Trọng Nghĩa - RFI
Đăng
ngày 12-02-2015 Sửa đổi ngày 12-02-2015 14:57
Hiện tượng quyền tự
do báo chí càng lúc càng bị thu hẹp tại Việt Nam trong năm 2014 với một loạt những
vụ bắt giữ, sách nhiễu giới viết blog đã được tổ chức Phóng viên Không Biên giới
(Reporters sans frontières RSF) – trụ sở tại Pháp - tổng kết trong bản báo cáo
thường niên 2015 về tình hình tự do báo chí trên thế giới. Bản phúc trình kèm
theo bảng xếp hạng, đã được chính thức công bố vào hôm nay, 12/02/2015 tại
Paris.
Trong
bảng xếp hạng quyền tự do báo chí tại 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, theo thứ tự
từ cao đến thấp, Việt Nam bị xếp thứ 175,
nằm trong số nước có tình trạng tự do ngôn luận tồi tệ nhất, chỉ hơn được Trung
Quốc (176), Syria (177), Turkmenistan (178), Bắc Triều Tiên (179) và Erythrea đội
sổ.
Vấn
đề đối với Việt Nam là thứ hạng trên trường quốc tế của Việt Nam về tình hình tự
do báo chí liên tục tuột giảm trong thời gian những năm gần đây, từ hạng 165
trên 173 nước vào năm 2010, đã tiếp tục xuống dốc trong những năm sau, tới mức
174 trên 180 vào năm ngoái 2014, để xuống thêm một hạng vào năm nay.
Nhận
xét chung của Phóng viên Không Biên giới không khoan nhượng : « Chính phủ Việt Nam đã tiến hành một chiến dịch đàn áp từ
một vài năm nay. Chính quyền đã sử dụng cả một kho luật lệ đều hơn nhau về tính
tùy tiện, với lời lẽ lúc nào cũng mơ hồ, như trong điều 258 của Bộ luật Hình sự,
phạt án tù đối với mọi hành động « lợi dụng các quyền tự do dân chủ », cho phép
chính quyền « biện minh bằng pháp luật » chủ trương bịt miệng các tiếng nói bất
đồng ».
Về
tình hình trong năm 2014, Phóng viên Không Biên giới nêu bật các vụ tiếp tục bắt
giam các công dân-nhà báo và blogger, bên cạnh một yếu tố đặc biệt đáng quan ngại
là nạn bạo hành của công an nhắm vào giới blogger. Phóng viên Không Biên giới tố
cáo hiện tượng : « Nhà chức trách câu kết với giới
côn đồ để tiến hành các vụ sách nhiễu. Bản chất của các đối tượng bị nhắm, và
tính chất thô bạo của các cuộc tấn công, phản ánh một chiều hướng cứng rắn hơn
của chiến dịch đàn áp ».
Trong
những bảng xếp hạng trước đây, Tổ chức Phóng viên Không Biên giới đã từng xếp
Việt Nam vào diện « Nhà tù lớn thứ hai, sau Trung Quốc, đối với các công dân
mạng », tức là giới blogger, trong lúc Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam
Nguyễn Phú Trọng được liệt vào danh sách những kẻ thù của Internet.
Tuy
nhiên, phải nói là tình hình không tốt đẹp tại Việt Nam không phải là một trường
hợp cá biệt. Nhận định chung của Phóng viên Không Biên giới trong bản báo cáo
2015 là đã có một « sự suy thoái thô bạo » của quyền tự do báo chí trên
thế giới trong năm 2014. Theo tổ chức này, đấy là hậu quả của hành động của các
nhóm khủng bố như tổ chức Nhà nước Hồi giáo tại vùng Cận Đông, hay các phần tử
Hồi giáo cực đoan Boko Haram ở Nigeria.
Trả
lời hãng tin Pháp AFP, ông Christophe Deloire, Tổng thư ký của Phóng viên Không
Biên giới nhận định : « Đã có một sự suy thoái toàn cầu, bắt nguồn từ những
nguyên do rất khác nhau, với sự tồn tại của các cuộc chiến tranh thông tin, hoạt
động của các tổ chức phi nhà nước vốn xử sự như những bạo chúa trong lãnh vực
thông tin ».
Đối
chiếu hai bảng xếp hạng của Phóng viên Không Biên giới trong hai năm 2014 và
2015, giới quan sát sẽ thấy ngay hiện tượng thụt lùi toàn cầu và nghiêm trọng của
quyền tự do báo chí trong năm qua : 2/3 trong số 180 quốc gia và lãnh thổ trong
danh sách lần này của Phóng viên Không Biên giới đều tụt hạng so với lần trước.
----------------------
VOA
12.02.2015
Tự
do Báo chí trên thế giới năm 2014 bị giảm sút. Một phúc trình mới của tổ chức
Phóng viên Không biên giới cho thấy tình hình tại 2/3 các nước được khảo sát đã
tệ đi. Xung đột võ trang và các thành phần phi chính phủ như nhóm Nhà nước Hồi
giáo là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng này. Thông tín viên đài VOA
Victoria Macchi tường thuật.
Giới
hành nghề truyền thông tại các châu lục trên thế giới năm qua phải đương đầu với
các mối đe dọa ngày càng tăng, với các ký giả bị hành hình ở Iraq, bị bắt ở Mỹ,
và bị nhắm mục tiêu bởi các chính phủ tìm cách kiểm duyệt thông tin.
Giám
đốc chi nhánh Hoa Kỳ của tổ chức Phóng viên Không biên giới, bà Delphine Halgand,
nói với đài VOA rằng các số liệu tiêu cực này được đúc kết sau một năm đẫm máu:
“Năm
2014 được đánh dấu với mức độ cực kỳ bạo lực với 66 nhà báo bị thiệt mạng, bùng
phát các vụ ký giả bị bắt cóc ở Syria, Iraq, Libya, và Ukraine. Tính tới cuối
năm rồi, có ít nhất 40 nhà báo đang bị bắt cóc.”
Nạn
bạo lực chống lại tự do báo chí gia tăng 8% kể từ năm 2013, tác động đến đa số
180 nước được khảo sát.
Năm
qua là năm thứ 5 liên tiếp Phần Lan dẫn đầu bảng xếp hạng về tự do báo chí, khiến
Châu Âu và các nước vùng Balkan nắm giữ các thứ hạng tốt nhất dù điểm số về tự
do báo chí trong khu vực có giảm. Trung Đông và Bắc Phi nằm chót bảng.
Xung
đột tiếp diễn ở Syria, Iraq, và Ukraine gây thiệt hại nặng nề. Các nhóm phiến
loạn như Nhà nước Hồi giáo và Boko Haram trấn áp khốc liệt, lấy tôn giáo để biện
minh cho các hành động bạo lực chống lại báo giới.
Tự
do báo chí của Mỹ năm qua bị rớt điểm, sụt 3 hạng xuống vị trí thứ 49. Bà
Halgand nói nguyên nhân một phần là việc bắt giữ các ký giả tường thuật vụ giết
người ở tiểu bang Missouri khơi mào nhiều tuần lễ biểu tình.
Iran
lại đứng áp chót bảng xếp hạng thêm một năm nữa. Iran liên tục bị xếp ở vị trí
này kể từ phúc trình về Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới năm 2002 tới nay. Hàng chục
ký giả hiện đang bị giam cầm tại đây, trong đó có nhà báo Mỹ Jason Rezaian.
Trưởng
văn phòng của tờ Washington Post tại Tehran bị giam từ tháng 7 tới nay dù chưa
có cáo trạng buộc tội.
Xuất
hiện bên cạnh bà Halgand tại Washington, ông Ali, anh của ký giả Rezaian, khẩn
cầu nhà cầm quyền Iran phóng thích em trai mình:
“Rõ
ràng đây là một sự lầm lẫn, hiểu lầm. Jason không làm gì sai, không có liên hệ
gì với chính phủ Mỹ, không liên can tới bất kỳ hoạt động nào đang diễn ra.
Jason phải được phóng thích.”
Hiện
chưa rõ số phận của Rezaian, ký giả đang bị biệt giam, như thế nào.
Qua
gần 6 tuần đầu của năm mới, bà Delphine Halgand tỏ ra bi quan về tình hình tự
do báo chí 2015.
“Tôi
hy vọng tình hình sẽ cải thiện trong năm nay, tuy nhiên, với vụ tấn công ở tòa
soạn Charlie Hebdo đầu tháng giêng vừa qua, tôi có thể nói rằng năm nay khởi sự
hết sức bi đát cho giới ký giả trên toàn thế giới.”
Số
liệu từ phúc
trình về Tự do Báo chí trên thế giới năm 2014 của tổ chức Phóng viên Không
biên giới:
Các quốc gia dẫn đầu
bảng xếp hạng:
1.
Phần Lan
2. Na Uy
3. Đan Mạch
4. Hà Lan
5. Thụy Điển
2. Na Uy
3. Đan Mạch
4. Hà Lan
5. Thụy Điển
Các nước đứng cuối bảng
xếp hạng:
174
Việt Nam
175 Trung Quốc
176 Somalia
177 Syria
178 Turkmenistan
179 Bắc Triều Tiên
180 Eritrea
175 Trung Quốc
176 Somalia
177 Syria
178 Turkmenistan
179 Bắc Triều Tiên
180 Eritrea
No comments:
Post a Comment