào bên ngoài tổ chức Liên Hiệp Quốc. Những luật lệ cũng yêu cầu "tránh những hành động và đặc biệt là bất cứ hình thức công bố nào có thể gây ảnh hưởng bất lợi đến chức vụ của mình hoặc ảnh hưởng đến những yêu cầu về tính chính trực, độc lập và công bằng của chức vụ ấy."
Tuy nhiên, lễ trao giải thưởng này cũng đã góp thêm vào một sự kiện khó xử của Sa, người đang khó khăn để thích ứng với đời sống của một công bộc thế giới. Việc này cũng gây ảnh hưởng không tốt đến Ban. Tháng trước, Sa đã là nổi đình đám trong cộng đồng quốc tế sau khi chỉ trích vị tổng thư ký Liên Hiệp Quốc say rượu tại một buổi họp giải lao của Liên Hiệp Quốc.
Tướng Trì Hạo Điền, người từng nhận giải thưởng Anh hùng Nhân dân Trung Quốc, đã từng là Tham mưu trưởng Quân đội Giải phóng Nhân dân trong cuộc đàn áp Thiên An Môn, dẫn đến việc giết hại hơn 3.000 thường dân. Trì đã công khai bảo vệ hành động của quân đội, nhưng cũng không công nhận là đã ra lệnh bắn giết những người biểu tình tay không.
"Là Tham mưu trưởng ông đã có mặt tại hàng loạt các buổi họp quan trọng về việc đàn áp nhưng không có ghi chép nào về việc ông đã nói những gì," Andrew J. Nathan, một giáo sư về chính trị Trung Quốc tại Đại học Columbia nói. "Rõ ràng ông ta là một trong những sĩ quan chủ chốt thực hiện mệnh lệnh đàn áp nhưng tôi không thể tìm ra trong những tài liệu về vai trò cụ thể của ông ta trong cái nhóm ít người này."
"Tôi không biết Quỹ Thế giới Hài hoà này là ai, nhưng tôi cho rằng họ đại diện cho bàn tay khéo léo của Bộ Tuyên truyền trong việc mở rộng quyền lực mềm của Trung Quốc," Nathan nói. "Tôi cho rằng đây là một sự đáp trả đối với Giải Nobel Hoà bình."
Quỹ Thế giới Hài hoà được thành lập vào năm 2004 nhằm "quảng bá những ý tưởng và nguyên tắc của Hiến chương Liên Hiệp Quốc và Tuyên ngôn Quốc tế," căn cứ theo tuyên bố trên trang chủ của tổ chức này. Quỹ này "chú tâm vào việc phát triển Văn hoá Hoà bình và Môi trường Bền vững cho mọi người."
Từ năm 2005, quỹ này thường xuyên tổ chức những buổi lễ gióng Chuông Hài hoà vì Hoà bình, được đúc từ vỏ đạn do chính phủ Trung Quốc tặng cũng như những kim loại vụn do học sinh Trung Quốc thâu nhặt. Họ đang tìm cách gây quỹ để đúc thêm nhiều chiếc chuông tương tự.
Các quan chức cao cấp của Liên Hiệp Quốc, bao gồm cựu Tổng Thư ký Kofi Annan và Phó Tổng Thư ký Asha-Rose Migiro cũng đã từng gióng Chuông Hài hoà vì Hoà bình tại các buổi lễ. Năm 2008, tổ chức này tự nhận rằng người sáng lập Frank Liu đã được phụ tá của Sa là Guido Bertucci chọn làm phát ngôn viên cho Diễn đàn Thế giới của Liên Hiệp Quốc, một cơ quan chuyên phát triển ngành quản lý công. Không có thông tin đề cập về Liu tại trang chủ của Diễn đàn này.
Tổ chức này đã đóng góp tài chính cho những hoạt động trước đây của Liên Hiệp Quốc, bao gồm việc cam kết tài trợ một buổi hoà nhạc vào năm 2009 do văn phòng đối ngoại, bộ phận gìn giữ hoà bình của Liên Hiệp Quốc và một tổ chức tư nhân tên Dự án Văn hoá tổ chức. Trong một bức thư gửi cho Liu vào năm 2009, được Inner City Press xuất bản, Phó Tổng Thư ký về Gìn giữ Hoà bình Alain Le Roy đã có lời cám ơn Liu.
"Sự ủng hộ của ông thì vô cùng quan trọng đối với chúng tôi," Le Roy viết. "Chúng tôi hân hạnh mời ông đến Phòng Hội nghị Cơ quan, nơi đó ông sẽ được trình bày một báo cáo đầy đủ về tình hình hoạt động từ các chuyến gin giữ hoà bình của chúng tôi thực hiện trên toàn cầu. Thêm vào đó, chúng tôi hân hạnh mời ông tham quan trung tâm làm việc của Cơ quan, nơi các nhân viên chúng tôi theo dõi những diễn biến trên toàn cầu 24 tiếng một ngày, bảy ngày một tuần."
------------------
.
.
.
No comments:
Post a Comment