Từ Thực-dân Ðến Cộng-sản
Hoàng-văn-Chí
From Colonialism To Communism
Một Kinh-nghiệm Lịch-sử Của Việt-nam
Bản dịch của Mạc-Định
http://www.vietvungvinh.com/Portal.asp?goto=VietNam/2008/20080603_05.htm
PHẦN 5
CẢI CÁCH RUỘNG ÐẤT
"Muốn chữa một tình trạng bất công thì vượt qua giới-hạn của công-bằng".
Mao-Trạch-Ðông
(Báo-cáo về vụ Nông-dân bạo động tại Hồ-Nam)
Chương 13
ÐẠI CƯƠNG VỀ CẢI-CÁCH RUỘNG-ÐẤT
Cộng-sản thực-hiện Cải-cách Ruộng-đất bằng hai chiến-dịch liên tiếp : chiến-dịch Giảm-tô vào những năm 1953 và 1954, và chiến-dịch Cải-cách Ruộng-đất đích thực vào những năm 1954 và 1956. Năm 1955, Cộng-sản tạm thời đình-chỉ Cải-cách Ruộng đất vì năm ấy có cuộc di-cư ào ạt của gần một triệu người từ Bắc vào Nam, trong thời gian 300 ngày do Hiệp-định Genève ấn-định để, theo nguyên-tắc, mọi người được tự do di-chuyển giữa hai miền. Nhà cầm quyền Bắc tạm ngừng đấu-tố vì họ sợ số người di-cư sẽ tăng thêm ; nhưng sau khi chiếm đóng Hải-Phòng, hải-cảng cuối cùng mà người Bắc có thể thoát vào Nam được, họ tiếp tục đấu-tố trở lại. Có điều khác là lần này, khi thực hiện Cải-cách Ruộng-đất tại vùng đồng bằng sông Nhị Hà, họ muốn chóng xong nên dồn cả hai chiến-dịch Giảm Tô và Cải-cách Ruộng-đất đích thực làm một, thực-hiện toàn bộ chương-trình bằng một loạt đấu-tố duy nhất, tất nhiên là khủng-khiếp bằng hai những kỳ trước.
Cả hai chiến-dịch Giảm-tô và Cải-cách Ruộng-đất đích thực đều nhầm một mục-đích . tức là tiêu-diệt toàn bộ giai-cấp địa-chủ để tiến tới việc thành-lập chế-độ vô-sản chuyên-chính ở nông-thôn. Cả hai chiến-dịch đều áp-dụng một chiến-thuật duy-nhất, và chiến-dịch thứ nhất và thứ nhì chỉ khác nhau ở mức tàn bạo và ở các loại tài-sản tịch-thu của các địa-chủ. Nói một cách rõ hơn thi chiến dịch thứ nhất cốt tiêu-diệt sơ bộ những phần-tử "có máu mặt" ở nông-thôn mà cộng-sản gọi là những "phản động chính", và tịch-thu tiền bạc, nữ-trang hoặc châu báu, tức là những "của nổi" mà họ dấu diếm hoặc giao cho quyến thuộc cất giữ. Chiến-dịch thứ hai nhầm vào những người "có đủ bát ăn", mệnh-danh là "phản-động phụ". Nhóm thứ hai này tương đối nghèo hơn nhóm thứ nhất, và nói chung chỉ có ruộng-nương nhà cửa, không có vàng bạc châu báu. Họ cũng là phần đông trong cái giới mà cộng-sản quy-định là "địa-chủ". Chiến-dịch thứ hai, tức là Cải-cách Ruộng-đất đích-thực cũng là dịp để cộng-sản dựa theo "pháp-luật" tịch-thu toàn bộ ruộng-đất, nhà cửa, đồ-đạc của tất cả giai-cấp "địa-chủ". Họ chỉ được phép ra khỏi nhà, cùng với vợ con với hai bàn tay trắng. Trong các chương sau, chúng tôi sẽ trình bày cách thức "đấu tố" và tịch thu tài-sản trong mỗi chiến-dịch.
Nơi đây, chúng tôi hãy giải-thích tại sao cộng-sản lại thấy cần-thiết phải tiêu-diệt giai-cấp địa-chủ bằng hai chiến-dịch liên-tiếp. Muốn có một ý-niệm rõ ràng hơn, chúng ta hãy lấy một tỉ-dụ sau đây :
Giả sử trong một làng nào đó có 25 gia-đình tạm gọi là A, B, C, D, vân vân... , theo thứ tự bản mẫu tự và theo giầu, nghèo. A giầu nhất và Z nghèo nhất. Lúc khởi đầu chiến-dịch Giảm-tô, Ðảng dạy cho nông dân cách phân-định nhân-dân trong làng thành nhiều thành phần khác nhau, chiếu theo Bản Ðiều lệ Phân-định Thành phần Giai-cấp ở Nông-thôn1 mà họ phải học-tập kỹ lưỡng trong 10 hôm. Sau đó, họ phân-định dân làng đại khái theo thứ tự sau đây :
A, B, C : địa-chủ
D, E, F : phú nông
C H, I, J : trung nông cứng
K, L, M, N : trung nông vừa
O P, Q, R : trung nông yếu
S T, U, V : bần nông
X Y, Z : cố nông
--------------------------------------------------------
1 Có hai Nghị-định ấn-định hai bản Ðiều-lệ Phân-định Thành-phần Giai-cấp ở Nông-thôn khác nhau. Một nghị-định số 239/B TTG, ký ngày 5-3-1953 và một nghị-định số 472 TTG ký ngày 1-3-55. Sở dĩ có sự thay đổi lại trong bản Ðiều-lệ trước, cộng-sản quyết-định tịch-thu toàn bộ ruộng-đất thuộc về tôn-giáo. Sau khi công-giáo ào ạt di-cư vào Nam cộng-sản thấy cần phải nới tay với nhà thờ công-giáo nên ban-bố một bản Ðiều-lệ khác, để lại cho mỗi nhà thờ một số ruộng-đất vừa cho những "người làm nghề tôn-giáo" tự canh-tác lấy.
---------------------------------------------------------------
Ðồng thời cộng-sản cũng đề ra khẩu-hiệu : "Dựa hẳn vào bần cố nông, đoàn-kết chặt chẽ với trung nông liên-hiệp với phú nông để tiêu-diệt địa-chủ". Cộng-sản kêu gọi những người từ G đến Z thành lập một khối liên-minh hùng hậu để tiêu-điệt mấy kẻ bất-hạnh : A, B, C, bị quy là "địa-chủ". Những phú nông D, E, F, kế sát với địa-chủ A, B, C, không được phép tham gia đấu-tranh, nhưng được hứa hẹn "yên thân" nếu chịu khó "ngoan ngoãn", và đấy là tất cả ý-nghĩa của khẩu-hiệu "Liên-hiệp phú nông"1. Những người được quy là "phú nông" hết đỗi mừng rỡ vì lẽ ranh giới giữa "địa-chỉ" và "phú nông" quả là huyền-huyền ảo ảo, không một người nào có thể biết trước mình sẽ là địa-chủ hay phú nông. Trung nông được vinh dự đứng cùng hàng ngũ với bần cố nông (cũng gọi là thành phần bản bộ) cũng mừng rơn vì cảm thấy sẽ được an-toàn dưới chế-độ mới, mặc dầu không phải là "canh ta". Ðể củng cố lập-trường, họ hăng hái đấu tranh chống mấy tên A, B, C. Họ muốn chứng minh với Ðảng họ đứng hẳn về phe Ðảng, phe bần cố nông.
Theo thường lệ, A sẽ bị bắn trước công chúng, B và sẽ bị án khổ sai, nặng nhẹ tùy trường hợp. Nhưng câu chuyện đến đấy chưa phải là hết. Khoảng một năm sau, Ðảng lại phái một đội "cải-cách" thứ hai tới làng để phát động một cuộc khủng-bố thứ hai : đó là chiến-dịch Cải-cách Ruộng-đất đích-thực. Một đoàn cán-bộ mới tới làng, quan sát qua loa, rồi tuyên-bố rằng việc phân-định thành phần năm trước cả làng đã làm sai. Họ nói : "Các đồng-chí nông-dân không nắm vững các tiêu-chuẩn phân-định thành phần nên năm ngoái đã để quá nhiều địa-chủ lọt lưới". Họ bắt nông-dân họp-tập lại bản Ðiều-lệ Phân-định Thành phần Giai-cấp ở Nông-thôn và thúc đẩy nông-dân phát-hiện thêm địa-chủ. Họ nói rằng theo sự tính toán rất khoa học của các đồng-chí cố-vấn Trung-quốc, đã điều tra rất cẩn-thận ở các làng (thực ra chỉ có một đoàn cố-vấn Tầu đi lướt qua các làng) thì lẽ ra số địa-chủ phải nhiều hơn gấp bội. Họ bắt nông-dân quy định thành-phần lại, và lần này tất cả những người D, E, F (trước đây là phú nông) và G, H, I, J (trước đây chỉ là trung nông cứng) đều trở thành địa-chủ, trong khi K, L, M, N (trung nông vừa) trở thành phú nông v.v... Như vậy tổng số địa-chủ mới "tìm ra" đông gấp 5 lần số địa-chủ phát hiện trong chiến-dịch Giảm-tô, năm trước. Theo lệnh của Trung-ương Ðảng, con số tối-thiểu những án tử-hình cũng tăng từ 1lên 5 tại mỗi xã. Con số những người tự tử hoặc chết đói vì chính-sách "cô-lập địa-chủ" (sẽ giải-thích sau) cũng tăng theo. Tổng số nạn nhân của phong-trào Cải-cách Ruộng-đất tại Bắc Việt chưa hề được công bố, nhưng nếu tin lời ông Gérard Tongas, một giáo-sư Pháp ở lại Hà-Nội cho tới năm 1959 thì "kết quả của cuộc tàn sát kinh khủng này là một trăm ngàn người".2
Cho tới nay chưa một ai có thể ước lượng được số người chết trong hai chiến-dịch long trời lở đất này (đấy là đanh-từ chính-thức của Cộng-sản khi đề-cập đến Cải-cách Ruộng-đất), nhưng-theo lời những người vượt tuyến vào Saigon năm 1957 thì khắp các vùng nông-thôn Bắc Việt nhân dân mang toàn khăn trắng. Ðiều này rất dễ hiểu vì ngoài những người bị Tòa án Nhân-dân Ðặc biệt lên án xử tử và hành-quyết công-khai còn vô số những người chết trong các trại giam và những người tự tử ngay sau khi bị quy là địa-chủ. Số người tự tử và chết trong các trại giam đã nhiềư, nhưng chưa thấm vào đâu với số bố mẹ, con cái địa-chủ chết đói vì chính sách bao vây kinh-tế. Ðấy chẳng qua chỉ là kết quả thực-tế của phương châm : "Thà giết mười người vô tội còn hơn để thoát một kẻ thù". Ðấy là chính sách của Ðảng Lao-động, áp dụng trong Cải-cảch Ruộng đất, mà luật-sư Nguyễn-mạnh-Tường đã lớn tiếng tố cáo trong bài diễn văn của ông, đọc trước Ðại Hội Toàn Quốc của Mặt Trận Tổ Quốc, họp tại Hà-Nội hồi tháng 10 năm 1956. Mỗi chiến-dịch . Giảm Tô và Cải-cách Ruộng-đất đích thực . đều được thực-hiện bằng năm "đợt" liên-tiếp, theo một kỹ-thuật gọi là "Vết dầu loang". Thể-thức như sau : Ðợt thứ nhất khởi đầu tại một vài xã ở mỗi tỉnh. Nhưng xã này là những nơi quả có những địa chủ cường-hào trước đây vẫn bóc-lột nông-dân một cách quá quắt. Một đoàn cán-bộ đặc-biệt . đã được huấn-luyện tại Trung-Cộng . trực-tiếp lãnh-đạo chiến-dịch tại các xã này, gọi là thí điểm. Trong khi ấy, rất nhiều cán-bộ từ mọi nơi khác trong tỉnh được phái tới để quan-sát học-tập. Ðợt thứ nhất chấm dứt thì những cán-bộ mới huấn-luyện này phát-động một "đợt" thứ hai tới các xã xung quanh, dưới sự hướng dẫn của các cán-bộ chuyên-môn Việt và các cố-vấn Trung Cộng. In hệt một vết dầu loang, phong trào khủng-bố lan dần ra toàn huyện rồi đến toàn tỉnh. Ðến hết "đợt năm" thì chiến-dịch được hoàn tất trên toàn lãnh-thổ dưới quyền kiểm-soát của Cộng-sản . trừ miền giáp giới với Lào, nơi có các bộ lạc Thái. Vì người Thái có liên-lạc mật thiết với người Lào nên cộng-sản muốn tránh không cho người Lào biết, sợ các "đồng-chí Pathet Lào" hoản sợ. Cho đến 1958 Cộng-sản không thực-hiện một cải-cách nào qua trọng tại các miền này. Còn ở Quảng-trị, Cộng-sản cũng thực-hiện Cải-cách Ruộng-đất một cách ôn-hòa, lấy ruộng đất thừa của địa-chủ phân phát cho bần cố nông mà không chém giết ai cảû. Sở dĩ không chém giết là để tránh sự ngờ vực của những người không cộng ở phía Nam vĩ tuyến. Theo lời Trường-Chinh thì : "Ở những miền đặc biệt, phải có chính-sách đặc-biệt".
----------------------------
1 Hồi mới phát động phong trào cộng-sản đưa ra khẩu hiệu "Cô-lập phú-nông" (về phương-diện chính-trị), nhưng vì cán-bộ lầm lộn với "cô lập kinh tế" nên bao-vây nhiều gia-đình phú-nông đến nỗi họ bị chết đói (sẽ nói về chính sách cô-lập kinh tế trong chương sau). Vì vậy nên cộng-sản phải đổi lại khẩu-hiệu thành "Liên hiệp phú-nông". Sự thực vẫn là gạt phú-nông ra ngoài cuộc tranh-đấu, không có gì là "liên-hiệp" cả.
2 Gérard Tongas, cuốn J'ai vécu dans l'Enfer Communiste du Nord Vietnam nhà xuất bản Les Nouvelles Editions Debress Paris 1960. Tr. 222.
-----------------------------------------------
Một điểm nữa đáng nêu lên là chính-phủ làm bộ không dính dáng gì đến việc khủng-bố. Họ làm ra vẻ đấy là việc riêng của nông-dân, hoàn toàn do nông-dân chủ-chương để nâng cao "uy-tín chính-trị" của họ. Vì vậy nên có khẩu-hiệu : "Phóng tay phát-động quần-chúng đấu-tranh để thực-hiện Giảm Tô", hoặc "Cải-cách Ruộng-đất" Ðảng cũng phủ-nhận mọi trách-nhiệm. Ðảng nói Ðảng chỉ giúp ý-kiến cho nông-dân để họ biết cách đấu-tranh mà thôi. Còn quân-đội thì phái một vài tiểu-đoàn tới đóng các xã kế bên để đề phòng hễ "phản-động" có nổi dậy thì giúp đỡ nông dân một tay. Và giờ đây, chúng ta hãy xem thể-thức thực-hiện chiến-dịch Giảm Tô tại một trong hàng vạn làng ở Bắc-Việt.
(còn tiếp)
Chương 14
CHIẾN-DỊCH GIẢM-TÔ
Vài tháng sau cuộc "Ðấu tranh Chính-trị" chấm dứt một đoàn cán bộ đã được huấn luyện tại Trung-quốc giả dạng làm nông-dân bí mật tới làng. Nhờ tổ đảng địa-phương mách mối họ làm quen với một vài cố nông túng bấn nhất trong làng, và xin cho ngụ cư trong nhà. Họ thực hành một chính sách gọi là "ba cùng", nghĩa là cùng làm việc với chủ nhà (mà không lấy công), cùng ăn với chủ nhà (nhưng góp phần mình), và cùng ngủ một giường với chủ nhà. Nếu chủ nhà có vợ, như trường hợp thông thường, thì một nữ cán-bộ tới ngủ cùng với bà vợ, và một nam cán-bộ ngủ với ông chồng.
Họ ở như vậy trong ba tháng. Anh nông-dân rất hài lòng vì bỗng dưng có người giúp việc không công. Họ làm đủ mọi công việc, cày bừa hoặc gặt hái, tùy theo vụ. Họ quét nhà, trông trẻ, và trò chuyện luôn mồm. Họ tìm hiểu đời tư của chủ nhà, rất chăm chú nghe và tỏ vẻ thông cảm mỗi khi chủ nhân kể cho nghe một cảnh khổ cực của mình. Chẳng bao lâu người nông-dân chất phác coi họ là đồng tình đồng cảm với mình và có bao nhiêu tâm sự "to nhỏ" với họ cho kỳ hết. Họ chịu khó nghe và giảng cho anh thấy rõ nguyên nhân của mọi nỗi khổ của đời anh. Tỉ dụ trường hợp một anh nông-dân bị vợ bỏ, đi lấy chồng khác, thì cán-bộ giải-thích ngay rằng : "Giá anh không bị tên địa-chủ độc ác ấy bóc lột thì anh đâu đến nỗi túng thiếu. Anh đã sắm được cho chị ấy đủ thứ thì việc gì chị ấy lại nỡ bỏ anh !". Tóm lại, theo cán-bộ thì mọi nỗi đau khổ mà nông-dân đã phải chịu đều xuất phát từ sự bóc lột tàn bạo của bọn địa-chủ lang sói.
Ðấy chính là điều mà họ cố nhồi vào óc mấy anh bần cố nông đã chứa họ trong nhà. Sau đó họ bày vẽ cho nông-dân biết rằng chỉ có một phương pháp duy nhất để cải thiện đời sống của mình là tin theo chính sách của Ðảng, đứng vùng lên tiêu diệt cho kỳ hết bọn địa-chủ cường hào ác bá trong làng. Công-tác tích-cực nhồi sọ này tiếp diễn mỗi ngày đến gần 18 giờ, cho tới khi người nông-dân trước kia hiền lành ngoan ngoãn, nay sẵn-sàng đứng dậy chống lại chủ đất của mình. Người nông-dân được giác ngộ gọi là cái "rễ", và công-tác kể trên được gọi là "bắt rễ". Tới giai đoạn này, người cán-bộ chấm dứt mọi hành vi xách động của mình trong làng, và từ đó chỉ ở miệt trong căn nhà mà anh đã "ba cùng". Từ đấy cán-bộ chỉ hành động qua cái "rễ" của anh, mà anh cấp dưỡng tiền nong và dùng làm gián-điệp thường xuyên. Anh cổ động cái "rễ" mà ta tạm gọi là A đi kết nạp B, rồi đến lượt B đi kết nạp C, và cứ thế mãi. Công việc này gọi là "xâu chuỗi", và B, C, D, v.v..., được gọi là "cốt-cán". Phương pháp kết nạp này (mỗi rễ và mỗi cốt cán chỉ được phép giới thiệu một người mà thôi) nhằm phòng ngừa trường hợp vô tình két nạp một số lớn "phản động" và nhằm tránh những cạm bẫy mà địa chủ trong làng có thể giăng ra. "Rễ" còn giữ nhiệm vụ bí mật liên lạc với những cán-bộ khác, đang công-tác tại những xóm lân cận, để trao đổi và đối chiếu những tin tức do các cốt-cán cung cấp. Họ điều tra tỉ mỉ mọi chi tiết của đời sống trong làng, tình-trạng sở-hữu ruộng-đất và tài-sản, thái-độ chínhtrị, hoạt-động quá khứ, và ngay cả những cuộc tình duyên kín đáo nhất của từng người một (Việc điều tra những cuộc tình duyên này nhằm một mục-đích đặc biệt : người đàn bà nào thời còn là con gái, có "dính líu" với một địa-chủ nào, sẽ bị bắt buộc phải "tố" trước công chúng rằng chị đã bị người địa-chủ kia "hãm hiếp"). Sau vài ba tháng hoạt-động như vậy, người cán-bộ thu-thập được đầy đủ chi-tiết cần thiết về cái làng mà anh phụ trách, để đích thân báo-cáo trước một phiên họp bí-mật của Ðoàn Cải-cách
Ruộng-đất đóng trong tỉnh. Tại đây, sau khi tham khảo ý kiến của Ðoàn, anh cán-bộ đề nghị qui định thành-phần cho tất cả dân làng, đặc-biệt là thành phần địa-chủ, và gán cho người nào những "tội" gì ?
Tới lúc đó Ðội Cải-cách Ruộng-đất mới ra mắt công khai, Ủy-ban hành chính xã và chi-bộ Ðảng ở xã tức thì bị giải tán. "Ðội" đứng lên điều khiển mọi công việc trong làng, cắt cử một đội công-an mới gồm toàn nông-dân cốt án, và ra lệnh phong tỏa làng. Thường thường mỗi làng ở Bắc-Việt có một lũy tre xanh bao quanh, và có hai cổng. Họ đóng cổng lại, canh gác xuốt ngày đêm và không cho ai ra vào nếu không có giấy phép của Ðội Cải-cách Ruộng-đất. Ðội liên lạc với Ðoàn bằng một đường giây điện-thoại mới dựng lên. Khách bộ hành hễ thấy hàng cột tre còn đang xanh mang giây điện-thoại là biết ngay trong làng nào đó ở phía đầu giây đang có đấu tố khủng khiếp. Người nào khôn hồn hãy tránh ngay đường giây ấy, nếu không, có thể bị tai bay vạ gió, nguy hiểm đến tính mạng không chừng. Chiến-dịch chính-thức mở đầu như vậy và được thực hiện làm sáu bước liên tiếp, mà bước cuối cùng là "phiên xử án".
Bước 1: Phân-định Thành-phần
Nông-dân thuộc thành-phần bản-bộ, tức là bần cố nông, phải đi dự một lớp đặc-biệt để học cách phân-định thành phần tất cả dân làng. Những tài-liệu học tập gồm có bản Ðiều lệ Phân-định Thành-phần ở Nông-thôn, các văn-kiện về thể-thức áp-dụng bản điều-lệ này cùng những tiêu-chuẩn phân loại. Mỗi tỉnh có tiêu-chuẩn khác nhau mà báo-chí cộng-sản không hề nói đến. Thí dụ trong một tỉnh, những tiêu-chuẩn phân-định các loại trung nông như sau :
a) Trung nông cứng : Những trung nông có một con bò, một con heo và một đàn gà.
b) Trung nông vừa : Những trung nông có một con heo và một đàn gà.
c) Trung nông yếu : Những trung nông chỉ có một đàn gà hoặc không có gì hết.
Không những tiêu-chuẩn ở mỗi tỉnh một khác mà còn thay đổi mỗi đợt đấu tố một khác. Sau mười ngày tích-cực học-tập và "bình-nghị dân-chủ", các học viên biểu-quyết một bản phân-định thành-phần mà thường thường là in hệt tài-liệu cán-bộ đã soạn thảo từ trước. Tất nhiên lúc đầu mỗi người một ý, nhưng sau khi thảo-luận mọi người đều chấp-thuận ý-kiến của cán-bộ. Ðiều này chẳng cógì lạ vì thực-tế chứng tỏ cán-bộ biết rõ về dân làng hơn hẳn người làng.
Bước 2 : Phân loại địa-chủ
Ngay sau khi Ðội Cải-cách Ruộng-đất (thường gọi tắt là Ðội Cải-cách, hoặc Ðội) ra mắt công-khai, tức là mười ngày trước khi thành-lập danh-sách địa-chủ, những người sẽ bị quy là địa-chủ đã bị bắt ngay và nhà cửa của họ đã có "cốt-cán" canh gác suốt ngày đêm. Nhưng mỗi loại địa-chủ sẽ bị đối đãi một cách khác nhau.
Trên lý-thuyết và theo lời ông Trường-chinh tuyên-bố trong bản bá-cáo của ông thì có ba loại địa-chủ chính: địa-chủ việt-gian phản-động, cường-hào, gian ác, địa-chủ thường và địa-chủ kháng-chiến. Ngoài ra còn một loại nữa gọi là "nhân-sĩ tiến-bộ" dành riêng cho mấy ông cựu quan-lại hiện được cộng-sản trọng dụng, như các ông Hồ-đắc Ðiềm, Phan-kế-Toại, vân vân... Nhưng trên thực-tế loại thứ hai và thứ ba không hề có. Tất cả mọi địa-chủ, không trừ một ai, đều bị quy vào loại "địa-chủ việt-gian phản-động". Như đã trình bày ở trên, tất cả các địa-chủ còn ở lại vùng kháng-chiến cho đến năm 1953, dù muốn dù không, đều có tham-gia ít nhiều vào công-cuộc kháng-chiến vi chính-sách của cộng-sản là tuyệt-đối không để một ai có thể ngồi không, không có "công-tác". Thanh-niên và những người tráng-kiện thì gia-nhập quân-đội hoặc làm cán-bộ chính-quyền, ở xã, huyện, hoặc tỉnh. Những người tuổi tác thì tham-gia những tổ-chức bù-nhìn như "Phụ lão Cứu Quốc", "Mặt trận LiênViệt" vân vân... Mọi người đã tham-gia kháng-chiến trong bảy năm trời nên tin tưởng rằng mình sẽ được xếp vào loại "địa-chủ kháng-chiến", hoặc ít nhất cũng là "địa-chủ thường" vì sau khi tự xét, họ thấy họ chẳng hề phạm một tội gì đối với nông-dân. Ðành rằng họ có "bóc lột" nông-dân bằng cách cho nông-dân thuê ruộng lấy tô nhưng họ lý-luận rằng đấy chẳng qua là tính-chất của chế-độ cũ, và từ ngày lên cầm chính quyền, cộng-sản cũng vẫn dung túng lối "bóc lột" đó trong bao nhiêu năm rồi. Nhưng đến khi chiến-dịch Cải-cách Ruộng đất lan đến làng họ, mọi người đều giật mình thấy mình bị xếp vào loại "việt-gian phản-động" và bị tố đủ thứ tội. Ngay cả những người tích-cực phục-vụ chính-quyền kháng chiến và đã được ông Hô-chí-minh tuyên-dương công trạng cũng bị tố cáo là đã cố tình "chui vào cơ-quan của Ðảng và chính-phủ để phá-hoại Cách-mạng". Không cần phải bằng cớ, chỉ cần một nông-dân nào đó nói rằng đã trông thấy địa-chủ vẫy tay ra hiệu cho máy bay Pháp là đủ để lên án địa-chủ đó là việt-gian, làm gián-điệp cho Pháp.
Loại địa-chủ này, cũng gọi là địa-chủ đầu xỏ, lại được chia thành ba hạng nặng nhẹ khác nhau: A, B và C. Cán-bộ không tuyên bố cho địa-chủ biết là họ bị xếp vào hạng này nhưng chỉ cần một chút thông minh cũng đoán biết ngay. Nếu đám biểu-tình hô "Ðả đảo tên địa-chủ X, việt-gian phản-động cường-hào, gian-ác !" (4 danh-từ kèm theo chữ "địa-chủ") thì có thể biết chắc X là địa-chủ hạng A. Nếu đám biểu-tình chỉ hô "Ðả đảo tên địa-chủ Y cường-hào gian-ác!" (2 danh-từ) thì chắc chắn Y là địa-chủ hạng B. Còn nếu họ chỉ hô : "Ðả đảo tên Z địa chủ ngoan-cố !" (1 đanh-từ) thì Z thuộc hạng C. Mỗi hạng sẽ có một số-phận khác nhau. Ðịa-chủ hạng A bị đưa đến một trại giam tạm-thời, thiết-lập tại một làng kế cận, và những người "nguy-hiểm" nhất trong cùng hạng có thể bị nhốt trong một cái cũi gỗ, in hệt cũi nhốt thú dữ. Ðịa-chủ hạng B phải đi dự một lối cải-tạo đặc-biệt kéo dài trong ba bốn tuần, suốt ngày đêm không được ngủ. Mục-đích của lớp cải-tạo này là khủng-bố tinh-thần địa chủ để bắt cung khai những chỗ chôn dấu vàng bạc. Họ bị khủng-bố liên miên đến nỗi họ trở thành nửa tỉnh nửa điên và sẳn sàng thú nhận bất cứ điều gì cán-bộ bắt họ phải thú nhận. Họ phải viết thư về cho vợ con chỉ chỗ dấu vàng, bạc, bảo đào lên mang nộp cho nông-hội. Ngoài ra họ còn phải viết tờ kê khai tất cả những người còn nợ họ tiền nông. Họ khai ra người nào thì lập tức Ðội Cải-cách bắt người ấy phải "trả" ngay cho Nông-hội. Vì địa-chủ mất tinh-thần, nhiều khi khai vu vơ nên có nhiều thương-gia tự-nhiên bị "vạ vịt", mất sạch cơ-nghiệp dù không có liên-quan trực-tiếp đến Cải-cách Ruộng-đất. Ðịa-chủ hạng C bị giữ trong một nhà nông-dân cùng làng, nhưng đêm đến lại bị công-an cầm kiếm đến điệu đi, chuyển từ nhà này sang nhà khác.
Một điều đáng chú ý là việc quy-định thành-phần lúc nào cũng chỉ có tính-cách tạm-thời, và địa-chủ hạng nào cũng có thể "kích" lên "hạ" xuống tùy theo thái-độ của đương-sự, hoặc "ngoan cố" hoặc ngoan ngoãn phục tòng. Vì cán-bộ có giao hẹn trước, rõ ràng như vậy, nên phần đông các địa-chủ tỏ ra khúm núm và sợ sệt. Nhưng vì Ðảng đã ấn-định một số tử hình tối-thiểu cho mỗi xã nên dù tất cả địa-chủ có khúm núm bằng mấy cũng có một số không sao tránh khỏi án xử tử. Nhưng nói chung, khúm núm vẫn có lợi hơn là bướng bỉnh, và người dân Việt, đã từng biết phải khúm núm như thế nào đối với quan lại và thực-dân, nên sớm nhận thấy giờ đây họ còn phải khúm núm hơn nữa đối với "giai-cấp mới".
Bước 3 : Tống-tiền công-khai
Sau khi chủ gia-đình bị bắt và điệu đi, cán-bộ Ðội Cải-cách gọi vợ con địa-chủ đến và bảo cho biết phải lo trả ngay tức-khắc một số tiền gọi là "thoái tô", hoặc nợ nông-dân. Trước đấy bốn năm năm, chính-quyền cộng-sản có ra một thông cáo buộc địa-chủ phải giảm tô 25 phần trăm. Hồi ấy, mới bắt đầu kháng-chiến, báo chí chưa phát hành rộng rãi nên nhiều người không biết, và sau khi ban hành bản thông-cáo, chính-quyền cũng bỏ bẵng hàng năm không đả động tới. Giờ đây, Nông-hội cho rằng tất cả địa-chủ đều không tuân luật và đòi gia-đình địa-chủ phải "thoái tô", tức là trả ngay tức khắc số tô đã thu quá mức trong bốn năm năm. Sự thực thì đa số địa chủ đã giảm tô, hoặc tuân theo thông cáo hoặc sợ chế-độ mà phải tự ý giảm, nhưng vì họ quen thói luộm thuộm và tự xét ruộng-đất chẳng có là bao nên không nghĩ tới việc biên-lai, sổ sách. Dù sao đi nữa bây giờ có khiếu nại cũng vô ích và cũng không có quyền khiếu nại nên địa-chủ đều phải nhận "trả". Số "thoái tô" phải mang nộp cho Nông-hội, một tổ-chức do Ðội Cải-cách thành lập để núp sau ra lệnh.
Cán-bộ Cải-cách thường phán như sau : "Anh em nông-dân đã khai rằng mày đã thu một số tô quá mức là X tạ, Y ký và Z gam (con số rành mạch từng gam một). Anh em hẹn cho mày đến ngày... giờ... phút... phải trả cho kỳ đủ, nếu thiếu thì coi chừng !" Nói xong hắn đưa ra một mảnh giấy bắt vợ con địa-chủ phải ký nhận. Việc "đòi nợ" này còn một vài điểm đáng chú ý.
Theo cán-bộ thì "số nợ" được tính theo lời khai của mỗi tá-điền cộng lại, nhưng thực ra thì cán-bộ không hề để ý tới lời khai của ai cả, và cũng không hề làm tính cộng. Việc bắt tá-điền khai báo là chỉ cốt để có cớ "đòi nợ". Còn số "nợ" là do cán-bộ ước định, căn cứ trên sự ước lượng về khả năng có thể trả được của mỗi địa-chủ : liệu chừng có bao nhiêu tiền mặt, nữ-trang, vân vân... và bao giờ cũng ấn-định một mức tối đa. Mục-đích của "thoái tô" là làm cho địa-chủ và gia-đình chỉ còn hai bàn tay trắng, trừ ruộng-đất, nhà cửa và đồ đạc trong nhà. Những thứ này không thể thoát đi đâu được và sẽ bị tịch thu trong chiến-dịch sau. Việc làm cho toàn thể giai-cấp địa-chủ chỉ còn hai bàn tay trắng, ông Trường Chinh gọi mọi cách "văn hoa" là "làm giảm uy-thế kinh-tế của địa-chủ". Chủ tâm bần cùng hóa địa-chủ cho tới mức-độ cuối cùng biểu hiện trong việc tăng giảm số "nợ" tùy theo khả năng tột bực của "con nợ". Nếu địa-chủ hoặc gia-đình địa-chủ trả hết số "nợ" trong thời-gian hạn-định thì thế nào cán-bộ cũng dở giọng nói : "Hôm nọ chúng tao tính lầm. Hôm nay tính lại thấy số nợ của mày thực sự là... (thường đưa ra một con số gấp đôi con số trước). Trái lại, nếu "con nợ" khôn khéo, đúng kỳ-hạn trả một phần rồi gãi đầu gãi tai, van nài xin khất một thời hạn nữa sẽ cố-gắng trả nốt, cứ mỗi kỳ lại trả thêm một chút, vừa trả vừa khất vừa nần nì để chứng tỏ cả thiện-chí lẫn sự bất-lực của mình, thì cán-bộ có thể bớt lần số nợ, mỗi chuyến giảm xuống một ít. Không phải vì cán-bộ thương tình nhưng vì Ðảng muốn tỏ cho nhân dân biết quả thực đã có nhiều địa-chủ trả đủ số nợ, việc đòi nợ hợp tình hợp lý và con số nợ cũng đúng với khả năng địa-chủ. Nhưng nếu địa-chủ cứ ì ra, không trả gì hết hoặc chỉ trả một số không đáng kể hoặc vì không xoay đâu ra tiền, hoặc vì liều chết bướng bỉnh thì nhất thiết số "nợ" cũ đứng nguyên, không tăng không giảm. Trong trường-hợp ấy, đòi nợ không còn là vấn-đề nữa, và địa-chủ sẽ bị "kích" lên hạng trên, quy thêm nhiều tội và cuối cùng có thể bị bắn.
Trong khi địa-chủ phải chạy tiền trả nợ . hoặc bằng tiền mặt hoặc bằng vàng bạc . thì nhà cửa của họ bị niêm phong, không được bán chác một thứ gì. Tất cả từ nhà cửa, trâu bò cho đến đồ đạc trong nhà đều được coi là tài sản của nhân-dân. Những thức này sẽ bị tịch-thu sau, nên địa-chủ không được phép bán. Mục-đích của việc đòi "nợ" không phải là đòi cho đủ số tiền mà chính là lấy cho hết những thức địa-chủ có mà có thể giấu được . như tiền mặt, vàng bạc, v.v... Mỗi khi địa-chủ, hoặc vợ địa-chủ chậm trả thì Nông-hội phái một nhóm hội-viên (phần nhiều là bà con trong họ) đến thúc dục phải trả cho mau. Họ sẽ hỏi vặn những câu như : "Ðôi vòng mày đeo hôm cưới đâu rồi ?" (đám cưới có thể là 20 năm về trước), hoặc : "Mày bảo mày không có tiền, thế phần gia tài của bà ngoại mày để cho con mẹ mày tiêu đi đâu hết ?" (việc thừa hưởng gia tài có thể là 40, 50 năm trước).
Một cách "tống tiền" khác là bắt vợ địa-chủ lôi đi biểu diễn khắp làng, mỗi tay mang một bãi phân bò tươi, cổ đeo một tấm biển lớn đề "Tôi là địa-chủ ngoan cố". Nếu bà ta có con mọn thì chắc chắn là hai mẹ con phải giữ ở hai nhà để con không được bú và mẹ bị căng sữa, trong một thời gian rất lâu. Nếu con đã lớn thì mỗi đứa cũng phải giữ ở một nơi và đứa nào cũng bị dọa nạt cho tới khi chúng cung khai đúng hoặc không đúng . những nơi cha mẹ chúng chôn dấu của cải. Trẻ con non gan nên thường khai lung tung. Mặc dầu, hễ chúng khai chỗ nào là cốt-cán lập tức đưa cuốc, bắt mẹ chúng phải đào chỗ ấy. Công việc "đào mỏ" này có thể kéo dài hàng tháng nên nền nhà địa-chủ gần như không còn chỗ nào không đào bới. Nhiều nông-dân, sau trận đấu tố, được lĩnh nhà địa-chủ để ở thường không có phương tiện để sửa sang lại nền nhà cho bằng phẳng.
Bước 4 : Tố Khổ
Trong khi địa-chủ bị "tống-tiền" một cách hợp-pháp thì nông-dân được triệu-tập đi học một lớp đặc-biệt về "Tội ác của giai-cấp địa-chủ". Mục-đích của lớp học là giảng cho nông-dân hiểu địa-chủ đã phỉnh-phờ, cướp đoạt, bóc lột và áp-bức họ như thế nào. Học xong, mỗi người bắt buộc phải "kể khổ", nghĩa là phải tố chủ ruộng của mình ít nhất là một tội đối với mình. Ðể ôn lại trí nhớ cho nông-dân, giảng-viên đọc một bản kê khai những "tội điển hình", nói là đã thu-thập trong những lớp học trước. Kết quả là nhiều nông-dân trước kia vẫn từ-tốn đối với chủ ruộng, đứng lên gán cho chủ cũ một số tội ác nào đó trong số những tội ác mà giảng-viên đã đọc cho họ nghe.
Những người "tố khổ" có thể chia đại khái thành ba loại. Loại thứ nhất gồm có những người mong có địa-vị trong chế-độ mới, hoặc ham được "quả thực" tức là của lấy của địa-chủ chia cho nông-dân. Họ tố hăng vì Ðội Cải-cách có hứa rằng "ai tố nhiều sẽ được hưởng nhiều" và "ai tích-cực đấu-tranh sẽ được kết nạp vào các tổ-chức của Ðảng".
Loại thứ hai gồm những người cầu an bảo mạng, họ tố để tỏ vẻ "dứt khoát lập-trường với giai-cấp địa-chủ" và đứng hẳn "về phe Ðảng". Những người "tố hăng" phần nhiều là những phần tử thành-tích bất hảo, trước kia có phạm một tội nào đó mà cán-bộ làm ngơ chưa hỏi đến. Những người tố "quấy quá" phần nhiều là con cái địa-chủ, cha mẹ cho phép tố để giữ lấy thân, tránh cho toàn gia khỏi bị tiêu-diệt. Ðoạn văn sau đây, trích ở tờ Thời Mới, số 8 tháng 5, 1957, nói lên sự thông-đồng giữa bố mẹ và con cái về việc con cái "tố khổ" chính bố mẹ mình.
CỨ TỐ HĂNG VÀO
... Sau khi "Ðội" (Cải-cách) rút, người con dâu đi kể lể với bà con hàng xóm rằng :- Tôi nào có phải là hạng xấp mặt lên tố bố mẹ chồng. Khi "Ðội" người ta phát-hiện (quy là địa-chủ) rồi, thì hai mẹ con thì thầm suốt đêm. Tôi định ra kêu với "Ðội", nhưng bà cháu cứ gàn đi :"Tao già bảy, tám mươi rồi, có lên địa-chủ thì cũng gần kề miệng lỗ. Mày mà kêu thì chả tránh khỏi tiếng liên quan, rồi thì cả hai mẹ con tay trắng. Mày cứ tố hăng vào để giữ lấy số ruộng mà cày..."
Loại thứ ba là những người tố chỉ vì sợ hãi. Tuy địa-chủ là mục-tiêu chính nhưng nhiều người dù không có ruộng-đất cũng có thể bị quy là địa-chủ, hoặc có liên-quan với địa-chủ, nếu cán-bộ xét thấy họ có "tư-tưởng địa-chủ". Liên-quan là một danh từ rất mơ hồ, có nghĩa là quyến thuộc, bạn bè, hoặc chỉ là chỗ quen biết, lui tới. Ðoạn văn sau đây trích ở tờ Nhân Dân, ngày 2 tháng 6 năm 1956, nói rõ dân-chúng sợ bị quy là liên-quan tới mức nào :
VỢ CHỒNG TÔI TỪ NAY THẬT HẾT LO
... Mọi người đang đứng quanh xem giỏ tép của anh Tý vừa đơm đó ở đồng về, nghe nói đến chuyện liên-quan đều quay lại. Bà Bền tiếp luôn : Bà con hàng xóm láng giềng ai còn lạ gì nhà tôi, mấy đời khổ cực, phiêu bạt ra giữa cánh đồng, vợ chồng già ngày đêm đơm đó kiếm ăn. Mong đợi mãi, Ðội Cải-cách Ruộng-đất về làng, vợ chồng tôi được kết nạp vào Nông-hội. Thế rồi hôm họp xóm, ông Bền nhà tôi được cử làm đại-biểu đi dự đại-hội nông-dân xã. Chả biết đầu đuôi thế nào đang dự đại-hội, ông cụ nhà tôi bỏ về, trông như người mất hồn, mấy ngày đêm liền không ăn không ngủ. Tôi gặng mãi ông cụ chỉ nói : "Thế là khổ tao, bà mày tính thế nào chớ không thì nguy lắm". Rồi có đến hàng tháng ông ấy không dám đi họp hành gì cả, cứ nằm lần thần bấm đốt ngón tay; nào là " nhà ta một thằng rể, có họ hàng với địa-chủ nữa. Thế là liên-quan nhất định liên-quan rồi".
Một người hỏi : "Thế bà có sợ liên-quan không ?"
Bà Bền cười : "Anh bảo ai không sợ mới thật là tài..."
... Ðứng dậy ra đi, bà còn nói thêm một câu : "Vợ chồng nhà tôi từ nay mới thật hết sợ liên-quan."
Một người mỉm cười nhìn theo bà nói : "Chả phải mình bà sợ, xóm tôi khối người lo sợ như thế !.."
Có ba loại liên-quan, mỗi loại được đối xử một cách khác nhau :
1. . Loại có "liên quan nặng" với địa-chủ, gồm những người "có tư-tưởng địa-chủ", có thái-độ bênh-vực địa-chủ. Những người này sẽ bị đối xử in hệt địa-chủ, nghĩa là bị "cô lập", bị đặt ra ngoài vòng pháp-luật, bị bao vây kinh-tế tức là bị quản thúc với vợ con ở ngay trong nhà của họ cho tới khi đói mà chết.
2. - Loại có "liên-quan vừa" gồm những người trước kia có nhiều "ân tình" với địa-chủ. Loại này sẽ bị cùng với gia-đình đưa đến một làng nào đó, đổi nhà, đổi cửa với một người nào khác cũng có "liên-quan vừa" với địa-chủ ở làng ấy và cũng bị đuổi khỏi làng.
3. . Loại có "liên-quan sơ" gồm những người bị nghi là chưa dứt khoát lập-trường đối với địa-chủ, không chịu đấu tố hăng. Loại này chỉ bị trục xuất ra khỏi Nông-hội. Sau khi giai-cấp địa-chủ bị tiêu-diệt thì chỉ có Nông-hội là nơi mà nông-dân có thể thuê trâu bò hoặc vay giống mạ khi thiếu. Trong một làng mà mọi người đều nghèo như nhau thì vận mạng của mọi người hoàn toàn nằm trong tay Nông-hội. Mặc dù những hình-phạt ghê gớm kể trên, nhiều nông dân vẫn gan dạ, nhất định không chịu "tố" những người cùng làng bị quy là địa-chủ. Họ bất chấp mọi sự cưỡng ép hoặc phỉnh phờ vì, dù ít học, họ cũng tiêm nhiễm ít nhiều luân thường đạo-lý, và ở Việt-nam cũng như ở khắp mọi nơi, tố cáo người khác vẫn bị coi là một việc đáng khinh. Hơn nữa các Phật tử đều tin ở thuyết "nhân quả" và sợ "quả báo" nếu vu oan giá họa cho kẻ khác. Trong phong trào Trăm Hoa Ðua Nở, Phùng-Quán đã làm một bài thơ đả-kích chính sách bắt buộc nhân dân phải "nói điêu". Bài thơ nhan-đề "Lời Mẹ Dặn" có mấy câu như sau :
Yêu ai cứ bảo là yêu
Ghét ai cứ bảo là ghét.
Dù ai ngon ngọt nuông chìu
Cũng không nói yêu thành ghét.
Dù ai cầm dao dọa giết
Cũng không nói ghét thành yêu.
Báo Văn số 21, ngày 27-9-1957
Vì bài thơ kể trên Phùng-Quán bị đưa lên mạn ngược "học-tập lao-động" cùng với nhiều văn-nghệ-sĩ khác trong nhóm Nhân Văn Giai Phẩm. Từ ngày ấy không ai biết số phận ông ra sao.
Bước 5 : Ðấu Ðịa-Chủ
Sau khi lập xong danh sách tội ác của mỗi địa-chủ, những người được chỉ-định ra "đấu-trường" tố khổ công khai bắt đầu tập dượt vai trò của mình để có thể biểu diễn một cách trôi chảy, trước công chúng và trước người bị "đấu". Ðấu địa-chủ là "trò" then chốt của cả chiến-dịch, nên cần phải chuẩn-bị hết sức chu đáo. In hệt các diễn-viên phải tập đi tập lại vai trò của mình trước khi lên sân-khấu, những người đứng ra "đấu" cũng phải luyện-tập lời ăn tiếng nói bộ điệu của mình cho thật hoàn hảo để khán-giả có cảm-tưởng là mình chân thật và những tội mình buộc cho địa-chủ là có thực. Họ tập dượt về đêm, rất kín đáo, nhưng con cái nông dân thường có dịp thấy bố mẹ vừa xay lúa, dã gạo, vừa lắp đi lắp lại một câu để thuộc lòng. Ðóng vai trò "đạo diễn" cán-bộ phụ-trách còn bày vẽ giáng-điệu và uốn nắn lời nói cho họ. Trong những buổi diễn thử, có một hình nộm bằng rơm đặt ở giữa nhà thay thế cho địa-chủ, để những người "đấu" tiến đến sát, đọc thử những lời họ sẽ phải đọc. Sau khi chuẩn-bị đầy đủ, Ðội công-tác Cải-cách Rưộng-đất công bố ngày "đấu".
Vì có ba hạng địa-chủ, A, B và C, nên cũng có ba loại đấu.
Ðịa-chủ hạng A bị đấu trong ba ngày liền, trước một đám đông từ một đến hai chục ngàn người, tức là dân một "liên xã", một đơn vị hành-chính gồm từ mười đến mười lăm làng.
Ðịa-chủ hạng B bị đấu trước một đám đông một hai ngàn người, tức là tất cả dân trong một làng, liên tiếp trong hai ngày. Họ cũng bị gán những tội thường gán cho địa-chủ hạng A, nhưng tương-đối nhẹ hơn.
Ðịa-chủ hạng C chỉ bị "đấu lưng", nghĩa là "đấu vắng mặt". Trong khi nông-dân tố cáo những tội ác của họ thì họ bị giữ ở một nơi khác, đến khi nào tố xong họ mới bị điệu ra trước cuộc họp để nghe đọc một bản tổng-kê các tội ác mà các tá-điền . chỉ có tá-điền của địa-chủ mới được dự cuộc đấu này . đã "tố" cho họ. Nghe xong, địa-chủ phải tuyêp-bố "nhận" hay "không nhận". Nếu nhận, địa-chủ phải ký tên vào biên-bản buổi họp. Ðảng giải-thích rằng sở dĩ có "đấu lưng" là tại Ðảng muốn khoan-hồng đối với những "phản-động phụ", những phần-tử mà Ðảng còn hy-vọng cải hoán được. Vì còn hy-vọng họ sẽ cải hoán nên Ðảng không muốn "cạn tầu ráo máng" đối với họï, làm họ mất mặt trước công chúng. Thực ra thì chẳng phải vì vậy, mà vì một lý-do khác hẳn. Phần lớn những người bị quy là địa-chủ hạng C là những người buôn bán ở thành-thị nhưng có ít nhiều ruộng ở "quê cha đất tổ", không cốt để thu lợi mà cốt để "đóng góp với làng nước", khỏi mang tiếng là "bỏ làng". Vì họ thường sống ở tỉnh thành, thỉnh thoảng mới về làng cúng giỗ và nhân thể thu tô, nên người làng không biết nhiều về đời tư của họ. Vì không có đụng chạm trực-tiếp nên việc "bịa" ra tội là một việc rất khó. Muốn cho "xuôi tai", người "tố" phải nói rõ bị chủ ruộng đánh đập hoặc hiếp đáp trong dịp nào, ở đâu. Ðảng biết rằng toàn là chuyện bịa nên sợ đứng trước mặt đương sụ người tố có thể ấp-úng, làm mất uy-tín "anh em nông-dân" và gián-tiếp mất uy-tín Ðảng. Vì vậy nên Ðảng tổ-chức "đấu lưng", giấu địa-chủ đi một chỗ, để cho những người "bịa tội" được vững tâm hơn. Chỉ có tá-điền nói cho tá-điền nghe nên dù họ có ấp-úng, ngượng ngùng cũng chẳng sao. Thật vậy đã có một vài cuộc đấu phải bỏ dở vì địa-chủ, khi thấy nông-dân buộc tội một cách lố bịch quá, nhịn không nổi, phải phá lên cười.
Mỗi lần đấu một địa-chủ hạng A thì toàn thể nhân-dân trong xã phải bắt buộc đi dự, kể cả phú nông và các địa-chủ khác, mỗi nhà chỉ được một người lớn ở nhà để trông nom củi lửa và trẻ nhỏ. Người đi dự xếp hàng thành từng nhóm riêng. Trung nông và bần cố nông đứng theo "tổ nông hội". Phú nông đứng riêng và đi riêng, nhưng địa chủ và con cái địa-chủ thì đứng lẫn với bần cố nông, mỗi người do một "tổ nông hội" canh chừng. Cứ năm người họ thành một nhóm, mang theo một bình nước uống và một điếu cầy vì một khi ngồi vào chỗ trong hội-trường thì không ai được phép đứng dậy, đi lại. Mỗi làng vác theo biểu ngữ và cờ quạt trẻ con đi đầu đánh trống ếch. Ðịa-chủ bị bắt đi giữa bần cố nông cũng phải vừa đi vừa hô khẩu hiệu như mọi người, thỉnh thoảng cũng dơ nắm tay hô "Ðả đảo !".
Mọi cuộc đấu đều tổ-chức ngoài trời, thường là sân banh, hay tốt hơn trên sườn đồi. Dân mỗi làng ngồi trong một khoảng đất có vạch vôi trắng làm giới hạn. Khán đài bằng gỗ và tre, cao ba từng. Từng dưới có 14 "thư ký" ngồi, 13 người là bần cố nông chỉ ngồi làm vì, một người là trung nông, biết đọc biết viết, ngồi hí hoáy, có vẻ làm thư ký thực. Từng trên là chủ tọa đoàn gồm bảy bần cố nông, trong số có chủ-tịch nông-hội làm chủ-tọa cuộc họp và một phụ-nữ đóng vai công-an trưởng. (Tác-giả nhận thấy vai trò công-an trưởng bao giờ cũng do phụ-nữ đóng, trong năm cuộc đấu tác-giả có dịp tham dự. Tác-giả có cảm-tưởng Ðảng dành vai trò này, có tính cách hống hách, cho phụ-nữ để đề cao uy quyền chính-trị của phụ-nữ trước công chúng). Người đàn-bà này chỉ huy tự-vệ xã, và cứ năm phút một lại hò hét, ra lệnh cho người bị đấu đứng trước khán đài phải quỳ xuống, đứng lên, dơ tay lên trời, khoanh tay trước ngực, giang tay ra hai bên, v.v... Trên tầng cao nhất của khán-đài treo ba bức ảnh khổng lồ, Hồ-chí-Minh ở giữa, Malenkov bên phải và Mao-Trạch-Ðông bên trái, trên mỗi chân dung lãnh-tụ có cờ mỗi nước. Hai bên khán-đài là những biểu-ngữ rất lớn mang những khẩu-hiệu như "Phóng tay phát-động quần-chúng đấu-tranh giảm tô (hoặc đấu-tranh Cải-cách Ruộng-đất)", và "Ðả đảo tên địa-chủ... việt-gian, phản-động, cường-hào, gian-ác". Trong thời-kỳ kháng-chiến chống Pháp mọi cuộc họp đều phải tổ-chức về đêm để tránh máy bay oanh-tạc. Những cuộc đấu tố giữa trời đều đốt sáng bằng đuốc, lửa khói cao ngất từng mây, tạo nên một quang cảnh quái đản, một cảnh tượng trong ác mộng. Người tham dự có cảm-tưởng chứng-kiến một cảnh quỷ-sứ đương hành hạ những vong hồn rơi xuống địa-ngục. Khán-đài soi sáng bằng đèn điện. Ðôi khi có máy phá điện nhỏ nhưng thường là di-na-mô xe đạp. Bốn năm chiếc xe đạp buộc phía sau khán-đài, mỗi chiếc có người đạp luôn chân. Cán-bộ Ðội Cải-cách Ruộng-đất nấp phía sau khán-đài để nhắc và ra lệnh cho chủ-tọa đoàn. Ðôi khi có cố-vấn Tầu mặc quần áo Việt cùng ngồi với họ. Chủ-tịch chủ-tọa đoàn khai-mạc hội-nghị và tuyên-bố lý-do cuộc họp. Sau đó là một bài thuyết trình về ý-nghĩa và sự cần-thiết của cuộc đấu-tranh chống địa-chủ ; đại-khái là vai trò chính-yếu của nông-dân trong kháng-chiến, tính cách bội-phản của giai-cấp địa-chủ, v.v... Sau đó người đàn bà giữ chức công-an trưởng ra lệnh cho tự-vệ xã lôi tên địa-chủ việt-gian, phản-động, cường-hào, gian-ác ra để "anh chị em nông-dân hỏi tội". Tức thì hàng vạn người đồng-thanh hô : "Ðả đảo thằng việt-gian, phản-động, cường-hào, gian-ác (tên họ người địa-chủ bị lôi ra)". Nạn nhân không được đi bằng hai chân, mà phải bò bằng tay và đầu gối từ ngoài hội trường vào đến trước khán-đài. Phía trước khán đài đắp hai ụ đất cách nhau chừng một thước, mỗi ụ cao độ một thước (để khán-giả trông rõ) và rộng chừng một thước vuông.
Ðịa-chủ bước lên một ụ, và ụ đối diện để cho những người đấu lên đứng. Nếu người bị đấu là một linh mục gia-tô giáo, hoặc một hòa-thượng phật-giáo thì cán bộ bắt phải cởi áo ngoài ra (áo tu-sĩ hoặc áo nhà chùa). Cộng-sản thanh-minh rằng đương-sự bị đấu với tư-cách cá nhân là địa-chủ, không dính dáng gì về tôn-giáo nên không cho mặc áo tôn-giáo, nhưng sự-thực thì cộng-sản cố ý tránh quang cảnh một cuộc khủng-bố tôn-giáo công-khai và quá lộ liễu.
