Ỷ Lan, thông tín viên RFA
2016-03-07
2016-03-07
Hôm 3 tháng 3 vừa qua, Phân ban Nhân quyền của Quốc
hội Châu Âu đã nghe Bà Thanh tra Liên Âu (Ombudsman) điều trần về những sai phạm
việc quản lý nhân quyền của Uỷ hội Châu Âu trong cuộc thương thảo Hiệp ước Tự
do Mậu dịch Liên Âu – Việt Nam.
Cách đây hai năm, đầu tháng 8 năm 2014, hai tổ chức
nhân quyền quốc tế là Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền và Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm
Người Việt Nam đã nộp đơn kiện lên Thanh tra Liên Âu về việc Uỷ hội Châu Âu từ
chối đặt vấn đề nhân quyền với Việt Nam trong cuộc thương thảo Mậu dịch và Đầu
tư. Ngày 29 tháng 2 vừa qua, bà O’Reilly, Thanh tra Liên Âu, lên tiếng xác nhận
các lý lẽ trong đơn kiện của hai tổ chức nhân quyền nói trên là chính xác, và
tuyên án Uỷ hội Châu Âu mắc tội sai phạm việc quản lý nhân quyền.
Bà Emily O’Reilly,
Thanh tra Liên Âu. Photo by Ỷ Lan
Mặc dù Hiệp ước Tự do Mậu dịch (FTA) Liên Âu – Việt
Nam kết thúc hồi tháng 12 vừa qua, nhưng hiệp ước chỉ có hiệu lực sau khi được
Quốc hội Châu Âu phê chuẩn. Vì vậy, lời tuyên án của bà Thanh tra Liên Âu và cuộc
điều trần của bà trước Quốc hội Châu Âu hôm thứ năm ngày 3 tháng 3 vừa qua, cùng
sự lên tiếng đồng tình và sôi nổi của nhiều dân biểu đang đặt ra vấn đề bức thiết
cho sự thay đổi chính sách nhân quyền chưa từng có của Uỷ hội Châu Âu.
Xin mời quý thính giả theo dõi các phát biểu tại cuộc
điều trần :
Trước hết là lời của Bà Emily O’Reilly, Thanh
tra Liên Âu:
"Hai tuần trước
đây, tôi đã kết thúc cuộc điều tra về đơn kiện liên quan tới bản hiệp ước. Thúc
đẩy tôi làm cuộc điều tra đến từ đơn kiện đệ nạp vào tháng 8 năm 2014 của hai tổ
chức phi chính phủ, Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền và Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người
Việt Nam. Các lời khiếu kiện của hai tổ chức không đi vào nội dung Hiệp ước Tự
do Mậu dịch, mà đúng hơn, là việc Uỷ hội Châu Âu từ khước đặt vấn đề tác động
nhân quyền trước khi vào bàn thương thảo chuyện mậu dịch.
Điều 21 của Hiệp ước
Lisbon quy định việc hành xử của Liên Âu trên trường quốc tế “phải được hướng dẫn
theo những nguyên tắc đặt ra từ lúc thành lập, là tìm kiếm và thăng tiến trong
toàn thế giới : dân chủ, pháp quyền, nhân quyền phổ quát và không thể chia cắt
cùng những tự do cơ bản, tôn trọng nhân phẩm, những nguyên tắc bình đẳng và
đoàn kết cũng như những nguyên tắc của Hiến chương LHQ và các công ước quốc tế”.
Theo quan điểm của tôi, sự từ khước tác động nhân
quyền trước khi bắt đầu thương thảo Hiệp ước Tự do Mậu dịch của Uỷ hội Châu Âu
là trái chống với tinh thần của Hiệp ước Lisbon (…) Điều này phản chiếu sự thất
bại trong hành động nhất quán với những giá trị cao cả và những nguyên tắc mà
Liên Âu đặt nền tảng. Đối với tôi, đây đã là sự “sai phạm việc quản lý nhân quyền”.
Bà
Gaelle Dusepulchre, đại diện cho Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền tiếp lời
:
"Liên Đoàn Quốc
tế Nhân quyền và Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam nghĩ rằng, chẳng ai vừa
lòng với Hiệp ước Tự do Mậu dịch theo văn bản đệ trình hôm nay. Điều ghi nhận
giản dị, là chẳng có một ghi chú đặc biệt nào về nhân quyền, ngoại trừ trong lời
mào đầu. Không có một cơ chế nào cho việc thu tập các khiếu kiện của nạn nhân.
Đối với chúng tôi, như thế là quá thiếu sót. Thật thà mà nói, chúng tôi nhận
xét rằng Hiệp ước Tự do Mậu dịch với Việt Nam và những hiệp ước khác theo kiểu ấy,
rồi mặc dù đơn kiện trình lên Thanh tra Liên Âu được ghi nhận là có vấn đề,
Liên Âu vẫn từ chối sửa đổi các quy định. Chúng tôi nhận định rằng, hành động của
Uỷ hội Châu Âu đã làm phân xé luật pháp quốc tế."
Dân
biểu Pier Antonio Panzeri, người nước Ý phát biểu :
"Sự từ chối
đánh giá nhân quyền trước khi thương thảo Hiệp ước Mậu dịch với Việt Nam chứng
tỏ sự tôn trọng nhân quyền không hiện hữu. Sự kiện này không chỉ là triệu chứng
sai phạm việc quản lý nhân quyền, mà là sai lầm từ chính sách. Theo tôi, chúng
ta cần xem xét lại phương cách Liên Âu tiếp cận để thương thảo các hiệp ước mậu
dịch. Chúng ta chẳng còn ảo tưởng việc hiệp ước mậu dịch giúp đổi thay tình trạng
nhân quyền trong một sớm một chiều. Nhưng các hiệp ước ký kết phải thực hiện việc
cải tiến nhân quyền. Phân ban Nhân quyền Quốc hội Châu Âu phải biểu tỏ thái độ
trên vấn nạn này. Nếu chẳng có gì thay đổi qua tiến trình theo dõi cho tới nay,
tôi tin rằng Quốc hội Châu Âu không thể nào phê chuẩn Hiệp ước Tự do Mậu dịch với
Việt Nam."
Dân
biểu Petrus Austrevecius, người Lithuania, đưa lời đề
nghị quyết liệt:
"Điều rất hiển
nhiên, là tình hình Việt Nam còn xa với sự bình thường, chẳng lý tưởng chút
nào. Khi nói tới nhân quyền thì Việt Nam không là tấm gương tốt. Chúng tôi hoàn
toàn đồng ý ở đây, tại Quốc hội Châu Âu này, rằng tất cả mọi cuộc thương thảo mậu
dịch phải được sử dụng toàn triệt nhằm cải tiến nhân quyền tại quốc gia đệ tam.
Chúng ta đã từ bỏ chính sách này chăng ? Không ! Nhưng nếu chúng ta chấp nhận
các lý lẽ của Uỷ hội Châu Âu, thì chúng ta nên đóng cửa Phân ban Nhân quyền của
Quốc hội Châu Âu đi cho rồi. Tôi xin kêu gọi quý vị Dân biểu, các bạn đồng viện
của tôi ở đây, không chấp nhận tình trạng này. Phải mở lại cuộc thương thảo về
Hiệp ước Tự do Mậu dịch với Việt Nam để sử dụng bất cứ công cụ nào mà chúng ta
có trong tay để bảo đảm chính sách Liên Âu phục vụ và thăng tiến nhân quyền."
Bà
Barbara Lochbihler, Cộng hoà Liên bang Đức, nhấn mạnh chính sách nhân
quyền Liên Âu :
"Tôi nghĩ rằng
sự từ chối của Uỷ hội Châu Âu trong việc đánh giá nhân quyền, mà bà Thanh tra
Liên Âu gọi là sai phạm việc quản lý nhân quyền, là điều vô cùng trầm trọng.
Đây là lần đầu tiên nhóm từ này được sử dụng. Và phản ứng của Uỷ hội Châu Âu
cho thấy mục tiêu nhân quyền hoàn toàn bị xem thường. Tôi đồng ý với các bạn đồng
viện Dân biểu Quốc hội Châu Âu của tôi, rằng việc này không thể cho qua, bởi vì
đây không riêng chuyện Việt Nam mà thôi, mà Liên Âu đang thương thảo các hiệp ước
mậu dịch với nhiều quốc gia khác nữa."
Trên đây chỉ là một số phát biểu trong cuộc thảo luận
sôi nổi tại Quốc hội Châu Âu, mà vì thời lượng đài không thể nêu lên hết. Kết
thúc cuộc điều trần, bà Elena Valenciano, người Tây Ban Nha, Chủ tịch
Phân ban Nhân quyền Quốc hội Châu Âu, nói:
"Đây là một đề
tài hết sức quan trọng của chúng ta, vì nó mang tới một tiền lệ, một tiền lệ vô
cùng nguy hiểm. Như quý vị đã thấy, mọi thành viên trong phân ban Nhân quyền Quốc
hội Châu Âu thuộc tất cả các nhóm chính trị khác nhau đều biểu tỏ một quan điểm
như nhau. Quý vị ở Uỷ hội Châu Âu đang phải đối diện với quan điểm hợp nhất
trên chính sách nhân quyền của các lực lượng chính trị thuộc Quốc hội Châu
Âu."
Ông
Võ Văn Ái, Chủ tịch Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam, nhận
xét rằngp :
“Quyết định của bà
Thanh tra Liên Âu là một tiền lệ quan trọng mà Quốc hội Châu Âu phải sử dụng để
thúc đẩy mạnh mẽ các bảo đảm nhân quyền trước khi ký kết Hiệp ước Tự do Mậu dịch.
Liên Âu cần nghiên cứu tác động nhân quyền như một đòi hỏi cần thiết, bắt buộc
phải có, trước khi thương thảo Hiệp ước mậu dịch và đầu tư, để cho các quốc gia
muốn có quan hệ mậu dịch với Liên Âu sẽ không thể nào hưởng các quyền lợi mậu dịch
và đầu tư nếu vi phạm các quyền cơ bản của người công dân nước họ”.
---------------------
Tin,
bài liên quan
- Ân xá Quốc tế công bố phúc trình nhân quyền thế giới năm 2015
- Ân xá quốc tế quan ngại tình hình nhân quyền VN
- HRW chỉ trích VN bịt miệng những người bất đồng chính kiến
- TBT Nguyễn Phú Trọng: VN hết sức coi trọng vấn đề nhân quyền
- Nhà Trắng gặp gỡ các nhà hoạt động người Việt trước chuyến thăm của TBT Nguyễn Phú Trọng
- Trung Quốc bác bỏ báo cáo nhân quyền thường niên của Mỹ
- Mỹ công bố Phúc trình thường niên về nhân quyền toàn cầu 2014
- Áp lực quốc tế trên vấn đề nhân quyền tại Việt Nam
- Hạ viện Mỹ thông qua Dự thảo luật Nhân quyền cho VN 2015
No comments:
Post a Comment