Wednesday, March 16, 2011

BẢN LÃNH DÂN TỘC NHẬT: THẬT ĐÁNG THÁN PHỤC!

Tân Trung Cang
Wednesday, March 16, 2011

Vì sao cảnh cướp bóc không xảy ra trong thảm họa ở Nhật?

TTO - Từng làm cả thế giới phải trầm trồ thán phục về cuộc “Minh Trị duy tân” hay những bước tiến thần kỳ kể từ sau Thế chiến thứ 2, giờ đây Nhật Bản lại khiến người ta ngạc nhiên về tính kỷ luật phi thường, bất chấp cảnh tượng kinh hoàng do động đất và sóng thần.

Tài sản cá nhân được tôn trọng ngay khi thảm họa đang thảm khốc - Ảnh: Telegraph

Trước tiên là thảm họa xảy ra, sau đó là hôi của - một diễn biến đã trở nên quá quen thuộc trong những thảm họa gần đây. Trong trận lụt ở phía tây nước Anh năm 2007, những kẻ hôi của đã đập vỡ cửa kính của những xe hơi bị bỏ lại và cướp giật những chai nước uống cứu trợ.

Tại New Orleans năm 2005, Chính phủ Mỹ đã phải đưa quân đội tới để giải quyết cảnh hỗn loạn trong thành phố - các vụ đọ súng, cướp của diễn ra thường xuyên đến độ người ta đã không cho những người tình nguyện đến hỗ trợ vì quá nguy hiểm.

Còn ở Haiti, cho đến bây giờ người ta vẫn còn ghi nhận các vụ hãm hiếp và cướp bóc tại những khu vực đổ nát mà chính phủ chưa thể dọn dẹp, một năm sau khi động đất xảy ra.

Thế nhưng tại Nhật Bản, không có ai bất chợt “để mắt” đến những đống đổ nát dù tình hình thật sự tuyệt vọng.

Tại tỉnh Miyagi - một trong những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của trận động đất, người dân đang trải qua cảnh thiếu thốn lương thực và nước uống.

“Đường ống gas và nước đã ngừng hoạt động ở Miyagi và thành phố Sendai. Ở vài nơi thì điện cũng không có - một nhân viên cứu hộ nói với RIA Novosti - nhưng không có cảnh hoảng loạn trên đường phố và cửa hàng”.

CNN ghi lại cảnh người dân đứng xếp hàng trật tự bên ngoài những cửa hàng không còn cửa chính cũng như cửa sổ do bị trận động đất tàn phá.


Người Nhật xếp hàng mua dầu hỏa - Ảnh: AP

Tại một cửa hàng khác đã tan hoang vì động đất, người ta thấy một máy ATM và nhiều thùng lương thực bên trong vẫn còn nguyên vẹn, mặc dù xung quanh không có ai bảo vệ.

Không hề có tình trạng đầu cơ - các siêu thị giảm giá và các chủ máy bán nước tự động phát không nước uống cho mọi người - tất cả cùng đoàn kết để tồn tại, tờ Telegraph ghi nhận.

“Hiện tượng” này đang gây ngạc nhiên khắp thế giới. Nhà phân tích Ed West đặt câu hỏi trên tờ Telegraph: “Tại sao không có hôi của ở Nhật Bản?”. Trang web tìm kiếm Google cho thấy có 2.770.000 người đã đặt ra vấn đề tương tự như ông West.

“Tinh thần đoàn kết của người Nhật thật mạnh mẽ. Sức mạnh của xã hội Nhật Bản có lẽ gây ấn tượng còn hơn cả sức mạnh công nghệ của họ” - ông Ed West viết trên tờ Telegraph.

Còn tổng biên tập báo Bangkok Post Pichai Chuensuksawadi đã phải thốt lên: "Chẳng phải đã bao nhiêu lần chúng ta thấy cảnh hôi của, cướp giật và bạo lực sau một thảm họa thiên nhiên đó sao?".

Tinh thần tập thể cao độ

“Hôi của đơn giản là không xảy ra ở Nhật Bản. Tôi thậm chí còn không chắc rằng trong ngôn ngữ Nhật Bản có một từ để mô tả chính xác hành động này” - Gregory Pflugfelder, giáo sư nghiên cứu văn hóa Nhật Bản tại Đại học Columbia (Mỹ), nhận định.

Giáo sư Pflugfelder, người có mặt tại Nhật Bản vào thời điểm xảy ra thảm họa, kể với CNN về những dòng người xếp hàng trật tự tại các ga tàu điện đã đóng cửa trong nhiều giờ do thảm họa. Hiện tượng này có cội rễ từ nền văn hóa Nhật Bản, theo ông Pflugfelder, bởi mỗi người Nhật Bản đều cảm thấy mình có trách nhiệm trước hết là đối với xã hội. Nền tảng văn hóa Nhật, theo ông, được xoay quanh một tinh thần cộng đồng cao độ, “có vẻ như được phát huy còn tốt hơn ngay cả khi có thảm họa”.

“Người Nhật tuân thủ nghiêm ngặt mệnh lệnh của cộng đồng và nhóm, bởi họ coi đó là cách duy nhất để cân bằng nhu cầu của cá nhân” - ông Pflugfelder phân tích.

Mặt khác, CNN dẫn lời ông Pflugfelder, “Trật tự xã hội và kỷ luật đã được tập thành thói quen ngay trong cuộc sống bình thường, nên người Nhật Bản không thấy trở ngại tiếp tục thói quen này khi có thảm họa xảy ra”.

Xếp hàng ngay ngắn bên ngoài một cửa hàng ở Sendai - Ảnh: CNN

Merry White, giáo sư nhân chủng học tại Đại học Boston (Mỹ), nói hôi của xuất phát từ sự phân hóa xã hội và khoảng cách giàu nghèo. Xã hội Nhật Bản không phải là không có hiện tượng đó, tuy nhiên “bạo lực và giành giật từ tay người khác đơn giản là không được chấp nhận trong văn hóa Nhật”.

Tôn giáo

Đa số người Nhật theo Thần đạo và Phật giáo, và theo như giáo sư John Nelson thuộc Đại học San Francisco, người Nhật sử dụng tôn giáo để đối mặt với các tình huống khác nhau trong cuộc sống.
“Khi gặp sự việc tính cực thì người Nhật tìm đến các nghi thức của Thần đạo, nhưng khi gặp tai họa hay thảm kịch thì họ hướng về Phật giáo”, theo ông Nelson.

Người dân đứng chờ tàu điện ngầm trong trật tự - Ảnh: CNN

Khác với nhiều tôn giáo khác, Phật giáo và Thần đạo của người Nhật không quá tập trung vào nguyên nhân xảy ra thảm họa mà chỉ dạy cách ứng xử của người dân trước thảm họa.

“Đối với người Nhật, quan trọng nhất là phản ứng một cách tích cực và kiên trì mỗi khi đối mặt với khó khăn, điều đó phản ánh qua tôn giáo của họ” - giáo sư Bocking thuộc Đại học Cork nói với CNN.

