Lê Dung / SBTN
19
tháng 11, 2016
Chỉ
ít ngày sau Donald Trump thắng cử tổng thống ở Hoa Kỳ, bắt đầu xuất hiện cuộc
tranh luận trong giới đấu tranh dân chủ nhân quyền trong nước và hải ngoại,
trong giới quan sát về dân chủ và cả trong giới dư luận viên đảng về tương lai,
số phận của hoạt động dân chủ tại Việt Nam.
Với
giới dư luận viên, không khí đe dọa ồn ào nhất chỉ thể hiện trong chiến dịch của
công an bắt một số người bất đồng chính kiến như Mẹ Nấm, Nhóm Liên minh Dân tộc
Việt Nam tự quyết. Nhưng một hiện tượng đáng chú ý là trước cuộc bầu cử tổng thống
Mỹ, dù vài dư luận viên đã răn đe giới dân chủ sẽ “hết đường” nếu Trump thắng
vì Trump sẽ chẳng mấy quan tâm đến vấn đề dân chủ nhân quyền ở Việt Nam, nhưng
sau khi Trump trở thành tổng thống thứ 45 của nước Mỹ, liều lượng răn đe bất chợt
giảm hẳn. Có vẻ bản thân giới du luận viên cũng không hình dung nổi chính sách
của Mỹ, tương lai chính trị của giới lãnh đạo Việt Nam sẽ ra sao.
Trong
khi đó, một bộ phận giới đấu tranh dân chủ nhân quyền trong nước tỏ ra bi quan
trước tin Trump thắng cử. Điều này có thể được lý giải dễ dàng bởi đa phần tình
cảm của giới dân chủ là dành cho Hillary. Tuy nhiên, đang xuất hiện những bài
viết có tính phân tích và có cơ sở, nêu ra luận điểm không bi quan. Giáo sư
Nguyễn Khắc Mai – một nhà bất đồng chính kiến trong nước – cho rằng “Trump nó sẽ
mạnh mẽ hơn trong đối đầu với bá quyền Trung Quốc”. Còn nhà báo Nguyễn Tường Thụy,
Phó chủ tịch Hội Nhà báo độc lập Việt Nam, cho rằng thực ra cần nhìn lại 8 năm
thời Tổng thống Obama đã chỉ làm được một số việc khá khiêm tốn cho dân chủ Việt
Nam, nhưng cái cách mềm mỏng thái quá của Obama cùng chính phủ Mỹ đối với giới
lãnh đạo Việt Nam luôn khiến Mỹ bị lép vế. Vì thế, giới đầu tranh dân chủ nên
có lựa chọn ngược với nhà cầm quyền, nghĩa là khi nhà cầm quyền “thích” Hillary
thì lựa chọn về Trump đối với giới dân chủ cũng không phải là quá tệ.
Cùng
cách nhìn với nghà báo Nguyễn Tường Thụy, nhà báo Đoan Trang nhận xét rằng
Obama dễ bị giới lãnh đạo và công an Việt Nam… bắt nạt. Do vậy cần có một tổng
thống mới với thái độ cứng rắn hơn đối với Việt Nam.
Một
luồng nhận định rõ hơn cả, là bất chấp Tổng thống Trump có thể không quan tâm đến
vấn đề nhân quyền Việt Nam, sự kiện đảng Cộng hòa chiếm cả lưỡng viện trong Quốc
hội Hoa Kỳ sẽ khiến gia tăng vai trò và ảnh hưởng của Nhóm Vietnam
Caucus (“Nhóm làm việc về Việt Nam” của Hạ viện Hoa Kỳ). Đây là nhóm
của những nghị sĩ Mỹ quan tâm đặc biệt đến chủ đề đối ngoại và nhân quyền, bao
gồm những nghị sĩ có tên tuổi và quen thuộc của Vietnam Caucus như Loretta
Sanchez, Zoe Lofgren, Chris Smith, Frank Wolf, Alan Lowenthal, Ed Royce…,
cùng vài chục nghị sĩ khác của cả hai đảng trong Quốc hội Mỹ.
Dân
biểu Chris Smith (bên phải) thuộc nhóm Vietnam Caucus. Ảnh RFA
Trong
nhiều năm qua, đã nhiều lần Nhóm Vietnam Caucus không giấu diếm mối quan tâm và
hành động cụ thể đối với việc cải thiện nhân quyền tại Việt Nam như tự do tôn
giáo, tự do báo chí, xã hội dân sự, thả tù nhân lương tâm. Nhưng đáng ngại hơn
cả đối với giới lãnh đạo Việt Nam có lẽ là những dự luật liên quan nhân quyền
mà các nghị sĩ của Vietnam Caucus đã soạn thảo và vẫn tiếp tục thúc đẩy Quốc hội
Mỹ thông qua: Dự luật nhân quyền Việt Nam, Dự luật chế tài nhân quyền Việt Nam,
và gần đây nhất là một văn bản yêu cầu đưa Việt Nam trở lại Danh sách các quốc
gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo (CPC List).
Nếu
vai trò của Vietnam Caucus gia tăng đáng kể trong trào lưu “chiếm quốc hội” của
đảng Cộng hòa Mỹ, hẳn nhiên những dự luật trên có khả năng được thông qua. Đặc
biệt, nếu dự luật chế tài nhân quyền Việt Nam được thông qua, sẽ tương tự tình
trạng chế tài nhân quyền đối với Nga và Syria khi hàng loạt nhân vật cao cấp và
kể cả trung cấp của giới lãnh đạo Việt Nam bị đưa tên vào “sổ đen nhân quyền” của
Mỹ và Liên minh châu Âu, để từ đó những người này sẽ không được nhập cảnh vào Mỹ,
cùng lúc tài khoản, tài sản của họ, kể cả của người thân của họ, sẽ bị Mỹ và
Liên minh châu Âu phong tỏa tại bất kỳ ngân hàng hoặc địa điểm quốc tế nào mà
nước Mỹ có thể với tay tới.
Lê
Dung / SBTN
No comments:
Post a Comment