Wednesday, December 9, 2015

NHÀ VĂN, DỊCH GIẢ NHƯỢNG TỐNG - AI NHỚ, AI QUÊN? (Nguyễn Xuân Diện-Blog)



Thứ Tư, ngày 09 tháng 12 năm 2015
Chiều nay, trong không gian ấm cúng của Thư viện Trung tâm VH Pháp, cuộc tọa đàm đã diễn ra với sự hiện diện của khoảng 50 cử tọa, trong đó có nhiều nhà chuyên môn, nhà báo, và các con cháu của Nhượng Tống Hoàng Phạm Trân. 
Với sự dẫn dắt lịch lãm của TS Mai Anh Tuấn (ĐH Văn hóa HN), các diễn giả Lại Nguyên Ân, Trần Trọng Dương trình bày những ý kiến của mình về cuộc đời và sự nghiệp trước tác của Nhượng Tống. Lại Nguyên Ân nhấn mạnh về việc sử dụng tiếng Việt trong văn chương Nhượng Tống. Trần Trọng Dương khẳng định vị trí của Nhượng Tốn với vai trò của một dịch giả (mà theo ông là có 3 người tiêu biểu đầu thế kỷ XX: Nhượng Tống, Trúc Khê Ngô Văn Triện và Thiều Chửu Nguyễn Hữu Kha), một nhà thơ, một nhà báo, và trước hết là một nhà ái quốc. 
Phần tọa đàm trao đổi, đáng chú ý là các ý kiến của TS. Nguyễn Văn Thành, Thạc sĩ Đào Tiến Thi, Nhà báo báo Kiều Mai Sơn, TS Nguyễn, TS Nguyễn Xuân Diện....
TS Nguyễn Văn Thành cung cấp một số thông tin quan trọng quanh cuộc đời và sự nghiệp của Nhượng Tống. Ông cho biết Nhượng Tống có để lại cuốn hồi ký rất có giá trị để có thể hiểu về con người và nhân cách Nhượng Tống. Ngoài tư cách là một dịch giả (chọn những tác phẩm khó để dịch như thách thức với chính mình), một nhà văn, nhà báo, nhà cách mạng, thì Nhượng Tống còn là một tác gia sân khấu, đồng thời ông cũng là người đi tiên phong của phê bình văn học. Thạc sĩ Đào Tiến Thi đánh giá Nhượng Tống là một chí sĩ yêu nước, xả thân cho lý tưởng. Và điều này thể hiện ở chỗ ông là một trong 4 lãnh tụ của Việt Nam Quốc dân đảng, là bạn đồng chí của Nguyễn Thái Học, Phó Đức Chính, Nguyễn Triệu Luật. Cuốn sách Nguyễn Thái Học của Nhượng Tống được viết năm 1945, để kỷ niệm 15 năm Khởi nghĩa Yên Bái là cuốn sử liệu do một người trong cuộc viết ra, và độ lùi thời gian chỉ mới 15 năm, là một cuốn sách quý, chân thực về lãnh tụ Nguyễn Thái Học và Cuộc khởi nghĩa Yên Bái.

Nhà báo Kiều Mai Sơn nêu ra một số lỗi của bản sách Nguyễn Thái Học do Nhã Nam & Nxb Hội Nhà văn tái bản. Trong đó ghi năm mất của Nguyễn Thái Học không nhất quán, hình ảnh làm bìa và được in trong sách bị chú thích sai nhầm.

Kiều Mai Sơn cũng cho biết Nhượng Tống vì tham gia Quốc Dân đảng nên bị kết tội là Việt Gian và giao cho công an Hà Nội lập hồ sơ và tiến hành xử bắn Nhượng Tống tại khu vực Chợ Hôm ngày nay. Giám đốc Công an HN lúc đó là Nguyễn Tài và hai Phó giám đốc Công an HN thực thi việc này nay hãy còn chưa chết, sao không mời các vị đó đến để bạch hóa về cái chết của Nhượng Tống, xóa đi những đám mây hư hư thực thực về cái chết của một nhà văn, dịch giả tài hoa.

Trong phát biểu của mình, TS Nguyễn Văn Thành đặt câu hỏi với các diễn giả: Bút danh Nhượng Tống của Hoàng Phạm Trân nghĩa là gì? Nhưng cả ba diễn giả đều không trả lời được. 
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện, ức đoán rằng, Nhượng Tống sinh ra ở vùng quê Ý Yên, nơi có đền thờ ông nghè Tống Trân. Tống Trân đã được dân gian thêu dệt thành một hình tượng con người kẻ sĩ tài hoa, trung quân ái quốc, thủy chung và hiếu hạnh. Tên ông là Hoàng PHẠM TRÂN, tên trùng với Tống TRÂN. Ông đặt Nhượng Tống, có lẽ là ẩn ý: Tên cùng là Trân, cũng sánh cùng người xưa, chỉ xin nhường chữ TỐNG là họ mà thôi! 
Cụ bà Hoàng Thị Viễn, người con gái duy nhất của Nhượng Tống cũng có mặt trong buổi tọa đàm. Cụ năm nay 76 tuổi, là một nhà giáo hưu trí, dắt theo các con cháu, dâu dể, chắt nội ngoại đến với buổi tọa đàm với tấm lòng tưởng nhớ người xưa trong niềm xúc động. Cụ được sinh ra thì chỉ sau một ngày là cha mất. Những gì cụ biết về người cha là qua lời kể của mẹ. Cụ cho biết, về bút danh Nhượng Tống thì trong Hồi ký Nhượng Tống cũng không tiết lộ, mà cũng không ai kể cho bà biết, và đến nay, với bà và nhiều người trong dòng họ nội ngoại thì vì sao cha bà lấy bút danh Nhượng Tống vẫn là một bí ẩn.

*
*
Thông tin tọa đàm:
 
NHƯỢNG TỐNG – NHÀ VĂN, NHÀ BÁO, DỊCH GIẢ

Nhắc đến nền văn học, báo chí Việt Nam nửa đầu thế kỷ trước không thể không nhắc đến tên tuổi Nhượng Tống – Hoàng Phạm Trân với những trước tác có giá trị cao như Nguyễn Thái Họchay tác phẩm dịch Ly Tao đã được Nhã Nam xuất bản. Hà Nội, những ngày đầu tháng Mười hai năm 2015, những nhà nghiên cứu sẽ cùng trò chuyện với người quan tâm về nhà văn, nhà báo, dịch giả tài hoa bị lãng quên trong một thời gian dài này trong khuôn khổ tọa đàm Nhượng Tống – Nhà văn, nhà báo, dịch giả do Nhã Nam phối hợp với Trung tâm Văn hóa Pháp L’Espace tổ chức.

Thông tin cụ thể về chương trình như sau: 

1. Thời gian: 18h00 ngày 09 tháng Mười hai năm 2015 

2. Địa điểm: Thư viện Trung tâm Văn hóa Pháp L’Espace, 24 Tràng Tiền 

3. Diễn giả: Nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân, Tiến sĩ Hán-Nôm Trần Trọng Dương, 
                 Nhà phê bình Mai Anh Tuấn

4. Khách mời: Đại diện gia đình nhà văn – nhà báo – dịch giả Nhượng Tống. 

Trân trọng kính mời quý vị và các bạn! 
______
.
ĐÔI NÉT VỀ NHƯỢNG TỐNG 

Nhượng Tống (1904-1949) tên thật là Hoàng Phạm Trân, quê ở làng Đô Hoàng, xã Yên Thành, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Ông là nhà văn, nhà báo, dịch giả nổi tiếng, có rất nhiều đóng góp cho nền văn học và dịch thuật của Việt Nam. Sinh ra trong một gia đình Nho học, Nhượng Tống thông thạo chữ Hán ngay từ nhỏ, sau mới tự học thêm tiếng Việt và tiếng Pháp.

Từ năm 16 tuổi (1921), Nhượng Tống đã bắt đầu sự nghiệp báo chí của mình với những bài đăng trên báo Khai hóa, sau đó là các báo Nam thành, Thực nghiệp dân báo, Hồn cách mạng, Hà Nội tân văn… Ông có khối lượng tác phẩm sáng tác và dịch thuật đồ sộ, trong đó rất nhiều bị lãng quên trong thời gian dài. Với tư cách nhà văn, Nhượng Tống được biết đến với các tác phẩmTrưng Vương, tiểu thuyết Lan Hữu, Tân Việt cách mạng đảng, Nguyễn Thái Học, ca kịch Trời Nam mưa gió… Các tác phẩm dịch nổi tiếng của ông là Mái Tây tức Tây Sương KýSử ký Tư Mã Thiên, Ly Tao, Thơ Đỗ Phủ, Nam Hoa kinh, Lam Sơn thực lục, Đại Việt sử ký toàn thư… 

Nhượng Tống còn được nhấn mạnh với vai trò nhà cách mạng, một trong những thành viên nòng cốt của Nam Đồng thư xã. Ông vừa là bạn đồng chí, vừa là người đã chứng kiến cuộc đời người anh hùng Nguyễn Thái Học.
_________

MỘT SỐ TÁC PHẨM CỦA NHƯỢNG TỐNG DO NHÃ NAM XUẤT BẢN 

Nguyễn Thái Học 

15 năm sau ngày Việt Nam Quốc dân đảng bị dìm trong bể máu, Nhượng Tống hoàn thành một cuốn sách dựng nên một thời kỳ lịch sử của tổ chức này, đồng thời ghi lại tiểu sử vị lãnh tụ Nguyễn Thái Học từ tuổi học trò. Bằng góc nhìn của người trong cuộc, Nhượng Tống đã trình bày một cách tường tận những chi tiết chưa hề được nhắc đến trong chính sử như các đảng viên trung kiên, diễn biến cuộc tấn công của Việt Nam Quốc dân đảng ở Hưng Hóa và Lâm Thao, diễn biến cuộc khởi nghĩa Yên Bái… Nhà sử học Dương Trung Quốc nhận xét: “Cuốn sách này luôn mang giá trị như một tư liệu lịch sử và là một trong những ấn phẩm sớm nhất viết và tôn vinh một trong những gương mặt tiêu biểu nhất trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam." Tác phẩm được Việt Nam thư xã xuất bản năm 1945, Công ty Nhã Nam và Nhà xuất bản Hồng Đức tái bản năm 2014.

Ly tao

Ly tao là một trong những tác phẩm thi ca nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc. Lý tưởng cao đẹp và tinh thần bất khuất của tác giả Khuất Nguyên thể hiện rõ trong các bài thơ. Tập thơ được Nhượng Tống dịch. Trong bài viết “Cùng bạn đọc” in ở đầu sách, ông chia sẻ những cảm nhận về tập thơ cổ: “… mở một chương Ly tao ra mà đọc đi đọc lại mấy lần thì không thấy là văn nữa. Đấy là những tiếng khóc thảm, than dài của một mảnh hồn trong sạch và đau thương, gọi với người thiên cổ.” Cuốn sách được Nhà xuất bản Tân Việt phát hành năm 1944, Công ty Nhã Nam và Nhà xuất bản Văn học tái bản năm 2015. Tập sách còn in nhiều sáng tác khác như Cửu ca, Quốc thương, Lễ hồn, Bốc cư, Ai sính…
_________


THÔNG TIN VỀ DIỄN GIẢ 

Nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân: sinh năm 1945 tại làng Phù Đạm, xã Phù Vân, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Ngoài bút danh chính là Lại Nguyên Ân, ông còn có các bút danh khác như: Vân Trang, Tam Vị, Ngân Uyên, Nghĩa Nguyên. Ông tốt nghiệp khoa Ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội năm 1968. Sau đó dạy học ở Trường Văn hóa của Bộ Nội thương tại Ba Vì, Hà Tây từ 1970-1977, rồi chuyển về Hà Nội, làm biên tập viên sách lý luận- phê bình văn học tại Nhà xuất bản Tác phẩm mới, nay là Nhà xuất bản Hội Nhà văn, suốt 30 năm cho đến khi nghỉ hưu.

Tiến sĩ Trần Trọng Dương: sinh năm 1980, tốt nghiệp khoa Văn học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội). Anh được biết đến như một dịch giả Hán văn và nhà nghiên cứu cổ học với những vấn đề liên quan đến văn học, lịch sử cổ trung đại và văn hóa cổ truyền Việt Nam với một số công trình như Thiền tông khóa hư ngữ lục (2009), Kiến trúc một cột thời Lý (2013), Nguyễn Trãi quốc âm từ điển (2014)... Năm 2012, anh được Hội Bảo tồn Di sản chữ Nôm Hoa Kỳ (VNPF) trao giải thưởng Học giả trẻ nghiên cứu chữ Nôm (Young Nom Scholar Award). Hiện Tiến sĩ Trần Trọng Dương đang công tác tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm – Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.

Nhà phê bình Mai Anh Tuấn: sinh năm 1983 tại Quảng Bình. Từng đạt giải ba cuộc thi sáng tácVăn học tuổi 20 do NXB Trẻ tổ chức. Hiện anh là giảng viên khoa Sáng tác và Lý luận phê bình Văn học, Đại học Văn hóa, Hà Nội. 

No comments: