Lê
Bá Vận -
Đàn Chim Việt
01:08:am 01/10/16
Chúng ta kẻ viết ‘quí vị‘, người viết ‘quý vị’, song
chẳng ai tùy tiện viết ‘quí vỵ’
Một quyết định của bộ Giáo Dục năm 1984 dùng nguyên
âm /i/ thay thế nguyên âm/y/ trong các âm tiết mở, theo quy định là phải viết i
ngắn: kĩ (thuật), lí (thuyết), mĩ (thuật), hi (vọng), (nghệ) sĩ…
Hiện tại cách dùng nguyên âm /i/ tràn lan chỉ được
thấy trong các sách giáo khoa và các công bố khoa học.
Dân chúng phần đông, báo chí và ở hải ngoại tiếp tục
dùng cách viết cũ, quen thuộc.
Cách trên nửa thế kỷ, tôi luôn viết ‘bác sỹ’, ‘hy vọng’,
khoảng 20 năm nay tự nhiên tôi viết ‘bác sĩ’, ‘hi vọng’.
Nhưng tôi không tài nào có thể viết ‘Nam Kì, nhà Lí,
lí trưởng’ dù trong hoàn cảnh nào.
Vì tôi đã quá quen thuộc với “quân Pháp đánh chiếm
Nam Kỳ, Lý Chiêu Hoàng… và Lý Toét, Xã Xệ” trong tuần báo Ngày Nay.
Năm 1998 Tòa Án Hiến Pháp Liên Bang Đức phán quyết
do không có điều luật nào cai quản chính tả nên ở ngoài học đường, mọi người có
thể viết chính tả theo ý mình thích.
Thực tế, ở Âu Mỹ do tự trọng, mỗi người đều viết
đúng chính tả, không quàng xiên.
Bản Di Chúc của Hồ Chí Minh là một ngoại lệ, là mô
hình của chính tả viết theo ý mình thích, được Hồ Chí Minh soạn thảo, viết từ
năm 1965 đến năm 1969.
Chưa vội bàn đến nội dung di chúc, chủ tịch Hồ Chí Minh, danh nhân văn hóa, có lối viết chính tả… lạ mắt, ngược đời, hoàn toàn không có ý niệm về văn hóa Việt Nam.
Di Chúc của Hồ Chí
Minh
Di chúc viết tay, sửa chữa, tự đánh máy, bắt đầu là:
Việt nam zân chũ cộng hòa
độc lập, tự zo, hạnh fuc
độc lập, tự zo, hạnh fuc
”Năm nay, tôi vừa 79 tuổi, đã là hạng người “xưa nay
hiếm” nhưng tinh thần, đầu oc vẫn rât sáng suôt, tuy sưc khỏe có kém so với vài
năm trươc đây.”
và kéo dài mấy trang, chính tả rất độc đáo tại nhiều
điểm :
1-
Không tôn trọng các dấu thanh hỏi ngã.
Hồ Chí Minh mọi chữ là đánh dấu ngã, thỉnh thoảng lắm
mới là dấu hỏi, khi viết.
Những từ thông dụng nhất: “ở, của, phải…” viết cũng
sai dấu.
Viết sai một vài chữ còn khả thứ, vô cảm hoàn toàn với
dấu hỏi/ ngã – một kho tàng đẹp đẽ, phong phú, quí báu của ngôn ngữ tiếng Việt
– là điều không thể chấp nhận đối với một “danh nhân văn hóa đất nước” mà đã từng
sống ở hang Pắc Bó, miền Bắc, đến lúc qua đời năm 1969, tai nghe luôn tiếp xúc
âm thanh trầm bổng hỏi ngã của giọng Bắc.
Không tôn trọng các dấu thanh hỏi ngã khiến người đọc
rất tiếc cho công trình của tác giả.
2-
Không phân biệt d và gi , Hồ Chí Minh nhất loạt
thay thế bằng z : zân, zo, zai câp, zữ zìn…làm nghèo nghiêm trọng tiếng Việt.
Tiếng Việt ‘dày mỏng’ khác ‘giày dép’, không thể đánh
đồng viết ‘zày’. Lỗi này rất nặng.
Xét việc, thực tình tôi chưa thấy chủ tịch Hồ Chí
Minh danh nhân văn hoá là ở chỗ nào!
3-
Không viết ph, thay thế bằng f: fãi fuc vụ, fân fối, fong
cãnh, fụ nữ.
4-
Không viết ngh, thay bằng ng: ngĩ ngơi thay vì nghỉ ngơi, chủ
ngĩa, ngề ngiệp.
5-
Không viết dấu sắc ở các từ tận cùng bằng c, ch, p, t (tắc âm): cac cụ, cach mạng, khăp 2 miền, gop phần, zup họ, đói
ret, hêt sưc… điều này quái dị, khó tưởng tượng.
6-
Không đặt đúng dấu thanh trên nguyên âm đôi : lúc
thì “Tòan Đãng, toàn dân đoàn kết” lúc thì “Toàn Đãng, tòan dân đòan kết”…
(đánh máy trên máy đánh chữ xưa, có dấu thanh).
7-
Không viết đủ chữ, mà viết tắt: ng. =người, th. niên= thanh niên,
Trg quôc= Trung quốc..
8- Tuy nhiên về chính tả /i,y/ thì Hồ Chí Minh viết
theo lối cũ:
Chống Mỹ, hy sinh, kỹ niệm, dùng /y/ thay vì /i/, chỉ
sai dấu hỏi, ngã.
Di chúc Hồ Chí Minh,
trang 3
Di chúc Hồ Chí Minh được công bố cho toàn dân, được
lãnh đạo Đảng suy tôn là văn kiện lịch sử vô giá của Đảng, nhà nước và nhân dân
VN, một hiện tượng văn hóa kỳ diệu, ánh sáng của trí tuệ và niềm tin… thì chính
tả cần thận trọng, nghiêm túc, tôn trọng nhân dân, người đọc.
Với một lãnh tụ có tư cách (?), một danh nhân văn
hóa thế giới (?) thì lại càng phải hoàn hảo.
Bằng không thì di chúc chỉ là 1 hiện tượng chính tả kỳ quặc, 1 trò hài, khinh bạc đối với dân tộc, phá hoại văn hóa.
Đến nay vẫn chưa hiểu tại sao và từ bao giờ Hồ Chí
Minh có lối viết chính tả lạ thường như vậy.
Dù sao, dùng f, dùng z. không phân biệt hỏi ngã… là được thấy rõ ở tiếng Trung Quốc.
Học vấn thì dở dang, văn hóa thì tầm thường…thì dương danh tất trông vào giảo hoạt thiên phú.
© Lê Bá Vận
© Đàn Chim Việt
————————————–
Bản thảo đánh máy “Tuyệt đối bí mật” – Di chúc của
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết năm 1965
Câu cuối đọc: Tòan Đãng toàn zân ta…xây zựng một
nươc Việt…độc lập, zân chũ và zàu mạnh, và gop fần xứng đáng vào sự ngiệp cach
mạng thế zới. /. Hà-nội, ngày 19 tháng 5 năm 1965. Hồ Chí Minh.
No comments:
Post a Comment