Chủ-tịch chủ-tọa đoàn gọi "anh chị em nông-dân" lên "kể tội". Tức thì, hàng trăm cánh tay giơ lên, nhưng liếc qua vào tờ giấy trước mặt, y gọi một tên. Người được chọn nhảy lên đài, chỉ tay vào mặt địa-chủ, hỏi : "Mày có nhớ tao là ai không ?", và chẳng đợi câu trả lời, hắn tiếp luôn : "tao là. . . ở làng. . . đã đi ở (hoặc làm ruộng cho mày trong. . . năm". Bao giờ người lên đấu cũng bắt đầu như vậy, hỏi "bâng quơ" một câu "mày có nhớ tao là ai không" rồi tự xưng danh, tóm tắt "tiểu-sử" của mình. Cán-bộ bắt họ làm như vậy để công chúng biết qua loa về quan-hệ giữa người đấu và người bị đấu. Người ngồi xem nhớ lại những buổi diễn tuồng tầu, mỗi khi một vai mới ra bao giờ cũng xưng danh : "Mỗ đây tên tự là... " Sau đó người đấu tuôn ra một tràng những tội ác, kể lể nào là bị cướp trâu, cướp bò, đánh đập, nhét phân vào mồm, hiếp vợ, giết con, rủ vào hội "việt-gian", vẫy tay cho máy bay Pháp, v.v... Ðiều đáng chú ý là người đứng lên đấu thường dùng đủ danh từ tục tĩu ; hình như cán-bộ xui họ chửi rủa địa-chủ bằng những câu tục tĩu nhất, một là để "hạ uy-tín" địa-chủ xuống tận đất đen, hai là để làm ra vẻ tự nhiên, dùng những lời ăn tiếng nói "một trăm phần trăm nông dân". Người bị đấu không được phép trả lời, hoặc phản-ứng. Họ chỉ được phép nói "có" hay "không". Nhưng hễ họ nói không thì tức khắc toàn thể đám đông gầm lên như sấm : "Ðả đảo thằng... ngoan cố". Trong khi ấy, cứ chừng năm phút một, người bị đấu lại được chị công-an trưởng ra lệnh quỳ xuống, đứng lên, giơ tay lên, giang tay ra, và cứ như thế mãi. Mỗi người được phép tố địa-chủ trong 15 phút, và sau bốn người tố, nghĩa là vào khoảng một giờ đồng-hồ, thì người địa-chủ bị điệu đến trước "thư-ký đoàn" ký nhận vào một biên bản. Trong khi đấu, người thư-ký hý hoáy giả vờ biên chép, nhưng kỳ thực bản tội ác mà địa-chủ phải ký nhận đã đánh máy sẵn từ trước.
Ðịa-chủ hạng A bị đấu như vậy trong ba đêm liền. Ðêm đầu họ bị đấu về các "món nợ mồ hôi", tức là những tội bóc lột nông-dân, như cướp trâu, cướp bò, cho vay nặng lãi, v.v... Ðêm thứ hai dành cho những "món nợ hạnh-phúc" nghĩa là những người lên đấu kể tội địa-chủ đã hiếp vợ mình (nếu là đàn ông) hoặc đã hiếp chính mình (nếu nguời đấu là đàn-bà). Ðêm thứ ba dành cho những "món nợ máu". Ðịa chủ bị tố nào là giết vợ, giết con nông-dân, ra hiệu cho máy bay Pháp bắn chết dân làng. Ðêm thứ ba cũng là đêm tố cáo địa-chủ về các tội có tính cách chính-trị, đại khái như rủ rê người này người nọ vào tổ-chức phản-động, dò thám tin tức quân sự, nói với người này người kia rằng Pháp sẽ cho mình làm tỉnh-trưởng, huyện trưởng, v.v... Nếu người bị đấu cứ khăng khăng chối "không" thì những người lên đấu ngày hôm sau sẽ tố những tội càng ngày càng nặng cho đến, cuối cùng, sẽ phải đưa ra tòa án nhân-dân đặc-biệt, kết án tử-hình và xử bắn. Trái lại, nếu người bị đấu tỏ vẻ ngoan ngoãn, bị tố bất cứ tội gì cũng cứ nhận và ký vào biên bản thì thường thường không bị tố những tội quá nặng. Nhưng dù tất cả địa-chủ có khôn-ngoan đến đâu thì cũng có một số không thể nào thoát chết, vì Ðảng đã ấn-định một số tối thiểu phải chịu tử-hình tại mỗi xã. Ðúng ra thì Ðảng chỉ ấn-định một số tối thiểu nhưng nếu có nhiều người "ngoan-cố" thì số tử-hình có thể tăng thêm.
Thực ra thì Ðảng không muốn vượt qua con số tối thiểu, vì phương châm của Ðảng là "sát nhất nhân, vạn nhân cụ". Hơn nữa, nếu nhiều địa-chủ nhất định không chịu nhận tội, thì người đi dự có thể có cảm tưởng là tất cả đều là bịa đặt, đều là nói điêu. Trái lại nếu địa-chủ nào cũng ngoan ngoãn nhận hết "tội ác" thì cảm tưởng sẽ là "anh chị em nông-dân chất phác, bao giờ cũng nói thật". Vì uy-tín của nông-dân và của Ðảng, nên Ðảng chỉ cần địa-chủ nhận tội và sẽ nới tay, không xử bắn quá mức ấn-định. Trong đợt đầu, nhiều địa-chủ không hiểu nguyên tắc đó nên cứ khăng khăng chối. Kết quả là đa số bị xử tử. Tuy nhiên cái chết của họ đã là bài học cho những người sau. Dần dần mọi người đều hiểu rằng tất cả chỉ là một tấn bi-hài kịch. Người đấu cũng như người bị đấu chỉ là diễn viên của một tấn tuồng do Ðảng bày đặt ra và bắt mỗi người phải đóng một vai, không ai được phép trái ý Ðảng.
Ðịa-chủ ở mọi nơi đều bị tố những tội ác cùng một kiểu. Những tội điển hình là : treo cổ nông dân lên cây, nhốt nông dân vào cũi chó, bắt nông-dân liếm đờm, ăn phân (chỉ khác nhau ở thứ phân : bò, gà, người v.v..), đốt nhà nông-dân, dìm trẻ con xuống ao cho chết (bất cứ trước kia có đứa trẻ nào chết đuối thì bây giờ cũng là chết do địa-chủ dìm), bỏ thuốc độc xuống giếng, phá các cuộc họp của nông-dân, giết người (bất cứ ai chết bệnh cũng tố là do địa-chủ giết), hãm hiếp, v.v... Ðoạn văn sau đây trích ở tờ Nhân Dân, cơ quan chính thức của Ðảng, xuất bản ngày 2 tháng 2, 1956 kê khai những tội tương tự :
Ở xã Nghĩa-khê, thuộc tỉnh Bắc-Ninh, bọn địa-chủ tổ-chức mấy em thiếu nhi đi ăn cắp tài-liệu, ném đá vào các cuộc họp của nông-dân. Ở Liễu-Sơn, chúng dùng một em thiếu-nhi đi đốt nhà khổ chủ, nhưng bà con nông-dân kịp ngăn được: Thâm độc hơn, ở Liễu-Hà, chúng cho mấy em thiếu-nhi ăn bánh chưng có thuốc độc, làm mấy em bị ngộ độc suýt chết. Ở Vân-Trường chúng dụ dỗ em Sửu, 13 tuổi, rủ hai em gái nữa nhẩy xuống giếng tự tử để gây hoang mang trong thôn xóm. Ở Ðức-Phong (Hà-Tỉnh) chúng mua bài tu-lơ-khơ (bài Trung-Cộng mang sang) cho các em mãi chơi, bỏ trâu ăn lúa để phá hoại mùa màng.
Ðiều đáng chú ý là địa-chủ càng đạo-đức bao nhiêu, như thể linh-mục, hòa-thượng, và nhất là các nhà nho, thì càng bị quy nhiều "tội" hiếp-dâm bấy nhiêu. Nói chung thì hễ địa-chủ có vẻ đạo mạo (râu dài, trán sói, mục kỉnh) thì thế nào cũng bị quy những tội loạn luân. Trong rất nhiều trường hợp chính con gái địa-chủ lên trước khán-đài tố rằng chính bố mình đã hiếp mình. Người trong cuộc mới biết có sự thông đồng giữa bố con ; biết là bố thế nào cũng chết, người con gái đành tâm phải tố như vậy để . theo lời cán-bộ . được quy là trung nông, và như vậy có hy-vọng sống yên nuôi lũ em dại. Cũng theo kiểu ấy, địa-chủ càng có thành tích yêu nước bao nhiêu thì lại càng bị tố nhiều tội phản quốc bấy nhiêu. Vì tố không cần bằng cớ, nên từ cố kiếp nào, bất cứ trong làng có người nào chết cũng có thể tố là đã bị địa chủ giết. Bác-sĩ Nguyễn-đình-Phát, chủ đồn-điền ở Phủ-Quỳ, Nghệ-An và đại-biểu Quốc Hội Việt Minh, đã bị tố là đã giết 35 người, vì bấy nhiêu người đã chết vì bệnh sốt rét trong đồn-điền của ông ta. Trong một buổi đấu tố cụ Cử Lê-trọng-Nhị, làng Cổ-Ðịnh, tỉnh Thanh-hóa, một lãnh tụ phong-trào Văn Thân năm 1907-8 đã từng bị đầy ra Côn đảo trong chín năm, một mụ đàn bà trong làng chỉ vào mặt cụ và tố : "Mày có biết thằng con tao không phải là con bố nó, mà chính là con mày ? Trong khi chồng tao đi vắng, mày hiếp-dâm tao rồi tao sinh ra nó". Cụ Cử Nhị năm ấy 75 tuổi, mụ đàn bà vào khoảng 60 và người con mụ chừng 40. Người làng làm tính nhẫm và nhớ lại, hồi mụ này sinh người con, cụ Cử Nhị còn đang nằm trong xà-lim Côn đảo, cách xa hai nghìn cây số.
