Đất Việt
January
29, 2015
Chuyến viếng thăm Ấn Độ của Tổng thống Barack
Obama có thể được xem là dịp để chính sách “tái cân bằng tại châu Á” của Mỹ
giao nhau với chính sách “Hành động ở phương Đông” của Ấn Độ.
Cả hai nhà
lãnh đạo Mỹ và Ấn đều dành cho nhau những lời tốt đẹp trong chuyến thăm của ông
Obama vừa kết thúc hôm 27-1.
Trong ảnh: vợ chồng Tổng thống Obama cùng Tổng
thống Ấn Độ Pranab Mukherjee (thứ hai từ trái sang) và Thủ tướng Narendra Modi
tại New Delhi – Ảnh: Reuters
Nhà báo
Ellen Barryjan của tờ New York Times phản ánh việc giao nhau của hai chính sách
trên qua chi tiết: “45 phút đầu tiên cuộc đối thoại “tay đôi” giữa ông Obama với
thủ tướng nước chủ nhà Narendra Modi là một cuộc thảo luận sôi nổi về Trung Quốc,
kết quả là hai nước cùng công bố tuyên bố chung về tầm nhìn chiến lược cho khu
vực châu Á – Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương”.
Trong bản
“Tầm nhìn” này, hai lãnh đạo cùng nhấn mạnh:
“Sự thịnh vượng trong khu vực phụ thuộc vào an ninh. Chúng tôi khẳng định tầm
quan trọng của việc bảo vệ an ninh hàng hải, bảo đảm tự do hàng hải và hàng
không suốt khu vực, đặc biệt ở biển Đông”.
Thông
cáo chung Mỹ – Ấn cũng nêu rõ: “Nhận thức
được vai trò quan trọng mà cả hai nước đang đóng trong việc thúc đẩy hòa bình,
thịnh vượng, ổn định và an ninh trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương và Ấn Độ
Dương”, và lưu ý “Chính sách Hành động ở phương Đông của Ấn Độ và chính sách
tái cân bằng tại châu Á của Mỹ tạo cơ hội cho Ấn Độ, Mỹ và các quốc gia châu Á
– Thái Bình Dương khác cộng tác chặt chẽ nhằm tăng cường các quan hệ trong khu
vực”.
Ý sau
cùng này cho thấy hiện đang có những nỗ lực phối hợp hành động đa diện trong
khu vực mà từ mấy năm qua, địa chính trị học gọi là khu vực Ấn Độ – Thái Bình
Dương (nguồn: The National Interest, ngày 10-10-2013).
Đồng
quy với hai chính sách của Ấn Độ và Mỹ còn có chính sách “Kim cương an ninh
châu Á” (Asian security diamond) của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe. Trong thực tế,
đây là “tập 2” của kế hoạch “Sự hợp lưu của hai biển cả” mà Thủ tướng Abe từng
nêu ra từ tháng 6-2007 trước Quốc hội Ấn Độ.
Trong kế
hoạch đó, ông Abe nhấn mạnh an ninh và an toàn ở Tây Thái Bình Dương và Ấn Độ
Dương là không thể tách rời, Nhật Bản với Ấn Độ nên khởi xướng cùng phối hợp với
các nước khác đảm bảo an ninh hàng hải cho điều nay đang được gọi là khu vực Ấn
Độ – Thái Bình Dương (nguồn: SAAG.org).
Cũng thế,
Ấn Độ có dư lý do để quan ngại tận biển Đông nói riêng và Thái Bình Dương nói
chung. Tháng 7-2011, một tàu hải quân Ấn, chiếc INS Airavat, vừa kết thúc chuyến
thăm Việt Nam và ra đến hải phận quốc tế thì bị một tàu Trung Quốc đòi “xét giấy”
(nguồn: Pakistan Defence, 1-9-2011)!
Đến
tháng 6 năm sau, bốn chiến hạm Ấn, dẫn đầu là chiếc INS Shivalik, vừa rời
Philippines trực chỉ Hàn Quốc thì được một tàu chiến Trung Quốc “hộ tống” suốt
12 tiếng, cứ như thể cả biển Đông nay đã biến thành biển Nam Hải (nguồn The
Hindu, 14-6-2012)!
Không dừng
ở biển Đông, Thủ tướng Ấn Modi còn xuôi nam xuống đến Úc vào hạ tuần tháng
11-2014, và kết quả là “Văn kiện khung hợp tác an ninh giữa Ấn Độ và Úc” gồm 32
điểm khả thi, bắt đầu là cuộc diễn tập hải quân chống cướp biển ngay từ năm
2015 này, như là một sự khởi động cho tất cả (The ASEAN Forum, tháng 11 và
12-2014).
“Đã đến
lúc chuyển từ chính sách “Hướng Đông” sang chính sách “Hành động ở phương
Đông”. Giờ là làm chứ không chỉ ngó nữa” – nữ Ngoại trưởng Ấn Độ Sushma Swaraj
chỉ thị tại hội nghị các trưởng nhiệm sở ngoại giao Ấn trong khu vực tổ chức ở
Hà Nội hôm 23-8-2014 (nguồn: Press Trust of India 25-8-2014)!
Địa điểm
họp hội nghị đại sứ Ấn để phát động chính sách mới tất nhiên hàm ý một sự chọn
lọc ý nghĩa. Sau đó, cũng tại Hà Nội đã diễn ra bàn tròn lần thứ ba Mạng lưới
nghiên cứu ASEAN – Ấn Độ…
Tất cả
đã diễn ra bất chấp cái gọi là lời cảnh cáo của người phát ngôn Bộ Ngoại giao
Trung Quốc Hồng Lỗi: “Ấn Độ không nên dính vào do lẽ Ấn Độ không là một bên
tranh chấp…”, (nguồn: The Times of India 28-10-2014).
Tờ báo
này hôm sau chạy tít: “Ấn Độ phớt lờ cái búa rìu của Trung Quốc, đề xuất tăng
cường quốc phòng cho Việt Nam”. Những đề xuất này đang được cụ thể hóa bằng một
số tàu tuần tiễu bán cho Việt Nam. Đó cũng là một bước “Hành động ở phương
Đông” của người Ấn.
Tờ
India Times ngày 27-1 nhận xét nay là lúc Ấn Độ không cảm thấy bị trói tay khi
hậu thuẫn việc tái cân bằng châu Á của Mỹ. Có thể thấy chính quyền ông Modi
đang nhanh chóng khẳng định vị thế của mình trong khu vực.
Tờ The
Economic Times ngày 29-1 đưa tin vào chủ nhật tới (1-2), Ngoại trưởng Sushma
Swaraj sẽ có mặt ở Bắc Kinh để tìm kiếm các đường hướng hợp tác song phương và
đa phương, “đúng một tuần sau tuyên bố chung Mỹ – Ấn về an toàn tự do hàng hải
và giữ ổn định cho khu vực châu Á – Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương”, tờ báo nhấn
mạnh.
No comments:
Post a Comment