Netanyahu, Obama một chọi một (Ngô Nhân Dụng)

Netanyahu, Obama một chọi một

Ngô Nhân Dụng

Friday, March 06, 2015 4:20:23 PM

http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=204032&zoneid=7#.VPxBtE3D_IU

Thủ Tướng Binyamin Netanyahu là một nhà chính trị tài, có một không hai. Ông đang lo tranh cử, hy vọng được tiếp tục cầm quyền ở nước Israel! Ông đang lo thất cử, vì phe đối lập cũng mạnh ngang ngửa. Số người ủng hộ và số người chống ông xấp xỉ bằng nhau; nhưng nhiều người đang trung lập có thể sẽ cho ông về nhà nghỉ ngơi, chỉ vì ông đã làm thủ tướng lâu quá rồi, dân cũng muốn thay đổi.

Trong cảnh bấp bênh đó, Netanyahu (quen gọi là Bibi) đã tìm ra một diễn đàn vận động tranh cử uy tín nhất thế giới, là một phiên họp cả hai viện Quốc Hội Mỹ. Ông tới đó đọc diễn văn, được các đại biểu Mỹ đứng dậy vỗ tay năm, sáu chục lần. Nước Israel, dân số hơn 8 triệu người, phải mở máy ra coi. Hình ảnh chiếu trên ti vi sẽ khiến các người ủng hộ ông vững tin hơn, và những người lừng chừng sẽ được thuyết phục rằng Bibi xứng đáng đại diện cho dân Israel đi chinh phục Quốc Hội Mỹ! Ngày 17 Tháng Ba sắp tới chúng ta mới biết sau cùng nước cờ của ông Netanyahu có giúp đảng ông chiếm đa số trong Quốc Hội Israel sắp đến hay không. Nhưng trong bàn cờ chính trị ông đúng là một cao thủ.

Ông Netanyahu được tặng cơ hội bằng vàng đó vì biết lợi dụng hai yếu tố trong đời sống chính trị Mỹ, một nước đồng minh vẫn đứng bảo đảm cho quốc gia Israel tồn tại từ năm 1948 đến nay. Một là những mâu thuẫn vẫn thường xuyên diễn ra giữa hành pháp và lập pháp, nhất là khi mỗi ngành do một trong hai đảng nắm quyền kiểm soát. Hai là tài vận động và ảnh hưởng của những tổ chức người Mỹ gốc Do Thái khiến, làm cho không một chính trị gia Mỹ nào dám tỏ ý chống chính phủ Israel, nếu còn muốn đắc cử trong kỳ bỏ phiếu sắp tới.

Chủ Tịch Hạ Viện Mỹ John Boehner đã tặng cơ hội bằng vàng cho ông Netanyahu đứng trước hai viện Quốc Hội Mỹ công kích lập trường của tổng thống Mỹ vì chính ông Boehner cũng không đồng ý với ông Barack Obama! Cuộc thương thuyết giữa chính phủ Mỹ và chính phủ Iran gây kiến bất đồng, hai ông Boehner và Netanyahu đứng cùng một phía. Hai người đã táo bạo đánh chung nước cờ này, vì họ dàn xếp với nhau, cả Tòa Bạch Ốc và Bộ Ngoại Giao Mỹ đều không được thông báo. Ông Obama giận, không tới nghe Bibi nói, ông Kerry cũng tránh mặt. Phó Tổng Thống Biden, đáng lẽ phải ngồi chủ tọa phiên họp hai viện Quốc Hội cùng với ông Boehner, cũng cáo bận không tới. Hơn 40 nghị sĩ và dân biểu đảng Dân Chủ tẩy chay không đi họp. Chưa bao giờ chính trường Mỹ diễn ra chuyện kỳ lạ như vậy.

Binyamin Netanyahu chỉ trích chính quyền Obama đang thương thuyết với Iran về chương trình nguyên tử năng của nước này. Israel tố giác Iran đang chuẩn bị chế bom nguyên tử. Iran tuyên bố các lò nguyên tử của họ chỉ nhắm sản xuất điện, hoàn toàn có mục đích hòa bình. Mỹ và các nước Tây phương đã cấm vận Iran trong hàng chục năm qua vì họ không chịu cho cơ quan Liên Hiệp Quốc kiểm soát. Chính quyền Obama đang đòi Iran phải chịu bị kiểm soát, trong thời hạn mười năm. Cuộc thương thuyết đang tiến hành, giữa Iran với năm cường quốc nguyên tử là Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc. Chính phủ Mỹ hứa đến ngày 24 Tháng Ba sẽ phải đạt một thỏa hiệp. Ông Netanyahu nói rằng một thỏa hiệp như vậy chỉ cho Iran cơ hội chế bom nguyên tử, dù trễ đến mười năm.

Ông Netanyahu đã tấn công cuộc thương thuyết của chính phủ Obama, vì ông muốn Mỹ phải bắt buộc xứ Iran phải cam kết ba điều: Thứ nhất, ngưng xâm nhập các nước vùng Trung Ðông (trong đó ngoài Israel chỉ toàn là các nước Á Rập). Thứ hai, ngưng ủng hộ các tổ chức khủng bố ở các nước khác (ông nhắm vào các nhóm người Á Rập tại Palestine và Lebanon chống Israel). Thứ ba, không ai được nói muốn tiêu diệt nước Israel nữa. Tóm lại, bắt Iran đầu hàng trên ba điều kiện, cả ba không liên can gì đến bom nguyên tử. Còn các nước khác trong số năm cường quốc nguyên tử, họ nghĩ ra sao, ông Netanyahu không quan tâm, miễn là Mỹ theo đường lối ngoại giao do ông đề nghị.

Dân Israel không hoàn toàn ủng hộ hành động của ông Netanyahu. Một ông thủ tướng Israel tới Quốc Hội Mỹ lên lớp ông tổng thống Mỹ, bị ông ấy tẩy chay không thèm gặp, ông Netanyahu đã bước qua một lằn ranh trong mối bang giao giữa hai nước khi muốn chính phủ Mỹ phải hành động ngoại giao đúng cách được chính phủ Iarael chấp thuận. Về phía dân Mỹ, nhiều người, trong đó có 40 nghị sĩ, dân biểu đảng Dân Chủ, bất mãn khi thấy ông thủ tướng một quốc gia mỗi năm vẫn được Mỹ viện trợ hơn bốn tỷ Mỹ kim lại dùng diễn đàn Quốc Hội Mỹ để gây ảnh hưởng trên đường lối ngoại giao của vị tổng thống đương tại chức. Mà mục tiêu cốt yếu của ông thủ tướng “bạn” chỉ là kiếm thêm một số phiếu trong kỳ bầu cử sắp tới!

Ông Netanyahu tạo ra tình trạng đối đầu “một mất một còn” với ông Obama, bên này thắng thì bên kia thua. Ông từng “bắt bí” ông Obama hơn một lần. Năm ngoái, chính phủ Mỹ đã cáo ông Netanyahu cố tình tiết lộ nhiều trao đổi bí mật giữa hai chính phủ về diễn tiến cuộc đàm phán với Iran. Ông cho mấy nhà báo Israel biết Mỹ đang đòi Iran những gì, và tính sẽ đòi tới mức nào. Mục đích là gây ảnh hưởng trên dư luận tại Mỹ, nhất là khối vận động hành lang của người Do Thái ở Mỹ, để họ làm áp lực trên chính quyền Obama phải cứng rắn hơn. Bây giờ là một vụ bắt bí mới. Hai thời điểm sẽ quyết định giữa Obama và Netanyahu ai thắng ai thua. Ngày 17 Tháng Ba, đảng của ông Netanyahu có thể thắng, ông sẽ tiếp tục làm thủ tướng. Ông có thể thuyết phục Quốc Hội Mỹ, do đảng Cộng Hòa kiểm soát đa số, soạn một dự luật bắt chính quyền Obama phải dùng đường lối cứng rắn của Israel trong khi thương thuyết với Iran. Dưới ảnh hưởng của người Do Thái tại Mỹ, các đại biểu Dân Chủ trong Quốc Hội khó phản đối không bỏ phiếu cho dự luật đó.

Thời điểm thứ nhì là ngày 24 Tháng Ba. Cuộc thương thuyết giữa năm cường quốc nguyên tử với Iran có đạt tới một thỏa hiệp nào hay không, chưa biết được. Nếu cuộc thương thuyết tan vỡ, Iran sẽ tiếp tục chính sách cũ về năng lượng nguyên tử. Các nước Tây phương sẽ tiếp tục và gia tăng cuộc cấm vận, còn Nga và Trung Cộng sẽ không cấm vận Iran. Nhưng trong bốn chục năm qua, kể từ thời Tổng Thống Reagan, Iran đã bị cấm vận, mà họ vẫn tiến hành việc tinh luyện năng lượng nguyên tử, ngày một mạnh hơn. Nước Nga của ông Putin đang cần đồng minh, sẽ thân thiết với Iran và hỗ trợ Iran nhiều hơn. Hiện nay Iran đang hợp tác với Mỹ và các nước Tây phương trong chiến dịch tiễu trừ lực lượng Hồi Giáo quá khích ISIS ở Iraq và Syria. Nếu thỏa hiệp không thành, việc hợp tác đó sẽ chấm dứt, và chính phủ Mỹ sẽ phải đối đầu với một vùng Trung Ðông rắc rối, phức tạp hơn.

Trong hoàn cảnh như vậy, một thỏa hiệp với Iran, dù chỉ ràng buộc nước này là điều tốt nhất hy vọng đạt được để ngăn không cho Iran chế tạo bom nguyên tử trong thời gian mười năm tới. Mười năm có thể đủ để giải quyết một số vấn đề trước mắt, như những cuộc nổi dậy do nhóm ISIS khích động. Sau đó, tình hình nước Iran có thể thay đổi, dân Iran và những nhà lãnh đạo mới sẽ thấy sống trong tình trạng không bị cấm vận sướng hơn, kinh tế phát triển cao hơn, và cuộc thương thuyết lần sau sẽ có thể đạt tới các kết quả tốt hơn.

Nếu ngày 24 Tháng Ba tới một thỏa hiệp với Iran thành hình, thì câu chuyện vẫn chưa chấm dứt. Các thanh tra quốc tế sẽ tới Iran làm việc, nhưng họ sẽ được tự do hành động tới mức nào để chính quyền Iran không coi là chủ quyền của họ bị xúc phạm? Không ai đoán được thiện chí của các lãnh tụ tôn giáo ở Iran cao hay thấp. Sẽ có những lời tố cáo Iran vi phạm thỏa hiệp. Các nước Tây phương có thể sẽ cấm vận trở lại, và tất cả trở lại như tình trạng hiện nay!

Ông Netanyahu nghĩ rằng giới lãnh đạo Iran sẽ không bao giờ thay đổi. Cho nên ông chỉ thấy một con đường duy nhất, là bắt Iran phải đầu hàng. Ðiều mọi người lo lắng là một chính quyền Israel, dù có ông Netanyahu hay không, có lúc quyết định “hành động một mình.” Họ có thể đem máy bay tấn công các lò luyện nguyên tử của Iran, như họ từng làm ở Iraq khi ông Hussein còn tại chức. Israel có thể đặt cả thế giới và nước Mỹ trước một “sự đã rồi,” miễn là họ được yên tâm với địa vị quốc gia duy nhất trong vùng Trung Ðông có bom nguyên tử. Phản ứng của Iran và khối Hồi Giáo ra sao, không phải chỉ có Israel phải đối phó mà nước Mỹ chắc chắn sẽ tốn tiền bạc và quân đội để đóng vai cảnh sát giữ trật tự trong vùng.

Nhưng Iran không phải là quốc gia duy nhất trong vùng có khả năng chế bom nguyên tử. Các nước Saudi Arabia, Egypt và Thổ Nhĩ Kỳ đều có thể nuôi tham vọng chế bom nguyên tử, để ít nhất được ngồi ngang hàng với Pakistan, Ấn Ðộ! Nếu Israel tấn công Iran thì có tìm cách ngăn cản các nước này hay không?

Cuộc đấu giữa hai ông Obama và Netanyahu sẽ còn tiếp tục, nếu ông Netanyahu đắc cử lại trong mười ngày nữa. Trong hai năm còn lại của nhiệm kỳ tổng thống, ông Obama đang muốn đạt được một thỏa ước ngoại giao quan trọng, để lại một di sản có ảnh hưởng lâu dài. Hầu hết các vị tổng thống Mỹ đều dành hai năm cuối của nhiệm kỳ bốn năm vào việc ngoại giao, vi không còn nhu cầu vận động tranh cử trong nội bộ nước Mỹ nữa. Nếu thất bại trong vụ Iran này, chắc ông Obama sẽ quay sang khu vực khác để cho bốn năm cuối cuộc đời tổng thống của ông không hoàn toàn vô tích sự. Nếu ông chọn Châu Âu làm lãnh vực hoạt động thì tương lai sẽ rất ngoạn mục. Chính phủ Mỹ đã bắt đầu đánh tiếng tố cáo Nga xâm lăng Ukraine, và chuẩn bị gửi vũ khí qua giúp quân Ukraine. Mỹ đã gửi xe tăng và quân đội qua tập trận với quân các nước vùng Baltic, mà “đối phương” chỉ có thể là quân Nga đang hầm hè ngoài biên giới. Nếu ông Obama dùng hai năm chót lo củng cố sức mạnh của khối NATO thì chắc lịch sử sau này sẽ quên vụ ông Netanyahu thọc gậy bánh xe năm 2015.