Nguyễn Quang A
Thứ Tư, ngày 16 tháng 9
năm 2015
Nhìn
cái tiêu đề “Có bằng Tiến sĩ mới đột phá tư duy” của bài báo, tôi nghĩ
Vietnamnet phịa chuyện giễu chơi cho vui.
Nhưng
khi thấy báo trích dẫn nghiêm túc một ông Tiến sĩ, quan chức cấp cao của Sở Nội
vụ Hà Nội, thành viên Ban soạn thảo chiến lược cán bộ công chức khối chính quyền
thành phố Hà Nội, thì tôi thực sự phát hoảng. Làm gì có sự ngu đần đến thế được?
Hay là báo viết bậy, người ta nói một đằng lại viết một nẻo? Nếu thế thì
Vietnamnet phải cải chính ngay đi không là gay đấy! Cũng chẳng hiểu báo đã liệt
kê hết các chức danh vô cùng quan trọng của ông ấy chưa? Chưa liệt kê hết cũng
có thể bị khó dễ khi làm việc với Sở của ông ta đấy! Dưới đây tôi viết với giả
thiết những điều báo viết là đúng.
Sau
vài phút bàng hoàng, tôi bình tâm lại và thấy chắc Vietnamnet viết đúng. Với
cách làm nhân sự của các cơ quan nhà nước từ xưa đến nay thì quá dễ hiểu: không
có những điều kì quái mà ông Tiến sĩ ấy nói ra mới là lạ!
Hayek
đã phải dành hẳn một chương (chương 10) trong cuốn The Road to Serfdom từ 1944
của ông (Bản dịch của tôi là Con đường dẫn tới chế độ nông nô còn bản dịch mà
NXB trí thức mới xuất bản có tựa đề Đường về Nô lệ; tôi nghĩ dùng từ “về” chưa
lột hết nghĩa, cảnh nô lệ không đáng “về” và không phải ở quá khứ mà ở ngay trước
mắt nếu…) để trả lời cho câu hỏi cũng là tựa đề của chương:“vì sao kẻ tồi
nhất leo lên đỉnh”. Có thể tranh luận về các lí giải của Hayek, bạn đọc
nên đọc chương đó và tự đưa ra lí giải của mình.
Hãy
quay lại ý kiến của ông Tiến sĩ. Theo ông người ta đã tiêu (không rõ bao nhiêu)
tiền đóng thuế của dân để tiến hành một “đề tài khoa học”. Đúng là loạn “đề tài
khoa học”.
Có một
sự lầm lẫn khái niệm ở đây.
Việc
của công chức là công việc hành chính, là việc công. Công chức là người được bầu
hay được chỉ định để phục vụ, để làm các việc công đó. Việc của công
chức không phải là việc “nghiên cứu khoa học”. Nhân dân đóng thuế để nuôi họ
làm việc công, không phải để họ nghiên cứu khoa học. Sự lẫn lộn
khái niệm dẫn đến những hệ lụy khôn lường.
Phải tuyệt đối cấm công chức dùng thời gian và tiền bạc của
Nhà nước để “được đào tạo” thành Tiến sĩ. Người dân đóng
thuế nuôi các quan chức không thể để họ xài tiền của mình một cách phí phạm như
vậy.
Xã hội
chỉ phát triển nếu có sự phân công lao động hữu hiệu (nôm na là ai giỏi việc gì
thì làm việc ấy). Vậy cớ chi vẽ ra lắm “đề tài khoa học” để cho các quan trở
thành các “nhà nghiên cứu khoa học” hay chỉ để có thêm kinh phí cho các quan “cải
thiện”. Nếu đó là công việc thuộc bổn phận của họ phải làm mà lại “vẽ ra” đề
tài “nghiên cứu khoa học” thì có thể xem xét liệu có chuyện lạm quyền, tham
nhũng hay không. Hãy minh bạch những chuyện đó, dần dần người dân sẽ hiểu, quan
chức sẽ hiểu họ phải làm gì và không được làm gì.
Các
nhà nghiên cứu khoa học thường làm việc tại các viện nghiên cứu và các trường đại
học. Họ không phải là các công chức, họ là các viên chức có thể ăn lương từ
ngân sách, họ không thuộc cơ quan công quyền. Cần phải rạch ròi chuyện này. Về
cơ bản chỉ các nhà nghiên cứu khoa học thật sự đó mới viết luận văn Thạc sĩ, Tiến
sĩ. Những người khác, các công chức, người dân thường cũng có thể tự do nghiên
cứu khoa học và kiếm bằng Tiến sĩ nếu họ muốn, nhưng phải với tư cách cá nhân. Phải
tuyệt đối cấm công chức dùng thời gian và tiền bạc của Nhà nước để “được đào tạo”
thành Tiến sĩ. Phân công lao động xã hội hiện đại không đòi hỏi họ
là nhà nghiên cứu. Nếu họ vẫn muốn, nên để họ thi tuyển vào các viện nghiên cứu
và các đại học, nếu họ có khả năng thực sự và được nhận. Nếu các tổ chức nghiên
cứu này là các tổ chức nghiên cứu thực sự, tôi tin 99,9% số Tiến sĩ ở các cơ
quan công quyền sẽ không được nhận vào làm.
Công
chức gương mẫu, mẫn cán, làm tốt công việc của mình được xã hội công nhận và
danh tiếng xã hội của họ có thể khác, nhưng cũng có thể chẳng kém gì của các
Giáo sư hay Tiến sĩ tử tế. Cái bằng không làm nên con người, danh tiếng
của một người chỉ phụ thuộc vào những cống hiến thực sự của họ cho xã hội, dẫu
họ có biết đọc biết viết hay không, chứ chẳng nói họ có cái mảnh bằng (thường là
rởm) hay không. Sự đánh giá, tuyển dụng, cất nhắc nhân viên không theo
công trạng chắc chắn sẽ dẫn đến sự lụn bại của tổ chức sử dụng họ, dẫu đó là một
doanh nghiệp, một cơ quan hay Chính phủ.
Lầm
lẫn khái niệm, đi biến cơ quan công quyền thành nơi “nghiên cứu khoa học” rởm
cũng chẳng khác việc bắt thợ nề làm thợ mộc và cái nhà do họ xây chắc chắn sẽ bị
sụp. Và người gánh chịu hậu quả của kiểu “trọng dụng nhân tài” này sẽ là những
người đóng thuế, là nhân dân và cả dân tộc. Nếu vẫn lấy mảnh bằng làm
thước đo khi tuyển chọn và đánh giá, cất nhắc; nếu chỉ lấy lòng
“trung thành” với cái gì đó rất mơ hồ mà thực chất là trung thành với sếp; nếu
vẫn làm nhân sự theo cách cũ, thì đất nước sẽ lụn bại. Nếu chỉ cần 15% chứ chưa
nói đến 100% công chức chủ chốt có bằng Tiến sĩ thì chắc chắn dân ta đã phải chịu
số phận ăn mày. Những người có bằng Tiến sĩ ấy sẽ “đập phá tư duy” đưa chúng ta
đến chỗ chết.
Người
dân đóng thuế nuôi các quan chức không thể để họ xài tiền của mình một cách phí
phạm như vậy. Các Tiến sĩ hãy thi thố trên mặt trận khoa học. Tôi kiến nghị ông
Chủ tịch thành phố Hà nội hãy để 56 Tiến sĩ hiện có trong bộ máy công quyền
chuyển về các cơ sở nghiên cứu thực sự, nếu họ có năng lực khoa học và các cơ sở
đó chịu nhận mà không có sức ép nào, còn nếu không thì nên để họ ra khỏi cơ
quan, hãy để họ thử làm các nhà nghiên cứu tự do, tự làm, tự kiếm sống,
xem họ có thể sống bằng cái “mảnh bằng Tiến sĩ” của mình hay không.
NQA
Nguồn: Theo
Gocnhinalan
100%
công chức cấp cao là Tiến sĩ thì dân ta đi ăn mày!
Tác Giả: Nguyễn Quang
A – Theo BVN – 23 Sep 2015
No comments:
Post a Comment