Thursday, January 27, 2011

KHÁT VỌNG TỰ DO : MẪU SỐ CHUNG CỦA CÁC CUỘC NỔI DẬY (RFI)

Thanh Hà  -  RFI
Thứ năm 27 Tháng Giêng 2011

Hàng ngàn hình người tí hon đang tìm cách lt đ mt chiếc kim t tháp khng l. Bc hí ha vi ni dung như trên đ đ đc gi ca báo Libération tóm gn tình hình nóng bng đang din ra ti quê hương ca n hoàng Cleopatre.
Ai Cp hôm nay thay thế Tunisia đ chiếm trang nht ca nhiu t báo. Tng thng « Moubarak đem dùi cui ra đàn áp » người biu tình, ta ln ca Libération. Báo công giáo La Croix cũng đưa hàng tít tương t : « Ai Cp tìm cách bt ming các thành phn chng đi trên đường ph ».

Khát vng t do
Trong bài xã lun mang ta đ « Khát vng t do », Libération nhc li mt bn nhc tng đi vào huyn thoi qua tiếng hát thiên phú ca n danh ca Oum Kalsoum, hơn na thế k v trước, đ ca ngi mt dân tc đang vùng lên chng ách đô h : « Người dân tiến bước như sm chp, qun chúng là núi rng và bin c, là ngn la hng âm trong lòng đt, là bão t làm long tri l đt ». Gi đây, nhng li hát đã đi vào huyn thoi đó còn mang tính thi s hơn bao gi hết. Thng li ca nhng người anh em Tunisia đã đánh thc người dân Ai Cp sau mt gic ng dài.
Nhng biến c gn đây bên kia b Đa Trung Hi khiến tác gi bài báo liên tưởng đến nhng cuc cách mng t Bucarest đến Vacxava, nơi mà nhng thành trì kiên c ca các chế đ đc tài đã sp đ dưới áp lc ca đường ph. Mu s chung ca tt c các cuc ni dy đó là « s khát khao t do ».
Trong ba thp niên qua, tng thng Ai Cp Hosni Moubarak đã cai tr đt nước vi bàn tay st. Ông không ngn ngi đt đt nước này trong tình trng khn cp trin miên, tng giam hàng lot nhng thành phn bt đng chính kiến. Ông cũng đã bn ln tái đc c vi t l phiếu ti thiu là 80% Câu hi đt ra là liu chính sách đó còn kéo dài được bao lâu ?
Phn ln các t báo khác ca Paris chú trng vào vic chính quyn Cairo thng tay đàn áp biu tình và không quên nhc đến tm nh hưởng ca cuc cách mng Tunisia đi vi nhng gì đang din ra ti Ai Cp.
Riêng Le Figaro chy tít : « Làn sóng biu tình Ai Cp nhn được s ng h ca Obama ». T báo mun nhn mnh đến vic Nhà Trng kêu gi chính quyn Cairo bãi b lnh cm biu tình, tôn trng quyn t do ngôn lun và tiến hành công cuc dân ch hóa đt nước.
trang trong t báo t ra công bng hơn : bên cnh li kêu gi trên, ngoi trưởng M cũng mong mi là đng minh Rp này ca Hoa K duy trì được « n đnh ». Tuy nhiên theo quan đim ca Le Figaro trên bàn c ngoi giao, Washington đang đi trước Paris my bước và t báo thiên hu này không quên nhc li thái đ « quá thn trng » chính ph Pháp trong cuc cách mng Hoa Lài Tunisia va qua.

T Tunisia đến Ai Cp ?
Nhìn t góc đ ca báo Libération, trên h sơ Ai Cp, Nhà Trng đang trong tư thế ca « mt nhà làm xiếc đi dây » : tng thng Obama đã tuyên b là Hoa K đng v phía « nhân dân Tunisia », nhưng Washington li thn trng hơn nhiu trong trường hp ca Cairo.
Bi l, Ai Cp là mt đng minh quý giá ca M trong đi thoi vi Israel, và chính quyn ca ông Moubarak dù thế nào đi chăng na cũng là mt lá chn, mt con đê ngăn cn làn sóng Hi giáo cc đoan. Phong trào này luôn b đàn áp và ch ch cơ hi đ bùng lên. Mt chuyên gia được Libération trích dn còn đi xa hơn khi cho rng, thc tế mà nói, Washington chưa biết phi x lý vn đ Ai Cp ra sao !
Pierre Rousselin, tác gi bài xã lun trên Le Figaro m đu bài viết như sau : Ai Cp không phi là Tunisia. Vy thì đâu là nhng khác bit gia hai quc gia này ?
Khác bit th nht nm vai trò ca quân đi : khác vi trường hp Tunisia, quân đi Ai Cp (bao gm đến hơn 500 000 người) đóng mt vai trò cc mnh đi vi đi sng chính tr và kinh tế. Quân đi cũng là nn tng ca mt chế đ chưa tng biết đến hai ch m ca là gì.
Khác bit th hai và cũng là điu gii thích vì sao trong 30 năm qua cng đng quc tế đã đ cho tng thng Moubarak cai tr đt nước vi mt bàn tay st, đó là nguy cơ các phong trào hi giáo cc đoan ti Ai Cp bùng lên, và khi đó thì mô hình mt nhà nước thế tc và ôn hòa coi như tiêu tan. Le Figaro nhc li không phi ngu nhiên mà khon vin tr quân s ca Washington cho Cairo hàng năm vn lên ti khong trên dưới 1,5 t đô la.
Hin ti c M ln Liên Hip Châu Âu cùng kêu gi chính quyn Moubarak quan tâm đến « nguyn vng ca người dân » và kch bn ti ưu đi vi quc gia châu Phi này là « m ca tng bước và trong d kim soát » tránh đ li xy ra mt cuc cách mng như va mi đây Tunis.
.
.
.

No comments: