Tuesday, June 9, 2009

BA LAN KỶ NIỆM 20 NĂM NGÀY BẦU CỬ TỰ DO

Ba Lan kỷ niệm 20 năm ngày tổ chức bầu cử tự do
Vân Anh, thông tín viên RFA
2009-06-09
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Poland-commemorates-the-20th-year-of-first-free-election-VAnh-06092009155731.html
Ba Lan vừa tổ chức trọng thể lễ kỷ niệm lần thứ 20 ngày nứơc này lần đầu tiên tổ chức một cuộc bầu cử tự do, sự kiện dẫn đến sự sụp đổ chế độ Cộng sản tại Ba Lan và các nứơc Đông Âu cũng như Liên Sô.

Nhân dịp này nguyên thủ quốc gia các nước lân cận hội tụ về Ba Lan
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Poland-commemorates-the-20th-year-of-first-free-election-VAnh-06092009155731.html/TadeuszMazowiecki-250.jpg

Nữ Thủ tuớng Đức Angela Merkel nói trong lễ kỷ niệm về ‘ý nghĩa lịch sử’ của chuyển đổi tại Ba Lan và mùng 4 tháng 6 không chỉ là ngày vui của Ba Lan mà của cả Châu Âu.
Tương tự như vậy, nguyên thủ quốc gia các nước khác như Bulgaria, Lituania, Romania dùng các mỹ từ tôn vinh công trạng của Ba Lan.
Biểu tượng cho cuộc cách mạng, xuất thân từ Tiệp, ông Vaclav Havel thì nói mùng 4 tháng 6 trên hết phải là cơ hội để gửi tới các quốc gia còn đang bị kìm kẹp thông điệp tự do.

Nâng cốc cho tự do

Tại Ba Lan, trong những ngày qua, chúng tôi có cơ hội tham gia các hoạt động kỷ niệm sự kiện lịch sử này, vốn được tổ chức rầm rộ trên cả nước, với rất nhiều hình thức khác nhau, từ các hội thảo chuyên gia, các buổi lễ long trọng, tới các buổi hòa nhạc mở thu hút hàng vạn khán giả, rồi bao nhiêu chiến dịch huy động trường học, các tổ chức phi chính phủ tham gia kỷ niệm ngày bầu cử với khẩu hiệu: ‘nâng cốc cho tự do’ hay: ‘cùng nhau 1989 – 2009 và xa hơn nữa’…

Diễn viên Maja Komorowska: Chúng tôi đã thể hiện trí tuệ, sự khẳng khái của mình trong những năm tháng gian tuân. Ảnh: Thu Hương/RFA
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Poland-commemorates-the-20th-year-of-first-free-election-VAnh-06092009155731.html/MajaKomorowska-250.jpg

Không thể không cảm nhận không khí hân hoan của người dân. Họ tự hào về vai trò đặc biệt của Ba Lan và người Ba Lan trong chuyển biến lịch sử cận đại Châu Âu.
Tham gia các hoạt động kỉ niệm, chúng tôi có mặt trên quảng trường Hiến Pháp giữa trung tâm thủ đô Ba Lan, gặp các nhân vật kỳ cựu của Phong trào Đoàn Kết tại một tụ điểm là quán cà-phê với tên gọi rất trung hợp với quá khứ của nó, ‘Niespodzianka’ (Bất ngờ), nơi 20 năm trước được dùng làm ‘trụ sở’ của Ban bầu cử của Công Đoàn Đoàn Kết.
‘Bất ngờ’ vì 20 năm trước, chính đảng cộng sản từng kết luận trước bầu cử rằng phần thắng sẽ thuộc về mình và yên tâm cho phép tổ chức bầu cử tự do.
Còn bất ngờ của chúng tôi trong lễ kỷ niệm là được gặp thủ tướng đầu tiên của Ba Lan, ông Tadeusz Mazowiecki và nữ diễn viên lừng danh, Maja Komorowska từng nhập vai trong nhiều phim, kịch vốn bị chính quyền cộng sản trước kia coi là nhạy cảm, chúng tôi đặt câu hỏi về các họat động nghệ thuật của nghệ sĩ thời kìm kẹp.

Bà Maja Komorowska tâm sự:
“Chúng tôi, nghệ sĩ, phải sống dưới chế độ cộng sản và trong suốt quá trình đó, nghệ thuật bị kiểm duyệt. Nhưng sẽ không công bằng nếu nói, rằng nghệ thuật không phát triển hồi cộng sản. Nghệ thuật phát triển bởi các nghệ sĩ chúng tôi có phương pháp riêng để qua mặt kiểm duyệt, và chúng tôi thể hiện trí tuệ, sự khẳng khái của mình trong những năm tháng gian tuân của thiết quân luật.
Trong thời kỳ gay cấn chúng tôi còn tẩy chay đài truyền hình và sàn diễn để phản đối kiểm duyệt. Chính vì sự quả quyết của nghệ sĩ, chúng tôi tạo được không gian cho nghệ thuật và nghệ thuật trở thành chốn nương tựa quan trọng của cuộc sống người dân những năm tháng độc tài.”

Ba Lan không cộng sản
Người ta nâng ly và hân hoan hát bài chúc tụng ‘Trăm tuổi’ đón mừng thủ tướng không cộng sản đầu tiên của Ba Lan Tadeusz Mazowiecki tới thăm lại nơi mà đầu não của phong trào Đoàn Kết 20 năm trước tụ họp chuẩn bị cho bầu cử tự do.

Riêng cho đài RFA, ông Tadeusz Mazowiecki nói chìa khóa của thành công là cứng rắn và thận trọng: “Chúng tôi cứng rắn và cẩn trọng. Qua hành vi hòa bình, bất bạo động của mình, chúng tôi đã giải thể cả một đế chế lớn nhất là cộng sản. Ở Ba Lan người ta có câu "giọt nước chảy mãi thì đá cũng phải mòn”, đó cũng là điều tôi muốn chúc người dân Việt Nam và người của mọi quốc gia chưa có dân chủ, tự do.”

Nhân dịp này, người ta vẫn bàn luận và nghiên cứu rất nhiều về sự kiện trọng đại là bầu cử tự do đưa tới thắng thế cho phe dân chủ dù trước đó, với 35% ghế quốc hội theo thỏa thuận Bàn Tròn, phe dân chủ chịu nhận phần lép vế. Vai trò của nhà thờ và Giáo Hoàng người Ba Lan, John Paul II, vẫn được ghi nhận như một điều kiện tất yếu và không thể phủ nhận của sự chuyển đổi tưởng như không thể có tại Ba Lan 20 năm trước.

(Vân Anh, thông tín viên RFA tại Ba Lan)

Copyright © 1998-2009 Radio Free Asia. All rights reserved.

No comments: