01/03/2015 00:02:00
I.- CHIẾN LƯỢC CỦA
TRUNG QUỐC
Âm mưu khống chế Biển Đông nhất là Trường Sa của Trung Quốc
trong mấy năm gần đây rất là rõ ràng từ việc lập thành phố Tam Sa, lập khu vực
nhận diện phòng không tại Biển Hoa Đông và sau đó có thể là Biển Đông,
tuyên bố khu vực cấm đánh cá, đưa dàn khoan HD 981 vào khu vực đặc quyền kinh tế
của Việt Nam, chiếm các đảo của Philippines và gần đây nhất là việc xây các đảo
nhân tạo tại Trường Sa. Trung Quốc luôn luôn dùng chiến lược tiến và ngừng, chẵng
bao giờ lùi. Khi gặp phải phản ứng của các quốc gia trong vùng và quốc tế thì
Trung Quốc tạm hoãn binh. Nhưng Trung Quốc có một chiến lược dài hạn rất rõ
ràng trong những toan tính tại Trường Sa. Tin tức gần đây cho thấy sóng gió Biển
Đông nổi lên liên tục, sau vụ dàn khoan HD-981 là việc Trung Quốc đang ra
sức đắp đất phong nền biến đá thành đảo tại 7 bãi đá ngầm trong khu vực Trường
Sa thu hút sự chú ý đặc biệt của dư luận. Động thái này sẽ giúp Bắc Kinh khống
chế một cách hiệu quả gần như toàn bộ quần đảo Trường Sa. Báo chí Quốc tế và Việt
Nam bắt đầu loan tin liên tục về việc Trung Quốc xây các đảo nhân tạo tại
7 bãi đá Gạc Ma, Chữ Thập, Ga Ven, Tư Nghĩa, Su Bi, Châu Viên và Vành Khăn
trong quần đảo Trường Sa.
Bốn mục đích của Trung Quốc khi xây đảo nhân tạo tại Trường
Sa:
-
Chủ quyền: Hiện nay, tại Trường
Sa, Trung Quốc chỉ có 10 bãi đá ngầm trong khi đó Phippines chiếm 7 đảo và Việt
Nam chiếm 6 đảo. Sự xây dựng các đảo nhân tạo sẽ giúp Trung Quốc cân bằng sự hiện
diện của mình tại Trường Sa. Hồi tháng 5/2014 khi phát hiện Trung Quốc xây đảo
trái phép ở Trường Sa, Philippines đã gửi công hàm phản đối. Bộ Ngoại giao
Trung Quốc ngang ngạnh: “Làm gì ở Trường Sa là quyền của Trung Quốc, không ai
có tư cách can thiệp”. Trong buổi họp báo ngày 9/9, Bà Hoa Xuân Oánh trả lời,
(cái gọi là) lập trường của Trung Quốc rất rõ, Trung Quốc có (cái gọi là) chủ
quyền không thể tranh cãi với quần đảo Trường Sa và các vùng biển phụ cận. Do
đó hoạt động của Trung Quốc tại các bãi đá, rặng san hô ở Trường Sa là "sự
vụ chủ quyền của Trung Quốc", không có gì để bàn cãi”. Phóng viên tiếp tục
truy hỏi, Trung Quốc xây dựng đảo nhân tạo quy mô lớn như vậy là nhằm mục đích
thương mại hay tính toán quân sự? Bà Hoa trả lời, theo bà ta biết thì các hoạt
động xây dựng (bất hợp pháp) của Trung Quốc ở Trường Sa chủ yếu là "cải
thiện điều kiện sống và làm việc của các "nhân viên" trên đảo. Như vậy
có thể thấy Trung Quốc vẫn tiếp tục luận điệu ngang ngược đòi "chủ quyền"
phi lý đối với quần đảo Trường Sa của Việt Nam, trên cơ sở cái vô lý ấy để tiếp
tục lộng hành bất chấp tất cả, thích làm gì thì làm. Hoa Xuân Oánh không thừa
nhận, cũng không phủ nhận việc Trung Quốc đang đảo hóa trái phép ở 6 bãi đá ở
Trường Sa mà chỉ nói "ỡm ờ" rằng đó là hoạt động "cải tạo điều
kiện sống và sinh hoạt cho nhân viên trên đảo".
