Markus
Wolf
Trọng
Khiêm dịch
Lời
toà soạn: Chúng tôi xin gởi đến
quý bạn, trong nhiều kỳ, toàn bộ bản dịch quyển « Man Without
A Face » của Markus Wolf, trùm gián điệp của Cộng Hòa Dân Chủ Đức.
Các hoạt động gián điệp của ông rất là tinh vi và lan tỏa khắp thế giới, nhưng chung
quy ông phục vụ cho quyền lợi của Liên Xô nhiều hơn là cho đất nước ông. Ông
Wolf tin vào hệ thống xã hội chủ nghĩa và từ đó tin vào người anh cả Xô Viết đã
cưu mang gia đình ông. Nhưng khi bức tường Bá Linh sụp đổ, ông đã không được
người anh cả Liên Xô giúp đỡ, trái lại chỉ muốn xua đuổi ông cho rảnh nợ. Bao
nhiêu thông tin gom góp với bao nhiêu hy sinh để cuối cùng chẳng giúp cho nước
CHDC Đức tồn tại. Tất cả chỉ vì hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa đã hư hỏng
từ trong nội tạng, dẫn đến sự sụp đổ hoàn toàn của toàn khối xã hội chủ nghĩa
Liên Bang Xô Viết và khối Đông Âu.
Xin
mời quý bạn theo dõi nhật ký của Markus Wolf để thấy rõ nội tình và cách tổ chức
tình báo của ông.
Markus
Wolf: Người Không Chân Dung
Hồi
kí của trùm gián điệp Cộng Sản Đông Đức
Lời Mở Đầu
Trong
vòng ba mươi bốn năm tôi đã giữ chức vụ giám đốc cơ quan tình báo hải ngoại của
Bộ Công An của nước Cộng Hòa Dân Chủ Đức. Ngay cả những kẻ thù gay gắt nhất của
tôi cũng công nhân đây có lẽ là cơ quan năng lực và hiệu dụng nhất lục địa châu
Âu. Chúng tôi thu thập nhiều bí mật chiến lược và kỹ thuật của những đội binh
uy lực bày binh bố trận để đánh chúng tôi và chuyển chúng,nhờ tay của tình báo
Xô Viết, đến các bộ tư lệnh của Hiệp Ước Warsaw tại Moscow. Có rất nhiều người
nghĩ rằng tôi biết nhiều về những bí mật của Cộng Hòa Liên Bang Đức hơn cả Thủ
tướng tại Bonn. Thực ra, chúng tôi cài đặt điệp viên trong văn phòng riêng của
hai vị thủ tướng, trong số khoảng một ngàn văn phòng mà chúng tôi đã xâm nhập
vào trong tất cả mọi ngành của sinh hoạt chính trị Tây Đức, kinh doanh và các
lãnh vực khác của xã hội. Nhiều người trong số những điệp viên này là công dân
Tây Dức, họ phục vụ cho chúng tôi hoàn toàn vì lý tưởng.
Tôi
nhìn lại quãng đời cá nhân và nghề nghiệp của tôi như vòng cung lớn khởi sự từ
cái gọi là lý tưởng cao đẹp theo tiêu chuẩn khách quan. Chúng tôi, những người
Đông Đức theo đuổi xã hội chủ nghĩa, cố gắng xây dựng nên một loại xã hội trong
đó những tội ác của nước Đức cũ sẽ không bao giờ có cơ hội lập lại. Trên hết mọi
sự, chúng tôi quyết tâm không muốn chiến tranh tái diễn trên nước Đức.
Những
tội lỗi và những sai lầm của chúng tôi cũng là những tội lỗi và sai lầm của tất
cả mọi cơ quan tình báo. Nếu chúng tôi có khuyết điểm, và chắc chắn chúng tôi
có, đó là những khuyết điểm của tính chất nghề nghiệp quá đam mê không được tôi
luyện bởi đường chỉ không viền của cuộc sống bình thường. Giống như hầu hết mọi
người Đức, chúng tôi tuân thủ kỷ luật đến độ sai lầm.Phương pháp của chúng tôi
quá hữu hiệu nên chúng tôi đã vô tình phá hỏng sự nghiệp của một nhà chính trị
có tầm nhìn xa nhất của nước Đức hiện đại, ông Willy Brandt. Việc sát nhập cơ
quan tình báo vào trong Bộ Công An có nghĩa là cơ quan này và tôi gánh trách
nhiệm về những cuộc đàn áp trong nội bộ nước Cộng Hòa Dân Chủ Đức và hợp tác với
bọn khủng bố quốc tế.
Thực
không dễ kể chuyện về cuộc chiến tình báo từ khía cạnh của kẻ thua cuộc đứng ở
bên này Bức Màn Sắt để cho những người sông bên kia hiểu được trọn vẹn. Kể lại
câu chuyện của tôi về cuộc chiến độc nhất vô nhị thời Chiến Tranh Lạnh, tôi
không có mục đích van xin để được tha lỗi trong vị thế của một kẻ thua cuộc.
Phía chúng tôi tranh đấu chống lại sự hồi phục của chủ nghĩa phát-xít. Chúng
tôi tranh đấu cho một mẫu mực xã hội chủ nghĩa phối hợp với tự do, một mục tiêu
cao cả nhưng đã hoàn toàn thất bại, nhưng tôi vẫn tin là vẫn có thể thực hiện
được. Tôi vẫn giữ nguyên niềm tin của tôi, mặc dù ngày nay niềm tin này đã bị
kiềm hãm vì thời gian và trải nghiệm. Nhưng tôi không phải là kẻ đào ngũ, và hồi
ký này không phải là một lời thú tội để xin được chuộc lại lỗi lầm.
Từ
khi tôi tiếp quản cơ quan tình báo hải ngoại Đông Đức vào những thập niên 1950
cho đến khi hình ảnh của tôi bị lén chụp năm 1979 và bị một kẻ đào thoát nhận dạng,
phương Tây không hề biết mặt mũi của tôi ra sao. Họ gọi tôi là « người
không chân dung », một biệt hiệu đã hầu như biến những sinh hoạt điệp báo
của chúng tôi và cuộc chiến tình báo giữa Đông và Tây thành ra lãng mạn. Nhưng
nó chẳng lãng mạn tí nào cả. Người người đau khổ. Đời sống chật vật. Tha thứ
hay nhân nhượng không có chỗ đứng trong cuộc chiến giữa hai ý thức hệ. Cuộc chiến
này đã bao trùm phần nửa thế kỷ của chúng ta và một cách nghịch lý đã cho phép
châu Âu có được một thời kỳ hòa bình lâu dài nhất kể từ khi đế quốc La Mã sụp đổ.
Đôi bên đều phạm những tội ác trong cuộc chiến toàn cầu này. Giống như đa số những
người trên thế giới, tôi cảm thấy hối hận.
Trong
quyển hồi ký này, tôi cố gắng kể lại dưới nhãn quan của tôi toàn bộ những sự kiện
mà tôi được biết. Những độc giả, những nhà phê bình và các chuyên gia có thể
xem xét chúng, tin chúng và kiểm chứng chúng. Nhưng tôi phản bác những lời tố
cáo của một vài đông hương của tôi là tôi không có quyền kể lại và xem xét
trong từng chi tiết những thành công và những thất bại trong suốt cuộc đời nghề
nghiệp của tôi. Tại Đức đã có những nỗ lực, bằng phương tiện tòa án hoặc phương
tiện khác, nhằm đưa ra quyết định chỉ có một phương hướng duy nhất giải thích lịch
sử được phổ biến. Tôi không đi tìm biện luận đạo đức để tự bào chữa và cũng
không đi tìm tha thứ, nhưng sau một thời gian tranh đấu khốc liệt đây là thời
gian để cả đôi bên suy gẫm.
Bất
cứ lịch sử nào đích thực có danh xưng là lịch sử không thể chỉ do kẻ thắng trận
viết ra.
*
Lời Tựa
(của Graig R.
Whitney)
Khi
một quốc gia là kẻ thù độc hại nhất của chính mình, có được một cơ
quan tình báo hải ngọai giỏi nhất thế giới cũng chẳng giúp nên trò trống gì, điều
này các lãnh tụ của Đông Đức đã khám phá ra khi chính quyền Cộng sản sụp đổ như
một toà nhà bằng giấy vào năm 1989. Sự trớ trêu này không thoát khỏi nhận xét của
Markus Wolf, nhân vật đã gầy dựng nên cơ quan tình báo Đông Đức và lãnh đạo
trong vòng 34 năm với những thành tích nổi bật. Đông Đức cần gián điệp, vì các
cấp lãnh đạo Cộng Sản muốn được an tâm trong những ngày đầu của cuộc Chiến Tranh
Lạnh, vì vị thế vượt trội của nền kinh tế Tây Đức, cộng với sức mạnh quân sự của
khối Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) đe dọa chấn áp Đông Đức. Nhưng mặc dù họ
có 4.000 nhân viên điệp báo, 109.000 điềm chỉ viên làm việc cho Cơ Quan Công An
Nhà Nước và cứ 105 công dân thì có một tên điềm chỉ, cấp lãnh đạo Cộng sản
không nhận ra cho đến khi quá trễ là chính những sai lầm nội tại, những đường lối
chỉ đạo hỏng tự căn bản của tất cả những hệ thống xây dựng trên sự đàn áp và cưỡng
ép, đã đánh đổ họ.
Vì
những lý do cá nhân, ông Wolf đã tự ý xin về hưu năm 1986 và dọn đến ở một căn
phòng lầu 6 nhìn xuống con sông Spree, nơi trước đây là trung tâm của Đông Đức.
Đây là một địa điểm chọn lọc chiếu theo mô hình tổ chức của Cộng Sản, kế cận một
nơi được chế độ tân trang để nhắc nhở lại không khí tiền chiến của Bá-linh
(Berlin); đường phố lót gạch xanh cho bộ hành và những cửa quán của những nghệ
nhân chen lẫn vào cao ốc với màu sắc nước sáng nhạt nhằm gợi lên hình ảnh dĩ
vãng thế kỷ thứ 18. Sau khi Bức Tường Bá-linh sụp đổ năm 1989, những tờ báo lá
cải gọi căn phòng của Wolf là căn phòng sang trọng, kiểu mẫu mà các chủ nhân
ông trong Cơ Quan An Ninh Quốc Gia – các vị « Stasi » đáng sợ, như
người Đức thường gọi họ như vậy – tự dành riêng, không một thường dân Đông Đức
nào có được. Báo chí thường hay nói quá đáng.
Có
tất cả 99 bậc thang để lên lầu 6 và cao ốc này không có thang máy. Mặc dù ở vào
trung tuần 70, ông Wolf vẫn còn sức để leo những bậc thang này. Trên lối đi xập
xệ đến căn phòng, có kẻ nguệch ngọac viết « Stasi chó má » trên hộp
thư nhôm của ông Wolf, một hành vi có thể đưa vào tù tức khắc trong những ngày
cai trị của Cộng Sản. Cách đó vài căn, con của ông Wolf trong cuộc hôn nhân trước
đây nay kiếm tiền túi trong một quán bán pizza nằm dưới gầm cầu xe lửa của nhà
ga Friedrichstrasse S-bahn, ranh giới đầu tiên giữa Đông và Tây khi quan khách
đến trong những ngày Chiến Tranh Lạnh. Ông Wolf là một người đã tuột dốc từ
trên cao.
Không
như các đồng nghiệp Stasi của ông, ông Wolf không bao giờ dùng họat động tình
báo để làm giàu cho cá nhân mình. Bản thân ông Wolf có một sức quyến rũ mạnh,
ông cao 1 thước 83, người gọn ghẽ, đầu tóc màu xám, một khuông mặt cởi mở và
thon dài, đôi mắt nâu sâu sắc, bàn tay với ngón dài thon và thanh nhã của người
trí thức. Giọng nói Đức của ông lịch lãm và hùng hồn. Ông nói chuyện về Goethe
và Brecht hoặc về Tolstoi và Mayakovsky cùng một vẻ lưu loát. Để giết thời gian
trong giai đọan ông bị ép buộc lưu đày (lần thứ hai) tại Moscow sau khi nước Đức
thống nhất vào năm 1990, ông tổng hợp được quyển sách mang tựa đề Những
Bí Quyết Nấu Nướng của nước Nga (Geheimnisse der russischen Küche), một mớ
thực đơn hấp dẫn để thực hiện món bò Stroganoff, blini, piroshki với hình ảnh
và những mẩu chuyện dí dỏm từ công tác điệp báo.
Nhưng
nhìn ông ngày hôm nay, người ta không thể cầm lòng tự hỏi ông sẽ đóng vai trò
nào nếu ông là người Tây Đức: có thể là một ông tướng hay là một bộ trưởng ngoại
giao, hay là giám đốc của một xí nghiệp lớn của Đức. Có lẽ ông sẽ thành công, cố
nhiên là như vậy, giàu có và hãnh diện, có thể ông sẽ thêm ít ký-lô ở bụng và
có một chiếc Mercedès trên lối đi vào nhà. Nhưng thay vì vậy, ông sống theo lối
tiểu tư sản của cấp lãnh đạo Cộng Sản Đông Đức, những khuôn mẫu tầm thường già
nua mà ông vẫn trung thành nhưng đồng thời cũng tự cảm thấy vượt lên trên trình
độ trí thức của họ. Sống trong một trong những môi trường khắc nghiệt và đàn áp
chính trị mạnh bạo nhất tại Châu Âu, ông đã thành công và sống sót nhờ trí tuệ,
nhờ biết ứng dụng khả năng học hỏi và nét duyên dáng thu hút để thuyết phục người
Tây Âu phản bội quốc gia mình và phục vụ cho lý tưởng Cộng Sản. Nhìn lại lý tưởng
thảm não của Đông Đức, câu hỏi được đặt ra là: Làm sao một người tài giỏi và
thông minh như vậy lại có thể lãng phí tài sức cho một hệ thống tồi tệ như vậy?
*
Một cách trớ trêu, cuộc đời của Markus Wolf khởi sự tại Tây Đức. Sinh năm 1923
tại Hechingen, một thành phố nhỏ tại Württemberg, phiá Tây Nam nước Đức, ông là
con trai đầu lòng của một bi kịch sĩ, một tác giả và một y sĩ đồng liệu tương
pháp tên Friedrich Wolf, một người Do-thái tôn thờ chủ nghĩa Mác. Giống như chồng,
Else, bà mẹ của ông Wolf, là một thành viên năng động của Đảng Cộng Sản Đức.
Khi Quốc Xã lên nắm chính quyền năm 1933 và gia đình Wolf bị liệt kê vào danh
sách truy nã, ông bố của Markus chạy trốn sang Pháp. Bà Else, Markus và em trai
Konrad sau đó theo ông bố, và năm 1934 cả già đinh tị nạn chính trị tại Moscow.
Tại đây, trong vòng mười năm, hai cậu bé được uốn nắn theo kiểu mẫu giáo dục,
văn hóa và chính trị của Cộng Sản Nga. Konrad trở về Đức năm 1944 theo binh
lính trong Hồng Quân. Markus theo học ngành kỹ sư hàng không tại Nga và năm
1945, lúc 22 tuổi, được phái trở về Đức theo lệnh của Đảng Cộng Sản Đức để giúp
xây dựng một đài phát thanh tuyên truyền trong cảnh đổ nát của thành phố
Bá-Linh.
Nhờ ăn nói lưu loát tiếng Nga và thấm nhuần tư tưởng cộng sản từ trong nôi, ông
Wolf giao hảo mật thiết với các cấp lãnh đạo Hồng Quân trong vùng chiếm đóng của
Nga tại Đông Đức và với các người Đức lưu vong và còn sống sót, được đưa lên
hàng lãnh đạo Cộng Hoà Dân Chủ Đức năm 1949. Cho dù có làm điều gì khác đi nữa,
Stalin đã cứu gia đình Wolf thoát nạn Tiêu Diệt (Holocaust) của Đức Quốc Xã. Sự
kiện này cùng với cảm giác say sưa trong quyền lực khởi sự từ lúc ông nhận lãnh
trách nhiệm trong một nước Cộng Sản đầu tiên trên mảnh đất Đức luôn luôn nặng
cân hơn tất cả những gì Markus Wolf sau này khám phá về bộ mặt đen tối và đàn
áp của chế độ cộng sản.
Chẳng bao lâu các cấp chỉ huy nhận ra ông Wolf rất có tài. Họ gởi ông sang
Moscow với tư cách là nhà Ngọai Giao Đông Đức trong vòng vài năm và sau đó đưa
ông về lại cơ quan tình báo hải ngọai Đông Đức đang phôi thai, giao cho ông
trách vụ lãnh đạo cơ quan này năm 1952, khi ông chưa đầy 30 tuổi. Một năm sau,
cơ quan này được sát nhập vào Cơ Quan An Ninh Quốc Gia, biến ông Wolf thành một
phó giám đốc hầu như độc lập của cơ quan Stasi trong chức vụ giám đốc của HVA -
Hauptverwaltung Aufklärung, « Tổng Cục Tình Báo Trung Ương », và ông
mang quân hàm đại tướng trong cơ quan này.
Trong những ngày đầu bấp bênh của Đông Đức, có rất nhiều mối đe dọa từ ngoài đến
cần phải lưu tâm. Cộng Hoà Liên Bang Đức, về mặt diện tích to lớn nhất trong
hai quốc gia hậu duệ của Quốc Xã Đức, đơn phương tuyên bố xác định tính cách
chính thống lịch sử của họ và sẽ không thiết lập ngọai giao với bất cứ quốc gia
nào công nhận người anh em láng giềng Đông Đức. Dưới con mắt của Tây Âu, chẳng
có gì đáng gọi là dân chủ trong nước Cộng Hoà Dân Chủ Đức, và phần đông những
quốc gia dám chọc giận Tây Đức bằng cách thiết lập ngọai giao với Đông Đức là
những nước vệ tinh chư hầu của Xô-viết hoặc là những nước đồng hội đồng sàn.
Trong những ngày đầu ngắn ngủi này, Bộ Trưởng phụ trách về an ninh quốc gia của
Đông Đức là Erich Mielke, một anh Cộng sản cáo già chuyên luồn lách thuộc thế hệ
đàn anh hơn ông Wolf 16 tuổi. Hai nhân vật này là hai mẫu người thật tương phản
hiếm có. Mielke sinh trưởng trong một gia đình thuộc giới lao động tại Bá-Linh
năm 1907, trong một môi trường cực kỳ khó nhọc, và đã gia nhập Đảng Cộng Sản
năm 1930. Bị bỏ tù sau khi ám sát hai cảnh sát viên Bá-Linh năm 1931, y đã đào
thoát và trốn sang Moscow. Sáu mươi hai năm sau, y bị kết án vì tội này theo những
tang chứng mà y đã cất khóa kĩ lưỡng trong tủ sắt Stasi của chính y. Trong suốt
thời gian đứng đầu bộ máy công an mật vụ của Cộng Hoà Dân Chủ Đức (GDR),
Mielke, ám ảnh bởi mối đe dọa bị khuynh đảo ngay trong nội bộ, đã biến Đông Đức
thành một quốc gia công an hữu hiệu và tàn bạo nhất Đông Âu.
Khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ, Mielke trở thành một đối tượng mà mọi người kinh
tởm. Cả ông Wolf cũng không có chút cảm tình nào đối với y. Ông mô tả
Mielke là một tên bạo chúa, một cấp lãnh đạo mà ông luôn phải đối đầu vật lộn
trong những thủ tục hành chánh để bảo vệ tính cách độc lập và tự trị của ngành
điệp báo của ông.
Nhưng
cùng lúc, Wolf phủ nhận trách nhiệm về những họat động của Stasi có dính líu ít
nhiều với điệp báo hải ngọai, chẳng hạn như những lệnh « bắn bỏ » được
chỉ thị cho lính biên phòng canh gác Bức Tường Bá-linh. Ông phủ nhận việc ra lệnh
thủ tiêu các điệp viên ngọai quốc. Ông phủ nhận mối quan hệ với Biệt Đoàn XXII
của Stasi, biệt đoàn này chứa chấp một thời gian ngắn bọn khủng bố và sử dụng bọn
này như những thành phần khuynh đảo Tây Âu.
Biệt đoàn XXII theo dõi rất sát những thành phần cực đoan như Đoàn Hồng Quân
(Red Army Faction) thô bạo của Tây Đức. Thành viên của Hồng Quân đã ám sát một
chục kỹ nghệ gia và các viên chức cao cấp vào những thập niên 70; Ilyich
Ramirez Sanchez, tên khủng bố quốc tế, mang bí danh là « Carlos »; và nhiều
thành viên khác của Tổ Chức Giải Phóng Palestine (PLO). Cơ quan Stasi dùng những
tên khủng bố này để biến chúng thành những nhân tố khuynh đảo tại Tây Âu, cung
cấp cơ sở lẩn trốn cho chúng tại Đông Đức. Chính một đại tá của Stasi đã cung cấp
hơn 22 ký chất nổ cực mạnh cho tên phụ tá của Carlos tại Đức năm 1983 vào lúc
trước ngày đánh bom lãnh sự Pháp tại Tây Đức. Cũng như Wolf tường thuật lại
trong quyển sách này, các sĩ quan của Stasi trong Biệt Đoàn XXII biết rõ kế họach
của các nhà ngọai giao Lybia đánh bom một hộp đêm tại Tây Bá-Linh, nơi có đông
đảo binh lính G.I. Mỹ thường lui tới. Bom nổ giết chết bốn người và gây thương
tích cho hơn 200 người năm 1986, một vài tháng trước khi Wolf về hưu. Nhưng
Đông Đức không hề can thiệp để ngăn chặn việc này.
*
Ngay
từ lúc đầu vào những thập niên 1950, nhiệm vụ chính của Wolf là tìm hiểu những
gì các cấp lãnh đạo Tây Đức bàn tính về cái nước Đông Đức thật nhỏ bé này. Dưới
sự lãnh đạo của ông, Đông Bá-linh hầu như đạt đến điểm cao chưa ai đạt được
trong trò chời gián điệp với Tây Đức. Cơ quan của Wolf « lật ngược »
các điệp viên Tây Đức, đưa họ trở qua lại Bức Tường Bá-linh để làm điệp viên
ngược lại cho Cộng Sản. Họ kết nạp các thương gia và các luật gia thuộc lẫn phe
tả và phe hữu và nhờ họ xâm nhập để biết được những thông tin về đường lối kinh
tế và chính trị của Tây Đức. Họ gởi đi những anh chàng « Romeo », những
chàng trai độc thân quyến rũ, để tán tỉnh những phụ nữ độc thân đầy mặc cảm, những
cô chỉ biết miệt mài với công việc làm thư ký cho các chính trị gia Bonn. Cơ
quan của Wolf đã dẫn dụ quá nhiều thành phần chiêu hồi về với chủ nghĩa Cộng Sản
nên đã trở thành một mối bận tâm. Những thành phần chiêu hồi này bao gồm những
viên chức trong ngành tình báo và phản gián của Tây Đức, có vấn đề rượu chè, lo
lắng về tài chánh hoặc có lòng ngờ vực về viễn tượng phục vụ suốt đới cho chính
nghĩa của liên minh do Hoa Kỳ lãnh đạo trên đất nước chia đôi của họ:
« Probst », « Günter », « Kohle »,
« Komtess », « Mauerer », và cuối cùng « Topaz »
- tên thật là Rainer Rupp, một gián điệp thượng thặng của Wolf nằm trong tổng
tham mưu Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Brussels, không hề bị phát hiện
cho đến khi Chiến Tranh Lạnh chấm dứt. (Sau khi mãn hạn tù tháng 12 năm 1998,
Rupp được Đảng tân Cộng Sản Dân Chủ Xã Hội Chủ Nghĩa, trong một buổi họp sơ bộ
của họ tại Quốc Hội Đức mời làm tham vấn, nhưng cuối cùng đã không dám mời vì bị
đả kích dữ dội.)
*
Wolf cũng nếm mùi thất bại, một điều chắc chắn: Các cá nhân trốn chạy chủ nghĩa
cộng sản như Werner Stiller, đã đưa cho tình báo Tây Đức những tài liệu vi phim
tương đương với 20.000 trang giấy, cho phép Tây Đức phát hiện các điệp viện ẩn
nấp và, một cách ngẫu nhiên, bức hình đầu tiên của Wolf từ 30 năm nay, từ trước
cho đến giờ trong hồ sơ của họ vẫn là một « người không chân dung ».
Nhưng những thất bại này không đáng kể so với những thắng lợi của ông.
Cơ quan của Wolf gởi đi hàng chục những « con chuột chũi », nấp sâu
trong lòng của xã hội Tây Đức, suy tính rằng với thời gian và may mắn, một vài
con chuột sẽ tìm đường lên gần đỉnh cao của những chính đảng Tây Đức và sẽ cung
cấp những tin tức có giá trị liên quan đến kế họach điều động quân số của Tây Đức
và, quan trọng hơn hết cho mối quan hệ chiến lược của Đông Đức với Liên Bang
Xô-viết, ý định quân sự và chiến lược của Hoa kỳ trong trường hợp Chiến Tranh Lạnh
trở nên nóng bỏng. Một trong những con chuột nằm vùng là Günter Guillaume và bà
vợ Christel, đã xâm nhập Tây Đức vào giữa những thập niên 50 với bí danh là
« Hansen » và « Heinze » để tìm đường đạt đến cấp bậc cao của
Đảng Dân Chủ Xã Hội tại Frankfurt. Họ đã thành công ngoài sức tưởng tượng của
Wolf khi Guillaume trở thành phụ tá cho Thủ Tướng Willy Brandt năm 1972.
Khi bị phát giác là gián điệp, Guillaume đã kéo ông Brandt ngã theo vào năm
1974. Có thể nói đây là một thất bại nặng nề nhất mà Đông Đức tự gieo lấy cho
chính mình trước khi sụp đổ 15 năm sau. « Ostpolitik » (Chính Sách
Đông Âu) của ông Brandt đã cải thiện mối bang giao giữa các nước vốn kèn cựa với
nhau. Chính quyền Bonn cuối cùng ngưng không đánh phá phe Cộng Sản và bắt đầu
có những trao đổi ngọai giao. Nhưng lãnh tụ Cộng Sản Erich Honecker không tin
Ostpolitik (Đông Sách) của Brandt, xết rằng mối giao hảo giữa Tây Đức và Moscow
đe dọa đến tính cách chính thống của Đông Đức. Chính vì vậy tại Đông Bá-Linh,
Wolf không bị khiển trách vì đã tác động đến việc ngã đài của ông thủ tướng Tây
Đức.
Danh sách liệt kê tất cả điệp viên của ông Wolf có thể đóng thành nhiều tập.
Ông Wolf chỉ nhận diện những ai đã chết hoặc đã bị bắt và đem xử. Mặc dù có được
một hệ thống rộng lớn nhân viên nằm vùng và điệp viên, ông Wolf đôi khi vẫn cảm
thấy ấm ức về kết quả của trò chơi gián điệp của ông. Các điệp viên của
ông đã thực hiện được những gì trên mô hình rộng lớn của các dữ kiện ?
« Hầu hết tất cả những tài liệu mà Liên Minh Bắc Đại Tây Dương sản xuất
ra, đóng dấu « mật » và « tối mật », mà chúng tôi đã bỏ bao
nhiêu công sức để thu thập, truy xét cho kỳ cùng chẳng đáng dùng làm giấy chùi
đít », ông viết trong quyển nhật ký vào cuối năm 1974. Về phía Cộng sản
ông cũng đánh giá như vậy – hệ thống rộng lớn và to phù của nhóm thư lại sản xuất
những núi giấy vô dụng. Tại Moscow, tại Warsaw, tại Đông Bá-Linh, bộ máy tiếp tục
xay nghiền, cố gắng che chở, bảo vệ và lưu truyền một hệ thống không thể cứu vớt
được nữa vì đã lầm tưởng từ căn bản rằng hạnh phúc và phồn thịnh của con người
có thể áp đặt lên đầu người dân bởi bộ máy hành chánh quyền uy của Cộng Sản.
Ở cả hai bên tuyến ngăn cách ý thức hệ, nhóm thư lại mà John Le Carré mô tả là
« điệp lại » đào sâu vào lòng lãnh thổ địch, đưa những con chuột nằm
vùng xâm nhập, âm mưu và bàn định kế họach, nhưng rồi cuối cùng họ chẳng làm được
gì nhiều để thay đổi một cách cơ bản đời sống của người dân ở cả hai phía. Tại
A-phú-hãn (Afghanistan), CIA gây điêu đứng cho Hồng Quân Nga, cung cấp cho nhóm
chiến sĩ hồi giáo mujahidin hỏa pháo không-không Stinger, và cuối cùng đánh đuổi
quân đội Nga ra khỏi nước. Nhưng thay thế vào đó là một bọn cuồng tín độc tài Hồi
giáo đàn áp còn kinh khủng hơn chế độ Cộng Sản, và chẳng bao lâu ai cũng lo ngại
các hỏa pháo Stinger lọt vào tay bọn khủng bố cuồng tín. Tại Đông Âu, không phải
CIA hoặc cơ quan tình báo Tây Đức, cơ quan BND, đã làm sụp đổ chủ nghĩa cộng sản
và khối Hiệp Ước Warsaw, nhưng là do những dồn nén và những mâu thuẫn nội tại về
chính trị, kinh tế và xã hội của xã hội cộng sản.
Ông
Wolf đã không chờ cho đến khi quá muộn để công khai phê bình những sai lầm
trong hệ thống Cộng Sản trong một hồi ký nói về tuổi trẻ và lý tưởng Cộng Sản
xuất bản tại Đông Đức chỉ cách vài tháng trước khi Bức Tường Bá-Linh sụp đổ năm
1989. Quyển hồi ký Die Troika, tiếp nối công trình khởi sự bởi người
em trai của ông Wolf, tên Konrad, trước khi qua đời năm 1982, là một trong những
cố gắng hiếm hoi tại Đông Đức nhằm khảo sát, mặc dù là dè dặt, những lỗi lầm
các cấp lãnh đạo Cộng Sản tại Moscow và những nơi khác nhân danh chủ thuyết
Stalin. Mặc dù trước đó Nikita Khrushchev cũng đã làm, nhưng những lời chỉ
trích như vậy chỉ xuất hiện tại Liên Bang Xô-viết sau khi Mikhail Gorbachev nắm
quyền lãnh đạo năm 1985 và đưa ra chính sách perestroika, một cố gắng nhằm cải
tổ chủ nghĩa cộng sản, nhưng thay vì vậy ông đã khai tử nó, đúng như Khrushchev
lo ngại vì cởi bỏ tất cả những hạn chế sẽ làm cho tan tành. Honecker không phải
đương đầu với tình trạng này tại Đông Đức và vì vậy sách của ông Wolf đã tạo
nên náo động.
Nhưng vị thế của ông Wolf vào lúc đó không được các đồng hương của ông đánh giá
đúng mức cho đến khi nhân dân Đông Đức rốt cuộc xuống đường vào mùa thu đó để
đòi hỏi tự do. Trong một bài diễn văn đọc tại Bá-Linh tháng 10 năm 1989,
Gorbachev nói rõ là hơn nửa triệu Hồng Quân đồn trú tại Đông Đức sẽ không dùng
súng và xe tăng để đàn áp họ. Diễn ván này đánh dấu ngày tàn của chủ nghĩa cộng
sản tại Đông Đức. Chẳng bao lâu các cuộc biểu tình thoát vòng kiểm soát, càng
lúc càng lớn tràn ngập Leipzig, Dresden và Bá-linh, và khi ông Wolf xuất hiện
và đề nghị đem khả năng để giúp cải tổ guồng máy, quần chúng tẩy chay và ông phải
rút lui. Người Đông Đức muốn được tự do đi lại, muốn có Đức Mã, muốn những xe
hơi Mercedes và BMW, và tất cả những tiện nghi vật chất mà Tây Đức có, họ không
muốn một cuộc cải cách hâm nóng chế độ cộng sản. Kế họach thống nhất hai nước Đức
đang trên đà tiến mà không sức nào có thể cản nổi.
Ngày 3 tháng 10 năm 1990, Đông Đức không còn nữa, bị khóa chặt và chôn vùi
trong nước Cộng Hoà Liên Bang Đức. Nước Đức thống nhất có nhu cầu thanh toán những
món nợ với Markus Wolf. Khi đồng hồ gõ đúng 12 giờ đêm vào ngày đã mong đợi từ
lâu, ông Wolf biết rằng mình sẽ vào tù. Một cách bình tĩnh, ông bắt đầu quay
điên thọai gọi bạn bè trong cơ quan KGB để bàn tính kế họach xin tị nạn tai
Moscow.
*
Không những chính quyền Tây Đức có những món nợ cần thanh toán với ông Wolf, cả
CIA cũng có nhiều ân oán với ông. Khoảng năm 1990, cơ quan tình
báo của Hoa Kỳ bị khủng hoảng trầm trọng. Liên Bang Xô-viết, kẻ thù chính và
cũng là lẽ sống còn của CIA, đang trên tiến trình giải thể. Nhưng khoảng một chục
điệp viên Xô-viết mà CIA kết nạp và nuôi dưỡng với bao nhiêu khó khăn đã bị lộ
tẩy và bị hành quyết, do sự phản bội của một công dân Hoa Kỳ. Hành vi phản bội
này được phát giác khi Aldrich Ames bị bắt 4 năm sau, năm 1994. Năm 1990, CIA
chỉ biết là có một người đang bán những bí mật sâu kín nhất của họ và đã gây
thiệt hại chí mạng. CIA lúc đó nghĩ rằng ông Wolf có thể giúp họ tìm
ra tên phản bội.
Ngày 22 tháng Năm, Gardner A. Hathaway, gần đây đã về hưu rời chức vụ phụ tá
giám đốc về phản gián, đến căn nhà bồi dưỡng của ông Wolf, một căn nhà gỗ nhỏ nấp
dưới những cây thông ở ngọai ô Đông Bắc Bá-Linh, tay cầm một bó hoa và một hộp
xô-cô-la để tặng bà vợ Andrea của ông Wolf. Hathaway đưa ra một đề nghị rất đặc
biệt: Xin giúp chúng tôi và chúng tôi đưa ông ra khỏi Đức để sang Hoa Kỳ trước
khi họ đến bắt ông vào tháng Mười.
Đưa tôi sang Hoa Kỳ trước đã và chúng ta sẽ nói chuyện tại đó, ông Wolf đáp lời
đề nghị, nhưng ông Hathaway nhấn mạnh: Không có thỏa thuận hợp tác thì không có
vé máy bay. Ông Wolf nhìn nhận rằng lời mời rất là hấp dẫn mặc dù ông chỉ
ước định những gì CIA muốn ông giúp đỡ. CIA đã có một danh sách ghi vào vi phim
của tất cả những nhân viên của ông, ông biết chắc chắn như vậy, vì danh sách
này đã được bí mật thu thập do các tay chiêu hồi hoặc tham lợi thuộc thành phần
viên chức HVA cung cấp (CIA sau này xác nhận là họ có những thông tin này nhưng
vào năm 1999 họ từ chối trao lại danh sách này cho chính quyền Đức khi chính
quyền Đức chính thức yêu cầu). Nhưng có lẽ CIA muốn biết thêm tin tức nằm ngoài
danh sách này. Có lẽ họ cũng muốn học hỏi ông Wolf về những phương thức hành động
của Xô-viết với mục đích huy động nhân viên phản gián tại Langley (trụ sở của
tình báo CIA tại Hoa Kỳ) để truy tìm những nhân viên của Moscow.
Khi ông quyết định không tiết lộ những gì ông biết, ông Wolf đã gây bực tức cho
Washington, và vì chính quyền Bonn đuổi sát bên nách, ông không còn lựa chọn
con đường nào khác là trốn chạy nước Đức một lần nữa, giống như cha của ông trước
đây. Ông vẫn còn những bàn tay giúp đỡ cao cấp tại Moscow, những người bạn như
Vladimir A. Kryuchkov, một người bạn Nga đồng nghiệp đã trở thành thủ lãnh của
KGB. Sáu ngày trước ngày 3 tháng 10, ông Wolf và bà Andrea, người vợ nhỏ hơn
ông 13 tuổi, đào thoát ra khỏi Đông Bá-Linh và trốn qua biên giới Áo, và một
vài tuần sau tìm đường tẩu thoát – dầu sao ông Wolf cũng biết khá rõ kỹ thuật
này - sang Hungaria rồi sang Ukraine và đến Nga.
Nhưng khung cảnh mà ông Wolf đã được biết tại Nga nay đang thay đổi một cách
mau chóng. Đối với Gorbachev, chià khóa cửa ngõ tương lại của Nga không phải là
cơ quan KGB nữa mà là mối giao hảo với nước Đức và vị Thủ tướng, ông Helmut
Kohl. Ông Wolf là biểu tượng của một quá khứ không đáng tin cậy, và
khi bạn của ông Wolf, Kryuchkov tham gia cuộc đảo chánh bất thành nhằm hạ bệ
Gorbachev tháng 8 năm 1991, ông Wolf biết rằng nước Nga sẽ không còn chấp chứa
ông nữa. Một tháng sau, ông trở về lại nước Đức.
Ông
Wolf ra đầu thú tại biên giới Áo và lập tức bị bắt, sau đó được tại
ngọai hậu tra nhờ sự can thiệp của bạn bè và các cộng tác viên cũ tại Đông
Bá-Linh. Ông rất ngạc nhiên khi nghe Cộng Hoà Liên Bang Đức có ý định kết án
ông về tội phản bội. Vì ông chỉ huy một cơ quan gián điệp chống lại Cộng Hoà
Liên Bang từ Bá-Linh và Bá-Linh bây giờ đã trở thành trở lại thủ đô của nước Đức,
các công tố viên không muốn kết án ông Wolf với tư cách là một điệp viên ngọai
quốc, nhưng buộc tội ông là một tên phản quốc. Trường hợp của ông có vẻ đen tối.
Klaus Kinkel, một cấp lãnh đạo cũ của cơ quan tình báo Liên Bang Đức, đương giữ
chức vụ Bộ Trưởng Tư Pháp của Đức và do một sự ngẫu nhiện kỳ lạ, ông cũng sinh
đẻ ở Hechingen.
Toà án xét xử ông Wolf nằm tại Düsseldorf, cũng cùng một phòng ốc trong một
toà nhà kiên cố, nơi mà trước đây gần 20 năm Günter Guillaume đã bị kết án, khởi
sự vào mùa xuân 1993 và kết thúc vào tháng 12 với bản án kết tội và án lệnh 6
năm tù ở. Phải chờ cho đến giữa năm 1995, Toà Án Đức tương đương với Tối Cao
Pháp Viện mới gác lại bản án này và ghi nhận tính cách vô lý của nó. Toà án tối
cao phán quyết Ông Wolf không thể nào phạm tội phản bội khi ông ta
lãnh đạo cơ quan điệp báo của Đông Đức, bởi vì Đông Đức là một nước có chủ quyền
mà lúc đó chính Tây Đức trong gần 20 năm đã thừa nhận. Ngoài ra, chính bản thân
ông Wolf không hề đặt chân lên đất Tây Đức để làm công tác điệp báo. Ông không
thể nào phạm tội phản bội không khác gì Yevgueny Primakov lúc đó chuẩn bị lãnh
đạo cơ quan KGB tại Moscow.
Các công tố viên lại tìm một lý cớ khác, kết tội ông Wolf lần nữa vào năm 1997
dựa trên những tội hình nhẹ hơn – họ kết tội ông Wolf đã ra lệnh bắt cóc và đàn
áp nhân dân từ bên kia bên giới Đông Đức vào những thập niên 1950 và 1960, những
tội trạng này cũng phạm pháp chiếu theo luật pháp Đông Đức vào thời điểm đó.
Tháng 5 năm 1997, lần nữa tại Düsseldorf, ông Wolf bị kết tội với ba tội trạng
như vậy và bị kết án hai năm tù treo thay vì một năm tù ở. Vì thiếu tiền để trả
chi phí toà án mỗi lúc một nhiều, ông Wolf đã quyết định lên tiếng ghi nhận thắng
lợi về mặt tinh thần và tiếp tục kháng án.
Nhưng chính quyền vẫn không buông tha ông. Tháng Giêng năm 1998, họ lại mở
phiên toà, yêu cầu ông Wolf làm chứng nhân trong vụ án của Gerhard Flämig, một
luật gia của Tây Đức bị cáo buộc làm gián điệp cho Đông Đức trong thời kỳ Chiến
Tranh Lạnh. Ông Wolf từ chối trả lời những câu hỏi then chốt và, nhờ gần đến
ngày sinh nhật 75 tuổi của ông, đã bị bỏ tù ba ngày vì tội phỉ báng toà án. Đứa
cháu trai 7 tuổi của ông đã gởi cho ông bức hình vẽ bánh sinh nhật, trong đó có
dán một cái dùi mài, làm như thể ông có thể dùng nó để cưa chấn song để vượt ngục,
nhưng các luật sư của ông Wolf đã kháng án để bác bỏ tội phỉ báng. Ông
Wolf lại được tự do lần nữa, nhưng tự do của ông khiến cho các kẻ thù cũ của
ông tại Đức phải nghiến răng vì họ quyết tâm muốn ông phải tiết lộ khai báo.
*
Hoa kỳ, hoặc vì những lý do riêng của họ hoặc vì lời yêu cầu của chính phủ Đức
(Klaus Kinkel trở thành Bộ Trưởng Ngọai Giao của Đức năm 1992), cũng chơi cái
trò đó với Ông Wolf. Mặc dù Do-thái, từ trước đến nay vẫn e ngại những tên khủng
bố tiềm tàng, đã tiếp đón Ông Wolf năm 1996, Hoa kỳ đã từ chối không cho ông bước
chân vào. Khi các nhà xuất bản của ông Wolf mời ông sang Hoa Kỳ để giúp hoàn tất
ấn bản đầu tiên của quyển sách này, chính phủ Hoa Kỳ đã dùng những tình nghi
liên lạc với khủng bố của ông để viện cớ không cho ông đặt chân lên lãnh thổ của
Hoa Kỳ.
Bức thư Ông Wolf nhận ngày 12 tháng Ba năm 1996 của Tổng Lãnh Sụ Hoa Kỳ tại
Bá-Linh tố cáo về tội phạm mà ngay cả chính quyền Tây Đức cũng không dám kết
thành tội :
Thưa ông Wolf,
Qua những trao đổi điện thọai ngày hôm qua, chúng tôi xác nhận Bộ Ngọai Giao
Hoa Kỳ từ chối không cho ông vào Hoa Kỳ quy chiếu đoạn 212(a), chương 3(B) về
Luật Di Trú và Quốc Tịch của Hoa kỳ.
Theo chương 3(b), các ngọai kiều đã tham dự vào những hành vi khủng bố bị khước
từ không được vào Hoa Kỳ. Chương 3(b) liệt kê những loại hành vi khủng bố,
trong đó có việc chuẩn bị và bàn định kế họach hành động khủng bố cũng như cung
cấp những vật liệu hỗ trợ cho những cá nhân thực hiện hay hoạch định những hành
vi khủng bố.
Bộ An Ninh Quốc Gia của GDR (Cộng Hoà Dân Chủ Đức) tích cực khuyến khích và cổ
võ khủng bố quốc tế và khủng bố do quốc gia hỗ trợ. Với chức vụ Thứ Trưởng Bộ
An Ninh Quốc Gia của GDR và là cựu thủ lãnh của điệp báo hải ngọai thuộc Bộ An
Ninh Quốc Gia của GDR, ông nắm giữ một vị thế quyết định và tham gia trong việc
ấn định chính sách và những đối tượng của Bộ này. Vì vậy ông có trách nhiệm
trong những hành vi phát xuất từ chính sách đó.
Dựa trên căn bản này chúng tôi thẩm định ông đã tham dự trong những hành vi khủng
bố.
Vào thời điểm này, Bộ Ngọai Giao Hoa Kỳ nghĩ không thuận lợi cho yêu cầu Sở Di
Trú và Quốc Tịch cấp cho ông giấy phép đặc biệt để ông vào đất Hoa Kỳ.
Nay
kính,
Glen
C. Keiser
Lãnh Sự Hoa Kỳ
Lãnh Sự Hoa Kỳ
Trong
một lá thư bằng tiếng Anh khống mấy lưu loát của ông, Ông Wolf một tuần lễ sau
đã yêu cầu ông Clinton can thiệp.
“Thưa
Tổng Thống,
Tin tưởng nơi cá nhân Tổng Thống cũng như những lo ngại của tôi về những thủ tục
hành chánh thư lại đã khiên tôi phải viết thư đích danh đến ông để xin ông phê
chuẩn cho đơn xin nhập cảnh của tôi vào Hoa Kỳ.
Viếng thăm quốc gia của ông có một tầm quan trọng vượt lên trên những lý do viện
dẫn của Bộ Ngọai Giao để từ chối đơn xin nhập cảnh của tôi. Tôi có ý định gặp tại
New York (Nữu Ước) nhà xuất bản của tôi để hoàn tất ấn bản dứt khoát của bản
biên tập tay của quyển sách của tôi. Những lý do từ chối cấp hộ chiếu cho tôi
có những hàm ý mà tôi nghĩ là mâu thuẫn, không thế chấp nhận được. Lẽ cố nhiên,
có những lý lẽ nhằm đánh giá và duyệt xét quãng đường đời của tôi, những nẻo đường
được đề cập đến trong quyển sách sẽ do Random House xuất bản. Tôi phải trả lời
những câu hỏi liên quan đến câu chuyện, kể cả những câu hỏi gây đau đớn cho bản
thân tôi.
Những quốc gia Âu Châu tự nhận mình xã hội chủ nghĩa, trong số này có Đông Đức,
đã thất bại và họ tự hào đã phục vụ cho một ảo vọng của nhân loại. Vào cuối cuộc
đời của tôi, tôi tự hỏi trong quyển sách sắp xuất bản đây, bắt đầu từ lúc nào
và khởi sự từ đâu chúng tôi đã sai lầm, bắt đầu từ thời điểm nào chúng tôi thấy
những sai lầm nhưng đã qua muộn và do đâu chúng tôi thành thủ phạm. Có rất nhiều
câu hỏi được đặt ra. Vì vậy tôi cũng không muốn mang gánh nặng bị gắn ép phạm tội.
Lời tuyên bố trong quyết định của Bộ Ngoại Giao cho rằng tôi dính líu đến những
họat động khủng bố không có căn cơ và không đúng sự thật. Ông có thể thấy điều
này trong thơ kháng án đính kèm của tôi.
Có nhiều nét trong cuộc đời và trong đường lối chính trị của ông mang tính chất
phá lệ không khô cứng trong khuôn mẫu đã làm cho tôi thán phục như tôi đã thán
phục Tổng Thống John F. Kennedy và khuyến khích tôi bước một bước bất thường
này. Đối với ông, gánh nặng của những hàm ý vô căn cứ và võ đoán cũng không xa
lạ gì. Tin tưởng vào tinh thần công chính của ông, với lời cầu chúc tốt lành nhất
cho ông, tôi luôn thành kính nơi ông”.
Cho dù lá thư của Ông Wolf có giọng nịnh bợ họăc là một lối khiêu khích mỉa mai
– tổng thống Clinton đã có phán ứng gì đi nữa nếu ông có đọc qua – lá thư này
chẳng giúp ông Wolf đi đến đâu cả. Một năm sau, khi quyển sách xuất bản, phát
ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Nicholas Burns nói ông Wolf vẫn không đuợc vào nước Mỹ.
“Chúng tôi nghĩ rằng không thể cấp hộ chiếu cho một người đã ra công sức suốt
cuộc đời mình chống lại một nước Đức tự do, nước Tây Đức, chống lại nhân dân Đức,
và một người có tinh thần bài Mỹ và âm mưu lật đổ chính quyền của chúng tôi và
đỡ đầu những họat động khủng bố đánh vào chúng tôi; tại sao chúng tôi phải cấp
chiếu khán cho đương sự? Vì vậy đương sự không vào đựoc đất Hoa Kỳ. Đương sự có
thể viết những quyển sách bán chạy nhất, nhưng đương sự không thể nào an hưởng
cuộc đời trên đất nước Hoa Kỳ cho đến mãn đời của đương sự, chúng tôi chẳng
liên can gì nữa”, ông Burns tuyên bố trong một cuộc họp báo của Bộ Ngoại Giao.
Khi được hỏi tại sao ông Wolf bị khước từ ở mọi địa điểm vào, trong khi đó những
người như Bộ Trưởng Ngọai giao Primakov và lãnh tụ Palestin Yasser Arafat bây
giờ được tiếp đón, ông Burns trả lời “Chúng tôi có mối liên hệ tốt với Yevgeny
Primakov. Ông là Bộ Trưởng Ngọai giao của một trong những nước bạn, một nước
thân thiện với Hoa Kỳ. Markus Wolf là một người Cộng Sản không biết cảnh tỉnh,
vẫn chủ trương khủng bố trên quy mô quốc gia chống lại Hoa kỳ. Đó là một sự
khác biệt đáng kể”.
Cũng có một sự khác biệt khá lớn giữa việc kết tội chủ trương khủng bố và sự thật
tại sao chính quyền Hoa Kỳ không muốn cho Markus Wolf nhập cảnh Hoa Kỳ. Các
viên chức cao cấp Hoa Kỳ sau này thú nhận CIA tình nghi ông Wolf vẫn chưa nói hết
những gì ông biết. Mãi mấy năm sau khi Liên Bang Xô-viết tan rã, cơ quan CIA mới
hồi phục lại sau những tổn thất mà các tên phản bội làm việc cho KGB đã gây
nên. CIA nghi ngờ ông Wolf hoặc những đồng nghiệp cũ của Ông Wolf biết rõ những
tên nội tuyến hiện vận còn họat động. Họ muốn biết tên tuổi của những tên đó. Đầu
năm 1998, đầu não của cơ quan phản gián Đức, ông Volker Foertsch, bị điều tra
vì tinh nghi ông họat động gián điệp cho Nga. Cuộc điều tra không có kết quả vì
thiếu bằng chứng.
Nếu chính quyền Hoa Kỳ mong đợi ông Wolf ra tay giúp họ, họ sẽ sớm thất vọng.
Tình báo thời Chiến Tranh Lạnh rất phức tạp và là một trò chơi tốn kém vô cùng,
nó có những lô-gích và những luật chơi của chính nó. Nguyên tắc căn bản là
không để bị qua mặt. Nhưng một khi bị qua mặt và lỡ rơi vào tay địch thủ, quý vị
không nên bao giờ tiết lộ những gì đối thủ đã biết rõ. Cả hai bên đã áp dụng luật
chơi này trong thời Chiến Tranh Lạnh và lặng lẽ duy trì hệ thống trao đổi điệp
viên để tưởng thưởng những ai biết kín miệng. Mặc dù sống trong sự điêu tàn của
một thất bại chính trí lớn hơn, ông Wolf vẫn tỏ ra hãnh diện một cách ngoan cố
về những thành tích nghề nghiệp của ông. Ông sẽ không bán danh dự để có một
chuyến đi sang Hoa Kỳ. Vì vậy Yevgeny Primakov, bây giờ là Thủ Tướng của Nga,
lúc nào cũng được tiếp đón niềm nở, và ông Wolf sẽ luôn mãi là một người bất hảo
(persona non
grata).
*
Vì nhiều lý do, đây không phải là một quyển sách “thành thật khai báo”.Ông Wolf
vẫn tiếp tục là một nhân vật gây nên nhiều tranh cãi, một phần vì ông cố
bày tỏ cuộc đời của ông không phải là một thất bại đáng ghê tởm, trong khi đó
các kẻ thù trước đây của ông cho rằng đúng là như vậy. Những điều không nói ra
trong sách sẽ làm thất vọng những độc giả mong muốn tìm thấy lời khai thú trong
đó, nhưng những lời khai thú trong nghề điệp báo thường là táng mạng, và ông
Wolf là một con người cũng muốn thụ hưởng cuộc đời. Đọc ông Wolf để có một
thoáng nhìn khâm phục, chỉ một thoáng thôi, để đi sâu vào tâm não đầy sức thu
hút của một trong những bầc thầy điệp báo lớn của thời đại chúng ta, một người
mang nặng ấn dấu của cuộc Hỏa Diệt Do Thái do quốc xã Đức phát động và sau đó
là của cuộc phân tranh ý thức hệ thời Chiến Tranh Lạnh, một người đứng bên kia
trận tuyến đối đầu với phần đông độc giả. Có lẽ ông có quyền đem một ít bí mật
theo ông xuống mồ.
Trọng
Khiêm dịch
(Còn
tiếp)
---------------------------
.
No comments:
Post a Comment