ĐH trong top 200 thế giới:
Nhiệm vụ bất khả thi
08:28' 14/11/2008 (GMT+7)
http://vietnamnet.vn/giaoduc/2008/11/813501/
"Thời gian biểu hiện thực hơn cho mục tiêu có trường ĐH top 200 của Việt Nam có lẽ sẽ là 2060 hoặc muộn hơn" - GS.TS Simon Marginson (Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục ĐH ĐH Melbourne, Australia) cho biết khi trao đổi với VietNamNet bên lề hội thảo "Xếp hạng các trường ĐH: xu thế toàn cầu và các quan điểm" tổ chức ngày 13/11.
Việt Nam đã đặt ra mục tiêu đến 2020 có 1 trường ĐH lọt vào top 200 trường ĐH nổi tiếng thế giới. Ông nhìn nhận mục tiêu này như thế nào?
- Tôi tôn trọng quyết định của chính phủ đặt ra tiêu chuẩn thành tích cao hơn cho các trường ĐH nhưng tôi không rõ danh sách xếp hạng 200 trường hàng đầu nào được nói ở đây?
Xếp hạng 500 trường ĐH hàng đầu thế giới năm 2007, hội đồng đánh giá và kiểm định giáo dục đại học Đài Loan không xướng danh trường đại học nào của Việt Nam. Bảng xếp hạng phổ biến khác của Tạp chí Times Higher Education Supplement (THES) cũng chưa có tên của ĐH Việt Nam. Nhưng một số trường ĐH VN cũng đã "góp mặt" trong bảng xếp hạng Webometrics, dù khá khiêm tốn với vị trí của trường cao nhất là 1920...Theo ông, VN nên lọt vào danh sách nào?
-Xếp hạng của Webometrics có lợi cho các trường ĐH và quốc gia có hệ thống web mạnh.
Còn để được nằm trong top 200 theo bảng xếp hạng của THES thì cần có bộ tiêu chí khác. Bảng xếp hạng này có phần thiên vị cho các trường ĐH nghiên cứu lâu năm, đặc biệt là các trường tên tuổi quen thuộc như Oxford và Harvard hoặc thiên vị các trường làm maketing mạnh. Ít người nghĩ trường ĐH Chualalongkorn của Thái Lan thực sự nằm trong bảng 200 này. Tôi ngờ rằng Thái Lan đạt được mức xếp hạng này vì nước này được biết đến là 1 nước du lịch và BangKok là sân bay quan trọng và đó là cái thúc đẩy nhân tố công nhận. Có lẽ, nếu thực thi một chương trình du lịch học thuật, bao cấp cho các hiệu trường ĐH nước ngoài trong khách sạn 5 sao thì VN cũng có ĐH lọt vào bảng xếp hạng.
Nếu xem mục tiêu " đến năm 2020 có 1 trường ĐH trong top 200" hướng tới nhu cầu thực của quốc gia với năng lực toàn cầu và phải có khả năng đạt được trong tương lai thì cần áp dụng bảng xếp hạng của Trường ĐH Giao thông Thượng Hải. Hệ thống xếp hạng này danh tiếng nhất vì các dữ liệu khách quan và sử dụng miễn phí. Các trường ĐH không thể gây ảnh hưởng bằng cách tính dữ liệu của riêng mình.
Và khả năng đạt được mục tiêu top 200 của bảng xếp hạng Giao thông ra sao?
- Để nổi bật trong bảng xếp hạng của trường ĐG Giao thông (TQ), cần có giải Nobel. Đa số trường trong top 200 đều có ít nhất một người đoạt giải Nobel. Các nước đang phát triển khó mà có những người đạt giải thưởng về khoa học và kinh tế. Còn giải thưởng Nobel về văn học và hoà bình thì không được tính.
Một tiêu chí khác của Giao thông là sự hiện diện của các nhà nghiên cứu HiCi - tức là được trích dẫn nhiều. Các trường ĐH của Mỹ có gần 4.000 nhà nghiên cứu HiCi. Ở châu Á thì Nhật Bản và Israel có một số lượng lớn nhà nghiên cứu HiCi. Để thu hút và giữ được các nhà nghiên cứu HiCi trong những năm sắp tới, VN có lẽ phải đưa ra mức lương gần với mức lương thế giới, sự hỗ trợ về cơ sở hạ tầng, cả về nhân sự và thiết bị, cạnh tranh được trên phạm vi quốc tế.
Các tiêu chí khác liên quan tới công bố các bài báo khoa học trong tạp chí hàng đầu là Nature và Science và toàn bộ thành tích trong việc được trích dẫn. Chỉ với hơn 200 bài báo một năm, Việt Nam chưa sẵn sàng cạnh tranh được một cách nghiêm túc trên cơ sở công bố công trình và khối lượng được trích dẫn.
Từ năm 2000 - 2005, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển ở Trung Quốc tăng 18,5% mỗi năm. Từ năm 1996 đến 2005, đầu tư cho lĩnh vực này tăng từ 0,57% lên 1,35% trong tổng số GDP. Năm 2006, Trung Quốc chi cho nghiên cứu và phát triển đứng thứ 2 thế giới. Trong 10 năm kể từ 1995, số báo cáo khoa học thường niên của nước này tăng lên từ 9.061 tới 41.596. Nhưng hiện tại, Trung Quốc chưa có trường nào trong top 200 dù đã "góp"18 trường top 500 như Bắc Kinh, Thanh Hoa, Nam Kinh...
Nếu đầu tư như Trung Quốc, thì sẽ mất khoảng 5-10 năm trước khi số công trình được công bố tăng mạnh và mất thêm một thập kỷ nữa để cho mọi người biết được việc trích dẫn.
Vậy theo phán đoán của ông, bao giờ Việt Nam cái đích "top 200" ?
- Theo tôi, có lẽ đến năm 2060 hoặc muộn hơn. Giả sử thực hiện ngay lập tức theo mức đầu tư của Trung Quốc và Hàn Quốc thì cũng không thể đạt kết quả xếp hạng trong top 200 của ĐH Giao thông vào năm 2020. Một mục tiêu thiết thực hơn, tuy rằng khó, là lọt vào top 500 của ĐH Giao thông vào năm 2025 hoặc 2030. Trong bảng xếp hạng của ĐH Giao thông hiện tại, có một số nước như Mexico, Brazil, Ấn Độ. Ấn Độ có GDP tính theo đầu người ở mức của VN. Nước này đã tập trung nguồn lực cho một số nhỏ các trường ĐH chất lượng cao.
Một cách cụ thể, những việc cần phải làm để đạt được đích này?
- Xây dựng một trường ĐH nghiên cứu hoặc nhóm nhỏ trường ĐH có lẽ là cái mà Việt Nam có thể làm để đảm bảo bước vào cuộc chơi kinh tế tri thức sớm hơn. Cần có chính sách đưa những người học lấy bằng tiến sĩ ở Mỹ và châu Âu về Việt Nam. Trả lương cho những giảng viên ưu tú với mức lương gần như của Mỹ để giữ chân họ và đối xử với giảng viên nước ngoài theo cái cách của ĐH quốc gia Singapore. Tuy nhiên, ngay cả Singapore cũng gặp khó khăn khi giữ người nước ngoài đủ lâu để có một tác động lâu dài đến năng lực nghiên cứu. Thứ hai, đổi mới từ gốc đến ngọn văn hoá quản lý chất lượng, đặc biệt là sự tự do học thuật. Người ta sẽ không thể sáng tạo được nếu chính sách rập khuôn.
- Cảm ơn ông!
Hạ Anh (thực hiện)
TIN LIÊN QUAN
ĐH đẳng cấp quốc tế: Đường dài xa ngái...
ĐH đẳng cấp quốc tế: Lãng mạn nhưng thiếu nhiều tiêu chí
Mục tiêu không hiện thực?
GS.TS SIMON MARGINSON (ĐH Melbourne, Úc)
Thứ Sáu, 14/11/2008, 08:40 (GMT+7)
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=287782&ChannelID=87
TT - Trong kế hoạch phát triển giáo dục ĐH thời kỳ 2006-2020 được Chính phủ phê duyệt tháng 7-2007 có bao gồm mục tiêu đến năm 2020 VN có ít nhất một trường ĐH nằm trong top 200 trường ĐH hàng đầu thế giới (cần ghi chú ở đây là không rõ danh sách xếp hạng 200 trường hàng đầu nào sẽ được sử dụng).
Về nguyên tắc mục tiêu này là đúng. VN cần một trường ĐH nghiên cứu hàng đầu và tốt hơn nữa nếu có hơn một trường ĐH như thế nếu như VN muốn trở thành một quốc gia mạnh trong kỷ nguyên kinh tế tri thức. Tuy nhiên, căn cứ vào tình trạng giáo dục ĐH hiện tại và tình hình kinh tế của quốc gia, nếu sử dụng một danh sách danh tiếng xếp hạng 200 trường hàng đầu thì mục tiêu đặt ra là cao. Thậm chí, trong những hoàn cảnh rất thuận lợi thì mục tiêu này cũng chỉ đạt được vào thời gian xa hơn nhiều sau năm 2020.
