Thursday, February 12, 2015

Tự do báo chí 2014 : Việt Nam vẫn tụt hạng trên thế giới (RFI / VOA)



Trọng Nghĩa  -  RFI 
Đăng ngày 12-02-2015 Sửa đổi ngày 12-02-2015 14:57
Hiện tượng quyền tự do báo chí càng lúc càng bị thu hẹp tại Việt Nam trong năm 2014 với một loạt những vụ bắt giữ, sách nhiễu giới viết blog đã được tổ chức Phóng viên Không Biên giới (Reporters sans frontières RSF) – trụ sở tại Pháp - tổng kết trong bản báo cáo thường niên 2015 về tình hình tự do báo chí trên thế giới. Bản phúc trình kèm theo bảng xếp hạng, đã được chính thức công bố vào hôm nay, 12/02/2015 tại Paris.
Trong bảng xếp hạng quyền tự do báo chí tại 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, theo thứ tự từ cao đến thấp, Việt Nam bị xếp thứ 175, nằm trong số nước có tình trạng tự do ngôn luận tồi tệ nhất, chỉ hơn được Trung Quốc (176), Syria (177), Turkmenistan (178), Bắc Triều Tiên (179) và Erythrea đội sổ.
Vấn đề đối với Việt Nam là thứ hạng trên trường quốc tế của Việt Nam về tình hình tự do báo chí liên tục tuột giảm trong thời gian những năm gần đây, từ hạng 165 trên 173 nước vào năm 2010, đã tiếp tục xuống dốc trong những năm sau, tới mức 174 trên 180 vào năm ngoái 2014, để xuống thêm một hạng vào năm nay.
Nhận xét chung của Phóng viên Không Biên giới không khoan nhượng : « Chính phủ Việt Nam đã tiến hành một chiến dịch đàn áp từ một vài năm nay. Chính quyền đã sử dụng cả một kho luật lệ đều hơn nhau về tính tùy tiện, với lời lẽ lúc nào cũng mơ hồ, như trong điều 258 của Bộ luật Hình sự, phạt án tù đối với mọi hành động « lợi dụng các quyền tự do dân chủ », cho phép chính quyền « biện minh bằng pháp luật » chủ trương bịt miệng các tiếng nói bất đồng ».
Về tình hình trong năm 2014, Phóng viên Không Biên giới nêu bật các vụ tiếp tục bắt giam các công dân-nhà báo và blogger, bên cạnh một yếu tố đặc biệt đáng quan ngại là nạn bạo hành của công an nhắm vào giới blogger. Phóng viên Không Biên giới tố cáo hiện tượng : « Nhà chức trách câu kết với giới côn đồ để tiến hành các vụ sách nhiễu. Bản chất của các đối tượng bị nhắm, và tính chất thô bạo của các cuộc tấn công, phản ánh một chiều hướng cứng rắn hơn của chiến dịch đàn áp ».
Trong những bảng xếp hạng trước đây, Tổ chức Phóng viên Không Biên giới đã từng xếp Việt Nam vào diện « Nhà tù lớn thứ hai, sau Trung Quốc, đối với các công dân mạng », tức là giới blogger, trong lúc Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng được liệt vào danh sách những kẻ thù của Internet.
Tuy nhiên, phải nói là tình hình không tốt đẹp tại Việt Nam không phải là một trường hợp cá biệt. Nhận định chung của Phóng viên Không Biên giới trong bản báo cáo 2015 là đã có một « sự suy thoái thô bạo » của quyền tự do báo chí trên thế giới trong năm 2014. Theo tổ chức này, đấy là hậu quả của hành động của các nhóm khủng bố như tổ chức Nhà nước Hồi giáo tại vùng Cận Đông, hay các phần tử Hồi giáo cực đoan Boko Haram ở Nigeria.
Trả lời hãng tin Pháp AFP, ông Christophe Deloire, Tổng thư ký của Phóng viên Không Biên giới nhận định : « Đã có một sự suy thoái toàn cầu, bắt nguồn từ những nguyên do rất khác nhau, với sự tồn tại của các cuộc chiến tranh thông tin, hoạt động của các tổ chức phi nhà nước vốn xử sự như những bạo chúa trong lãnh vực thông tin ».
