Wednesday, December 16, 2015

Số vụ Người Bảo Vệ Nhân Quyền bị tấn công gia tăng ở Việt Nam (Civil Rights Defenders)





Nguyễn Công Huân chuyển ngữ
16/12/2015

Nửa cuối năm 2015 chứng kiến sự gia tăng đáng lo ngại số lần tấn công và đe dọa bạo lực chống lại những Người Bảo Vệ Nhân Quyền, dân oan và thành viên gia đình của họ ở Việt Nam. Tổ chức Civil Rights Defenders kêu gọi chính quyền Việt Nam chấm dứt các cuộc tấn công và đưa thủ phạm ra trước công lý, phù hợp với các nghĩa vụ quốc tế về Quyền Con Người của Việt Nam.

Số vụ tấn công và số người bị ảnh hưởng tăng lên trong nửa cuối năm 2015, so với nửa đầu.

Từ tháng 6 tới giữa tháng 12, ít nhất 22 vụ tấn công bạo lực đã được ghi lại trên khắp cả nước, ảnh hưởng ít nhất 42 người (xem dòng thời gian dưới đây). Con số này tăng lên so với giai đoạn tháng 1 tới tháng 5, trong đó có 14 vụ tấn công và 27 người bị ảnh hưởng đã được ghi nhận. Nhiều vụ tấn công được thực hiện nay giữa ban ngày bởi lực lượng công an hoặc các nhân viên mặc thường phục. Trong một số trường hợp, gia đình của người bảo vệ nhân quyền là đối tượng bị hướng tới. Trong sự việc gần đây nhất, ngày 6 tháng 12, một nhóm gồm 20 người bịt mặt đã tấn công và cướp tài sản của luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài và ba nhà hoạt động khác tại tỉnh Nghệ An, sau khi Đài nói chuyện tại một hội thảo về quyền con người có sự tham gia của người dân địa phương và một số nhà hoạt động khác. Nguyễn Văn Đài còn bị tấn công ngay tại nhà riêng ở Hà Nội vào tháng 1 năm nay bởi một nhóm người không rõ danh tính.

”Những vi phạm quyền an toàn cá nhân trắng trợn này để lại đằng sau những vệt máu gây ảnh hưởng rất lớn đến vị thế của Việt Nam như một thành viên của Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc, và một quốc gia thành viên của hàng loạt công ước quốc tế về nhân quyền,” bà Marie Månson, Giám đốc Chương Trình Người Bảo Vệ Nhân Quyền Đang Bị Đe Dọa của Civil Rights Defenders, nói. Việt Nam đã bỏ phiếu trắng đối với dự thảo nghị quyết của Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc về việc công nhận và bảo vệ những Người Bảo Vệ Nhân Quyền được đưa ra vào tháng trước tại Ủy ban. Nghị quyết này sẽ được đưa lên lần bỏ phiếu thứ hai (và cũng là lần cuối cùng) vào 17/12 này tại New York.

Không có cuộc điều tra đáng tin cậy, minh bạch và toàn diện nào vào các cuộc tấn công trắng trợn nói trên. Vào 3/11, một nhóm đã tấn công và làm bị thương luật sư nhân quyền Trần Thu Nam và Lê Văn Luân tại Hà Nội sau khi những luật sư này gặp gỡ với thân chủ trong một vụ chết người trong trại tạm giam của Bộ Công An. Các luật sư cho biết họ nhận diện được một cảnh sát viên mặc thường phục trong đám người tấn công họ. Một tuần sau, Công an Hà Nội tuyên bố họ đã thực hiện việc điều tra, và chối không có sự tham gia của lực lượng công an, và nói rằng vụ tấn công xuất phát từ một ”tranh cãi trong khi giao thông” giữa đám người kia và hai luật sư.

Ít nhất 28 người bảo vệ nhân quyền và dân oan được biết đến là đã bị bắt giữ và tra hỏi một cách tùy tiện bởi công an trong cùng thời gian này, bao gồm blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, người nhận giải thưởng Người Bảo Vệ Nhân Quyền của Năm 2015. Chị Quỳnh không có mặt tại lễ trao thưởng vì những cấm đoán đối với quyền tự do đi lại của chị. Chị cũng bị tấn công là làm bị thương bởi cảnh sát vào tháng 7 trong một buổi tuần hành ôn hòa.

”Các nước quan tâm cần phải nói cho chính quyền Việt Nam biết rõ rằng những người bảo vệ nhân quyền xứng đáng được tôn trọng và bảo vệ, không phải là để đấm đá, vì những công việc chính đáng và quan trọng của họ.” Bà Marie Månson kêu gọi.

Bối cảnh

Việt Nam đã phê chuẩn Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR) và Công ước chống tra tấn và các hình thức trừng phạt hay đối xử tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ nhục (CAT). Điều 9 của ICCPR đảm bảo quyền an ninh của cá nhân. Điều 7 của ICCPR và CAT đảm bảo quyền không bị tra tấn hoặc đối xử tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ nhục. Do đó Việt Nam có nghĩa vụ phải tích cực ngăn chặn, điều tra và đem những người có trách nhiệm trong các vụ vi phạm này ra trước công lý.

Khi hồ sơ nhân quyền của Việt Nam được các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc xem xét năm 2014 trong kỳ Kiểm Định Định Kỳ Phổ Quát (UPR), Việt Nam đã đồng ý thực hiện một số khuyến nghị nhân quyền, bao gồm đảm bảo một môi trường ”thuận lợi”, ”thân thiện” và ”an toàn và tạo điều kiện cho” người bảo vệ nhân quyền và các tổ chức xã hội dân sự. Trong một tuyên bố kỷ niệm Ngày Nhân Quyền Quốc Tế tuần trước, Thứ trưởng Bộ ngoại giao Hà Kim Ngọc cho biết rằng Việt Nam "kiên định theo đuổi chính sách bảo đảm thực thi đầy đủ các quyền và tự do cơ bản cho mỗi công dân."

Ngoài các vụ tấn công bạo lực, còn nhiều người bảo vệ nhân quyền và chỉ trích chính phủ vẫn đang ở trong tù sau khi bị kết án trong những phiên tòa không công bằng dưới các điều khoản rộng và mơ hồ của Bộ Luật Hình Sự. Nhiều nhà hoạt động và blogger đang bị tạm giam chờ xét xử, trong đó có blogger Nguyễn Hữu Vinh (Anh Ba Sàm), và trợ lý Nguyễn Thị Minh Thúy, cựu tù nhân lương tâm Trần Anh Kim, và blogger Nguyễn Đình Ngọc (Nguyễn Ngọc Già).

Những điều khoản luật pháp đầy kẽ hở thường được dùng để truy tố các nhà hoạt động vẫn được giữ nguyên vẹn trong Bộ Luật Hình Sự sửa đổi gần đây, được thông qua vào cuối tháng 11/2015 và có hiệu lực từ 1/7/2016. Quốc hội đang xem xét một dự thảo luật về hội trong đó có quy định rất hạn chế và những yêu cầu quá đáng [để có thể thành lập được hội / nhóm], điều này hoàn toàn không phù hợp với các nghĩa vụ về bảo vệ và thúc đẩy quyền tự do lập hội của Việt Nam.





No comments: