Nguyễn Văn Khanh
Saturday, January 15, 2011
1. “Chương trình đón tiếp rất đặc biệt, nhiều vấn đề sẽ được đặt trên bàn thảo luận”. Với giọng chậm rãi ông cố vấn An Ninh Quốc Gia Tom Donilon cho mọi người biết trong cuộc họp báo kéo dài đúng một tiếng đồng hồ trưa Thứ Sáu vừa qua ở Tòa Bạch Ốc.
Trước hết là chương trình viếng thăm thủ đô của người đang lãnh đạo đảng và nhà nước Trung Quốc. Chiếc máy bay chở ông Hồ Cẩm Ðào và phái đoàn chính phủ Hoa Lục sẽ đáp xuống phi trường Andrew Airforce Base khoảng 4 giờ chiều ngày Thứ Ba tuần này, ra đón là Phó Tổng Thống Hoa Kỳ Joseph Biden và phu nhân.
Hai tiếng đồng hồ sau đó, Tổng Thống Barack Obama sẽ mời ông Hồ Cẩm Ðào ghé Tòa Bạch Ốc ăn tối. Hai bên đồng ý với nhau bữa ăn chỉ có 6 người: Phía Mỹ là tổng thống, ông cố vấn An Ninh Quốc Gia và bà Ngoại Trưởng Hillary Clinton. Thành phần của phía khách đương nhiên sẽ là ông Chủ Tịch Hồ Cẩm Ðào, 2 nhân vật còn lại sẽ được phía Bắc Kinh thông báo trong một vài ngày tới. Hôm sau, Thứ Tư 19 tháng 1, nghi lễ chính thức đón vị quốc khách sẽ được cử hành ở sân Tòa Bạch Ốc, kế đến là cuộc thảo luận giữa 2 nhà lãnh đạo, và kết thúc vơi bữa tiệc do tổng thống và đệ nhất phu nhân khoản đãi, bắt đầu vào lúc 6 giờ chiều.
Bên khách cũng rất bận rộn chẳng kém. Ông Hồ Cẩm Ðào sẽ dự tiệc do Hội Ðồng Quan Hệ Mỹ-Trung khoản đãi và đọc bài diễn văn nói về quan hệ giữa 2 nước, trước khi rời thủ đô Hoa Kỳ vào ngày Thứ Năm để lên đường đi Chicago ông sẽ tiếp xúc với lãnh đạo lưỡng viện Quốc Hội liên bang để trả lời những câu hỏi mà lập pháp đang có. Giới thạo tin Châu Á nói thành phố Chicago được chọn vì nhiều lý do, trong đó đương nhiên có lý do là quê nhà của Tổng Thống Obama và phu nhân, đồng thời là một trong những trung tâm tài chánh và kỹ nghệ quan trọng của nước Mỹ.
2. Chỉ nhìn vào lịch trình đón tiếp của Tòa Bạch Ốc và chương trình làm việc của Chủ Tịch Hồ Cẩm Ðào không thôi đã đủ để mọi người thấy cả Washington lẫn Bắc Kinh đều muốn đạt thành công ở cuộc họp thượng đỉnh đầu năm 2011. Ông Phát Ngôn Viên Robert Gibbs bảo rõ phát triển quan hệ bền vững “chính là điều cả 2 bên đều nhắm tới”, ông cố vấn Donilon tiếp lời “thảo luận trong tinh thần hợp tác và xây dựng là mục tiêu chúng tôi muốn đạt được”. Bằng chứng hiển nhiên nhất: Trước khi gặp nhau trên bàn hội nghị, hai nhà lãnh đạo ăn tối với nhau để kết thân tình, dù ông Donilon nói từ khi Tổng Thống Obama nhậm chức đến giờ, “đây là lần thứ 8 hai ông gặp nhau”.
3. Các giới chức Tòa Bạch Ốc cho hay tổng cộng có 4 lãnh vực sẽ được Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama trình bày khi cùng Chủ Tịch Hồ Cẩm Ðào của Trung Quốc bước vào thượng đỉnh siêu cường ngày Thứ Tư tới đây.
Lãnh vực thứ nhất là quan hệ của 2 nước “không phải chỉ bây giờ mà cho 10, 15 năm tới” theo trình bày của một viên chức cao cấp thuộc Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia.
Viên chức này bảo thêm “quyền lợi của Hoa Kỳ và Trung Quốc chính là quyền lợi của cả thế giới”, nhắc lại phát biểu mà Tổng Thống Obama đã đưa ra hồi cuối năm ngoái mang nội dung “phải cần sự hợp tác làm việc chung với nhau vì không một quốc gia nào có thể tự mình giải quyết vấn đề của thế giới”. Chính bà Ngoại Trưởng Clinton cũng xác nhận “không tin lẫn nhau vẫn còn nhiều, chỉ có gặp gỡ, nói chuyện mới giải tỏa được nỗi nghi ngờ”.