Có nhiều địa-chủ tỏ ra rất bình-tĩnh suốt mấy buổi đấu tố. Một bà già ở Nghệ-An chẳng nói "có" mà cũng chẳng nói "không" hỏi câu nào bà ta cũng chỉ nhắc đi nhắc lại : "Xin anh em một viên đạn !" Ở Thanh-Hóa một người lên đấu bắt đầu bằng câu thường lệ : "Mày có nhớ tao là ai không ?" Ðịa-chủ nghiễm nhiên trả lời "Có chứ ! Mày là thằng... Năm ngoái mày ăn cắp của tao con gà". Chủ-tọa buổi đấu ra lệnh bế mạc cuộc họp tức khắc. Một tuần sau, tổ-chức đấu lại, địa-chủ tỏ vẻ ngoan ngoãn hơn trước và tên "trộm gà" không thấy lên đấu nữa. Trong ba ngày đấu tố, người bị đấu được ăn uống đầy đủ. Bữa cơm có thể có thịt gà, thịt bò và nhiều thứ béo bổ khác, chè tầu, cà-phê. Ðịa-chủ được tẩm bổ có lẽ là để có đủ sức chịu đựng ba ngày hoặc ba đêm đấu tố ngoài trời, đứng lên quỳ xuống luôn luôn mà không bị ngất xỉu. Sau ba ngày đấu-tố, địa-chủ bị đưa đi trại giam chờ ngày tòa án nhân-dân đặc-biệt xét xử ? Trong khoảng thời gian đấu-tố, mỗi tỉnh xuất bản một tờ báo địa-phương lấy tên là "Lá Rừng" (ngụ ý tội ác của địa-chủ nhiều như là rừng) để tường thuật những vụ đấu tố trong toàn tỉnh. Tất cả công chức trong tỉnh đều phải đi "tham quan" nghĩa là về các làng có đấu tố để quan-sát chính-sách Cải-cách Ruộng-đất. Ðảng muốn họ đi sát với "anh em nông-dân" để am-tường nỗi khổ của anh em nông-dân và công-nhận chính-sách tiêu-diệt giai cấp địa-chủ của Ðảng là "hợp tính hợp lý". Họ cũng "ba cùng" với nông-dân, nhưng chỉ được quan-sát, không được phát biểu ý kiến. Tuy-nhiên việc có mặt của họ cũng có phần lợi cho địa-chủ. Vì muốn tỏ cho họ thấy chính-sách của Ðảng rất đúng, nên cán-bộ cố gắng thận trọng hơn nên do đó, địa-chủ cũng được nới tay hơn. Một phần nào những người tới tham quan cũng là "thần bảo mạng của họ".
Bước 6 : Xử án địa-chủ
Vài ngày sau cuộc đấu, một tòa án nhân dân đặc-biệt tới xã xử những người bị tố. Mỗi huyện thành lập một tòa án gồm toàn bần cố nông không có mảy may kiến-thức về luật-pháp và án lệ. Tòa gồm có một chánh án, vài thẩm phán và một công-cáo ủy-viên nhưng không hề có người biện hộ cho bị cáo. Tòa xử theo "biên bản cuộc đấu" và không cho bị cáo tự bào chữa. Bồi thẩm đoàn cũng gồm toàn nôngd ân đã
làm chủ-tịch đoàn trong cuộc đấu tố. Án có thể từ năm năm khổ sai đến tử hình, kèm theo thu một phần hoặc toàn bộ tài-sản. Tịch-thu tài-sản chỉ là một việc "lấy lệ", vì dù tòa không tuyên án tịch-thu thì sau này, tới chiến-dịch Cải-cách Ruộng-đất đích thực, toàn-bộ tài sản của mỗi địa-chủ cũng sẽ bị tịch-thu.Những người bị kêu án tử-hình bị bắn ngay sau khi tuyên án và hố chôn đã đào sẵn, trước khi tòa nhóm họp. Hồi đầu, những người bị xử tử hình được phép tuyên-bố vài lời trước khi bị bắn, nhưng sau khi một người, trước khi chết, hô to : "Hồ-chí-Minh muôn năm ! Ðảng Lao-động muôn năm !" thì thủ tục "tư-sản" này bị bãi bỏ. Từ đó về sau, hể tòa tuyên án tử-hình thì tức khắc một cán-bộ đứng sau nạn nhân, nhanh tay nhét giẻ vào miệng và lôi đi. Một điều đáng thương cho những người bị hành-quyết là những tự-vệ xã cầm súng bắn phần nhiều mới cầm súng lần đầu, nên bắn trật bậy trật bạ. Nhiều nạn nhân bị lôi đi chôn chưa chết hẳn. Mồ chôn địa chủ bao giờ cũng san phẳng và cấy cỏ lên trên. Những cuộc xử bắn địa-chủ bao giờ cũng tổ chức thành biểu-tình. Công-chúng vỗ tay hoan-hô khi nạn nhân ngã gục dưới lằn đạn. Người tham dự đấu tố không khỏi liên tưởng đến cảnh mèo vồ chuột, mèo vờn đi vờn lại con chuột chán chê rồi mới cắn chết. Cộng-sản đối với địa-chủ cũng in hệt như vậy. Mang địa-chủ ra đấu-tố chán chê trong ba ngày liền, rồi vài hôm sau mới mang địa-chủ ra bắn. Họ làm như vậy hình như nhằm hai mục-đích : thỏa mãn bản năng tàn ác của một số cuồng tín và gieo khiếp đảm vào trong tâm hồn toàn thể nhân-dân.
Cảì-cách Ruộng-đất còn một hình-thức khác cần phải nói tới là chính sách "cô-lập địa-chủ". Số người chết vì chính-sách này còn đông gấp mười số người bị Tòa án Nhân-dân Ðặc-biệt kêu án tử-hình.
Chính-sách "Cô-lập địa-chủ"
Hễ bị quy là địa-chủ thì tức khắc bị toàn thể dân làng coi như con chó ghẻ. Không ai được chào hỏi hoặc trò chuyện, trẻ con được phép, hoặc nói đúng hơn được khuyến khích ném đá, nếu chúng thấy địa-chủ ra đường hoặc đứng trước sân. Trong hơn một năm trời, từ ngày bắt đầu chiến-dịch thứ nhất đến ngày kết thúc chiến-dịch thứ hai, địa-chủ và gia-đình không được phép ra khỏi ngõ, trừ khi bị gọi ra ủy-ban có việc. Vì chính-sách "cô-lập" này, phần lớn gia-đình địa-chủ bị chết đói, trẻ con và người già chết trước, người lớn chết sau. Mục-đích của chính-sách vô cùng kinh khủng này là nhằm tiêu-diệt cho kỳ tuyệt giống "bóc lột" ở nông-thôn. Như đã nói ở phần trên, không hề có thống-kê về số người bị chết đói vì chính-sách "cô-lập địa-chủ" nhưng có thể ước đoán rằng đa số thành-phần giai-cấp "địa-chủ" đã bị chết như vậy. Trong bài diễn văn đọc trước Ðại-hội Toàn quốc của Mặt-trận Tổ-quốc, luật-sư Nguyễn-mạnh-Tường đã nói : "Trong khi đập tan giai-cấp địa-chủ, ta không phân-biệt đối xử, ta để cho chết chóc thê thảm những người hoặc già cả, hoặc thơ ấu mà ta không chủ trương tiêu-diệt". Cũng về mục này Nguyễn-hữu-Ðang, Bộ-trưởng bộ Văn-hóa trong chính-phủ Việt-minh đầu tiên, đã viết trong báo Nhân-Văn như sau :
"Trong Cải-cách Ruộng-đất, những việc bắt người, giam người, tra hỏi (dùng nhục hình dã man), xử tử, xử bắn, tịch-thu tài-sản hết sức bừa bãi, bậy bạ, cũng như việc bao vây làm cho chết đói những thiếu-nhi vô tội trong các gia-đình địa-chủ, hoặc chính là nông-dân bị quy sai thành-phần".
Quả thực ông Hồ đã chủ tâm diệt chủng giai-cấp địa-chủ không khác Ðức Quốc-xã diệt chủng người Do-Thái. Nhưng nếu so sánh, chúng ta có thể nói Hitler và Eichmann đường hoàng hơn ông Hồ và ông Mao, vì khi họ ra lệnh lùa người Do-Thái vào phòng hơi ngạt, họ ngang nhiên nhận lãnh trách-nhiệm về quyết-định của họ trước công-luận và trước lịch sử. Trái lại, ông Hồ và ông Mao muốn ban cho giai-cấp địa-chủ một cái "chết tự nhiên", không ai mang tiếng giết họ, bắt họ phải "bất đắc kỳ tử". Ngay cả sau Cải-cách Ruộng-đất, nếu ốm đau, địa-chủ và thân-thuộc cũng không được chữa chạy thuốc men, trong khi người Do-Thái dưới chế-độ Quốc-xã vẫn có bác-sĩ Do-Thái trông nom. Tình trạng này đã được luật-sư Nguyễn-mạnh-Tường tóm tắt như sau :
"Khi đưa tới bệnh-viện, một bệnh nhân cấp cứu, vấn-đề mang ra thảo luận trước tiên là : Bệnh-nhân thuộc thành-phần giai-cấp nào ? Chữa cho địa-chủ thì "mất lập-trường". Ðể nó chết mới chứng minh mình có "lập-trường giai-cấp".
Những địa-chủ còn sống sót tới phong-trào Sửa Sai . sau phong-trào hạ-bệ Stalin ở Nga . là nhờ được hàng xóm mủi lòng giúp đỡ bằng cách, tối đến, ném cơm và thuốc men qua hàng rào để cứu họ và gia-đình khỏi chết.
(còn tiếp)
No comments:
Post a Comment