ĐIỆN ĐÀM TRUMP - PUTIN VỀ UKRAINA : VỞ KỊCH SOẠN SẴN? (Thụy My / RFI)

 

Điện đàm Trump-Putin về Ukraina : Vở kịch soạn sẵn ?

Thụy My  -  RFI

Đăng ngày: 19/03/2025 - 07:36

https://www.rfi.fr/vi/%C4%91i%E1%BB%83m-b%C3%A1o/20250319-%C4%91i%E1%BB%87n-%C4%91%C3%A0m-trump-putin-v%E1%BB%81-ukraina-v%E1%BB%9F-k%E1%BB%8Bch-so%E1%BA%A1n-s%E1%BA%B5n

 

Trump trao đổi qua điện thoại với Putin về Ukraina, quân đội Ukraina rút khỏi Kursk, chính sách áp thuế và cắt giảm chi tiêu của tổng thống Mỹ kéo kinh tế thế giới đi xuống và khiến Hoa Kỳ có nguy cơ suy thoái. Đó là một số vấn đề đáng chú ý hôm nay 18/03/2025. Le Figaro đặt câu hỏi, phải chăng cuộc đàm phán về Ukraina thực ra chỉ là một bản ghi nhớ đã được chuẩn bị sẵn giữa Matxcơva và Washington ?

 

HÌNH :

« Hòa bình cho thế giới », bức tranh do họa sĩ Nga Alexei Sergienko sáng tác, kết hợp hai khuôn mặt của tổng thống Donald Trump và Vladimir Putin, được trưng bày tại Saint-Pétersbourg (Nga) ngày 14/03/2025. AP - Dmitri Lovetsky

 

Các nhà quan sát nghi ngờ Mỹ và Nga đã định đoạt xong

 

Le Figaro điểm qua tình hình : Một gáo nước lạnh cho Zelensky tại Phòng Bầu dục cách đây 15 ngày, rồi hy vọng dấy lên với đề nghị ngưng bắn hôm 11/03 ở Djedda, và rốt cuộc Donald Trump lại điện đàm với Vladimir Putin hôm nay. Cứ như là chỉ trong vài ngày, nỗ lực của châu Âu để tác động lên cỗ máy sản xuất ra lịch sử của Donald Trump, cũng như kỳ vọng của Ukraina rằng Mỹ sẽ rắn giọng với Putin, bỗng dưng bị xóa sạch.

 

Phải chăng số phận của Ukraina cũng như nội dung bản hòa ước tương lai đã được Trump và Putin quyết định trước ? Phải chăng một thỏa thuận ngưng bắn trên cơ sở đóng băng các chiến tuyến, dỡ bỏ trừng phạt cho Nga và khai thác khoáng sản của Ukraina, đã được Matxcơva và Washington bàn bạc kỹ trước đó, và tất cả những gì còn lại chỉ là một vở kịch ? Các nhà quan sát ở châu Âu đã bắt đầu nghi ngờ từ khi Matxcơva thả công dân Mỹ Marc Fogel bị bắt từ 2021. Từ đó đến nay, lần lượt những mảnh ghép được xếp cùng nhau, hợp thành một hình ảnh mới do Washington tạo ra để làm vui lòng Nga hơn là Ukraina.

 

Ngay trước khi thương lượng, tổng thống Mỹ đã nhượng bộ tất cả cho Vladimir Putin, khi bác bỏ việc Kiev tham gia NATO và quay lại với biên giới trước 2014, gọi Volodymyr Zelensky là « nhà độc tài ».Khi nói chuyện với các đồng nhiệm ngoại quốc, Trump luôn dùng những từ ngữ không hay để nói về tổng thống Ukraina. Nhưng sau khi Putin hầu như bác bỏ đề nghị ngưng bắn, Trump chẳng đòi hỏi gì mà vẫn lặp lại luận điệu tuyên truyền của Kremlin.

 

 

Trump có đâm sau lưng Ukraina ở Kursk ?

 

Donald Trump đóng vai trò gì trong sự thay đổi tương quan lực lượng ở Kursk, vùng đất mà Ukraina có thể dùng để trao đổi ? Trump ngưng viện trợ quân sự và cắt tin tình báo, đúng vào lúc quân Nga tung ra cuộc phản công, hóa giải lá bài của Kiev khi đàm phán. Giáo sư Roman Sheremeta, đại học Purdue, Hoa Kỳ cho biết một số thậm chí còn nghi ngờ là Mỹ cung cấp cho Matxcơva tin tức về các trung tâm hậu cần của Ukraina ở Kursk để giúp quân Nga tái chiếm. Và Mỹ cũng không giấu ý định hất cẳng Zelensky, như Putin mong muốn. Đặc phái viên Keith Kellogg của Trump đã liên lạc với tất cả nhân vật đối lập ở Ukraina.

 

Trong khi Kremlin không hề từ bỏ một yêu sách nào, Matxcơva và Washington tiếp tục xích gần lại với nhau. Thương lượng hòa bình diễn ra giữa đôi bên trong bóng tối, Ukraina bị gạt ra ngoài. Chuyên gia Michel Duclos nhận xét, ưu tiên của Washington và Matxcơva là tái thúc đẩy quan hệ, giúp Nga trở lại là đại cường quốc tế, còn Mỹ rảnh tay lo các vấn đề khu vực. Người ta nghi ngờ Trump sẽ gia tăng sức ép lên Zelensky.

 

Pháp đã cố gắng đóng vai trò trung gian với sự trợ giúp của Anh, sắp xếp cuộc gặp Mỹ-Ukraina để chặn trước việc Trump nói chuyện tay đôi với Putin. Nhưng các nhà ngoại giao Pháp nhanh chóng hiểu rằng Mỹ chẳng cần đến châu Âu, cứ tự hành động theo ý mình.

 

 

Châu Âu không thể để Trump và Putin quyết định số phận Ukraina

 

Một nhà ngoại giao bình luận, châu Âu luôn tuân thủ các nguyên tắc, trong khi Mỹ không còn tôn trọng, như vậy cần phải thích ứng. Tổng thống Emmanuel Macron nói thẳng : Nếu Ukraina yêu cầu có lực lượng đồng minh trên lãnh thổ mình, Matxcơva chẳng có quyền gì xen vào. Paris và Luân Đôn cố gắng thành lập một « liên minh các quốc gia tình nguyện » gởi quân sang Ukraina.

 

Đây có thể là một cấu trúc an ninh châu Âu gồm cả Ukraina, với các quân đội hùng mạnh hơn trong 5 năm tới. Michel Duclos dự báo hai kịch bản. Thứ nhất, Vladimir Putin đạt được những yêu sách chính, vì Donald Trump nhất định muốn « thành công ». Thứ hai, là Trump chỉ nhân nhượng phân nửa. Nhưng trong cả hai trường hợp, châu Âu cần phải có sự đột phá chiến lược.

 

La Croix nhận định « Trump và Putin quyết định số phận Ukraina qua điện thoại ». Để nhanh chóng chấm dứt chiến tranh, Hoa Kỳ giúp cho Nga một lối thoát, để có thể tuyên bố chiến thắng. Như vậy Ukraina sẽ bị yếu đi và mất một phần lãnh thổ, còn châu Âu bị nước Nga nay hùng mạnh hơn đe dọa. Đại diện ngoại giao châu Âu Kaja Kallas đề nghị kế hoạch 40 tỉ euro để vũ trang cho Ukraina tự vệ, nhưng một số nước cho rằng quá tốn kém, tuy vẫn ủng hộ chủ trương.

 

Khoảng 30 nước có thể tham gia liên minh tình nguyện do Pháp và Anh thành lập, gởi quân sang Ukraina giữ an ninh sau ngưng bắn, nhưng phải có sự yểm trợ của Mỹ. Rốt cuộc, việc giải quyết cuộc chiến vẫn nằm trong tay Donald Trump và Vladimir Putin. Trên Le Monde, giáo sư Olivier Schmitt ở Đan Mạch đánh giá « Điểm yếu chính của châu Âu là sự thông đồng giữa nhiều chính khách với Putin ». Ông đưa ra ví dụ, ba đảng cực hữu, cực tả và dân túy ở Đức đều thân Nga, còn tại Pháp sau khi vị thế Emmanuel Macron yếu đi, một số khuôn mặt muốn lên kế nhiệm rất thân thiết với chế độ Kremlin.

 

 

Nga dùng biển người, bom tấn để chiếm lại Kursk

 

Trên chiến trường, Le Figaro cho biết quân đội Ukraina gần như đã rút khỏi Kursk. Bảy tháng sau khi tung ra đợt tấn công táo bạo tháng 8/2024 khiến Kremlin không kịp trở tay, những đơn vị cuối cùng của Kiev được bố trí ở phía Ukraina. Chỉ còn lại một số toán quân cố thủ ở các hầm hào trên đất Nga, dọc theo một dải đất hẹp sát biên giới để bảo vệ miền bắc đất nước.

 

Sasha, chỉ huy một đơn vị drone ở Kursk, nói rằng tình hình vô cùng căng thẳng. Vitali kể lại qua điện thoại : « Chúng tôi bị các drone quấy nhiễu liên tục, luôn phải ẩn nấp ». Khi rút quân vội vã, nhiều đơn vị phải bỏ lại các trang thiết bị, trong đó có cả thiết giáp Bradley và xe tăng Abrams của Mỹ. Những tuần vừa qua, Nga đã làm tê liệt được hậu cần của Ukraina khiến không thể duy trì vị trí các toán quân. Nhà nghiên cứu Mykola Bielieskov giải thích : « Nga cô lập vùng chiến sự bằng cách tập trung hỏa lực vào các trục liên lạc để gây khó cho tiếp tế và tập hợp quân ».

 

Chuyên gia Serhii Kuzan nhận xét : « Điều cốt yếu là số lượng áp đảo của quân Nga ở Kursk, được lính đánh thuê Bắc Triều Tiên trợ lực. Bằng cách dùng bộ binh làm bia đỡ đạn, Nga đã xuyên thủng được cạnh sườn của Ukraina ». Nga huy động đến 70.000 quân để tái chiếm Kursk, trong đó có 12.000 lính Bắc Triều Tiên. Từ giữa tháng Hai, hầu như không còn có thể sử dụng đường R 200, xương sống hậu cần nối Kursk với Sudja của Ukraina. Trước những trận mưa bom « KAB » mỗi quả có thể đến 3 tấn, và các drone dùng cáp quang không bị gây nhiễu, lữ đoàn 43 phải dùng xe jeep để tiếp tế thay vì xe chuyên dụng, mất đến bốn tiếng đồng hồ để đưa hai quả đạn đến cho khẩu đội pháo. Vladimir Putin nay đã rửa được nỗi nhục lần đầu tiên một lãnh thổ Nga bị chiếm đóng kể từ Đệ nhị Thế chiến.

 

 

Say quyền lực, Donald Trump ngả dần về độc tài  

 

Libération nhận định, say sưa với quyền hành không bị kiểm soát, càng thử vai độc tài, ông Trump càng thích thú đẩy xa hơn các giới hạn. Tổng thống Mỹ thứ 47 thích ra những quyết định khiến vai trò của mình nổi bật và không một người tiền nhiệm nào dám làm. Mới đây Donald Trump cho ngưng hoạt động các đài VOA, RFA, RFE, từng là món ăn tinh thần cho những người dân bị kẹt sau bức màn sắt thời chiến tranh lạnh.

 

Cuối tháng Giêng, Nhà Trắng phổ biến danh sách 200 từ khóa, nếu trong một tài liệu khoa học có những chữ này, nhà nghiên cứu có thể bị cắt ngân sách : « phụ nữ », « hội nhập », « bình đẳng », « khí hậu » … Những ai nghiên cứu về các chủ đề trên có nguy cơ bị sa thải. Đại sứ Nam Phi tại Washington chỉ có 72 giờ để ra đi, vì nước ông bị cho là phân biệt đối xử với người da trắng. USAID bị đóng cửa, đại học Johns Hopkins, vốn có vai trò quan trọng trong việc chống HIV và bệnh sốt rét, loan báo sa thải 2.000 nhân viên…

 

Nhưng phải nhìn nhận rằng nếu không có Trump, châu Âu luôn dùng dằng trong vấn đề tự chủ chiến lược. Nhờ chính sách thô bạo của Washington, Liên Hiệp Châu Âu mới dám quyết định. Ban đầu Pháp cô đơn, nay đã có Anh, Đức, Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, và cả Canada, Úc, New Zealand. Tất cả các quốc gia đã tin tưởng Hoa Kỳ, nay không còn trông cậy vào Donald Trump để cứu vãn Ukraina, mà phải lo tái vũ trang. Con đường bắt đầu rộng mở với ông Emmanuel Macron, nhưng không có thời gian để mất.

 

 

Bóng ma suy thoái đe dọa nước Mỹ

 

Trên lãnh vực kinh tế, Le Figaro cảnh báo « Bóng ma suy thoái lại sống dậy ở Hoa Kỳ ». Les Echos đánh giá « Chiến tranh thương mại đã đè nặng lên kinh tế Mỹ », và « Tăng trưởng của thế giới bị sụt giảm vì chính sách của Trump ». Các trụ cột kinh tế Mỹ chao đảo vì cuộc thương chiến của Donald Trump. Tiêu thụ giảm sút, lòng tin của doanh nghiệp nhanh chóng tan biến và chính quyền liên bang chuẩn bị tinh thần cho việc thắt lưng buộc bụng lâu dài. Việc áp thuế, tạm ngưng rồi đánh thuế tiếp khiến tình hình thêm bấp bênh. Một hỗn hợp độc hại cho tăng trưởng.

 

Goldman Sachs hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của Mỹ từ 2,4 % cho năm nay xuống còn 1,7 %. Do không thấy mục tiêu rõ ràng của Nhà Trắng, khó thể đoán trước được tình hình, từ hoạt động kinh tế tạm thời chậm lại đến suy thoái, sau một giai đoạn trì trệ. Người Mỹ ngần ngại chi tiêu, cho rằng Donald Trump không có những biện pháp đủ để chống lạm phát, và không chia sẻ với ông « tình yêu thuế quan ». Sự xuống dốc của Wall Street những tuần qua càng khiến người tiêu dùng e sợ.

 

Việc giảm thuế như Donald Trump đã hứa không thể giảm sốc tác động của thuế quan, ít nhất là trong năm nay, các chuỗi cung ứng bắt đầu chịu áp lực. Với việc đánh thuế hải quan qua lại liên miên, doanh nghiệp không thể vạch ra kế hoạch lâu dài, chỉ số sản xuất đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ đầu 2024. Những người lạc quan nhất bám vào các vấn đề căn bản : các công ty nói chung ít nợ nần, lợi nhuận nhiều, và nếu lạm phát chậm lại, kinh tế Mỹ có thể chịu đựng được thương chiến vài tháng nữa. Tuy nhiên bóng ma suy thoái vẫn hiển hiện, ngân hàng JPMorgan hồi đầu năm đánh giá nguy cơ này là 30 %, nay tăng lên 40 %.

 

Cục Dự trữ Liên bang (FED) có thể bị Donald Trump gây sức ép để giảm lãi suất chỉ đạo. Tuy nhiên đây là định chế độc lập, giám đốc không thể bị sa thải, nhiệm kỳ của ông Jerome Powell đến tháng 6/2026 mới kết thúc. Chủ nhân Nhà Trắng có ba khả năng : ra sắc lệnh, gợi lên lý do an ninh quốc gia, hoặc dùng đến vũ khí hạng nặng là thông qua một luật hủy bỏ tính độc lập của FED. Les Echos ví von, vào lúc nội chiến Liban ác liệt nhất, thống đốc ngân hàng trung ương nước này đã phải cố thủ trong văn phòng, các bức tường chất đầy bao cát bảo vệ. Nhật báo kinh tế cho rằng « Có lẽ đã đến lúc ông Powell phải mua bao cát ».

 

 

====================================================

 

Điện đàm Trump - Putin: Nga từ chối đề xuất ngừng bắn toàn diện 30 ngày với Ukraina

Trọng Thành|Thùy Dương|Minh Anh  -  RFI

Đăng ngày: 19/03/2025 - 11:14  -  Sửa đổi ngày: 19/03/2025 - 13:28

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250319-%C4%91i%E1%BB%87n-%C4%91%C3%A0m-trump-putin-nga-t%E1%BB%AB-ch%E1%BB%91i-%C4%91%E1%BB%81-xu%E1%BA%A5t-ng%E1%BB%ABng-b%E1%BA%AFn-to%C3%A0n-di%E1%BB%87n-30-ng%C3%A0y-v%E1%BB%9Bi-ukraina

 

Cuộc điện đàm rất được trông đợi hôm qua, 18/03/2025, giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin không đạt được thỏa thuận « đình chiến 30 ngày » vô điều kiện, theo đề xuất của Mỹ và Ukraina. Tổng thống Nga chỉ chấp nhận ngừng tấn công vào hạ tầng năng lượng của Ukraina trong 30 ngày. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết sẵn sàng có quyết định tương tự, nhưng yêu cầu phía Mỹ cho biết « chi tiết » về những gì mà hai ông Trump và Putin đã thỏa thuận.

 

HÌNH :

Hình ghép minh họa : Ngày 18/03/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump và Nga Vladimir Putin điện đàm về hồ sơ Ukraina và quan hệ Washington-Matxcơva. © Gavriil GRIGOROV, Drew ANGERER / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / POOL / AFP

 

Hãng tin Pháp AFP dẫn lại thông báo của tổng thống Donald Trump trên mạng xã hội Truth Social: « Chúng tôi đã thỏa thuận về việc ngừng tấn công vào các cơ sở năng lượng và các cơ sở hạ tầng, trên tinh thần nỗ lực hướng đến một thỏa thuận ngừng bắn toàn diện, với mục tiêu cuối cùng là chấm dứt cuộc chiến tranh thực sự là kinh khủng này ». Theo một thông báo của Nhà Trắng, các quan chức cao cấp Mỹ và Nga sẽ bắt đầu « ngay lập tức » các đàm phán về đình chiến tại Biển Đen và hướng đến một thỏa thuận hòa bình bền vững chấm dứt cuộc chiến do Nga phát động từ tháng 2/2022. Thông báo của Nhà Trắng không nói rõ Ukraina có được mời tham gia đàm phán hay không. 

 

Theo Reuters, điện Kremlin cho biết tổng thống Putin đã truyền lệnh ngừng tấn công các cơ sở năng lượng Ukraina đến quân đội Nga. Matxcơva hoan nghênh « cuộc trao đổi chi tiết và thẳng thắn » giữa lãnh đạo hai nước, tuy nhiên nhấn mạnh đến « các điểm chủ chốt » mà Nga cho rằng đang cản trở việc xuống thang căng thẳng. Đối với Nga, chỉ có thể có ngừng bắn toàn diện 30 ngày, nếu các đồng minh của Ukraina ngừng hoàn toàn trợ giúp vũ khí và tin tức tình báo, và Kiev không được phép huy động thêm binh sĩ.

 

 

Matxcơva : Dấu hiệu tích cực về bình thường hóa quan hệ Nga - Mỹ

 

Nhìn từ điện Kremlin, cuộc điện đàm giữa hai nguyên thủ Vladimir Putin và Donald Trump là một cuộc trao đổi « chi tiết và thẳng thắn ». Đối với nhiều kênh truyền thông Nga, đây là khởi đầu cho việc bình thường hóa quan hệ giữa Matxcơva và Washington, cũng như khởi đầu cho việc giải quyết xung đột Nga - Ukraina.

 

Từ Matxcơva, thông tín viên Jean-Didier Revoin cho biết chi tiết :

 

« Vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng có thể nói chắc chắn rằng việc giải quyết xung đột Ukraina và các vấn đề song phương giữa Matxcơva và Washington đã bắt đầu. Đó là quan điểm của phó chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma, Alexei Chepa. Đối với Anastasia Gafarova, phó giám đốc Trung tâm Thông tin Chính trị, điều quan trọng nhất rút ra được từ cuộc điện đàm hôm qua giữa Vladimir Putin và Donald Trump, đó là giờ đây đôi bên vẫn tiến hành được những cuộc đàm phán sâu như vậy về nhiều nội dung, từ quan hệ song phương đến Trung Đông, hay hồ sơ Ukraina.

 

Về phần Fyodor Loukianov, tổng biên tập tạp chí Russia in Global Affairs, ông đặt ra câu hỏi bằng cách nào Washington có thể khiến Nga yên tâm về việc phi quân sự hóa Ukraina. Loukianov nhấn mạnh thêm rằng đôi bên vẫn chưa thảo luận về một giải pháp thực sự cho cuộc xung đột, cả về bản chất lẫn hình thức, nhưng xem thiện chí tiếp tục thảo luận của các bên là một tín hiệu tích cực.

 

Những cuộc đàm phán mà cách nay vài tháng, không ai có thể tưởng tượng là có thể có, nay được mọi người nhất trí mô tả là mang tính xây dựng. Thế nhưng, một số nhà quan sát lo ngại rằng cuộc điện đàm này rồi sẽ đột ngột thất bại ê chề ».

 

 

Ukraina hoài nghi về đề xuất ngưng bắn một phần của Mỹ - Nga

 

Hôm qua, 18/03/2025, vài giờ sau khi cuộc điện đàm giữa hai nguyên thủ Mỹ - Nga, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết ông ủng hộ về mặt nguyên tắc lệnh hưu chiến một phần.Hôm qua, trong một cuộc họp báo trực tuyến, tổ chức tại Phần Lan, nơi ông đang công du, tổng thống Ukraina Zelensky cho biết Kiev « sẽ ủng hộ các đề xuất » hưu chiến được hai tổng thống Mỹ-Nga thỏa thuận, nhưng nhấn mạnh là « cần có một cuộc trao đổi với tổng thống Trump » để « biết chi tiết về những gì Nga đã nhân nhượng với Mỹ và Mỹ đã nhân nhượng với Nga ».

 

Tổng thống Zelensky cũng khẳng định « mục tiêu tối hậu của Putin là làm suy yếu tối đa Ukraina », « Nga không sẵn sàng chấm dứt cuộc chiến này » và « sẽ còn tiếp tục đưa ra các yêu sách khác ». Tổng thống Ukraina cảnh báo việc Mỹ - Nga thỏa thuận về Ukraina mà không có sự tham gia của Kiev « sẽ không thể cho phép đạt được kết quả mong muốn ».

Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze tường thuật :

 

« Bất chấp các thông báo từ Matxcơva và Washington, phía Ukraina không mấy gì chắc chắn về việc Nga ngưng cuộc chiến chống Ukraina và chẳng cảm thấy nhẹ nhõm chút nào.

Tối hôm qua, ông Volodymyr Zelensky nói rằng Ukraina ủng hộ lệnh hưu chiến một phần này, nhưng nhấn mạnh ông hy vọng có thể thảo luận trực tiếp với phía Mỹ về các mô thức, và rằng Ukraina sẽ đáp trả nếu nước này vẫn tiếp tục bị tấn công.

 

Đó cũng chính là những gì đã diễn ra trong suốt đêm qua, bởi vì nhiều vùng của Ukraina là mục tiêu tấn công của không quân Nga. Các cuộc không kích đã nhắm trúng một bệnh viện tại thành phố Sumy. Tại Kiev, hệ thống phòng không đã bắn hạ 19 trong số 45 drone tự sát nhắm vào thủ đô.

 

Vào lúc các cuộc đàm phán mới giữa Mỹ và Nga dự trù diễn ra vào ngày 23/03 ở Djedda, Ả Rập Xê Út, phía Ukraina cho biết một số điều kiện mà Matxcơva tìm cách áp đặt vẫn là không thể chấp nhận được: Giải giáp Ukraina, ngưng hỗ trợ quân sự của Phương Tây cho Kiev,cũng như việc điện Kremlin xem thường các lằn ranh đỏ của Ukraina, bao gồm cả việc tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của nước này. »

 

 

 

 

=================================================

 

Đồng thuận với Trump về ngừng bắn, hay nghệ thuật nói « Không » của tổng thống Nga

Minh Anh  -  RFI

Đăng ngày: 19/03/2025 - 14:22  -  Sửa đổi ngày: 19/03/2025 - 15:32

https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20250319-%C4%91%E1%BB%93ng-thu%E1%BA%ADn-v%E1%BB%9Bi-trump-v%E1%BB%81-ng%E1%BB%ABng-b%E1%BA%AFn-hay-ngh%E1%BB%87-thu%E1%BA%ADt-n%C3%B3i-kh%C3%B4ng-c%E1%BB%A7a-t%E1%BB%95ng-th%E1%BB%91ng-nga

 

Sau gần ba giờ điện đàm, hôm qua, 18/03/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump đã có được sự chấp nhận từ đồng nhiệm Nga Vladimir Putin về việc Nga và Ukraina tạm dừng không kích vào các « cơ sở năng lượng và hạ tầng » trong 30 ngày. Một sự nhượng bộ mà giới quan sát đánh giá là « quá ít ỏi » hay nói đúng hơn, đó còn là « nghệ thuật nói Không » của ông Putin đối với đồng cấp Donald Trump.

 

HÌNH :

Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một sự kiện tại Matxcơva ngày 18/03/2025. AFP - MAXIM SHEMETOV

 

Điều trước tiên cần ghi nhận là cuộc điện đàm trực tiếp với đồng cấp Mỹ đang giúp Nga tái khẳng định vị thế cường quốc mà nước này đã có trước khi Liên Xô sụp đổ. Điều này thể hiện rõ qua việc Nga chỉ đàm phán song phương với Mỹ theo như yêu cầu được đưa ra trong thông cáo.

 

Tổng thống Nga trong cuộc trả lời phỏng vấn dành riêng cho truyền thông trong nước cũng từng lưu ý rằng, mục tiêu của các cuộc đàm phán Mỹ - Nga hiện nay là tái lập quan hệ song phương và nhất là khôi phục lại bầu không khí tin cậy giữa hai nước.

 

Theo ông, việc châu Âu muốn được tham dự là một đòi hỏi « quá đáng ». Điều đó cũng hàm nghĩa Châu Âu nên xem xét lại cách nhìn của mình về Nga, vốn không phải là một cường quốc khu vực như cựu tổng thống Barack Obama từng tuyên bố, mà chỉ là một đối tác thương mại, một nhà cung cấp dầu khí lớn cho khu vực.

 

Thứ hai, kết quả cuộc trao đổi giữa Trump và Putin cho thấy Nga đang làm chủ cuộc chơi. Chính quyền Trump, do ham muốn đạt được một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng, đối mặt với ông Putin, một nhà đàm phán hoàn hảo, đã không có một chiến lược nào. Tổng thống Nga Putin đã hành động theo đúng tinh thần học thuyết Grymyko, nghĩa là đòi hỏi tối đa, không nhượng bộ điều gì cả và thậm chí đưa ra các yêu sách cao hơn để có thể mặc cả và đạt được những nhượng bộ bổ sung.

 

Đây chính xác là những gì ông Putin đang làm khi đưa ra điều kiện cho một lệnh ngừng bắn thực sự, đó là « phương Tây ngừng chi viện quân sự cho Ukraina và Kiev ngừng huy động thêm quân ». Một đòi hỏi mà theo đánh giá của chuyên gia quân sự Ulrich Bounat với đài RFI, đó là một sự « giải giáp » toàn diện Ukraina.

 

 

Bóng lại lăn về phía Washington!

 

Không những thế, khi đưa ra điều kiện này, tổng thống Nga đặt đồng nhiệm Mỹ trong thế bí. Nhà nghiên cứu Ulrich Bounat lưu ý điều kiện này không chỉ có thể làm « suy yếu » Ukraina, mà còn có nguy cơ trở thành một « cái cớ » để Nga tái khởi động cuộc xung đột, khi đổ lỗi cho châu Âu tiếp tục chi viện quân sự cho Kiev.

 

Khi tỏ ra nóng vội, Donald Trump dường như đã bỏ qua một phương châm chủ đạo, một nguyên tắc bất thành văn trong các cuộc đàm phán : Sự thận trọng trước một đối tác mà người ta phải luôn dè chừng, theo như lưu ý từ ông Gerard Araud, cựu đại sứ Pháp tại Mỹ, trong bài xã luận trên Le Point.

 

Đương nhiên, là một « cao thủ » đàm phán, ông Putin không thể công khai từ chối đề nghị của đồng cấp Mỹ, một cử chỉ có nguy cơ dẫn đến việc Washington ban hành các trừng phạt mới nhắm vào Nga, thậm chí là tăng cường hậu thuẫn quân sự Mỹ cho Ukraina để gây áp lực.

 

Thế nên, theo phân tích Nick Paton Walsh, trưởng ban Quốc tế đài CNN, sự đồng thuận của ông Putin về một « lệnh ngừng bắn một phần » chỉ là một cách nói « Không » với các đề xuất của Washington. Việc ông Putin yêu cầu dừng mọi hoạt động viện trợ và chia sẻ thông tin tình báo như là một phần của thỏa thuận cũng như là việc thành lập các « nhóm làm việc » về Ukraina và quan hệ Mỹ - Nga chỉ là cách nói tránh của ngành ngoại giao Nga.

 

Tóm lại, theo như tựa đề bài viết phân tích trên kênh truyền thông CNA của Singapore, « Putin đã lật tẩy bài của Trump » ! Gió đổi chiều, « quả bóng giờ lại lăn về phía Washington » !