Anh Vũ, thông tín viên RFA
2015-12-03
2015-12-03
Lứa tuổi
trẻ em là tuổi đến trường, tuy vậy ở Việt Nam tình trạng trẻ em bỏ học vì nhiều
lý do khác nhau là điều hết sức phổ biến. Vậy nguyên nhân do đâu dẫn đến tình
trạng này và cần có những giải pháp gì để giải quyết?
Nguyên
nhân bỏ học
Theo
báo cáo của Bộ GD&ĐT cho biết, mỗi năm ở Việt Nam có hơn 200.000 trẻ em phải
bỏ học vì nhiều lý do khác nhau. Điều này phù hợp với nghiên cứu “Nguyên nhân bỏ
học của trẻ em Việt Nam”, do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Bộ GD&ĐT, Hội
Liên hiệp thanh niên và UNICEF vừa tiến hành.
Theo
đó, ở Việt Nam hiện nay có tới 24% thanh niên được điều tra đã bỏ học khi chưa
đến 15 tuổi, tỉ lệ bỏ học từ lớp 1-5 là 12%, lớp 6-8 là 21%. Và chỉ có 46,3%
thanh niên Việt Nam được đi học trung học.
Bà Sáu ở Đồng nai, một phụ huynh có con
đã nghỉ học nói với chúng tôi:
“Cái
hoàn cảnh cũng như kinh tế gia đình tôi rất khó khăn, không có đất đai, không
có việc làm trong lúc người thì đông. Vì thế xoay chuyển không kịp nên đành phải
cho các em ấy bỏ học.”
Trả lời
câu hỏi: nguyên nhân do đâu dẫn đến tình trạng trẻ em bỏ học trở nên phổ biến?
Do nặng
về quan niệm, không có ăn thì chết chứ không có học thì không chết, nên với các
phụ huynh ở các gia đình nghèo, thì lợi ích kinh tế trước mắt quan trọng hơn rất
nhiều việc đầu tư cho con học hành.
TS Xã hội học Nguyễn Hữu Thắng nhận định:
“Nhìn
chung trẻ em bỏ học có rất nhiều nguyên nhân, có thể là do điều kiện khách quan
của kinh tế - xã hội ở địa phương và các phụ huynh ở các gia đình cũng có các
khó khăn về kinh tế. Thông thường các em bỏ học là những gia đình vất vả về
kinh tế, nên nhận thức của họ cũng bị hạn chế. Người ta chưa ý thức được tầm
quan trọng của cái sự học thế nào trong việc thay đổi cuộc đời của các cháu sau
này. Cho nên họ cũng bỏ mặc, tùy thuộc vào sự quyết định của học sinh.”
Không
phải những đối tượng bỏ học chỉ rơi vào các em có hoàn cảnh kinh tế khó khăn,
mà trong số đó còn có không ít các em có điều kiện kinh tế khá giả. Điều đó cho
thấy, nguyên nhân cơ bản nhất là việc học hành của các em thiếu sự quan tâm của
bố mẹ.
TS Nguyễn Hữu Thắng tiếp lời:
“Tâm
lý chung là xuất phát từ hoàn cảnh khó khăn, thứ nhất là gia đình neo đơn, thứ
2 là do các hoàn cảnh khác nên các em không đến trường được. Khi gia đình không
quan tâm đến con cái nên cũng bỏ mặc con, muốn làm gì thì làm. Vì vậy để động
viên con cái học tập thì ở những gia đình này là vấn đề rất khó.”
Do
chương trình giảng dạy chưa phù hợp dẫn tới tình trạng học sinh tiếp thu kém,
khiến các em không theo kịp chương trình, khi không tiếp thu được bài vở và học
lực kém, thì các em chán nản và không muốn đi học. Đây là một nguyên nhân khá
phổ biến.
thầy giáo Phan Văn Lợi ở Đà nẵng nhận xét:
“Một
số em tiếp thu kiến thức từ những lớp dưới trung học cơ sở hoặc tiểu học kém
nên các em mất hết căn bản. Do vậy lên học ở cấp trung học phổ thông thì các em
ấy không tiếp thu được kiến thức, và các em đã cảm thấy rất căng thẳng trong việc
học. Vì thế các em không thể tiếp tục học được.”
Cách
giảng dạy tẻ nhạt
Theo
báo Giáo dục online cho biết, Nhà văn
Nguyên Ngọc thấy rằng, chất lượng dạy học và cách giảng dạy của giáo viên
hiện nay tẻ nhạt, thiếu hấp dẫn và sáng tạo cũng là một trong những nguyên nhân
không giữ được học sinh gắn bó với trường. Theo ông, nội dung giáo dục, bao gồm
chương trình và cách dạy, cũng như chương trình hiện nay với trẻ nhỏ thì cứng
nhắc, với lớp lớn hơn thì vừa khô khan vừa vô bổ. Và ông Nguyên Ngọc cho biết,
tôi nói đùa với bạn bè rằng “Nếu bây giờ tôi còn đi học thì tôi cũng bỏ học!”
Ở các
vùng núi, điều kiện tự nhiên nhiều sông suối, nhưng giao thông không tốt khiến
các em học sinh phải chui vào bao nylon, đu dây… để vượt suối cũng là những
nguyên nhân.
Thầy Đinh Tiến Bắc, một thầy giáo ở tỉnh
Đắk Nông cho biết:
“Về
mùa mưa lũ thì rất khó khăn, khi đang ở trên làng mà gặp các cơn mưa rào, mưa
giông nhất là khi nước suối đang cao thì nước sẽ lên rất nhanh. Vì thế khi về
thì không qua suối được.”
Nói về
hậu quả của việc học sinh bỏ học đối với xã hội, Nhà nghiên cứu giáo dục Hoàng Oanh từ Hà nội khẳng định:
“Do
số những học sinh này luôn sống trong cảnh nhàn cư vi bất thiện, mặt khác những
hiểu biết của họ về các mặt đạo đức, pháp luật… còn nhiều hạn chế. Đồng thời việc
học sinh bỏ học sẽ khiến cho chất lượng nguồn nhân lực để đáp ứng cho nhu cầu
phát triển của nền kinh tế đất nước sẽ giảm đi rất nhiều.”
Khi được
hỏi về vai trò quản lý nhà nước, trong việc số học sinh bỏ học ngày một gia
tăng, một cán bộ thuộc Cơ quan đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo tại TP.HCM yêu cầu
dấu danh tính cho rằng, đây là một trong những nội dung trọng tâm của ngành
giáo dục. Ông cho biết:
“Vấn
đề hết sức quan trọng để giảm tỷ lệ học sinh bỏ học đó là làm sao để nâng cao
chất lượng dạy và học. Khi chúng ta dạy tốt, các em học tốt, các em học hiểu được
bài thì khi đó chắc chắn các em sẽ đến trường.”
Nói về
các giải pháp cần thiết của nhà nước trong việc ngăn chặn tình trạng học sinh bỏ
học gia tăng, ông Hoàng Oanh thấy rằng, trước tình trạng nhiều gia đình bắt buộc
con em mình nghỉ học để lao động thì cần phải có chế tài với những trường hợp
buộc học sinh bỏ học… theo ông việc này chưa được chú trọng nên tình trạng học
sinh bỏ học vẫn ở mức báo động. Ông đề
xuất:
“Muốn
hạn chế tình trạng bỏ học, theo tôi trước hết ngành giáo dục nói riêng và các
nhà trường nói chung cần phải có đủ điều kiện cơ sở vật chất để đảm bảo việc học
tập. Học sinh ở vùng sâu, vùng xa cần được học bổng và chu cấp các điều kiện
thuận lợi. Thứ 2 là, một khi nền kinh tế phát triển, những người có trình độ học
vấn nghề nghiệp do được học hành có được công ăn việc làm, có thu nhập ổn định,
thì đó là những yếu tố kích thích quan trọng cho những người đang theo học. Vì
khi có những khó khăn thì họ vẫn cố gắng vượt qua để tiếp tục theo học.”
Cũng cần
phải nói thêm, theo Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 2/10/2015 mới đâ,y đã quy định
về cơ chế thu, quản lý học phí từ nay đến năm 2021, mức học phí mới sẽ chính thức
có hiệu lực kể từ ngày 1/12/2015. Theo đó, mức học phí sẽ được điều chỉnh tăng
tại tất cả các cấp học, từ bậc mầm non tới bậc đại học.
Các
chuyên gia về giáo dục đều có chung một nhận định rằng, nếu để tình trạng bỏ học
gia tăng, mà không có sự quan tâm tích cực của nhà nước thì sẽ đưa đến những hậu
quả không tốt cho sự phát triển của xã hội.
No comments:
Post a Comment