-----------------------------------

Катастрофа по-японски
Nguồn: drugoi

Kichbu chuyển ngữ
Kichbu post on thứ ba, 15.03.2011

Hiện nay người ta càng lúc càng viết nhiều về hiện tượng xã hội thấy được tại những khu vực của Nhật Bản mà những nơi đó đang gánh chịu thử thách khốc liệt nhất bởi các thảm họa thiên nhiên. Thông thường, sau những trận động đất, các vụ hỏa hoạn, lũ lụt, tại các điểm của những người lâm nạn vì thiên tai, những kẻ trộm cắp bắt đầu tác yêu tác quái, các vụ cướp đoạt những gì còn sót lại dưới các tầng hầm xảy ra, sự hỗn loạn, tình trang vô pháp luật thắng thế. Những hiện tượng như thế đã từng diễn ra cả ở New Orlean, và cũng diễn ra như vậy tại Haiti và ở Chile. Nhưng những hiện tượng như vậy không hề xảy ra ở Nhật Bản – không hề có một thông tin nào về các vụ trộm cắp và cướp đoạt.
.
Hơn thế, người ta viết rằng, ở đâu đó các chủ của những cửa hàng thực phẩm đã hạ giá các mặt hàng lương thực, và các chủ nhân của các thiết bị bán thức ăn và nước uống đã mở chúng cho mọi người sử dụng chung. Ở tại những nơi không còn lại thứ gì, nơi địa thế chỉ còn là những tạp nham từ những mảnh vỡ của cuộc sống sung túc trước đây, những người dân đang giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau sưởi ấm bên đống lửa, chia cho nhau miếng ăn, nhường nhau chỗ đứng xếp hàng.
.
Các nhà xã hội học giải thích hiện tượng này là tính cách đặc biệt của các mối quan hệ trong xã hội Nhật Bản. Thứ nhất, những người Nhật Bản cảm thấy bản thân mình “trong một con thuyền”, mỗi người Nhật Bản biết rằng, nó là một phần của mạng xã hội, của một nhóm xã hội nhất định mà tương ướng với nó là phong cách ứng xử nhất định trong đó. Ở Nhật Bản không chấp nhận biểu lộ của mình và thu hút sự chú ý đến những tình cảm của mình – tất cả mọi người đều hiểu như nhau rằng, mình đang không may mắn, hãy cố lên và không thể hiện ra bên ngoài.
.
Thứ hai, ở đất nước mức độ phạm tội thấp, cảnh sát hoạt động hiệu quả và hệ thống trừng phạt nhân đạo, một hệ thống cố gắng đưa con người sa ngã trở về với xã hội. Và các ủy ban xã hội địa phương, và cả xã hội nói chung cùng làm việc này.
.
Nhưng điều cơ bản nhất, dĩ nhiên, ở chỗ rằng, nhân dân cảm thấy mình là khối thống nhất – ngay trên lời nói, chứ không phải trên khẩu hiệu, mà bằng việc làm. Một dân tộc đoàn kết, thống nhất đang bảo vệ mình từ bên trong, với sự giúp đỡ của những phương pháp truyền thống nhất – những tình cảm đồng đội và những đồng cảm với người bên cạnh.
.
Hôm nay tôi đã đọc trên Dagbladet bình luận của một giáo sư ngành nhân chủng học đại học Oslo Arne Kalland về vấn đề này, tại đó ông kể đã nghiên cứu các tài liệu liên quan đến nạn đói ở các khu vực tây-nam Nhật Bản trong những năm 1732-33s. - Không có bất kỳ một tài liệu nào chứng minh các vụ hỗn loạn, - Kalland nói. – Ở Nhật Bản những người đàn ông luôn luôn chết đầu tiên và những người chết cuối cùng – trẻ em. Điều này khác biệt với những gì hiện chúng ta đang nhìn thấy, ví dụ, ở Châu Phi - ở đó những nạn nhân của các vụ thiên tai và nạn đói theo tuần tự trước hết là trẻ em, còn những người đàn ông lại sống sót, bởi vì rằng những người mạnh mẽ có thể tự chiến đấu cho bản thân mình.
.
Bất giác bạn sẽ bắt đầu nghĩ rằng, xã hội Nga, xã hội của chúng ta sẽ có thể ứng xử như thế nào trong tình huống như vậy – giả sử một trận lũ và động đất như thế, ví dụ, xảy ra tại Moscow. Liệu chúng ta có thể ứng xử được như những người Nhật Bản, hay là như những người Haiti?

-Kichbu-
.
.
.

No comments: