Hôm nay 8/10, Tòa án Nhân dân Thị xã Kỳ Anh (Hà
Tĩnh) đã trả lại đơn kiện Formosa của hơn 500 người dân ở Quỳnh Lưu (Nghệ An)
đòi bồi thường thiệt hại.
Về lý do trả lại đơn kiện, ông Nguyễn Văn Thắng –
Chánh án TAND tỉnh Hà Tĩnh cho biết lý do: (1) căn cứ vào khoản 5 điều 189 Bộ
luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS) “kèm theo đơn khởi kiện phải có các tài liệu, chứng
cứ chứng minh lợi ích quyền lợi hợp pháp bị xâm phạm; và (2) căn cứ vào Điểm C
khoản 1 điều 192 BLTTDS “sự việc đã được giải quyết bằng quyết định đã có hiệu
lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền” – tức là đã có Quyết định 1880 của Thủ
tướng Chính phủ vào hôm 29/9 về giải quyết bồi thường thiệt hại.
Dựa
vào 2 căn cứ nêu trên để tòa án đi đến quyết định trả lại đơn khởi kiện Formosa
là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng dân sự, bởi các lý do sau:
1. Trả lại đơn kiện vì lý do liên quan đến tài liệu,
chứng cứ là không có căn cứ
Căn cứ vào điều 192 BLTTDS quy định, thẩm phán chỉ
có thể trả lại đơn kiện cho các trường hợp cụ thể như sau:
(a) Người khởi kiện không có quyền khởi kiện […]
b) Chưa có đủ điều kiện khởi kiện theo quy định của pháp luật.
c) Sự việc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật […]
d) Hết thời hạn quy định […]
đ) Vụ án không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án;
e) Người khởi kiện không sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện theo yêu cầu của Thẩm phán […]
g) Người khởi kiện rút đơn khởi kiện.
(a) Người khởi kiện không có quyền khởi kiện […]
b) Chưa có đủ điều kiện khởi kiện theo quy định của pháp luật.
c) Sự việc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật […]
d) Hết thời hạn quy định […]
đ) Vụ án không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án;
e) Người khởi kiện không sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện theo yêu cầu của Thẩm phán […]
g) Người khởi kiện rút đơn khởi kiện.
Quy định này cho thấy, lý do “trả lại đơn kiện” khi
và chỉ khi rơi vào 1 trong 7 trường hợp nêu trên. Trường hợp liên quan đến tài
liệu và chứng cứ không được xem là lý do hợp lệ để trả lại đơn khởi kiện của
người dân.
Liên quan đến việc cung cấp tài liệu, chứng cứ, theo
Khoản 5 Điều 189 BLTTDS đã quy định rõ: “Trường hợp vì lý do khách quan mà người
khởi kiện không thể nộp đầy đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện thì họ
phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của
người khởi kiện bị xâm phạm. Người khởi kiện bổ sung hoặc giao nộp bổ sung tài
liệu, chứng cứ khác theo yêu cầu của Tòa án trong quá trình giải quyết vụ án.”
Như vậy, trong trường hợp người dân kiện Formosa
không cung cấp đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện, thì trước tiên Tòa
án phải yêu cầu người khởi kiện bổ sung tài liệu, chứng cứ, chứ không thể ra
ngay một quyết định trả lại đơn kiện của người dân. Tòa chỉ có thể trả lại đơn
khởi kiện vì lý do này khi Người khởi kiện đã không sửa đổi, bổ sung đơn khởi
kiện theo yêu cầu của Thẩm phán như điểm e, khoản 1, điều 192 đã quy định.
2. Quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã…
sai thẩm quyền (Quyết định 1880 của Thủ tướng Chính phủ)
Lý do thứ hai để tòa để bác đơn khởi kiện là căn cứ
vào điểm C khoản 1 Điều 192 “sự việc đã được giải quyết bằng quyết định đã có
hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền” – tức Quyết định 1880 của Thủ tướng
Chính phủ về định mức bồi thường thiệt hại.
Về mặt pháp lý, Quyết định 1880 của Thủ tướng Chính
phủ quy định về mức giá bồi thường thiệt hại là một quyết định trái luật vì sai
thẩm quyền và cả nội dung.
Căn cứ vào khoản 3 điều 61 Luật Bảo vệ Môi trường
quy định tranh chấp trong lĩnh vực môi trường là tranh chấp bồi thường thiệt hại
ngoài hợp đồng; và căn cứ vào khoản 6 điều 26 BLTTDS quy định rõ: “Tranh chấp về
bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án”.
Như vậy, vụ việc hơn 500 người dân này khởi kiện
Formosa là khởi kiện về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, và thẩm quyền giải
quyết về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng sẽ “thuộc về Tòa Án”, chứ không thể
bằng một Quyết định của Thủ tướng Chính Phủ. Thủ tướng Chính phủ không có thẩm
quyền giải quyết về tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng trong quan hệ
dân sự.
Như vậy, Quyết định 1880 của Thủ tướng Chính phủ về
định mức bồi thường thiệt hại là hành vi tùy tiện áp đặt mức giá bồi thường thiệt
hại, và cưỡng ép lên người dân bị thiệt hại. Đây là một Quyết định về sai nội
dung và thẩm quyền.
Nếu ở một quốc gia có hệ thống tòa án độc lập, thì
Quyết định này của Thủ tướng Chính phủ sẽ bị dân chúng kiện cho lên bờ xuống ruộng.
Nhưng hệ thống pháp luật và tòa án Việt Nam không thể “rờ” tới nổi những Quyết
định như vậy của Thủ tướng Chính phủ vì nó không là đối tượng được khởi kiện ra
tòa án.
Vì vậy, Tòa án Thị xã Kỳ Anh dựa vào Quyết định 1880
của Thủ tướng Chính phủ để cho rằng “sự việc đã được giải quyết bằng quyết định
đã có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền” để trả lại đơn khởi kiện của
nạn nhân Formosa là một hành vi nối tiếp cái sai của Thủ tướng Chính phủ. Tòa
án đã không thực hiện đúng quy định về thẩm quyền giải quyết của mình mà Bộ luật
TTDS đã quy định.
Từ những sai lầm pháp luật này của Tòa án Thị xã Kỳ
Anh, có thể dẫn đến sự mất niềm tin của người dân bị thiệt hại vào các cơ quan
bảo vệ pháp luật. Điều này sẽ dẫn đến những tại hại khó lường khi mà dân chúng
đi đến quyết định từ bỏ con đường đấu tranh pháp lý.
------------------
Tòa án trả lại hơn 500 đơn kiện Formosa Hà Tĩnh
Đ.
Lam -
PLTP
Thứ Bảy, ngày 8/10/2016 – 12:28
(PLO)- Sáng 8-10, tại Hội nghị giao ban báo chí
tháng 9-2016 tỉnh Hà Tĩnh, ông Nguyễn Văn Thắng, Chánh án TAND tỉnh Hà Tĩnh,
báo cáo việc xử lý 506 đơn khởi kiện Công ty Formosa Hà Tĩnh của người
dân huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An).
“Chiều 5-10, TAND thị xã Kỳ Anh đã tiến hành trả 506
đơn khởi kiện Công ty Formosa Hà Tĩnh, đúng theo quy định của pháp luật. Hiện tại,
TAND thị xã Kỳ Anh đã sao chụp toàn bộ 506 đơn khởi kiện và các tài liệu liên
quan lưu tại tòa án để làm căn cứ giải quyết khiếu nại, kiến nghị khi có yêu cầu”
– ông Thắng cho biết.
Theo ông Thắng, hai ngày 26 và 27-9, tổ tiếp nhận
đơn của TAND thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh đã tiếp nhận 506 đơn và các tài liệu kèm
theo của người dân huyện Quỳnh Lưu khởi kiện Công ty Formosa Hà Tĩnh, yêu cầu bồi
thường thiệt hại do sự cố môi trường. Việc tiếp nhận đơn đảm bảo đúng quy
trình, thủ tục của pháp luật quy định.
Sau khi tiếp nhận và phân loại đơn, có 296 đơn yêu cầu
bồi thường thiệt hại trong đánh bắt hải sản; 137 đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại
trong sản xuất muối; 68 đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại trong nghề sản xuất nước;
ba đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại về nghề nuôi trồng thủy hải sản; hai đơn
yêu cầu bồi thường thiệt hại nghề kinh doanh thủy sản ven biển. Tổng số tiền
các hộ dân yêu cầu bồi thường thiệt hại là 56 tỉ đồng.
Trong đơn và các tài liệu không đưa ra được tài liệu,
chứng cứ chứng minh về những thiệt hại thực tế.
Ông Thắng cho biết: “Việc trả lại đơn căn cứ vào các
quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự. Cụ thể tại khoản 5 Điều 189 kèm theo đơn
khởi kiện phải có các tài liệu, chứng cứ chứng minh lợi ích quyền lợi hợp pháp
bị xâm phạm. Điểm C khoản 1 Điều 192, sự việc đã được giải quyết bằng quyết định
đã có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Trong việc này, Chính phủ đã
có Quyết định 1880 của Thủ tướng Chính phủ”.
Đ.LAM
No comments:
Post a Comment