Vì sao?
Ta hãy bắt đầu bằng bảng xếp hạng của Trường ĐH Giao thông Thượng Hải. Đây là hệ thống xếp hạng danh tiếng nhất, được đánh giá là có uy tín nhất vì các dữ liệu khách quan và được sử dụng miễn phí. Các tiêu chí của bảng xếp hạng này rất rõ ràng. Tiêu chí đầu tiên và thứ hai, để nổi trội trong xếp hạng ở đây, là các trường ĐH cần có những người đoạt giải Nobel trong đội ngũ và còn phải có các giải Nobel trong quá khứ. Đa số các trường trong top 100 và nhiều trường xếp từ 101-200 đều ít nhất có một người đoạt giải Nobel. Thực tế là không có những người đoạt giải thưởng về khoa học hay kinh tế trong các trường ĐH thuộc các nước đang phát triển và có lẽ VN không là ngoại lệ trong một tương lai có thể dự đoán trước. Các giải thưởng Nobel về văn học và hòa bình không được tính.
Tiêu chí thứ ba là sự hiện diện của các nhà nghiên cứu HiCi - nhà nghiên cứu được trích dẫn nhiều từ các công trình nghiên cứu của họ. Chỉ trừ có hai trường, tất cả các trường ĐH nghiên cứu trong danh sách 200 trường ĐH hàng đầu của ĐH Giao thông Thượng Hải đều có các nhà nghiên cứu HiCi. Để thu hút và hoặc giữ được một số đáng kể các nhà nghiên cứu HiCi, các trường ĐH của VN có lẽ sẽ phải đưa ra mức lương gần với mức của các nước trên thế giới và hỗ trợ về cơ sở hạ tầng, cả về nhân sự và thiết bị, cạnh tranh được trên phạm vi quốc tế. Điều này chắc hẳn sẽ đòi hỏi một sự đầu tư quy mô lớn, có sự phối hợp bền vững trong các trường ĐH được chọn cho sự phát triển này.
Tiêu chí thứ tư và thứ năm liên quan đến việc công bố các bài báo khoa học trong các tạp chí hàng đầu là Nature, Science và toàn bộ thành tích trong việc được trích dẫn. Về mặt này, trong thập niên tới, Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore sẽ với tới. Còn chỉ với hơn 200 bài báo một năm, VN chưa sẵn sàng cạnh tranh được một cách nghiêm túc trên cơ sở công bố công trình và khối lượng được trích dẫn.
Tóm lại con đường dẫn đến bảng xếp hạng 200 trường ĐH hàng đầu do Trường ĐH Giao thông Thượng Hải công bố đối với ĐH Quốc gia Hà Nội hay một trường ĐH nào khác của VN là một con đường dài và việc đạt được nó vào năm 2020 là nằm ngoài khả năng hiện thực. Để đạt được mục tiêu ấy chắc chắn phải đầu tư lâu bền vào một trường ĐH hoặc một số trường ĐH theo chuẩn châu Âu và có lẽ phải mất 20-30 năm nữa. Trung Quốc hiện chưa có trường nào nằm trong top 200 này dù nước này đã có 18 trường nằm trong top 500, có sáu trường - trong đó có chính Trường ĐH Giao thông Thượng Hải - nằm trong danh sách từ 201-300...
Mục tiêu đứng trong 200 trường ĐH hàng đầu không phải là tham vọng nhỏ. Điều đó không thể đạt được nếu chỉ có sự nỗ lực của riêng đội ngũ cán bộ, giảng viên trong các trường ĐH. Cần lưu ý rằng thậm chí với việc đầu tư theo mức của Trung Quốc và Hàn Quốc được thực hiện ngay lập tức thì cũng không thể đạt kết quả xếp hạng trong top 200 của ĐH Giao thông Thượng Hải vào năm 2020. Một mục tiêu hiện thực hơn, tuy vẫn còn khó, là đạt kết quả xếp hạng trong top 500 của bảng xếp hạng này vào năm 2025 hoặc 2030.
THANH HÀ ghi
______________
(*) Lược ghi từ tham luận của GS.TS Simon Marginson trình bày tại cuộc hội thảo quốc tế “Xếp hạng các trường ĐH: xu thế toàn cầu và các quan điểm”, tổ chức tại Hà Nội ngày 13-11.
No comments:
Post a Comment