Hồng
Thủy -
GDVN
09:57 14/04/17
(GDVN)
- “Diễn biến hòa bình, bạo loạn lật đổ” nhằm vào Triều Tiên chưa chắc đã đến từ
kẻ họ coi là “đế quốc đầu sỏ, sen đầm quốc tế”, mà có thể từ chính đồng chí.
South China Morning Post, Hồng Kông ngày 13/4 đưa
tin, trả lời phỏng vấn tờ The Wall Street Journal cùng ngày tại Nhà Trắng, Tổng
thống Mỹ Donald Trump cho biết:
Chỉ 10 phút nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận
Bình ở Mar-a-Lago đã làm ông thay đổi cách nhìn về Bắc Triều Tiên.
Ông Trump từng nghĩ rằng, Bắc Kinh có đầy đủ sức mạnh
để kiềm chế Bắc Triều Tiên, nhưng ông đã thay đổi ý kiến sau cuộc đàm phán vào
tuần trước với người đồng cấp Trung Quốc.
Donad
Trump - Tập Cận Bình "tâm đầu ý hợp"
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với The Wall Street
Journal về quan hệ của ông với Chủ tịch Trung Quốc sau hội đàm tại Mar-a-Lago
tuần trước:
"Chúng tôi quý mến nhau. Tôi rất thích ông ấy.
Tôi nghĩ vợ ông ấy là một người tuyệt vời / xuất sắc".
Trump đã nói với Tập Cận Bình rằng, ông tin Bắc Kinh
dễ dàng xử lý mối đe dọa từ Bình Nhưỡng, trong khi ông Tập Cận Bình giải thích lại
về lịch sử quan hệ Trung - Triều.
"Sau khi nghe 10 phút, tôi nhận ra đó không phải
chuyện dễ dàng như tôi nghĩ.
Tôi từng nghĩ rằng, họ có sức ảnh hưởng mạnh ghê gớm
với Bắc Triều Tiên. Nhưng nó không phải là điều bạn có thể nghĩ tới.
Cuộc thảo luận trong ngày làm việc đầu tiên tại
Mar-a-Lago ban đầu được lên kế hoạch tối đa là 15 phút, nhưng rốt cuộc đã kéo
dài 3 tiếng đồng hồ.
Và rồi ngày hôm sau, chúng tôi có một cuộc họp dự kiến
kéo dài 10 phút, nhưng nó đã kết thúc sau 2 tiếng. Chúng tôi đã có buổi làm việc
rất tốt.
Tập Cận Bình rất thông minh, đó là ưu điểm. Tôi
thích gọi điều đó là linh hoạt".
Hôm thứ Tư 12/4, Donald Trump và Tập Cận Bình lại
nói chuyện qua điện thoại với nhau suốt 1 tiếng đồng hồ về bán đảo Triều Tiên.
[1]
Trong cuộc điện đàm này, ông Tập Cận Bình cho biết,
gần đây Trung Quốc đã ngừng nhập khẩu than của Triều Tiên, một mặt hàng quan trọng
của Bình Nhưỡng.
The Wall Street Journal bản tiếng Trung Quốc ngày
13/4 đưa tin, khi tờ báo này đề nghị so sánh hai mối quan hệ giữa Donald Trump
với Putin và Donald Trump với Tập Cận Bình, ông chủ Nhà Trắng trả lời:
Sau khi đắc cử Tổng thống Mỹ, Vladimir Putin có gọi
điện chúc mừng ông. Khi Nga bị khủng bố tấn công, Trump cũng gọi điện chia buồn
với Tổng thống Nga và ngỏ ý giúp đỡ.
Tuy nhiên nhà báo The Wall Street Journal viết thế
nào thì viết, chứ ông "chẳng hiểu gì" về Putin.
Trong khi đó những cáo buộc Nga can thiệp vào bầu cử
Mỹ dẫn đến chiến thắng của Donald Trump vẫn đang trong quá trình điều tra, nên
việc ông giữ khoảng cách với ông Vladimir Putin cũng là việc cần thiết. [2]
Cá nhân người viết cho rằng, đến giờ này có thể khẳng
định Donald Trump là một nhà đàm phán lão luyện.
Tất cả các nước cờ ra giá của ông với Trung Nam Hải
trước bầu cử Tổng thống Mỹ, đều đã kết thúc mĩ mãn.
Có thể nhắc lại một chút, đó là nước cờ Đài Loan hay nguyên tắc “một Trung Quốc”, nước cờ Biển Đông với đe dọa phong tỏa đảo nhân tạo, nước cờ
kinh tế với cảnh báo trừng phạt nước thao túng tiền tệ.
Thậm chí ngay cả con bài nhân sự như Cố vấn Steve Bannon hay Peter Navaro cũng
được ông dùng để hù dọa Bắc Kinh, nhằm kiếm thế thượng phong trên bàn đàm phán.
Cuối cùng, ông chủ Nhà Trắng đã có được điều mình muốn:
Xử lý thâm hụt thương mại với Trung Quốc và những
cam kết hợp tác đầu tư hậu hĩnh từ Bắc Kinh, cô lập Nga trong vấn đề Syria tại
Hội đồng Bảo an, và đặc biệt là buộc Trung Quốc phải gây sức ép với Triều Tiên.
Tuy nhiên trong cuộc cờ chiến lược này, theo cá nhân
người viết, ông Tập Cận Bình mới là kỳ thủ cao tay ấn!
Không chỉ đàm phán và ngã giá thành công với Donald
Trump mà không làm thiệt gì cho Trung Quốc hoặc với mức giá chấp nhận được, ngược
lại còn tương kế tựu kế để tối đa hóa lợi ích, tận dụng hết khả năng có thể của
các đòn bẩy chiến lược.
Đặc biệt sự điềm tĩnh, thâm trầm và quyết đoán của
ông trong quan hệ với Donald Trump cho thấy, ông đã xoay ngược tình thế từ chỗ
bị động (thực tế là lặng lẽ quan sát màn trình diễn của đối thủ), sang thế chủ
động “thong dong vào hang cọp”.
Xin lưu ý, “hang cọp” ở đây không mang hàm nghĩa
nguy hiểm, mà là bước đột phá xuyên thủng màn sương mù, biến Donald Trump từ
“thù” thành “bạn”, hơn nữa lại là bạn thân thiết.
Nói như ông Trump trong trả lời phỏng vấn The Wall
Street Journal hôm qua, Tập Cận Bình có sức hút đến mức hai người lần đầu tiên
gặp mặt tại Mar-a-Lago mà đã như quen biết từ lâu. [3]
Học
giả Trung Quốc nêu phương án "thay máu lãnh đạo" Triều Tiên
Tào Tân, thành viên Hiệp hội Giao lưu phát triển
Trung Quốc - Á - Phi có trụ sở tại Bắc Kinh, một nhà bình luận quen thuộc của tờ
Financial Times bản tiếng Trung Quốc, ngày 12/4 nhận định trên báo này về thời
cơ và lựa chọn sách lược của Bắc Kinh đối với bán đảo Triều Tiên.
Ông Tân tin rằng, chỉ cần Mỹ đảm bảo lợi ích an ninh
của Trung Quốc và Nga trên bán đảo Triều Tiên, khả năng Mỹ tấn công quân sự là
không thể coi thường.
Lợi ích của Bắc Kinh và Moscow trên bán đảo Triều
Tiên thể hiện ở 2 điểm:
Đầu tiên, nhà lãnh đạo Kim Jong-un có thể bị lật,
chính quyền mới sẽ phải bỏ vũ khí hạt nhân, nhưng Triều Tiên với tư cách một quốc
gia độc lập thì không được tiêu diệt.
Thứ hai là, Mỹ không được nhân cớ tấn công Triều
Tiên để sử dụng vũ lực thống nhất bán đảo, khiến biên giới của Hàn Quốc được dịch
chuyển sát với 2 quốc gia này.