- Ưu thế quân sự: Ba bãi đá Chữ Thập, Gạc Ma và Vành Khăn ở trung tâm quần đảo Trường
Sa từ Tây sang Đông. Có thể nói, điều nguy hiểm gây ra từ các đảo nhân tạo này
cho Việt Nam và các quốc gia trong vùng là ở ý đồ kiểm soát toàn bộ quần đảo
Trường Sa cũng như đánh đòn phủ đầu hay tấn công trước trong phương châm đánh
nhanh thắng nhanh của Trung Quốc. Chuyên gia phân tích của Jane’s Defense đã gọi
các đảo nhân tạo do Trung Quốc bồi đắp là một chuỗi pháo đài giúp Bắc Kinh tăng
cường năng lực khống chế toàn khu vực, cả trên không lẫn trên biển. Một chuyên
gia phân tích tại Hong Kong cho rằng các đảo nhân tạo trong giai đoạn đầu sẽ
cho phép Trung Quốc dễ dàng sử dụng đội trực thăng của mình, vốn rất hữu dụng
trong việc săn tìm tầu ngầm. Ngoài ra, một yếu tố khác cũng cần phải để ý là
Vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông. Cũng có suy luận rằng tất cả các động
thái nói trên sẽ dẫn tới việc thiết lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở Biển
Đông. Trung Quốc đã lập ADIZ ở Biển Hoa Đông năm 2013 nhưng cho tới nay chưa thấy
loan báo gì về kế hoạch nào khác. Roilo Golez, cựu cố vấn an ninh quốc gia của
Philippines, nói vào đầu năm 2016 các công trình cải tạo ở Biển Đông của Trung
Quốc có lẽ sẽ gần hoàn tất và Bắc Kinh sẽ công bố việc thiết lập ADIZ tại đây
trong vòng ba năm tới. Một trong những yếu tố khiến Trung Quốc cho đến nay vẫn
còn ngần ngại trong việc thiết lập ADIZ trên Biển Đông là do Bắc Kinh chưa đủ
thực lực để buộc các nước khác tôn trọng vùng này khi cần thiết.
Vị trí 6 bãi đá
-
Kinh tế: Trung Quốc có thể đạt
được 2 lợi ích kinh tế khi hoàn tất các đảo nhân tạo tại Trường Sa. Theo chuyên
gia Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Australia, đảo nhân tạo tại Biển Đông
sẽ không chỉ là kho tiếp tế nhiên liệu cho các chiến hạm Trung Quốc, mà còn là
nơi cung cấp hậu cần và điểm dừng cho tàu cảnh sát biển và các tàu đánh cá Trung
Quốc từng được dùng làm phương tiện áp đặt chủ quyền trên Biển Đông. Cho đến
bây giờ, ngoại trừ khu vực khai thác khí đốt tại Bãi Cỏ Rong của Philippines,
chưa có nước nào cho đấu thầu khai thác dầu khí tại Trường Sa vì vấn đề tiềm
năng chưa rõ, tranh chấp lãnh hải, kỹ thuật và chi phí.
-
Kiểm soát giao thương: Biển Đông nằm trên tuyến đường giao thông biển huyết mạch nối liền Thái
Bình Dương - Ấn Độ Dương, Châu Âu - Châu Á, Trung Đông - Châu Á. Năm trong số
mười tuyến đường biển thông thương lớn nhất trên thế giới liên quan đến Biển
Đông. Đây được coi là tuyến đường vận tải quốc tế nhộn nhịp thứ hai của thế giới.
Mỗi ngày có khoảng từ 150 - 200 tàu các loại qua lại Biển Đông, trong đó có khoảng
50% là tàu có trọng tải trên 5,000 tấn, hơn 10% là tàu có trọng tải từ 30,000 tấn
trở lên. Trong khu vực Đông Nam Á có khoảng 536 cảng biển, trong đó có hai cảng
vào loại lớn và hiện đại nhất thế giới là cảng Singapore và Hồng Kông. Thương mại
và công nghiệp hàng hải ngày càng gia tăng ở khu vực. Nhiều nước ở khu vực Đông
Á có nền kinh tế phụ thuộc sống còn vào con đường biển này như Nhật Bản, Hàn Quốc,
Đài Loan, Singapore và cả Trung Quốc. Đây là mạch đường thiết yếu vận chuyển dầu
và các nguồn tài nguyên thương mại từ Trung Cận Đông và Đông Nam Á tới Nhật Bản,
Hàn Quốc và Trung Quốc. Hơn 90% lượng vận tải thương mại của thế giới thực hiện
bằng đường biển và 45% trong số đó phải đi qua vùng Biển Đông. Lượng dầu lửa và
khí hóa lỏng được vận chuyển qua vùng biển này lớn gấp 15 lần lượng chuyên chở
qua kênh đào Panama. Khu vực Biển Đông có những eo biển quan trọng đối với nhiều
nước, với 4 trong 16 con đường chiến lược của thế giới nằm trong khu vực Đông
Nam Á (Malacca, Lombok, Sunda, Ombai - Wetar). Đặc biệt eo biển Malacca là eo
biển nhộn nhịp thứ hai trên thế giới (sau eo biển Hormuz). Điều cần phải để ý
tuyến đường giao thông huyết mạch này lại gần quân cảng Cam Ranh của Việt Nam
hơn là Trường Sa .
II.- DIỄN BIẾN
Sự việc bắt đầu với bài phóng sự của phóng viên Rupert
Wingfield-Hayes của đài BBC cùng các cộng sự ngày 9/9/2014 đã ghi nhận việc
Trung Quốc nạo vét nhiều tấn đá và cát từ đáy biển để bồi vào bãi đá Johnson
South Reef (mà Việt Nam gọi là bãi Gạc Ma) ở quần đảo Trường Sa và bãi Gaven về
phía Bắc. Trước đó, đài NHK của Nhật Bản đã loan tin về âm mưu của Trung Quốc từ
tháng 8. Tuy nhiên, Hoa Kỳ và Đồng Minh đã theo dõi các hoạt động của Trung Quốc
từ lâu. Theo số liệu được cung cấp bởi các mạng IHS Maritime, Airbus Defence
& Space, Jane’s Defence Weekly, CSIS (Center for Strategic and
International Studies) của Hoa Kỳ, Trung Quốc đang tiến hành các hoạt động nạo
vét tại bảy rạn san hô ở quần đảo Trường Sa đang tranh chấp trên Biển Đông. Chỉ
có bãi đá ngầm Su Bi là chưa thấy hoạt động nâng cấp.
Thông tin về tàu nạo
vét
Việc theo dõi GPS một tàu nạo vét thông qua dữ liệu
AISLive đã khẳng định tuyên bố của Philippines rằng Trung Quốc đã cho cải tạo đất
tại năm địa điểm, ít nhất từ tháng 9/2013.
Nạo vét là một phần của kế hoạch cải tạo đất trên quy mô
lớn được thực hiện bởi Trung Quốc trên một số rạn san hô và bãi cát ngầm mà nước
này kiểm soát trong quần đảo Trường Sa. Việc xây dựng rõ ràng đã vi phạm tuyên
bố ứng xử mà tất cả các bên tranh chấp ở Biển Đông đã ký kết, tuy nhiên phía
Trung Quốc bác bỏ bất kỳ lời chỉ trích nào về các hoạt động của nước này bằng
cách nói rằng các rạn san hô là lãnh thổ “không thể tranh cãi” của Trung Quốc
và do đó có thể được cải tạo khi Bắc Kinh thấy phù hợp.
Tàu Tian Jing Hao là một tàu biển nạo vét hút cắt dài
127m được thiết kế bởi công ty kỹ thuật VOSTA LMG của Đức. Với trọng lượng
6,017 tấn, nó được ghi nhận là tàu lớn nhất thuộc loại này ở Châu Á. Tàu này đã
hoạt động trên Đá Châu Viên (Cuarteron Reef hay còn gọi là Calderon Reef, hoặc
Huayang Jiao); Đá Gaven (Gaven Reef hay còn gọi là Nanxun Jiao và Xinan Jiao và
Đá Lạc, Burgos); Cụm Sinh Tồn/Union Reefs, đặc biệt là ở Đá Gạc Ma (Johnson
South Reef) và Bãi cạn Cô Lin (Johnson North Reef) và tại Đá Chữ Thập (Fiery
Cross Reef).
Tàu nạo vét
Theo dõi của AISLive đối với các hoạt
động của tàu Tian Jing Hao ở Biển Đông kể từ tháng 9 năm 2013
|
Đá
Châu Viên/Cuarteron Reef
|
9-28/9/2013,
4-8/3/2014, 10/4/2014 – 22/5/2014
|
|
Cụm
Sinh Tồn – phía Bắc/Union Reefs South
|
17/12/2013
– 3/3/2014
|
|
Cụm
Sinh Tồn – phía Nam/Union Reefs North
|
20/3/2014
– 3/4/2014
|
|
Đá
Chữ Thập/Fiery Cross Reef
|
7-14/12/2013
và 9-17/3/2014
|
|
Đá
Gaven/Gaven Reefs
|
24/5/2014
– 15/6/2014
|
Trong tháng 2/2015, Philippines cũng vừa tố cáo Trung Quốc
đang bồi đắp Đá Vành Khăn ( Mischief Reef ). Nếu thông tin trên được xác nhận,
đây là đảo được Trung Quốc cải tạo nằm gần Philippines nhất. Bất chấp phản đối
của Manila, Bắc Kinh tiếp tục xây dựng các cơ sở quân sự trên đảo đang tranh chấp
này.
Tại Mischief Reef
Tiến trình xây dựng các đảo nhân tạo có thể chia ra làm 2
cấp:
- Cấp
I: Xây các cơ sở quân sự như bến tàu, cơ sở quân sự, phủ xanh các đảo
và đưa dân ra ở. Có thể xây phi trường ngắn hơn 1,000 m cho các phi cơ trực
thăng.
- Cấp
II: Xây phi trường quân sự từ 1,500 m đến 4,000 m cho các phản lực cơ chiến
đấu tùy theo kế hoạch của Trung Quốc và phản ứng của các nước trong vùng.
ĐÁ CHỮ THẬP:
Truyền thông Trung Quốc nói nhiều về bãi đá Gạc Ma nhưng
về phương diện chiến lược, bãi đá Chữ Thập quan trọng hơn nhiều. Đá này nằm ở vị
trí cách biệt với các thực thể khác của quần đảo, nằm về phía tây nam của bãi
san hô Tizard (Tizard Bank) thuộc cụm Nam Yết và về phía đông bắc của cụm
Trường Sa. Đá Chữ Thập được coi là có giá trị chiến lược quan trọng đối với
Trung Quốc do vị trí tương đối biệt lập, không gần bất kỳ nơi nào do các nước
khác kiểm soát trong một bán kính 70 km, cách trung tâm chỉ huy lực lượng Việt
Nam tại Trường Sa khoảng 110 km, và cách bộ chỉ huy của Philippines khoảng 225
km. Bãi đá Chữ Thập là một rặng san hô hình bầu dục chiều dài tính theo trục
Đông bắc-Tây nam là 14 hải lý (25.93 km) và chiều rộng là 4 hải lý
(7.4 km); tổng diện tích đạt 110 km². Giáo sư Jin Canrong tại Đại học
Nhân Dân Trung Quốc đã tiết lộ với báo Bưu Điện Hoa Nam buổi sáng (South
China Morning Post) rằng một kế hoạch xây đảo nhân tạo tại Đá Chữ Thập đã được
đệ trình lên chính phủ Trung Quốc. Hòn đảo nhân tạo này sẽ có diện tích gấp đôi
căn cứ quân sự Diego Garcia rộng 4.4 km² của Mỹ tại Ấn Độ Dương.
Không ảnh của khu vực được công bố ngày 25/9/2014 trên trang web của
DigitalGlobe, một công ty ảnh vệ tinh thương mại của Mỹ, cho thấy là Trung Quốc
đã gia tăng diện tích Đá Chữ Thập lên hơn 11 lần, từ 0.08 km² lên thành 0.96
km², biến bãi đá nhỏ này thành một thực thể địa lý còn lớn hơn cả đảo Ba Bình
(Itu Aba Island: 0.46 km²) mà Đài Loan đang chiếm đóng dưới tên gọi Thái Bình
và việc cải tạo vẫn còn tiếp diễn. Việc mở rộng bãi đá Chữ Thập được đẩy nhanh
hơn dự kiến - giáo sư chuyên nghiên cứu quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân Bắc
Kinh nhận định.
ĐÁ GẠC MA:
Đá Gạc Ma, cách bãi đá Chữ Thập khoảng 85 hải lý về phía
Đông, có một vị thế chiến lược quan trọng. Hình ảnh vệ tinh chụp từ
tháng ngày 14/01/2015 cho thấy Bắc Kinh đã bồi đắp đảo Đá Gạc Ma (Johnson South
Reef hay Mabini Reef), mà Trung Quốc chiếm của Việt Nam năm 1988, thành một đảo
có diện tích lớn gấp 200 lần so với diện tích ban đầu. Trang mạng
WantChinaTimes của Đài Loan ngày 24/02/2015, đã cho biết thông tin nói trên,
trích dẫn tuần báo quốc phòng của Anh, Jane’s Defence Weekly. Theo tuần báo
này, hình ảnh vệ tinh chụp ngày 14/01/2015 do công ty Airbus Defence &
Space cung cấp cho thấy Đá Gạc Ma, thuộc quần đảo Trường Sa, nay có diện tích
75 ngàn m², trên đó có một công trình rất lớn đang được xây dựng. Diện tích đảo
hiện nay lớn gấp 200 lần so với cách đây 10 năm, vì hình ảnh vệ tinh chụp vào
ngày 01/02/2004 cho thấy đảo này lúc mới được bồi đắp chỉ có diện tích 380 m².
CÁC VỊ TRÍ KHÁC:
Trung Quốc cũng đang bồi đắp 3 đảo khác chiếm của Việt
Nam là Đá Châu Viên (Cuateron Reef), Đá Tư Nghĩa (Hughes Reef) và Đá Ga Ven
(Gaven Reef). Hai đảo này được bồi đắp và cải tạo gần giống nhau, cho thấy
Trung Quốc đã đề ra một khuôn mẫu chung cho các cơ sở sẽ được xây dựng trên
đây. Ví dụ, bãi đá Đá Tư Nghĩa, được thiết kế như một pháo đài, vừa có bãi đáp
trực thăng, vừa có cầu tàu cho chiến hạm cập bến. Kiến trúc tương tự cũng được
ghi nhận trên các đảo khác.
Ngoài ra, Trung Quốc đang phát triển nhiều cảng nổi để hỗ
trợ cho quá trình cải tạo các đảo nhân tạo ở quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa theo
hãng tin IHS Jane’s dẫn lời quan chức từ Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Tàu biển
Trung Quốc (CSSRS).
III.- NHỮNG VẤN ĐỀ
TRUNG QUỐC PHẢI ĐỐI DIỆN
Trong phiên bản đầu tiên viết vào năm 2014, chúng tôi đề
cập khá nhiều những khó khăn mà Trung Quốc sẽ gặp phải khi lập đảo nhân tạo tại
Trường Sa nhưng những diến tiến từ đó cho đến bây giờ cho thấy Trung Quốc có dư
quyết tâm cũng như tài chánh, kỹ thuật trong việc biến các bãi đá ngầm tại Trường
Sa thành các đảo nhân tạo. Trong phần này, chúng tôi chỉ còn giữ lại vấn đề địa
thế, hiệu năng phòng thủ mà Trung Quốc sẽ gặp phải.
Địa thế:
So sánh với đảo san hô Diego Garcia do Anh Quốc/Hải quân
Hoa Kỳ quản trị thì đảo Diego Garcia nằm độc lập ở Ấn Độ Dương, phần lớn là đảo
nổi rộng 60 km² (23 dặm vuông) với dân số 4,239 người và đường bay dài 3,659 m
và Hoa Kỳ phải mất 14 năm từ 1971 đến 1985 để xây dựng các cơ sở cần thiết cho
các chiến hạm, tàu ngầm và phi cơ xử dụng.
Căn cứ quân sự Diego Garcia
Trong khi đó, các bãi đá ngầm của Trung Quốc tại Trường
Sa rất nhỏ bao quanh bởi các đảo có người ở do Việt Nam và Philippines chiếm
đóng. Cho đến bây giờ, các bãi đá ngầm do Trung Quốc chiếm đóng chỉ có quân đội
đồn trú. Về phương diện khả thi thì hiện nay đã có 4 đảo tại Hoàng Sa và Trường
Sa có phi đạo dài 2,000 m tại đảo Phú Lâm của Trung Quốc tại Hoàng Sa (diện
tích 2 km²) và phi đạo dài 1,500 m tại đảo Ba Bình của Đài Loan (.46 km²) và đảo
Thị Tứ của Philippines (.37 km²). Việt Nam cũng có 1 phi đạo dài 600 m trên đảo
Trường Sa Lớn (.13 km²). Điều kiện cần thiết để xây một phi đạo 4,000 m là rạn
san hô phải có hình tròn hay hình bầu dục đường kính hay chiều dài từ 4 km đến
5 km và đường băng phải nằm trong rặng san hô để vấn đề lắp cát có thể thực hiện
được.
Khu vực quần đảo Trường
Sa
Hiệu năng Phòng thủ:
Phải công nhận rằng, biến một đảo đá san hô giữa biển
khơi thành một sân bay quân sự là một công việc không phải bất cứ quốc gia nào
cũng có khả năng làm được. Trung Quốc giàu có về tiền bạc thì xây dựng một sân
bay lớn ở Đá Chữ Thập là điều khả thi. Hai bãi đá này cọng thêm bãi đá Vành
Khăn phía Đông quần đảo Trường Sa, có vị trí chiến lược rất quan trọng để khống
chế các đảo khác tại Trường Sa. Đến bây giờ, chúng ta chưa thấy được quy mô dự
trù của phi trường trên đảo Chữ Thập.
Đối trọng từ Việt Nam, Philippines: Như các chuyên gia nước ngoài đánh giá rằng, “với đường băng dài 2,000 m,
Trung Quốc có thể triển khai các máy bay tân tiến như Su-30, J-11 và J-10 đến
Trường Sa. Điều này cho phép Trung Quốc tiến hành các hoạt động trên không ở biển
Đông. Bỏ qua yếu tố kỹ thuật, thì đây là một đánh giá đúng của các học giả và
nhà chính trị (không phải của nhà quân sự) nhưng chỉ trong trường hợp không xảy
ra tác chiến. Tuy nhiên, khi tác chiến xảy ra, các phi trường này rất dễ
bị đánh hỏng, đánh sập. Trong một vị trí cài răng lược trên quần đảo Trường Sa;
trong khả năng tự vệ cao của lực lượng phòng thủ Việt Nam; trong sự xuất hiện
vũ khí tầm xa, tầm trung hiện đại, uy lực mạnh … thì việc buộc sân bay Chữ Thập,
Gạc Ma ngừng hoạt động không phải là quá khó và tất nhiên, không nằm ngoài sự
tính toán, dự liệu của các nhà quân sự các bên. Chiến lược “phi đối xứng
- lấy yếu đánh mạnh” đã được các chiến lược gia Việt Nam nghĩ đến từ lâu. Việt
Nam cũng đã tính toán đến việc trang bị các tên lửa địa-địa tầm trung cũng
như tên lửa phòng không cho các đảo trên Trường Sa. Dù rằng trên lý thuyết,
Bãi đá Chữ Thập nếu có một phi đạo 4,000 m là chấm tròn ở giữa, vòng tròn xung
quanh bán kính khoảng hơn 1,600 km, bao gồm toàn bộ phía Tây Philippines, toàn
bộ vùng duyên hải phía Nam Việt Nam, một phần lãnh thổ Malaysia, một phần của
Borneo. Do vậy tất cả căn cứ của các nước liên hệ đều bị đe dọa. Tuy nhiên các
bãi đá Chử Thập, Gạc Ma không phải là các đảo san hô độc lập như Diego Garcia
mà lại bị bao quanh bởi các đảo của Việt Nam. Việt Nam còn có hơn 30 máy bay
tiêm kích SU-30 tại Cam Ranh và 6 tàu ngầm Kilo sẵn sàng vào năm 2016. Các
SU-30 và tàu ngầm Kilo có khả năng tấn công các đảo và chiến hạm địch từ tầm
xa. Hệ thống phòng thủ duyên hải của Việt Nam, đang được nâng cấp với các radar
tầm xa và hệ thống hướng dẫn GPS cũng có thể bắn tới Trường Sa.
Philippines đã rất năng nổ trong lãnh vực ngoại giao
nhưng thụ động về quân sự. Điều đáng để ý là lợi thế về địa dư của nước này.
Tàu thuyền phát xuất từ Palawan, Philippines đến các đảo Trường Sa chỉ khoảng
200 hải lý gần hơn là xuất phát từ Cam Ranh dài gấp đôi. Phi trường đang được
xây dựng ở Palawan cũng sẽ bao vùng Trường Sa dễ dàng. Nếu Philippines chủ động
hơn trong vấn đề phòng thủ thì họ có lợi thế rất nhiều, đã không để mất bãi đá
Vành Khăn, Scarborough và gần đây là bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal)
đang bị phong tỏa. Philippines có nền kinh tế có thể nói là hơn Việt Nam nên phải
dựa vào nội lực trong việc tăng cường lực lượng. Quan hệ Đối tác Chiến lược với
Mỹ, Nhật Bản và sau này có thể luôn cả Việt Nam có thể cho phép 3 nước này sử dụng
căn cứ hải quân đang được xây cất tại vịnh Oyster.
IV.- ĐỐI TRỌNG CỦA HOA KỲ, CÁC CƯỜNG QUỐC TRONG VÙNG VÀ CÁC QUỐC GIA ĐÔNG
NAM Á
Về phương diện ngoại giao, Hoa Kỳ, các cường quốc trong
vùng, Philippines và Việt Nam vẫn lặp đi lặp lại lời kiên quyết phản đối và yêu
cầu Trung Quốc chấm dứt ngay việc cải tạo, xây dựng công trình, phá vỡ nguyên
trạng tại quần đảo Trường Sa; tuy nhiên những điều này đối với Trung Quốc như
nước đổ lá môn. Việc Trung Quốc ồ ạt xây dựng các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa để tạo một chuỗi pháo đài có thể khống chế đường
không và đường biển cho thấy Bắc Kinh không từ bỏ tham vọng lãnh thổ, và thế giới
có rất ít lựa chọn để ngăn chặn, theo Wall Street Journal ngày 18.2. Các
quan chức Mỹ đã nhiều lần yêu cầu Trung Quốc chấm dứt việc cải tạo đất và xây đảo,
nhưng không có kết quả. Ông Daniel Russel, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách
Đông Á và Thái Bình Dương đã nêu mối quan ngại của Mỹ về các vấn đề trên trong
chuyến thăm Bắc Kinh đầu tháng 2.2015. Hiện nay đã có đề xuất rằng khu vực Đông
Nam Á cần có một liên minh chính thức tương tự như tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây
Dương NATO giữa Hoa Kỳ, Úc với các quốc gia đang có tranh chấp lãnh thổ với
Trung Quốc như Nhật Bản, Philippines, Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Ấn Độ để
hình thành một đối trọng với Trung Quốc được cho là sẽ ngày càng hung hăng hơn
dựa vào sức mạnh kinh tế, quân sự đang gia tăng.
HOA KỲ: Trung Quốc đã lộ mục tiêu chiến lược lâu dài khi xây các đảo nhân tạo tại
Trường Sa. Hoa Kỳ, Nhật Bản và các quốc gia Đồng Minh và ngay cả Nga Sô phải có
những chiến lược đối ứng thích hợp.
·
Washington đã mở đàm
phán với Canberra về hợp tác Hải quân, trong đó có việc cho chiến hạm Mỹ đồn
trú thường xuyên tại Úc. Chính Tư lệnh Hải quân Mỹ, đã tiết lộ tin trên vào hôm
10/2/2015 nhân chuyến ghé thăm nước Úc.
·
Một sĩ quan cao cấp của
Hải quân Mỹ ngày 27/2/2015 tiết lộ: Hoa Kỳ đã bắt đầu cho loại trinh sát cơ tối
tân nhất của mình là P-8A Poseidon đi tuần tra trên khu vực Biển Đông.
NHẬT BẢN: Nhật Bản là nước quan tâm nhất đối với tình hình Biển Đông. Trong đầu năm
2015, với sự hoan nghênh của Hoa Kỳ, Nhật đang xem xét việc gởi phi cơ săn ngầm
cũng như tàu ngầm để tuần tra trong khu vực Biển Đông. Điều này có nghĩa là Nhật
Bản cần có các căn cứ nghỉ dưỡng và bảo trì tại Philippines hay Việt Nam.
PHILIPPINES:
·
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng
Ngoại giao Phạm Bình Minh vừa có chuyến thăm tới Manila từ 29 đến 30/1. Việt
Nam và Philippines tuyên bố sẽ tiến tới xây dựng quan hệ Đối tác Chiến lược. Hiện
nay, Manila mới chỉ có quan hệ Đối tác Chiến lược với Mỹ và Nhật Bản.
·
Ngày 23/2/2015, Tư lệnh
hải quân Nhật Tomohisa Takei thăm Philippines trong bốn ngày. Chuyến công du của
Đô đốc Takei có mục đích thăm dò khả năng tương tác giữa hải quân hai nước
trong khuôn khổ thỏa thuận hợp tác và trao đổi quốc phòng song phương, được ký
hồi tháng Giêng 2015. Theo một số nguồn tin, Đô đốc Nhật sẽ đi thăm Ban Chỉ huy
Quân sự miền Tây, trên đảo Puerto Princesa City, Ban Chỉ huy Hải quân miền Tây ở
Ulugan Bay, đối diện với Biển Đông và gần Oyster Bay, nơi có một căn cứ hải
quân đang được xây dựng.
VIỆT NAM
·
Ngày 23/9/2014, báo mạng
Anh ngữ Want China Times của Đài Loan trích dẫn một phóng sự đăng trên nhật báo
Mỹ The Christian Science Monitor cho biết Việt Nam cũng đang bồi đắp và mở rộng
các rạn san hô và đảo nhân tạo tại bãi đá Nam trên cụm Song Tử thuộc quần đảo
Trường Sa. Công trình trải rộng trên một diện tích tương đương với 11 sân bóng
đá. Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa bình luận về tin này.
·
Báo Việt Nam ngày 16/2
cho biết Bộ Giao thông-Vận tải đang tiến hành đề án tổng thể về đầu tư hạ tầng
và hoàn thiện cơ sở pháp lý cho việc mở đường bay hàng không dân sự ra quần đảo
Trường Sa. Đây có thể là bước khởi đầu trong việc nâng cấp các đảo do Việt Nam
chiếm đóng trong quần đảo Trường Sa.
MALAYSIA & INDONESIA: Về vai trò của Malaysia và Indonesia, hai nước này đã nhận thức được sự cấp
bách của khu vực Trường Sa. Việc một quan chức hàng đầu của hải quân Mỹ cho hay
Malaysia đã đề nghị cho phép Mỹ sử dụng một trong các căn cứ không quân nước
này để thực hiện các chuyến bay do thám quân sự ở Biển Đông cho thấy sự lo âu
đôi với Trung Quốc. Trước đây Indonesia dường như đứng ngoài cuộc trước những
hành động khiêu khích của Bắc Kinh trên Biển Đông. Chính phủ Indonesia lúc đó
cũng tự đóng vai trò là một nhà trung gian hòa giải đáng tin cậy cho các quốc
gia láng giềng đang có tranh chấp bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Philippines,
Malaysia, Brunei và Đài Loan. Tuy nhiên, thời gian gần đây, khi Trung Quốc đưa
cả khu vực xung quanh đảo Natuna vào bản đồ lảnh thổ mới của mình, tân tổng thống
Indonesia Joko Widodo có thể đã thấy sự hung hăng của Trung Quốc, sẽ đặt vấn đề
Biển Đông thành một trong những mối quan tâm đầu tiên. Jakarta dự kiến điều động
khoảng 4 chiếc trực thăng chiến đấu AH-64E Apache đến quần đảo Natuna, IHS
Jane’s dẫn lời các quan chức quốc phòng Indonesia cho biết. Ngoài ra, quân đội
Indonesia đang lên kế hoạch nâng cấp căn cứ không quân tại đảo Riau, phía nam
Biển Đông, để có đủ khả năng cho chiến đấu cơ Sukhoi Su-27 và Su-30 đồn trú và
hoạt động tại đây.
Vị trí quần đảo Natuna
1. 6/11/2014: Hoàn tất bài viết.
2. 1/3/2015: Tu chỉnh với các tài liệu mới từ IHS Maritime, Airbus Defence
& Space, Jane’s Defence Weekly, CSIS (Center for Strategic and
International Studies).
File: ITN-030115-CHINA-1-Tien trinh xay dao nhan tao cua TQ tai TS.doc
Nguyễn Mạnh Trí
E-Mail: prototri2012@yahoo.com
Tu chỉnh: 1 tháng 3 năm 2015
---------------------------
No comments:
Post a Comment