Ủy
Ban Bảo Vệ Quyền Làm Người Việt Nam
2016-10-06
PARIS,
6 tháng 10 năm 2016 (UBBVQLNVN) — 54 tổ chức nổi danh
quốc tế về tôn giáo và xã hội dân sự tại Hoa Kỳ, Châu Âu, Châu Á và Việt Nam vừa
gửi bức Thư Ngỏ đến Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Bà Nguyễn
Thị Kim Ngân, kêu gọi sửa đổi Dự thảo Luật Tôn giáo và Tín ngưỡng sắp được Quốc
hội thông qua trong các khoá họp từ thời gian 20 tháng 10 đến 18 tháng 11 năm
nay. Những tổ chức ký tên nói rằng Luật mới này sai sót một cách nghiêm trọng,
và yêu cầu xem xét để thảo lại văn bản sau khi tham khảo các tổ chức tôn giáo
và các chuyên gia quốc tế về luật pháp “để bảo đảm cho Luật bảo vệ quyền
tự do tôn giáo hay tín ngưỡng tuân thủ Điều 18 trong Công ước quốc tế về các
Quyền dân sự và chính trị của LHQ (ICCPR)”.
Ông Võ Văn Ái, Chủ tịch Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam, một trong những người đồng bảo trợ Thư Ngỏ, nhận định rằng : “Luật mới này, nếu được thông qua theo hình thái dự thảo hiện tại, sẽ là chiếc áo trói (straight-jacket) tôn giáo. Luật sẽ cho phép chính quyền xâm phạm vào mọi hình thái của đời sống tôn giáo, và loại bỏ sự hiện hữu của các tôn giáo không thể hay không muốn đăng ký với Nhà nước. Đây là điều trái chống với chính nguyên tắc của tự do tôn giáo hay tín ngưỡng được chứa đựng trong Công ước quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị của LHQ (ICCPR), mà Việt Nam tham gia ký kết”.
Theo các tổ chức ký tên, Dự thảo Luật đã đặt để “những hạn chế không thể chấp nhận đối với quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng cùng những nhân quyền khác”, đồng thời “thừa kế những điều luật hay hướng dẫn có sẵn, luôn nhấn mạnh sự kiểm soát và quản lý của chính quyền trên đời sống tôn giáo. Đây là điều trái chống với tinh thần và nguyên tắc của quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng”.
Lần đầu tiên Việt nam chịu thông qua Luật tôn giáo và tín ngưỡng. Cho đến nay, tôn giáo chỉ được điều chỉnh bằng một loạt sắc lệnh và nghị định. Các bản dự thảo trước đây được gửi tới các cộng đồng tôn giáo lấy ý kiến. Tuy nhiên, văn bản hiện tại chẳng chiếu cố tới những quan ngại do các cộng đồng tôn giáo đề xuất. Hơn thế, ngoài Giáo hội Công giáo có được quy chế đặc biệt tại Việt Nam, thì chỉ có các tôn giáo được thừa nhận hay được Nhà nước thành lập mới được quyền tham khảo, còn các tổ chức tôn giáo độc lập, như Giáo hội Phật giáo Việt nam Thống nhất, Thiên Chúa giáo độc lập, các tổ chức Cao Đài, Hoà Hảo, Phật giáo Khmer Krom đều không được tham khảo.
Ông Võ Văn Ái, Chủ tịch Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam, một trong những người đồng bảo trợ Thư Ngỏ, nhận định rằng : “Luật mới này, nếu được thông qua theo hình thái dự thảo hiện tại, sẽ là chiếc áo trói (straight-jacket) tôn giáo. Luật sẽ cho phép chính quyền xâm phạm vào mọi hình thái của đời sống tôn giáo, và loại bỏ sự hiện hữu của các tôn giáo không thể hay không muốn đăng ký với Nhà nước. Đây là điều trái chống với chính nguyên tắc của tự do tôn giáo hay tín ngưỡng được chứa đựng trong Công ước quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị của LHQ (ICCPR), mà Việt Nam tham gia ký kết”.
Theo các tổ chức ký tên, Dự thảo Luật đã đặt để “những hạn chế không thể chấp nhận đối với quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng cùng những nhân quyền khác”, đồng thời “thừa kế những điều luật hay hướng dẫn có sẵn, luôn nhấn mạnh sự kiểm soát và quản lý của chính quyền trên đời sống tôn giáo. Đây là điều trái chống với tinh thần và nguyên tắc của quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng”.
Lần đầu tiên Việt nam chịu thông qua Luật tôn giáo và tín ngưỡng. Cho đến nay, tôn giáo chỉ được điều chỉnh bằng một loạt sắc lệnh và nghị định. Các bản dự thảo trước đây được gửi tới các cộng đồng tôn giáo lấy ý kiến. Tuy nhiên, văn bản hiện tại chẳng chiếu cố tới những quan ngại do các cộng đồng tôn giáo đề xuất. Hơn thế, ngoài Giáo hội Công giáo có được quy chế đặc biệt tại Việt Nam, thì chỉ có các tôn giáo được thừa nhận hay được Nhà nước thành lập mới được quyền tham khảo, còn các tổ chức tôn giáo độc lập, như Giáo hội Phật giáo Việt nam Thống nhất, Thiên Chúa giáo độc lập, các tổ chức Cao Đài, Hoà Hảo, Phật giáo Khmer Krom đều không được tham khảo.
*
*
THƯ NGỎ GỬI CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VIỆT NAM
Kính gửi Bà Nguyễn Thị Kim Ngân
Chủ tịch Quốc hội Việt Nam
Đường Độc Lập – Quan Thánh
Hà Nội
Việt Nam
Thưa Bà Chủ tịch,
Chúng tôi, ký tên dưới đây, các tổ chức xã hội dân sự,
viết thư này nói lên sự quan tâm của chúng tôi về Dự thảo Luật Tôn giáo và Tín
ngưỡng mới tại Việt Nam. Dự thảo Luật mới, đã được sửa chữa nhiều lần và gây ra
nhiều phê phán mạnh mẽ trong giới cộng đồng tôn giáo, được dự trù Quốc hội
thông qua thành luật tại các khoá họp tháng 10 và tháng 11 năm 2016.
Dự thảo mới nhất đã được thảo luận tại cuộc họp cao
cấp của Đảng Cộng sản và Mặt Trận Tổ quốc ngày 17 tháng 8, đồng thời gửi đến một
số cộng đồng tôn giáo lấy ý kiến. Xem xét bản Dự thảo Luật đăng tải trên Trang
nhà Quốc hội Việt Nam gồm có 9 chương dự thảo Luật, hàm chứa một số
cải tiến, nhưng vẫn tiếp tục lưu giữ những hạn chế không thể chấp nhận đối với
quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng, cũng như các nhân quyền khác. Đặc biệt, những
bảo đảm cơ bản cho quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng tiếp tục bị xói mòn với
cơ chế Đăng ký hà khắc, bó buộc, cho phép nhà nước xâm phạm quá đáng vào công
việc nôi bộ các tổ chức tôn giáo. Thật như vậy, sự kiện này và những dự thảo Luật
trước đây thừa kế những điều luật hay hướng dẫn có sẵn, luôn nhấn mạnh sự kiểm
soát và quản lý của chính quyền trên đời sống tôn giáo. Đây là điều trái chống
với tinh thần và nguyên tắc của quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng.
Như đã nói trên đây, Dự thảo Luật tôn giáo đã được
luân lưu cho một số cộng đồng tôn giáo lấy ý kiến. Tuy nhiên, Công giáo đã
nhanh chóng chống đối, với thời gian quá ngắn từ ngày 18 tới 30 tháng 8 để chuẩn
bị góp ý bản Dự thảo Luật (1). Hơn nữa, các tổ chức tôn giáo độc lập không đăng
ký chính quyền không được tham khảo, như trường hợp Giáo hội Phật giáo Việt Nam
Thống nhất.
Có một số cải tiến cần hoan nghênh trong Dự thảo Luật,
gồm có điều luật cho phép thay đổi tôn giáo, không riêng quyền theo hay không
theo một tôn giáo, quyền cho các tù nhân “được đọc sách tôn giáo và biểu tỏ tín
ngưỡng hay tôn giáo họ”, cũng như quyền của các tổ chức tôn giáo được tham gia
các sinh hoạt như giáo dục, tu luyện đức tin, chăm sóc y tế, và từ thiện xã hội.
Tuy nhiên, những khuyến cáo sau đây làm dấy lên mối
quan tâm đặc biệt của các cộng đồng tôn giáo tại Việt Nam, mà các tổ chức ký
tên hôm nay chia sẻ :
1. Định
nghĩa tôn giáo phải nhất quán với Điều 18 trong Công ước quốc tế về các Quyền
dân sự và chính trị của LHQ (ICCPR).
Trong bản Dự thảo, tôn giáo được định nghĩa
như “tập họp tín đồ… được Nhà nước công nhận” (chúng tôi nhấn
mạnh) (Điều 2.13). Cho thấy các thành viên của tổ chức tôn giáo nào không thể,
hoặc không chịu đăng ký với chính quyền trong sự bỏ mặc hợp pháp, sẽ không được
luật pháp bảo đảm cho sự tiến hành các sinh hoạt tôn giáo.
2.
Đăng ký với chính quyền không thể xem như một tiền lệ thủ tục cho việc thực hiện
quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng.
Tiến trình phức tạp và hà khắc của cơ chế Đăng ký
đòi hỏi sự cho phép của chính quyền về các sinh hoạt tôn giáo, hoạt động và quy
chế như một tổ chức. Sự bảo đảm phác thảo tại Điều 18 của Công ước quốc tế về
các Quyền dân sự và chính trị của LHQ (ICCPR) không lệ thuộc và không thể quy định
theo tiến trình nội địa về khai báo, cho phép, thừa nhận hay đăng ký.
3.
Luật không cho phép các viên chức xâm phạm tuỳ tiện vào công việc nội bộ tôn
giáo.
Các điều luật trong Luật mới cho phép nhà cầm quyền
xâm phạm thái quá vào nội bộ của những quyết định, bổ nhiệm, tu luyện và các
chương trình hoạt động của tổ chức tôn giáo. Những giới hạn trong sự biểu thị tự
do tôn giáo và tín ngưỡng không bao giờ được vượt quá mục đích hay phạm vi cho
phép tại Điều 18 (3) của Công ước quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị của
LHQ (ICCPR) Như lời Tiến sĩ Heiner Bielfeldt, Báo cáo viên đặc biệt LHQ về Tự
do tôn giáo hay tín ngưỡng, sau chuyến viếng thăm Việt Nam năm 2014, đã nói:“Cơ
chế đăng ký có thể là một đề nghị của Nhà nước, nhưng không thể là sự cưỡng
bách pháp lý — “Registration should be an offer by the
State but not a compulsory legal requirement”.
4.
Ngôn ngữ mơ hồ và tiềm ẩn sự kỳ thị cần phải bãi bỏ.
Dự thảo Luật mới hàm chứa thứ ngôn ngữ mơ hồ đối với
“các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp” (Điều 10.1), và “gây chia rẽ dân tộc”
(Điều 5.4) có thể sử dụng gây kỳ thị với các dân tộc ít người, các nhóm độc lập
và những ai mà tôn giáo bị xem như “có yếu tố nước ngoài” (Điều 2.12).
5.
Các điều luật cấn thiết lập những nguồn pháp lý và cơ cấu để nhân dân có quyền
khiếu nại, và những ai khiếu nại sẽ được điều tra và xử lý độc lập, trong những
trường hợp vi phạm được minh chứng về quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng.
Với tất cả những lý do trên đây, chúng tôi mạnh mẽ
yêu cầu sự sửa đổi Luật mới về tôn giáo và tín ngưỡng, bằng cách tham khảo các
đại diện cộng đồng tôn giáo, kể cả những cộng đồng đồng tôn giáo không được thừa
nhận, tham khảo các chuyên gia về luật nhân quyền quốc tế, để bảo đảm quyển tự
do tôn giáo hay tín ngưỡng tuân thủ Điều 18 trong Công ước quốc tế về các Quyền
dân sự và chính trị của LHQ (ICCPR).
Chúng tôi mong mỏi được bà Chủ tịch hồi đáp. Xin gửi
hồi âm về Điều hợp viên Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam, Penelope
Faulkner tại địa chỉ
Email: penelope.faulkner@gmail.com , hay
Điều hợp viên Christian Solidarity Worldwide, Benedict Rogers tại địa chỉ
Email: benrogers@csw.org.uk
Trân trọng.
Danh sách các chữ ký:
Benedict
Rogers
East Asia Team Leader
Christian Solidarity Worldwide
Vo
Van Ai
President
Vietnam Committee on Human Rights / Uỷ ban Bảo vệ
Quyền Làm Người Việt Nam
Rafendi
Djamin
Director of Southeast Asia and Pacific Programme
Amnesty International / Ân Xá Quốc tế
Phil
Robertson
Deputy Director, Asia Division
Human Rights Watch / Theo dõi Nhân quyền
Dimitris
Christopoulos
President
FIDH / Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền
Nina
Shea
Director
Hudson Institute Center for Religious Freedom /
Trung tâm Tự do Tôn giáo, Viện Hudson
Hans
Aage Gravaas
Secretary General
Stefanus Alliance International
Robert
Hårdh
Executive Director
Civil Rights Defenders
Jostein
Hole Kobbeltvedt
Executive Director
Rafto Foundation for Human Rights / Sáng hội Nhân
quyền Rafto
Nguyen
Dinh Thang
CEO & President
BPSOS
Các chữ ký mới thêm:
Joshua
Cooper
Executive Director
Hawai'i Institute for Human Rights / Viện Nhân quyền
Hawai’i
Ven.
Thich Thanh Quang
President, Executive Institute / Viện trưởng Viện
Hoá Đạo
Unified Buddhist Church of Vietnam / Giáo hội Phật
giáo Việt Nam Thống nhất
Le
Cong Cau
Chairman
Buddhist Youth Movement of Vietnam / Vụ trưởng Gia
Đình Phật tử Vụ Viện Hoá Đạo, GHPGVNTN
Ven.
Thich Huyen Viet
Chargé d’Affaires
Unified Buddhist Church of Vietnam Overseas /
GHPGVNTN Hải ngoại
Nguyen
Van Lia
The Traditional Hoa Hao Buddhist Bloc / Khối Phật
giáo Hoà Hảo Thuần tuý
Tran
Ngoc Suong
The Popular Council of Cao Dai Religion / Hội đồng
Nhân dân Cao Đài giáo
Charles
Santiago MP
Chairperson,
ASEAN Parliamentarians for Human Rights (APHR) / Dân
biểu Hiệp hội Đông Nam Á (ASEAN) cho Nhân quyền
Professor
the Lord Alton of Liverpool
UK All-Party Parliamentary Group on International
Religious Freedom or Belief / Nhóm Dân biểu Vương quốc Anh cho Tự do tôn giáo hay
tín ngưỡng trên Thế giới
Daniel
Calingaert
Acting President
Freedom House
John
Edmundson
President
Agir Ensemble pour les Droits de l’Homme / Hành động
chung cho Nhân quyền
Ann
Buwalda
Executive Director
Jubilee Campaign USA
Faith
J. H. McDonnell
Director, Religious Liberty Program
The Institute on Religion and Democracy / Viện Tôn
giáo và Dân chủ
Lilly
Bliatout
President and Founder
Southeast Asia Monitor for Human Rights and Justice
Vu
Quoc Dung
Executive Director
VETO! Human Rights Defenders’ Network
Former
US Congressman Joseph Cao
Chairman
Coalition for a Free and Democratic Vietnam
John
Alles
Executive Director
Montagnard Assistance Project
Tony
Tran
Chairman
Con Dau Parishioners Association
Katie
Duong
Overseas Representative
Popular Council of Cao Dai Religion
Rong
Nay
Chairman
Montagnard Human Rights Organization
Pastor
A Ga
Representative
Montagnard Evangelical Church of Christ
Vu
Quoc Ngu
CEO
Defend the Defenders
Huỳnh
Thục Vy
Coordinator
Vietnamese Women for Human Rights
Lanney
Tran
Chairwoman
Women for Human Rights in Vietnam
Nguyen
Bac Truyen
Vietnamese Political and Religious Prisoners’
Friendship Association
Vietnam
Independent Civil Society Organizations Network (VICSON)
Matteo
Mecacci
President
International Campaign for Tibet / Chiến dịch Quốc tế
chgo Tây Tạng
Bob
Fu
Founder and President
China Aid
The
21st Century Wilberforce Initiative
Human
Rights in China (HRIC) / Hội Nhân quyền Trung quốc
Commonwealth
Human Rights Initiative, New Delhi / Sáng kiến Nhân quyền Ấn Độ
Vietnamese
FoRB Roundtable
Han
Dong-Feng
Executive Director
China Labour Bulletin / Tạp chí Lao động Trung quốc
E-Ling
Chiu
Secretary General
Taiwan Association for Human Rights / Hội Nhân quyền
Đài Loan
Adilur
Rahman Khan
Secretary, Odhikar / Hội Nhân quyền Bagladesh
Bangladesh
Willy
Fautré
Director
Human Rights Without Frontiers
Alvin
Jacobson
Amnesty International USA Group 56 / Nhóm 56 Ân Xá
Quốc tế Hoa Kỳ
Lexington, MA
Kathy
Herbst
Amnesty International Group USA Group 524 / Nhóm 524
Ân Xá Quốc tế Hoa Kỳ
Lexington, MA
Pittsburgh, PA
Michael
De Dora
Director of Public Policy
Center for Inquiry
Sara
Colm
Co-founder
Campaign to Abolish Torture in Vietnam / Chiến dịch
đòi bãi bỏ tra tấn tại Việt Nam
Isaac
Six
Advocacy Director
International Christian Concern
Helen
Ngo
Chairwoman
Committee for Religious Freedom in Vietnam
Nguyen
Thanh Dung
Association for Promotion of Freedom of Religions
and Beliefs
Khin
Ohmar
Coordinator
Burma Partnership / Đối tác Miến Điện
Bjørn
Engesland
Secretary General
Norwegian Helsinki Committee / Uỷ ban Helsinki Na Uy
----------------------
(1) Thư của Hội đồng Giám Mục Việt
Nam góp ý Dự thảo Luật Tín ngưỡng Tôn giáo, do Giám mục Phó Tổng
Thư ký Phêrô Nguyễn Văn Khảm ký gửi.
No comments:
Post a Comment