Tất nhiên, khi quyết định tấn công quân sự Triều
Tiên, Mỹ cũng phải tính đến phản ứng và thái độ của Hàn Quốc, Nhật Bản, 2 quốc
gia có khả năng chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề từ hoạt động phản công của
Bình Nhưỡng.
Nhưng theo ông Tân, với Hàn Quốc thì trong vấn đề
bán đảo Triều Tiên họ luôn bị Mỹ áp đặt và Seoul buộc phải nghe theo, đó là
"bi kịch của nước nhược tiểu".
Còn với Nhật Bản, có thể dân chúng phản đối các hành
động quân sự Mỹ do lo ngại nước Nhật phải trả giá đắt vì phản công của Bắc Triều
Tiên.
Tuy nhiên đây lại là cơ hội có một không hai cho Thủ
tướng Shinzo Abe thay đổi căn bản Hiến pháp hòa bình, nên gần như ông sẽ ủng hộ
Mỹ.
Đối với Trung Quốc, trong trường hợp Mỹ tấn công bán
đảo Triều Tiên sẽ là một cơ hội để Trung Nam Hải điều chỉnh chính sách với láng
giềng mà họ tin là "con ngựa bất kham" này.
Bắc Kinh từ lâu muốn tìm cách thay đổi, điều chỉnh
Bình Nhưỡng theo quỹ đạo cải cách mở cửa của mình nhưng không có cơ hội. Mỹ can
thiệp là cơ hội tốt nhất.
Do đó theo ông Tân, Bắc Kinh cần chuẩn bị sẵn sàng
phương án.
"Phương án" đó được Tào Tân giải thích cụ
thể là:
Bắc Kinh cần nhanh chóng lên kịch bản dựng lên một
chính thể lãnh đạo mới ở Triều Tiên thân Trung Quốc, từ bỏ vũ khí hạt nhân, thực
hiện cải cách mở cửa phát triển kinh tế theo phong cách Bắc Kinh.
Đây là phương án phù hợp nhất với lợi ích của Trung
Quốc, và Hoa Kỳ không có lý do gì để phản đối.
Trong trường hợp Mỹ tấn công Triều Tiên, đây sẽ là
thời cơ tuyệt vời để Bắc Kinh thực hiện kế hoạch "thay lãnh đạo" ở
Bình Nhưỡng.
Lúc này, Bắc Kinh cần làm việc chặt chẽ với
Washington để đảm bảo Mỹ tuân thủ Hiệp định đình chiến Bàn Môn Điếm vẫn còn hiệu
lực.
Đó là Triều Tiên và Hàn Quốc đều là 2 thành viên
Liên Hợp Quốc, có chủ quyền, Mỹ không được lợi dụng việc này để giúp Seoul thống
nhất bán đảo Triều Tiên.
Với tư cách một thành viên ký kết Hiệp định đình chiến
Bàn Môn Điếm, Trung Quốc cần chuẩn bị sẵn sàng, thời cơ đến tiến quân 2 đường
thủy bộ vào Triều Tiên khi Mỹ tấn công, để bảo vệ lợi ích của mình, đặc biệt là
dựng lên bộ máy lãnh đạo mới thân Hoa.
Sau cuộc chiến, Trung Quốc sẽ đầu tư mạnh mẽ giúp
"chính phủ mới" ở Bình Nhưỡng phát triển kinh tế để tránh xảy ra tình
trạng hỗn loạn.
Trường hợp Hoa Kỳ không tuân thủ Hiệp định đình chiến
Bàn Môn Điếm, Bắc Kinh chỉ còn nước xuất binh toàn diện, bảo vệ lợi ích của
mình.
Do đó, nếu Mỹ tấn công Triều Tiên, theo ông Tân, đó
không phải chuyện gì xấu với Trung Nam Hải. [4]
Người viết cho rằng, mặc dù đây chỉ là bình luận của
một học giả Trung Quốc, nhưng nó đưa ra trong bối cảnh Trung Nam Hải đã có biểu
hiện thỏa hiệp rõ rệt với Hoa Kỳ, nên Triều Tiên không thể không đề phòng.
Hơn nữa bằng nhiều kênh khác nhau, Bắc Kinh cũng
đang gây thêm sức ép với Bình Nhưỡng.
Bởi vậy mới thấy rõ, khả năng “diễn biến hòa bình, bạo
loạn lật đổ” nhằm vào Triều Tiên chưa chắc đã đến từ kẻ họ coi là “đế quốc đầu
sỏ, sen đầm quốc tế”, mà có thể từ chính đồng chí - anh em - láng giềng đã một
thời “kháng Mỹ viện Triều”.
Lập luận của ông Tân không phải không có lý, vì nó đảm
bảo Triều Tiên vẫn tồn tại, nhưng tồn tại theo định hướng và nằm dưới sự kiểm
soát chặt chẽ của Trung Quốc, đồng thời không còn là mối đe dọa với Hoa Kỳ.
Washington cũng dễ chấp nhận một phương án như vậy,
hơn là những hành động phiêu lưu quân sự.
Mỹ
- Trung - Nga phối hợp gây sức ép, cục diện bán đảo Triều Tiên phụ thuộc quyết
sách của ông Kim Jong-un
Cá nhân người viết cho rằng, phân tích của Tào Tân
không phải chuyện viễn tưởng, ngược lại đây là một kịch bản mà các nhà lãnh đạo
Cộng hòa Dân chủ nhân dân Triều Tiên cần tính đến.
Tuy nhiên, mục tiêu của Hoa Kỳ đã nhận được sự đồng
thuận, ủng hộ và trợ giúp từ Trung Quốc có lẽ không phải là lật đổ thể chế hiện
nay ở Triều Tiên, mà là Bình Nhưỡng phải từ bỏ vũ khí hạt nhân vô điều kiện.
Toan tính lật đổ có thể đến từ bên thứ 3 mà chưa chắc
đã phải là Mỹ.
Do đó, về mặt chính trị và kinh tế thương mại, ít nhất
về mặt công khai, Trung Quốc đã bắt đầu hành động gây sức ép lên Bình Nhưỡng với
việc cấm nhập khẩu than, và tới đây có thể xem xét ngừng cung cấp dầu mỏ, khóa
các kênh trung chuyển ngoại tệ cho Bình Nhưỡng.
Rõ ràng động thái này là gọng kìm thứ 2 kết hợp với
gọng kìm số 1 - hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson Hoa Kỳ đang tiến gần bán đảo
Triều Tiên để ép Bình Nhưỡng phải thay đổi, nếu không Mỹ - Trung sẽ hành động.
Còn với Nga, chuyến công du của Ngoại trưởng Mỹ Rex
Tillerson đến Moscow vừa qua, theo cá nhân người viết, chủ yếu là nhằm mục đích
thỏa thuận với Nga về sức ép lên Triều Tiên.
Những phát biểu trên truyền thông về khủng hoảng
Syria và quan hệ Nga - Mỹ có lẽ chỉ mang tính ngụy trang kiêm nhiệm các mục
đích khác về đối nội.
Nhận định như vậy bởi chính thủ đoạn “dương Đông
kích Tây”, nghi binh, vu hồi đã được chính quyền Mỹ thời Donald Trump sử dụng
quá nhiều kể từ khi làm chủ Nhà Trắng.
Hơn nữa, cục diện Trung Đông và thái độ kiềm chế chiến lược của Putin và cái thế của Tổng
thống Nga trong đối nội, đối ngoại hiện nay khó có thể dẫn đến những quyết định
phiêu lưu về quân sự với Hoa Kỳ, nhất là khi Donald Trump và Tập Cận Bình đã bắt
tay với nhau.
Đấy là chưa nói đến việc Trump quay ngoắt 180 độ để
hòa với NATO nhằm yên một bề ở Trung Đông, để rảnh tay xử lý vấn đề Triều Tiên.
Tất nhiên là cái “quay ngoắt 180 độ” với NATO ấy
cũng chỉ là một thủ đoạn ngã giá của một lái buôn đẳng cấp quốc tế, chứ chưa
bao giờ nước Mỹ xem nhẹ vai trò NATO.
Thậm chí không loại trừ khả năng Mỹ thông báo trước
cho Nga kế hoạch gây sức ép lên Bình Nhưỡng, cam kết đảm bảo lợi ích của Nga ở
bán đảo Triều Tiên như phân tích của Tào Tân, đổi lại chỉ cần Nga án binh bất động.
Sự kiềm chế chiến lược của Tổng thống Putin
trong vụ Mỹ bắn 59 quả Tomahawk vào Syria khi đã báo trước cho Moscow cho
thấy khả năng này.
Hơn nữa, sau hội đàm với ông Tillerson, Ngoại trưởng
Nga Sergei Lavrov nói với báo giới, dù Nga - Mỹ còn khác biệt trong nhận thức về
Triều Tiên, hai bên nhất trí "giải pháp chính trị là cách duy nhất khả
thi". [5]
Xã luận Thời báo Hoàn Cầu ngày 14/4 cũng động viên
Kremlin rằng, Mỹ - Trung - Nga đã hình thành thế chân vạc vững chắc, Tập Cận
Bình bắt tay với Donald Trump không mảy may ảnh hưởng đến quan hệ Trung -
Nga.
Tờ báo này còn cho hay, 3 vấn đề nhức nhối nhất
trong quan hệ Trung - Mỹ là Đài Loan, Biển Đông và thương mại, cuối cùng đã được
kiểm soát, trong khi hợp tác Trung - Mỹ về bán đảo Triều Tiên đang phát triển rất
mạnh mẽ.
Bắc Kinh không thể để thành tựu này biến thành bong
bóng. [6]
Tính toán của Mỹ về khả năng Nga không can thiệp nếu
Mỹ đe dọa dùng vũ lực hay dùng vũ lực có kiểm soát với Triều Tiên trong trường
hợp Bình Nhưỡng tiếp tục thử hạt nhân, không phải không có cơ sở.
Năm ngoái khi Bình Nhưỡng thử hạt nhân lần thứ 5,
Nga đã cảnh báo chống lại bất kỳ đe dọa nào của Bình Nhưỡng về việc "trả
đũa / báo thù bằng vũ khí hạt nhân". Điện Kremlin cho biết:
"Bình Nhưỡng cần phải nhận thức được thực tế
là, nếu hành động như vậy sẽ chỉ làm Cộng hòa Dân chủ nhân dân Triều Tiên rơi
vào thế đối đầu với cộng đồng quốc tế.
Nó tạo cơ sở pháp lý quốc tế cho việc dùng vũ lực chống
lại Triều Tiên, vì đó là quyền tự vệ của một quốc gia (bị Bình Nhưỡng tấn công)
được quy định trong Hiến chương Liên Hợp Quốc". [7]
Do đó, cá nhân người viết cho rằng, cục diện bán đảo
Triều Tiên hiện nay phụ thuộc rất lớn vào tính toán và lựa chọn của nhà lãnh đạo
Kim Jong-un, vốn rất khó đoán với phần còn lại của thế giới.
Nếu ông tiếp thục thúc đẩy các vụ thử tên lửa tầm xa
hay hạt nhân mà Mỹ tin là đe dọa an ninh của họ, thì có 2 kịch bản có thể xảy
ra:
Một là hành động quân sự có kiểm soát của Hoa Kỳ trước
sự chứng kiến, làm thinh của Trung Quốc và Nga, hai là lật đổ từ bên trong theo
kịch bản của ông Tào Tân đề cập.
Phương án 2 thì Trung Quốc sẽ giữ vai trò chủ đạo và
lần này đến lượt Mỹ, Nga làm thinh.
Trong trường hợp Triều Tiên không tiếp tục thử hạt
nhân, tên lửa trong thời gian này, thì tình hình bán đảo Triều Tiên sẽ hạ nhiệt,
và có thể cục diện giằng co giữa các bên sẽ vẫn tiếp tục kéo dài.
Không ai biết nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un hiện
đang nghĩ gì, tính toán gì. Và cũng không ai dám chắc, Trung Nam Hải có còn
kênh liên lạc bí mật nào khác với Bình Nhưỡng hay không.
Nhưng theo cá nhân người viết, tìm cách đối thoại, đổi
mới và canh tân đất nước một cách chủ động dù sao vẫn là lựa chọn tốt nhất, hơn
là rơi vào cuộc chiến một mất một còn, hoặc để ngoại bang "thay máu"
như cảnh báo của học giả Trung Quốc.
Đây không chỉ là thách thức sống còn của thể chế tại
Bình Nhưỡng, mà là bi kịch của dân tộc Triều Tiên trên cả hai miền bán đảo, vừa
do nguyên nhân lịch sử, vừa do nhận thức khác biệt về chính trị, làm mồi cho
các siêu cường.
Giải trừ vũ khí hủy diệt hàng loạt là hy vọng, ước
mong của nhân loại yêu chuộng hòa bình và công lý.
Nhân loại yêu hòa bình không chỉ mong Triều Tiên bỏ
vũ khí hạt nhân, mà tất cả các nước đang sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt đều
nên bỏ.
Trong bối cảnh hiện tại, khi cả 3 cường quốc hạt
nhân cùng ép Triều Tiên từ bỏ kế hoạch phát triển vũ khí hạt nhân trong khi bản
thân 3 nước kia lại tăng cường, củng cố răn đe hạt nhân chiến lược, lựa chọn
cho Bình Nhưỡng quả thực chẳng dễ dàng gì.
Nó cũng cho thấy luật pháp quốc tế vẫn đang bị các
siêu cường chi phối và đổi chác, nên việc giải thích luật pháp quốc tế cũng
thay đổi theo sự lên xuống của các siêu cường.
Có lẽ đã đến lúc cần cải tổ hoạt động của Liên Hợp
Quốc theo hướng dân chủ, công bằng và thượng tôn pháp luật, thay vì là nơi
tranh quyền đoạt lợi của “tam cường ngũ bá”.
Tinh thần nhất quán của Liên Hợp Quốc trong vấn đề Syria theo
mong muốn của ông Tập Cận Bình trong bản tin Tân Hoa Xã nói về cuộc điện
đàm với ông Donald Trump, chỉ có thể thành hiện thực nếu Liên Hợp Quốc cải tổ.
Hoạt động của Liên Hợp Quốc cần phải theo hướng công
bằng, dân chủ, thượng tôn pháp luật và có quyền lực thực sự trong các sự vụ
toàn cầu hay khu vực.
Nhưng ai sẽ đứng ra làm việc này? Hiện người viết
không tìm thấy câu trả lời.
Quay trở lại bán đảo Triều Tiên, người viết cho rằng
hòa bình, hòa giải, hòa hợp và đoàn kết dân tộc thiết nghĩ là lựa chọn không dễ
dàng.
Nhưng nếu hai miền có thể vượt qua mặc cảm và khác
biệt chính trị để thay đổi nhận thức, giải quyết vấn đề thông qua đối thoại một
cách thiện chí, khách quan, cầu thị, lắng nghe nhau, biết đâu lại là cơ hội và
lối thoát cho cả một dân tộc?
Hãy nhìn vào người Đức, vào dân tộc Đức và cách họ
vượt qua sự khác biệt.
Tuy rằng thế giới cũng không nên đánh giá thấp sức mạnh
tinh thần của người dân, đất nước Triều Tiên, nhưng để cả kẻ thù lẫn đồng chí bắt
tay nhau ép mình vào chân tường, Bình Nhưỡng sẽ chẳng có lựa chọn nào sáng sủa.
Còn người dân Hàn Quốc, những người đã có bát ăn bát
để trong một nền kinh tế được mệnh danh là con rồng châu Á, họ có nhiều thứ để
mất, để lo sợ, cả trước mắt lẫn lâu dài.
Dựa vào ngoại bang không bao giờ là lựa chọn tin cậy,
an toàn và bền vững.
Tài
liệu tham khảo:
Hồng
Thủy
--------------------
No comments:
Post a Comment