Đối chiếu hai bảng xếp hạng của Phóng viên Không Biên giới trong hai năm 2014 và 2015, giới quan sát sẽ thấy ngay hiện tượng thụt lùi toàn cầu và nghiêm trọng của quyền tự do báo chí trong năm qua : 2/3 trong số 180 quốc gia và lãnh thổ trong danh sách lần này của Phóng viên Không Biên giới đều tụt hạng so với lần trước.
----------------------
VOA
12.02.2015
Tự do Báo chí trên thế giới năm 2014 bị giảm sút. Một phúc trình mới của tổ chức Phóng viên Không biên giới cho thấy tình hình tại 2/3 các nước được khảo sát đã tệ đi. Xung đột võ trang và các thành phần phi chính phủ như nhóm Nhà nước Hồi giáo là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng này. Thông tín viên đài VOA Victoria Macchi tường thuật.
Giới hành nghề truyền thông tại các châu lục trên thế giới năm qua phải đương đầu với các mối đe dọa ngày càng tăng, với các ký giả bị hành hình ở Iraq, bị bắt ở Mỹ, và bị nhắm mục tiêu bởi các chính phủ tìm cách kiểm duyệt thông tin.
Giám đốc chi nhánh Hoa Kỳ của tổ chức Phóng viên Không biên giới, bà Delphine Halgand, nói với đài VOA rằng các số liệu tiêu cực này được đúc kết sau một năm đẫm máu:
“Năm 2014 được đánh dấu với mức độ cực kỳ bạo lực với 66 nhà báo bị thiệt mạng, bùng phát các vụ ký giả bị bắt cóc ở Syria, Iraq, Libya, và Ukraine. Tính tới cuối năm rồi, có ít nhất 40 nhà báo đang bị bắt cóc.”
Nạn bạo lực chống lại tự do báo chí gia tăng 8% kể từ năm 2013, tác động đến đa số 180 nước được khảo sát.
Năm qua là năm thứ 5 liên tiếp Phần Lan dẫn đầu bảng xếp hạng về tự do báo chí, khiến Châu Âu và các nước vùng Balkan nắm giữ các thứ hạng tốt nhất dù điểm số về tự do báo chí trong khu vực có giảm. Trung Đông và Bắc Phi nằm chót bảng.
Xung đột tiếp diễn ở Syria, Iraq, và Ukraine gây thiệt hại nặng nề. Các nhóm phiến loạn như Nhà nước Hồi giáo và Boko Haram trấn áp khốc liệt, lấy tôn giáo để biện minh cho các hành động bạo lực chống lại báo giới.
Tự do báo chí của Mỹ năm qua bị rớt điểm, sụt 3 hạng xuống vị trí thứ 49. Bà Halgand nói nguyên nhân một phần là việc bắt giữ các ký giả tường thuật vụ giết người ở tiểu bang Missouri khơi mào nhiều tuần lễ biểu tình.
Iran lại đứng áp chót bảng xếp hạng thêm một năm nữa. Iran liên tục bị xếp ở vị trí này kể từ phúc trình về Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới năm 2002 tới nay. Hàng chục ký giả hiện đang bị giam cầm tại đây, trong đó có nhà báo Mỹ Jason Rezaian.
Trưởng văn phòng của tờ Washington Post tại Tehran bị giam từ tháng 7 tới nay dù chưa có cáo trạng buộc tội.
Xuất hiện bên cạnh bà Halgand tại Washington, ông Ali, anh của ký giả Rezaian, khẩn cầu nhà cầm quyền Iran phóng thích em trai mình:
“Rõ ràng đây là một sự lầm lẫn, hiểu lầm. Jason không làm gì sai, không có liên hệ gì với chính phủ Mỹ, không liên can tới bất kỳ hoạt động nào đang diễn ra. Jason phải được phóng thích.”
Hiện chưa rõ số phận của Rezaian, ký giả đang bị biệt giam, như thế nào.
Qua gần 6 tuần đầu của năm mới, bà Delphine Halgand tỏ ra bi quan về tình hình tự do báo chí 2015.
“Tôi hy vọng tình hình sẽ cải thiện trong năm nay, tuy nhiên, với vụ tấn công ở tòa soạn Charlie Hebdo đầu tháng giêng vừa qua, tôi có thể nói rằng năm nay khởi sự hết sức bi đát cho giới ký giả trên toàn thế giới.”
Số liệu từ phúc trình về Tự do Báo chí trên thế giới năm 2014 của tổ chức Phóng viên Không biên giới:
Các quốc gia dẫn đầu bảng xếp hạng:
1. Phần Lan
2. Na Uy
3. Đan Mạch
4. Hà Lan
5. Thụy Điển
Các nước đứng cuối bảng xếp hạng:
174 Việt Nam
175  Trung Quốc
176 Somalia
177 Syria
178 Turkmenistan
179 Bắc Triều Tiên
180 Eritrea




No comments: