Nhóm
phóng viên tường trình từ VN
2015-11-20
2015-11-20
Người
nông dân miền Tây Nam Bộ, trên một nghĩa nào đó, họ ít quan tâm đến chính trị,
quanh năm cui cút làm ăn và cố gắng xây dựng cho mình một tổ ấm, vượt qua cái
nghèo và sự lạc hậu. Nhưng có vẻ như càng cố gắng bao nhiêu, những nông dân Tây
Nam Bộ càng gặp nhiều khó khăn bấy nhiêu. Từ chuyện nguồn nước để tưới tiêu, lượng
phù sa để bồi đắp cho cây lúa cho đến nạn ngập mặn, thị trường nông sản bị hàng
hóa Trung Quốc đè bẹp… Mọi thứ đã làm cho người nông dân vốn dĩ hiền hòa và hồn
nhiên trở nên suy tư về thời cuộc, chính trị.
Niềm
tin vào nhà nước?
Một người tên Vị, sống ở Long Xuyên,
An Giang, chia sẻ:
“Bây
giờ ruộng đồng khó khăn rồi, không còn cá, lúa bao nhiêu đâu. Cá thì hiếm hoi,
ruộng thì ngập mặn, không còn phì nhiêu như ngày xưa nữa đâu. Mọi thứ khó khăn
rồi. Mấy chả ngồi trên đó, mấy chả ăn sung mặc sướng, ăn trên ngồi trốc, ưng
nói gì thì nói chứ có quan tâm gì đến ai đâu! Mình thì làm dân ngồi dưới này hả
họng như con cóc chờ mưa vậy đó, mấy chả không quan tâm gì ai đâu… Ai chết thì
chết, mấy chả đâu có hề hấn gì…!”.
Theo
ông Vị, hiện nay, mặc dù vẫn còn tin vào đảng và nhà nước ít nhiều nhưng người
nông dân cảm thấy mình không còn đủ ngây thơ và hồn nhiên để tin vào những luận
điệu không có thật từ phía nhà nước. Hay nói chính xác hơn là người nông dân vẫn
sợ nhà nước, vẫn biết rằng mình sẽ gặp rất nhiều khó khăn nếu như bày tỏ sự bất
đồng đối với nhà cầm quyền nhưng không thể nào tin vào họ được. Bởi bao nhiêu
điều họ nói từ trước đến nay đều làm cho người nông dân càng thêm khổ nhiều
hơn, không có gì khác.
Giải
thích cho vấn đề tin nhà nước bao nhiêu thì nông dân khổ bấy nhiêu, ông Vị đưa
ra những câu chuyện về nhà đất, về trái cây và nạn ngập mặn. Ông Vị nói rằng
không riêng gì nông dân miền Tây mà bất kỳ nông dân vùng miền nào trên đất nước
này đều phải chịu sự chi phối của nhà nước. Cán bộ nhà nước lúc nào nói cũng
hay nhưng xét cho cùng thì họ tệ hơn rất nhiều so với các con buôn.
Ví dụ
như chuyện hợp tác xã nông nghiệp, đây là mô hình đã giải nghệ cách đây ít nhất
là mười năm trên toàn quốc. Nhưng thực tế thì hợp tác xã chưa bao giờ giải nghệ
mà nó đi từ chỗ con cá sấu đến chỗ con đỉa. Nghĩa là trước đây nó quá mạnh và sẵn
sàng nuốt mọi tài sản của người nông dân vào bụng bằng mô hình kinh tế tập thể,
tịch thu mọi nông cụ và tài sản của người nông dân sung vào tài sản chung của hợp
tác xã. Cuối cùng, khi hợp tác xã tuyên bố giải thể thì mọi cổ phần cả đời ki
cóp của người nông dân cũng đổ sông đổ bể.
Và khi
giải thể, hợp tác xã chỉ giải thể trên danh nghĩa chứ hệ thống ban bệ cán bộ và
cơ sở vật chất của nó tiếp tục duy trì, biến hành thành cơ sở dịch vụ nông nghiệp,
từ mua bán lúa giống đến phân bón, cung cấp nông cụ… Cơ sở dịch vụ này bao từ A
tới Z và nó dựa trên những qui định nhà nước để áp đặt người nông dân phải tuân
thủ các qui định này, từ ngày xuống giống, bón loại phân gì, phân bổ mùa xuống
giống như thế nào… Người nông dân đều phải làm theo. Bởi nếu không theo, các hợp
tác xã này sẽ cắt nguồn thủy lợi, vấn đề gieo sạ sẽ không thực hiện được.
Trái cây trên chợ quận Cà Mau. RFA PHOTO.
Nói
cách khác thì các hợp tác xã này là một tập hợp những con người thừa kế tài sản
mà nhà nước đã ép dân phải sung vào trong thời kì kinh tế tập thể để sau đó nó
tiếp tục kinh doanh, làm lợi cho chính những thành viên, đội ngũ cũ của nó. Và
nguồn phân, nguồn thiết bị, kể cả bình biến thế cung cấp điện dân dụng trước
đây đều nhập từ Trung Quốc.
Và hiện
tại, nông sản do nông dân sản xuất ra đều bị Trung Quốc đè bẹp bằng cách này hoặc
cách khác. Hoặc là để nông dản Trung Quốc tấn công vào tận miệt vườn Tây Nam Bộ,
hoặc là để các tư thương, nhà buôn Trung Quốc tha hồ tác oai tác quái trên đất
Tây Nam Bộ, làm cho đời sống người dân vốn khó khăn càng thêm khó khăn.
Ông Vị
nói thêm rằng vụ ông Tập Cận Bình sang thăm Việt Nam và được chào đón cởi mở,
vui vẻ trong lúc những người nông dân miền Tây như ông phải đối diện với nạn
sông Cửu Long cạn nguồn, biển xâm thực và bất ngờ thủy điện phía Trung Quốc xả
đập làm cho nước sông dâng cao, hư hại rau màu và không có ai đứng ra chịu
trách nhiệm về hậu quả… Tất cả như một gáo nước lạnh mà nhà nước đã dội thẳng
vào nỗi khốn khổ, sự chịu đựng và công lao xây dựng của người nông dân.
Rồi
đây sẽ đến chuyện gì?
Một người nông dân khác tên Thiệt, ở miệt Năm Căn, Cà
Mau, chia sẻ thêm:
“Nước
bây giờ cạn lắm, cá hiếm hoi lắm, tìm đỏ con mắt cũng không ra con cá đâu.
Không giống như ngày xưa tôm cá đầy đồng. Vì nước ở thượng nguồn sông Mê Kông bị
nó chặn hết rồi, cá cũng không về nữa. Ngày xưa nước ngập đồng thì cá nó vô đồng
để đẻ, bây giờ không có nước ngập đồng nữa, nó lấy nước đâu mà vô đẻ. Bây giờ mọi
thứ đều cạn kiệt rồi!”.
Ông Thiệt
cho biết thêm hiện nay đời sống của người nông dân miệt vườn Tây Nam Bộ đang gặp
rất nhiều khó khăn do phía Trung Quốc gây ra. Bởi sông Cửu Long, dù nói gì đi nữa
thì đây cũng là huyết mạch của Tây Nam Bộ, sự trù phú, phì nhiêu của Tây Nam Bộ
còn hay không là tùy thuộc vào lượng phù sa và lượng nước ngọt trên dòng sông
này.
Chỉ
riêng số lượng tôm cá trên các con sông, có thể nói hiện nay đã rơi vào tình trạng
kiệt quệ, cạn kiệt bởi dòng chảy thay đổi đã làm suy giảm và mất dấu nhiều loài
cá. Từ tôm đất cho đến một số loài cá da trơn trên các con sông, các ao hồ đều
bị hao hụt đến mức thấp nhất. Nếu như trước đây ba năm, trung bình một mẻ lưới
có thể thu về từ mười lăm đến hai mươi kilogram cá thì hiện nay chỉ còn lại
chưa đầy năm kilogram cá.
Mặt
khác, diện tích ruộng bỏ hoang ở các tỉnh như Trà Vinh, Bến Tre, Vĩnh Long, An
Giang, Cà Mau, Cần Thơ ngày ngày càng nhiều bởi ruộng bị nhiễm mặn, không thể
tiếp tục trồng lúa. Với người nông dân Tây Nam Bộ nói riêng và với miệt Tây Nam
Bộ nói chung, đồng ruộng phì nhiêu và những con sông hiền hòa đầy tôm cá chính
là sức mạnh. Nhưng một khi các con sông ngày càng trở nên khô khốc, tôm cá ngày
càng ít đi, điều này cũng đồng nghĩa với việc người dân miền Tây mất đi hai nguồn
sức mạnh chính để tồn tại, đó là hạt lúa và tôm cá.
Đó là
chưa muốn nói đến trong tương lai, không biết đến bao giờ người nông dân miệt
Tây Nam Bộ phải bất ngờ vì Việt Nam không còn là một nước xuất khẩu gạo đứng nhất,
nhì thế giới. Bởi chuyện đó chắc chắn sẽ diễn ra rất sớm nếu như Trung Quốc tiếp
tục hoành hành, giày xéo Việt Nam bằng nhiều cách.
Nhưng
đó chỉ là nỗi lòng của người nông dân. Còn với nhà nước, họ vẫn là anh em thân
thiết, bốn tốt mười sáu vàng gì đó với Trung Quốc. Và đây là nỗi buồn lớn nhất
của người nông dân Tây Nam Bộ.
Ông Thiệt
cho rằng với đà này, một lúc nào đó Tây Nam Bộ cũng sẽ khô khốc và thác lũ chẳng
khác nào miền Trung. Đó là điều đáng sợ nhất.
Nhóm
phóng viên tường trình từ Việt Nam.
Tin,
bài liên quan
- Các khoản thu phí đối với người làm nông nghiệp
- Cảnh báo nước mặn xâm thực vựa lúa ĐBSCL
- Bi kịch nông sản Việt Nam
- Cần một tổ chức hội độc lập cho nông dân
- Muối và xứ cát
- Nỗi đau của người trồng hành tím
- Phát triển nông thôn mới: thành tựu và thực tế
- Nông dân Trung Quốc có thể được quyền bán đất
- Cuộc chiến không cân sức của người nông dân
No comments:
Post a Comment