Trinh Nguyễn - Thanh Niên Online
02/11/2015
06:02
Theo
GS Phan Huy Lê, trong trao đổi, ông Ban Ki-moon nói là hậu duệ của họ Phan Huy,
cụ thể hơn là hậu duệ của Phan Huy Chú.
Tổng thư ký Liên Hiệp
Quốc Ban Ki-moon thăm nhà thờ họ Phan Huy ở Quốc Oai, Hà Nội tháng 5.2015 - Ảnh:
Lê Quân chụp lại từ tư liệu gia đình
Cuộc
gặp cá nhân
Cuộc
sống vẫn bình thường với dòng họ Phan Huy kể từ khi ông Ban Ki- moon, Tổng thư
ký Liên Hiệp Quốc tới thăm và thắp hương ở nhà thờ họ tại Quốc Oai, Hà Nội vào
tháng 5.2015. Đương nhiên, họ tự hào, song tất cả chỉ dừng lại ở đó.
“Một người lãnh đạo
Liên Hiệp Quốc về nhà thờ họ tôi thắp hương. Tôi có đủ thông tin, có Facebook
mà chẳng dám đưa lên mạng đâu. Mình đưa lên thấy nó vô duyên quá”, ông Phan Huy Huân,
trưởng họ, khẳng định.
Chính
ông Huân đã đứng ra lựa chọn những người tới dự cuộc gặp mặt hôm đó. Cũng chính
ông là người đã mời một nhà khoa học lớn trong họ - GS Phan Huy Lê đến dự. Vì lý do sức khỏe, GS Lê không thể có mặt,
chỉ gửi tặng sách Lịch triều hiến chương loại chí (tác phẩm của Phan Huy Chú)
cho ông Ban Ki-moon.
“Vì là chuyện riêng
tư nên Bộ Ngoại giao không ai biết mà TP.Hà Nội cũng chẳng ai hay. Chỉ anh em
tôi biết thôi”,
ông Huân nói.
Về
việc liệu ông Ban Ki-moon có quay lại không, ông Huân cho biết: “Ai mà dám hẹn. Sao mà hẹn được”.
TS Lý Xuân Chung, Giám đốc Trung tâm
nghiên cứu Hàn Quốc, Viện Hàn lâm khoa học xã hội VN, cho rằng không thể đánh
giá cuộc viếng thăm này như một động thái ngoại giao được. “Nếu là động thái ngoại giao thì đã có sự chủ động đưa tin, chụp ảnh.
Ông ấy về đây chỉ như một người hành hương bình thường, với lòng thành kính với
họ Phan”.
Ông
Chung cũng cho rằng không nên cố tình hiểu sự việc theo hướng ông Ban Ki-moon
là hậu duệ của dòng họ Phan Huy.
“Tôi
nghĩ chỉ nên hiểu chắc chắn ông ấy tôn trọng và thành kính với dòng họ Phan. Mà
họ Ban (viết cùng một chữ Hán với họ Phan) ở Hàn Quốc cũng là một dòng họ lớn”,
ông Chung nói.
Gia
phả họ Phan Huy có nhiều dị bản
Theo
TS Nguyễn Ngọc Nhuận, nguyên Phó viện
trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, cho tới giờ phút này gia phả họ Phan Huy không hề ghi nhận bất cứ thông
tin nào về việc có thể có một nhánh lưu lạc ở nước ngoài. Tuy nhiên, có
tới 4 dị bản gia phả của dòng họ này. Khi nghiên cứu, ông Nhuận đã dịch bản
Phan gia công phả và tham khảo cả ba bản còn lại.
Phan
gia công phả được ông Nhuận đánh giá là cuốn gia phả quý, được biên soạn theo một
thể thức khá chuẩn mực. Tuy nhiên, cây gia phả (nếu vẽ ra) cũng có những nhánh
trống. “Gia phả cũng có những bản ghi
không được hết. Có thể, nếu có ai đi thì ở đoạn đó”, ông Nhuận nói.
Ông
Nhuận cho biết thêm: “Có thể có ông bỏ đi
vì sợ nhà Nguyễn sẽ trả thù. Phan Huy Ích trước có theo nhà Tây Sơn. Nhưng họ
chỉ trả thù nhân vật chính của triều Tây Sơn, chứ còn quan kiểu sĩ phu Bắc Hà
dù sao cũng sử dụng. Thậm chí vua Gia Long còn gọi Phan Huy Ích ra để hỏi về
quan hệ bang giao giữa nhà Nguyễn với triều Thanh vì Phan Huy Ích quen với việc
bang giao rồi”.
Cũng
theo ông Nhuận, nếu có việc phải trốn đi để không bị trả thù thì người ghi gia
phả sẽ không ghi nhánh đó để tránh chuyện không hay.
“Nếu chuyện đó có thật thì có thể sẽ có tư liệu
từ phía Hàn Quốc”, ông nói.
Về
chuyến thăm của ông Ban Ki-moon, ông Nhuận cho rằng: “Có lẽ cùng lắm chỉ nên hiểu đó là ông ấy đang đi tìm tư liệu về dòng họ
Phan thôi”.
Về
khả năng tìm tư liệu từ phía Hàn Quốc, TS Chung cho biết nước này có một hội
nghiên cứu về tộc phả hoạt động rất mạnh. Tuy nhiên, “Các dòng tộc nhỏ thì phải nghiên cứu lâu, có khi phải mất mấy năm. Trường
hợp của họ Lý cũng mất nhiều năm mới có kết luận khoa học”, ông Chung nói.
*
*
“Khi ông Ban Ki-moon
đến thăm nhà thờ của họ Phan Huy, chắc chắn là có ý. Tôi xin lưu ý là việc viếng
thăm này không nằm trong chương trình làm việc của ông Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc
trong 2 ngày ở VN. Đây là việc riêng, việc cá nhân thuộc về đời tư của ông ấy.
Vì vậy mà tôi cũng như ông tộc trưởng và con cháu họ Phan Huy không ai đưa tin
này. Tuy tôi không có mặt ở đó, không trực tiếp đón tiếp ông ấy nhưng tôi biết
rất rõ về việc này. Tôi khẳng định những bức ảnh ông Ban Ki-moon thăm nhà thờ họ
Phan Huy ở Sài Sơn (Quốc Oai, Hà Nội), thắp hương, gặp con cháu họ Phan Huy,
bút tích lưu niệm là thật, tuyệt đối không có gì phải hoài nghi hay cần xác
minh.
Trong bút tích lưu niệm,
ông Ban Ki-moon viết rõ ông là thành viên của họ Phan. Ông kính cẩn thắp hương
trước bàn thờ Phan Huy Chú và tổ tiên họ Phan Huy. Trong trao đổi ông nói là hậu
duệ của họ Phan Huy và cụ thể hơn là hậu duệ của Phan Huy Chú. Tôi rất kính trọng
ông Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc và tin rằng bút tích, lời nói, việc làm của ông ấy
đều được cân nhắc một cách thận trọng. Nhưng quan hệ đó như thế nào thì cho đến
nay, trong 2 ngày ở VN và trong thời gian đi thăm nhà thờ họ Phan Huy, ông chưa
nói cho ai biết cả. Cũng có thể ông đã có đủ chứng cứ, tư liệu, nhưng cũng có
thể ông mới có một số thông tin nào đó và cần về tận nơi để thăm viếng, tìm hiểu
thêm. Có người cho rằng ông Ban Ki-moon, tên chữ Hán là Phan Cơ Văn, viếng thăm
họ Phan theo ý nghĩa tộc họ rộng lớn và chung chung đó. Riêng tôi, tôi không
nghĩ như vậy. Ở VN hiện nay có nhiều dòng họ Phan, sao ông lại tìm về dòng họ
Phan Huy ở Sài Sơn? Trong các gia phả dòng họ Phan Huy ở VN, tôi chưa tìm thấy
một tư liệu nào trực tiếp hay gián tiếp chứng tỏ có một chi ở Hàn Quốc. Còn
Phan Huy Chú (1782-1840) có hai lần đi sứ nhà Thanh (Trung Quốc) năm 1824, 1830
và một lần đi sứ Batavia (Jakarta, Indonesia) năm 1832 - 1833, nhưng không thấy
có một tư liệu nào về mối quan hệ của ông với Triều Tiên lúc bấy giờ. Về phương
diện khoa học, tôi tin ông Ban Ki-moon nhưng cho đến nay, tôi chưa có tư liệu
nào cho phép lý giải mối quan hệ giữa họ Phan của ông với Phan Huy Chú hay họ
Phan Huy ở VN”.
GS PHAN
HUY LÊ, Chủ tịch Hội Khoa học - Lịch sử VN
*
*
Ông Ban Ki-moon sinh
ngày 13.6.1944. Ông là một chính khách rất nổi tiếng ở Hàn Quốc và hiện là Tổng
thư ký Liên Hiệp Quốc. Trước khi trở thành Tổng thư ký thứ 8 của Liên Hiệp Quốc,
ông Ban từng là một nhà ngoại giao lão luyện của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc.
Ông từng đảm nhiệm vị
trí Ngoại trưởng Hàn Quốc từ tháng 1.2004 đến tháng 11.2006. Tháng 2.2006, ông
bắt đầu chiến dịch tranh cử cho chức Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc. Ban đầu, ông
không được đánh giá là người thích hợp nhất cho chức vụ này. Tuy nhiên, với vai
trò là Ngoại trưởng Hàn Quốc, ông có dịp được đi công cán đến toàn bộ các quốc
gia thuộc Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và điều này đã giúp ông trở thành ứng
viên tiềm năng. Vào ngày 13.10.2006, ông được Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc bầu
làm Tổng thư ký. Đến ngày 1.1.2007, ông chính thức kế vị ông Kofi Annan.
Tháng đầu tiên đảm nhận
nhiệm vụ mới, ông Ban được cho là đã rất chật vật để thích nghi với văn hóa của
Liên Hiệp Quốc, nhưng sau đó đã nhanh chóng khẳng định được khả năng và đã
thông qua nhiều cải cách quan trọng đối với hoạt động gìn giữ hòa bình và tuyển
dụng nhân sự tại tổ chức này.
Về mặt ngoại giao, vị
Tổng thư ký người Hàn Quốc đặc biệt có quan điểm mạnh mẽ về biến đổi khí hậu
khi liên tục cùng cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush lên tiếng về vấn đề này. Ông
cũng là người đã giúp thuyết phục Tổng thống Sudan Omar al-Bashir cho phép lực
lượng gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc hoạt động tại nước này.
Ông Ban cũng từng được
tạp chí uy tín Forbes (Mỹ) bình chọn là nhân vật quyền lực thứ 32 thế giới
trong năm 2013. Đây là thứ hạng cao nhất mà người Hàn Quốc từng có được trong
danh sách xếp hạng của Forbes.
Trang Wikipedia bản
tiếng Việt hiện đã cập nhật thông tin về cá nhân ông, theo đó cho biết ông Ban
là hậu duệ của cụ Phan Huy Chú. Tiểu sử của ông trong Wikipedia bản tiếng Anh lại
chưa có thông tin này.
Hoàng
Uy
>>
Tìm 'lời giải' cho lưu bút của ông Ban Ki-moon tại nhà thờ dòng họ Phan Huy
>> Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc là hậu duệ họ Phan Huy?
>> Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon thăm nhà thờ họ Phan Huy
>> Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc là hậu duệ họ Phan Huy?
>> Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon thăm nhà thờ họ Phan Huy
No comments:
Post a Comment