Ben Bland, Financial Times
Đặng Khương chuyển ngữ, CTV Phía Trước
25/11/2011
Phía Trước - Việc bổ nhiệm con trai 35 tuổi Nguyễn Thanh Nghị của thủ tướng lên thành Thứ trưởng trẻ nhất ở Việt Nam đã làm nhiều người đặt dấu hỏi trong một chế độ đang vật lộn trong việc cần thiết thu hút nhân tài nhằm vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng hiện nay.
Đây là một câu chuyện quá quen thuộc đáng buồn và được đưa ra chỉ vài ngày sau khi một công ty đầu tư đứng đầu bởi Nguyễn Thanh Phượng – con gái của thủ tướng – nhảy sang lĩnh vực ngân hàng với sự hỗ trợ của một trong những ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước lớn nhất tại Việt Nam.
“Đây là những bước tiến hết sức trắng trợn,” một người thân cận cũ của Đảng Cộng sản cho biết, với sự lo lắng rằng phe nhóm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã thay thế hệ thống chính trị trước đây nhiều hơn là sự đồng thuận.
Về phương diện lịch sử, chính quyền trung ương đã vật lộn trong việc thi hành các chínhsách trên 63 tỉnh thành ở Việt Nam. Các nhà phê bình cho rằng đất nước đang cần các nhà lãnh đạo mạnh mẽ, nhưng đồng thời cũng cần phải có một sân chơi công bằng cho tất cả mọi người.
“Đây là những bước tiến hết sức trắng trợn,” một người thân cận cũ của Đảng Cộng sản cho biết, với sự lo lắng rằng phe nhóm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã thay thế hệ thống chính trị trước đây nhiều hơn là sự đồng thuận.
Về phương diện lịch sử, chính quyền trung ương đã vật lộn trong việc thi hành các chínhsách trên 63 tỉnh thành ở Việt Nam. Các nhà phê bình cho rằng đất nước đang cần các nhà lãnh đạo mạnh mẽ, nhưng đồng thời cũng cần phải có một sân chơi công bằng cho tất cả mọi người.
Các nhà ngoại giao nước ngoài và bình luận gia trong Đảng tin tưởng rằng ông Dũng đã củng cố vị trí của mình sau khi giành chiến thắng ghế Thủ tướng nhiệm kỳ thứ hai trong đầu năm nay, bằng cách tiến lại gần hơn với các quan chức an ninh nội bộ. Tương tự như rất nhiều nhà báo Việt Nam và các nhà hoạt động xã hội dân sự, họ đổ lỗi rằng phe nhóm này đã dựng lên các cuộc đàn áp tự do ngôn luận và tranh luận công khai trong thời điểm phát triển đất nước quan trọng như hiện nay.
Trong lúc ngày càng có nhiều vấn đề tiếp tục gia tăng, các quan chức đã phá vỡ những điều cấm kỵ với các lập luận rằng Đảng Cộng sản cầm quyền cần phải thay đổi nhằm giải quyết những thách thức phức tạp và nền kinh tế hội nhập toàn cầu trong thế kỷ 21.
Đỗ Minh Cường, giáo sư hiện đang làm việc tại Vụ Đào tạo bồi dưỡng cán bộ, Ban Tổ chức Trung Ương, tranh luận trong một cuộc họp của Đảng gần đây về vai trò lãnh đạo, rằng “nếu Bill Gates làm việc tại Việt Nam thì ông thậm chí sẽ không thể nào trở thành người đứng đầu trong một bộ phận của chính phủ được” bởi vì các tiêu chí tuyển lựa và đề cử quá cứng nhắc sẽ bóp nghẹt những tài năng này.
Trong lúc ngày càng có nhiều vấn đề tiếp tục gia tăng, các quan chức đã phá vỡ những điều cấm kỵ với các lập luận rằng Đảng Cộng sản cầm quyền cần phải thay đổi nhằm giải quyết những thách thức phức tạp và nền kinh tế hội nhập toàn cầu trong thế kỷ 21.
Đỗ Minh Cường, giáo sư hiện đang làm việc tại Vụ Đào tạo bồi dưỡng cán bộ, Ban Tổ chức Trung Ương, tranh luận trong một cuộc họp của Đảng gần đây về vai trò lãnh đạo, rằng “nếu Bill Gates làm việc tại Việt Nam thì ông thậm chí sẽ không thể nào trở thành người đứng đầu trong một bộ phận của chính phủ được” bởi vì các tiêu chí tuyển lựa và đề cử quá cứng nhắc sẽ bóp nghẹt những tài năng này.
“Trước đây, Việt Nam đã phát triển bằng cách khai thác tài nguyên thiên nhiên thay vì sử dụng tư duy chiến lược để hiểu làm thế nào để phát triển ổn định”, ông cho biết và nhấn mạnh rằng đây là những quan điểm của ông trên phương diện một nhà nghiên cứu, chứ không phải là quan điểm chính thức của Đảng.
Lê Xuân Bá, giám đốc của Viện Quản lý Kinh tế Trung ương – cơ quan nghiên cứu của chính phủ – đồng ý rằng các quan chức Việt Nam cần phải tiếp cận cách thức phát triển hoàn toàn khác.
“Tái cơ cấu kinh tế nên bắt đầu từ cách thay đổi suy nghĩ của chúng ta”, ông nói tại một diễn đàn của chính phủ hồi tháng trước. “Nếu chúng ta bám vào tâm lý cũ, chúng ta không bao giờ có thể thay đổi mô hình tăng trưởng.”
Ông Cường nói rằng trong khi khu vực tư nhân đang tuyển dụng và giữ chân các tài năng Việt tốt hơn, bao gồm hàng ngàn sinh viên tốt nghiệp trở về từ các trường đại học ở phương Tây mỗi năm, thì trong lĩnh vực thuộc nhà nước và Đảng đang mất đi những người tốt bởi vì họ vẫn còn “làm việc theo cách thức cũ và trả mức lương quá thấp”.
Ông ước tính rằng có khoảng 17.000 người đã rời bỏ lĩnh vực nhà nước để làm việc cho các công ty tư nhân từ năm 2009 đến 2010, nhằm tìm kiếm cơ hội lương bổng tốt hơn, môi trường tự do sáng tạo hơn cũng như được chủ công ty hỗ trợ nhiều hơn.
Fiachra McCana, trưởng nhóm nghiên cứu tại Hồ Chí Minh City Securitites, nói rằng – như ở Nhật Bản, nơi ông từng làm việc – văn hóa chính trị ở Việt Nam quá quan liêu và định hướng đồng thuận đã thúc đẩy lo ngại cho sự rủi ro.
“Không ai ca ngợi nếu bạn, là một quan chức, nghĩ ra một ý tưởng rực rỡ,” ông nói. “Nhưng nếu bạn chấp nhận rủi ro và bất cứ sự cố nào có trục trặc thì sự nghiệp của bạn xem như hư hỏng. Bất kỳ các hình thức cải cách triệt nào cũng chỉ có thể thực hiện được vào lúc xảy ra khủng hoảng.”
Trong khi Liên Hiệp Quốc, Ngân hàng Thế giới và các nhà tài trợ khác đã cung cấp hàng trăm triệu đô la trong “quỹ xây dựng năng lực” thì một số nhà quan sát tin rằng số tiền đó vẫn không đủ.
Một nhân vật cao cấp trong Đảng – người đã buộc phải thôi việc tại một công ty kiểm soát bởi nhà nước vì có cách tiếp cận trái với thông lệ – cho biết rằng, “Đảng Cộng sản cần có dân chủ thực sự, chứ không phải cuộc bầu cử giả mạo, nếu họ muốn thu hút và phát triển các nhà lãnh đạo tài năng trong tương lai”.
---------------------------
BBC
Cập nhật: 14:11 GMT - thứ năm, 24 tháng 11, 2011
Phóng viên Ben Bland của tờ Financial Times tại Hà Nội vừa có bài nhận định về vấn đề sử dụng người tài trong bối cảnh chính trị độc đảng ở Việt Nam.
Tác giả mở đầu bằng câu chuyện bổ nhiệm ông Nguyễn Thanh Nghị, 35 tuổi, con trai của thủ tướng Dũng, thành thứ trưởng trẻ nhất của Việt Nam gần đây đã gây sửng sốt tại một chế độ đang phải chật vật thu hút nhân tài cần có để vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế sâu rộng.
Đây là chuyện thật ngán ngẩm nhưng cũng quen tai và diễn ra chỉ vài ngày sau khi một công ty đầu tư do bà Nguyễn Thanh Phượng, con gái của thủ tướng, làm chủ đã lấn sang mảng ngân hàng với sự hậu thuẫn của một trong những ngân hàng quốc doanh lớn nhất tại Việt Nam.
"Đây là những bước đi trơ trẽn," một người thuộc lớp lão thành của Đảng Cộng sản Việt Nam nói.
"Đây là những bước đi trơ trẽn," một người thuộc lớp lão thành của Đảng Cộng sản Việt Nam nói.
Người này cũng bất bình với thực trạng của thời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khi chính trị phe nhóm đang thay thế hệ thống chính trị trước đây vốn tìm kiếm sự đồng thuận nhiều hơn.
Giới ngoại giao nước ngoài và giới chỉ trích trong Đảng tin rằng ông Dũng đã củng cố vị trí của mình sau khi giành chiến lợi cho nhiệm kỳ thứ hai làm Thủ tướng trong năm nay bằng cách áp sát hơn giới an ninh nội vụ.
Đánh giá này cũng giống như nhận định của rất nhiều nhà báo Việt Nam và các nhà hoạt động xã hội dân sự, họ đổ lỗi cho phe cánh này đã trấn áp tự do ngôn luận và những tranh luận công khai tại một thời khắc hết sức quan trọng cho sự phát triển của đất nước.
Trong bối cảnh nhiều vấn đề tiếp tục chồng chất, những quan chức ưa nói thẳng đã phá lệ bằng cách biện luận rằng Đảng Cộng sản cầm quyền phải thay đổi để giải quyết những thách thức phức tạp của thế kỷ 21, cũng như thách thức của nền kinh tế đã hội nhập với toàn cầu.
Trong bối cảnh nhiều vấn đề tiếp tục chồng chất, những quan chức ưa nói thẳng đã phá lệ bằng cách biện luận rằng Đảng Cộng sản cầm quyền phải thay đổi để giải quyết những thách thức phức tạp của thế kỷ 21, cũng như thách thức của nền kinh tế đã hội nhập với toàn cầu.
'Đổi mới cái đầu'
Phó giáo sư, tiến sỹ Đỗ Minh Cương, làm việc tại Vụ Đào tạo bồi dưỡng cán bộ, Ban Tổ chức Trung Ương, nói tại một phiên tranh luận của Đảng Bộ về vai trò lãnh đạo rằng "nếu ông Bill Gates có làm việc tại Việt Nam thì chính ông sẽ không thể nào ngoi lên được ghế vụ trưởng trong chính phủ" bởi các tiêu chí cứng nhắc xét duyệt việc đề bạt đã bóp chết tài năng.
"Trước đây, Việt Nam đã phát triển bằng cách khai thác tài nguyên thiên nhiên hơn là sử dụng tư duy chiến lược để hiểu được làm sao có thể phát triển bền vững," ông nói với Financial Times và nhấn mạnh rằng đây là quan điểm của ông như một nhà nghiên cứu, chứ không phải là lập trường chính thức của Đảng.
Ông Lê Xuân Bá, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cơ quan nghiên cứu của chính phủ, đồng ý rằng giới quan chức Việt Nam cần phải có cách tiếp cận hoàn toàn khác.
"Tái cơ cấu kinh tế nên phải được bắt đầu bằng việc đổi mới cái đầu," ông nói tại một diễn đàn của chính phủ hồi tháng trước. "Nếu chúng ta cứ bám vào cách nghĩ cũ, thì chúng ta sẽ không bao giờ có thể thay đổi mô hình tăng trưởng của chúng ta được."
Tiến sỹ Đỗ Minh Cương nói rằng trong khi khu vực tư nhân làm tốt hơn nhiều trong việc tuyển dụng và giữ nhân viên người Việt có tài, bao gồm hàng ngàn sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học ở phương Tây về nước hàng năm, thì khu vực nhà nước và các cơ quan trong Đảng đang mất đi những người tốt bởi vì họ vẫn còn "đi theo cách làm cũ và trả lương thấp".
Ông ước tính rằng 17.000 người đã rời khỏi nhà nước sang làm cho khu vực tư nhân từ năm 2009 tới 2010 để được trả lương cao hơn, tự do sáng tạo hơn và được chủ lao động hỗ trợ nhiều hơn.
"Trước đây, Việt Nam đã phát triển bằng cách khai thác tài nguyên thiên nhiên hơn là sử dụng tư duy chiến lược để hiểu được làm sao có thể phát triển bền vững," ông nói với Financial Times và nhấn mạnh rằng đây là quan điểm của ông như một nhà nghiên cứu, chứ không phải là lập trường chính thức của Đảng.
Ông Lê Xuân Bá, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cơ quan nghiên cứu của chính phủ, đồng ý rằng giới quan chức Việt Nam cần phải có cách tiếp cận hoàn toàn khác.
"Tái cơ cấu kinh tế nên phải được bắt đầu bằng việc đổi mới cái đầu," ông nói tại một diễn đàn của chính phủ hồi tháng trước. "Nếu chúng ta cứ bám vào cách nghĩ cũ, thì chúng ta sẽ không bao giờ có thể thay đổi mô hình tăng trưởng của chúng ta được."
Tiến sỹ Đỗ Minh Cương nói rằng trong khi khu vực tư nhân làm tốt hơn nhiều trong việc tuyển dụng và giữ nhân viên người Việt có tài, bao gồm hàng ngàn sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học ở phương Tây về nước hàng năm, thì khu vực nhà nước và các cơ quan trong Đảng đang mất đi những người tốt bởi vì họ vẫn còn "đi theo cách làm cũ và trả lương thấp".
Ông ước tính rằng 17.000 người đã rời khỏi nhà nước sang làm cho khu vực tư nhân từ năm 2009 tới 2010 để được trả lương cao hơn, tự do sáng tạo hơn và được chủ lao động hỗ trợ nhiều hơn.
Fiachra McCana, trưởng nhóm nghiên cứu tại Ho Chi Minh City Securities, nói rằng – giống như ở Nhật Bản, nơi ông từng làm việc – nạn quan liêu quá mức và văn hóa chính trị dựa vào sự đồng thuận là cái nôi nuôi dưỡng thực trạng tránh làm gì có rủi ro.
"Chẳng ai khen bạn vì đã đưa ra được một ý tưởng nếu bạn đang là quan chức," ông nói.
"Chẳng ai khen bạn vì đã đưa ra được một ý tưởng nếu bạn đang là quan chức," ông nói.
"Nhưng nếu bạn không ngại rủi ro và rồi bất cứ điều gì đó trục trặc xảy ra thì sự nghiệp của bạn sẽ bị tổn hại. Thực sự là chỉ vào lúc có khủng hoảng thì bất kỳ hình thức cải cách mạnh bạo nào cũng sẽ có thể được chấp nhận. "
Trong khi Liên Hiệp Quốc, Ngân hàng Thế giới và các tổ chức cấp viện khác đã cung cấp hàng trăm triệu đôla cho các quỹ “xây dựng năng lực", một số nhà quan sát tin rằng chỉ có tiền thôi là không đủ.
"Đảng Cộng sản cần có dân chủ thực sự, chứ không phải là bầu cử giả tạo nếu Đảng muốn thu hút và nuôi dưỡng các nhà lãnh đạo tài năng mà chúng ta cần cho tương lai", một đảng viên có thâm niên bị đuổi việc nói.
Trong khi Liên Hiệp Quốc, Ngân hàng Thế giới và các tổ chức cấp viện khác đã cung cấp hàng trăm triệu đôla cho các quỹ “xây dựng năng lực", một số nhà quan sát tin rằng chỉ có tiền thôi là không đủ.
"Đảng Cộng sản cần có dân chủ thực sự, chứ không phải là bầu cử giả tạo nếu Đảng muốn thu hút và nuôi dưỡng các nhà lãnh đạo tài năng mà chúng ta cần cho tương lai", một đảng viên có thâm niên bị đuổi việc nói.
Ông từng làm tại một công ty nhà nước và là người có cách tiếp cận không theo khuôn khổ của môi trường làm việc này.
Bài viết được trích lược từ blog của Ben Bland, phóng viên thường trú của Financial Times tại Hà Nội
Các bài liên quan :
.
.
.
No comments:
Post a Comment