Lãnh vực thứ hai được nói tới là vấn đề an ninh và chính trị, bao gồm chuyện giải quyết những hành động gây hấn mà Bắc Hàn đã làm cũng như có thể tiếp tục làm, gây bất ổn cho tình hình bán đảo Triều Tiên. Chuyện Iran tiếp tục theo đuổi chương trình võ khí nguyên tử và biến động chính trị tại Sudan cũng sẽ được đưa ra bàn thảo, song song với việc hai nhà lãnh đạo đánh giá chuyến viếng thăm ông Tổng Trưởng Quốc Phòng Robert Gates mới thực hiện hồi tuần trước. Ông cố vấn Donilon trình bày khá cặn kẽ về chuyến đi này, nói rõ hơn “tiếp tục các cuộc thảo luận về quân sự để hiểu rõ nhau hơn, tránh những va chạm không có lợi cho cả đôi bên là điều Tổng Thống Obama sẽ nói với chủ tịch nhà nước Trung Quốc”.
Lãnh vực thứ 3 là chuyện kinh tế, thương mại. Thứ Tư tuần trước trong bài nói chuyện đọc ở Ðại Học John Hopkins, ông Tổng Trưởng Tài Chánh Timothy Geithner cho hay một lần nữa, Tổng Thống Obama sẽ lên tiếng kêu gọi Trung Quốc định lại tỷ giá đồng nhân dân tệ để Hoa Kỳ và các nước bạn hàng khác “không bị thiệt thòi khi trao đổi hàng hóa với Hoa Lục”.
Cũng vẫn ông Geithner, “dù đã có những tiến bộ nhưng những quyết định Bắc Kinh đưa ra chỉ nhằm ổn định thị trường cho họ, chưa hề đáp ứng được đòi hỏi của Hoa Kỳ và thế giới”. Ông nói rõ hơn: Bắc Kinh vẫn chưa đổi mới kinh tế đúng mức, nhưng Hoa Kỳ đón nhận thiện chí Trung Quốc đã thể hiện ở một số điểm khác như chống hàng giả, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, “dùng đó làm bàn đạp để thúc đẩy Bắc Kinh thiện chí ở những điểm khác mà Washington đang quan tâm tới”.
Lãnh vực thứ tư được gọi là “những vấn đề quan tâm toàn cầu”, trong đó đứng đầu là tình trạng nhân quyền ở Hoa Lục. Qua bài diễn văn đọc sáng Thứ Sáu vừa rồi, bà Ngoại Trưởng Clinton nhắc lại “một nước Trung Hoa giàu mạnh không phải là điều khiến Hoa Kỳ lo âu”, nhưng “quyền tự do căn bản của người dân có được tôn trọng hay không” chính là điều mà Washington luôn luôn nghĩ đến, gọi đó là một trong điểm nền tảng của mối quan hệ song phương.
Bà Clinton nhắc lại Tổng Thống Obama cũng như chính cá nhân bà “không ngừng nói đến vấn đề nhân quyền” trong những lần tiếp xúc với các nhà lãnh đạo của Trung Quốc, và không nằm ngoại lệ khi đón ông Hồ Cẩm Ðào ở Tòa Bạch Ốc cũng như trong bữa ăn trưa mà bà cùng với Phó Tổng Thống Biden đãi lãnh tụ Hoa Lục ở Bộ Ngoại Giao. Một trong những mục tiêu Hoa Kỳ sẽ đặt ra: Yêu cầu Bắc Kinh trả tự do cho các nhà tranh đấu, trong đó có Khôi Nguyên Hòa Bình 2010 Lưu Hiểu Ba.
4. Cuộc họp báo tại Tòa Bạch Ốc kết thúc với 3 chi tiết đáng được nhắc tới.
Ông Tổng Trưởng Tài Chánh Timothy Geithner nói hai nhà lãnh dạo “sẽ không nói gì” đến khoản nợ khổng lồ mà Hoa Kỳ đang thiếu Trung Quốc, nhưng “sẽ thảo luận về những điều cần hợp tác để cùng phát triển kinh tế”. Ông cố vấn An Ninh Quốc Gia Tom Donilon cho hay thượng đỉnh chưa diễn ra, nên “không thể nói trước là có bản thông cáo chung hay không”.
Ông Phát Ngôn Viên Robert Gibbs cũng bảo Tổng Thống Obama và Chủ Tịch Hồ Cẩm Ðào sẽ họp báo, và hai chính phủ dự tính chỉ có 4 câu hỏi, “2 câu dành cho báo chí Hoa Kỳ và 2 câu dành cho báo chí Trung Quốc”.
.
.
.
No comments:
Post a Comment