Gửi ông Nguyễn Trung: Có đúng là “Thời cơ vàng và Hiểm hoạ đen”?
Lê Diễn Đức
Tháng Bảy 8, 2010
Khi đọc bài CHẢ LẼ LÚC NÀO ĐẢNG CSVN CŨNG CÓ THỜI CƠ VÀNG ?, một số bạn đọc đề nghị đăng lại bài phản biện của tôi trên BBC ngày 18/06/2006. Nghĩ rằng, tính thời sự của bài viết vẫn còn, xin giới thiệu để bạn đọc tham khảo.
.
Rất đáng tiếc, nhiều người trong nước không có cơ hội đọc “Nhật ký Rồng rắn” của cố trung tướng Trần Độ, “Chia tay ý thức hệ” của tiến sĩ Nguyễn Xuân Tụ (Hà Sĩ Phu), năm bài luận của kỹ sư Đỗ Nam Hải…
Ngoài ra, một số các bài khác của nhiều nhà trí thức trong nước như Phan Đình Diệu, Tương Lai, Lữ Phương, Lê Đăng Doanh, Nguyễn Thanh Giang v.v. được đăng tải trên báo chí ngoài Việt Nam (VN).
Cũng cần nói thêm rằng, những bài viết này, các tác giả cũng đã gửi trực tiếp tới các vị lãnh đạo cao nhất của nhà nước Việt
Nếu đã đọc những bài đã nêu trên, bạn đọc đang sôi nổi trên báo Tuổi Trẻ hiện nay sẽ thấy nội dung các bài viết của ông Nguyễn Trung thực ra không có gì mới hoặc mang tính đột phá đặc biệt.
Tuy nhiên, thừa nhận khách quan rằng, ông Nguyễn Trung với tư cách là một cố vấn của chính phủ, qua các phân tích, đề nghị của mình đã cho bạn đọc thấy ông là một người có nhiều suy tư, bức xúc với vận mệnh của quốc gia. Đây là biểu hiện của lòng can đảm, thẳng thắn trước công luận của ông, với hy vọng chuyển tải được những điều bổ ích đóng góp cho Đại hội đảng X.
.
Tôi cũng thấy phấn khởi trước việc báo Tuổi Trẻ, một tờ báo – dù nằm trong điều kiện hạn chế: các phóng viên là những cán bộ của nhà nước, của Đảng ăn lương – đã nhiều lần thể hiện bản lĩnh trong việc tạo cho bạn đọc tiếp cận và tranh luận những vấn đề bức thiết, nhiều khi được xem là “nhạy cảm”: dân chủ hoá xã hội Việt Nam ra sao trước xu thế của thời kỳ hội nhập và toàn cầu hoá.
Tôi rất tâm đắc với một số vấn đề được nêu ra rất chính đáng của ông Nguyễn Trung như sau:
- “Đảng ta đang rất quan tâm giữ lấy con tàu, còn đảng viên rất quan tâm giữ chặt lấy vị trí của mình trên con tàu”;
- “Nếu mô hình XHCN mà chúng ta đang tìm cho thời đổi mới, và mãi cho đến nay mới chỉ tìm thấy “định hướng xã hội chủ nghĩa” thì còn nhiều chuyện phải bàn lắm…”;
- “Sự cố thủ rõ nhất nằm trong cố thủ về ý thức hệ và trong tha hóa, nói cho đến cùng và thực chất thì vẫn chỉ là nằm trong tha hóa mà thôi! Rõ ràng đây là chuyện của hệ thống…”;
- “Đảng là đảng thật sự, nhà nước là nhà nước thật sự, không thể vừa là đảng vừa là nhà nước…” [Tuoitre Online ngày 9-10/02/2006].
.
Thiếu thực tế về Đông Âu
Trong một bài viết ngắn tôi khó có thể mổ xẻ, phân tích hết những vấn đề nêu trên. Tôi chỉ muốn nói đến một kết luận sai lầm của ông Nguyễn Trung mà tôi cho rằng ông thiếu thực tế.
Đó là nhận định của ông về sự chuyển hoá từ chế độ toàn trị cộng sản sang thế chế chính trị đa nguyên, dân chủ tại các nước Đông Âu và các nước thuộc Liên Xô cũ. Ông cho đây là một “hiểm họa đen” là “tấm gương tày đình” cần cảnh báo… [“Thời cơ vàng và hiểm hoạ đen”, Nguyễn Trung, Tuoitre Online 08/02/2006].
Ở đây tôi chỉ giới hạn nói về Ba Lan, như một nhân chứng lịch sử.
.
Ông Nguyễn Trung và cũng như khá nhiều nhà trí thức, đảng viên hay các vị cách mạng lão thành trong những bài viết của mình thường cho rằng đảng Cộng sản VN vẫn nên tiếp tục duy trì độc quyền lãnh đạo, chỉ cần đảng sáng suốt thay đổi chính sách, cải cách hơn nữa để phù hợp với tình hình phát triển mới của đất nước, thế là mọi việc sẽ tốt đẹp.
Điều này tự nó mâu thuẫn với ngay chính ý kiến ông nêu ra: vấn đề cơ bản là hệ thống và sau đó là khái niệm tách biệt giữa đảng và đất nước.
Vào cuối năm 1989, khi “Hội nghị bàn tròn” nằm vào điểm kết thúc: Nhà nước cộng sản Ba Lan đồng ý chuyển giao 35% số ghế trong quốc hội cho lực lượng Công đoàn Đoàn Kết (CĐĐK) và thực hiện công thức “Tổng thống của các anh (Đảng Cộng Sản), Thủ tướng của chúng tôi (CĐĐK)”, coi đây là thời kỳ chuyển tiếp cho tới tuyển cử tự do.
Lúc bấy giờ tại Hà Nội đã xảy ra một số cuộc mít tinh “ủng hộ” Ba Lan, chống lại “lực lượng phản cách mạng” Công đoàn Đoàn kết. Thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM) cũng có ý định tổ chức một cuộc mít tinh với tinh thần tương tự.
Nhiều cán bộ đảng viên thầm thì: Ba Lan mất nước rồi!
Vào thời điểm đó tôi đang làm việc cho Tổng lãnh sự quán (TLSQ) Ba Lan và đã thông báo cho Sở Ngoại Vụ TP HCM rằng, đại diện TLSQ Ba Lan sẽ không tham dự cuộc mít tinh ấy.
Bởi vì ông lãnh sự M.Ch. đã rất ngạc nhiên trước “sáng kiến” của chính quyền Việt Nam và nói với tôi: “Người Việt nghĩ Ba Lan mất nước là nghĩa thế nào? Đất nước Ba Lan luôn luôn là Ba Lan và Ba Lan là trường tồn. Chỉ có người lãnh đạo và thể chế chính trị thay đổi mà thôi”.
.
Đánh đồng khái niệm Đảng hay ý thức hệ Xã hội Chủ nghĩa với khái niệm Tổ quốc/Đất nước là một hành vi không trong sáng nếu không nói là thiếu lương thiện, trí trá. Đúng như ông lãnh sự Ba Lan nhận xét. Và cũng nhờ vậy, TP HCM đã không có một cuộc mít tinh nào để “ủng hộ” Ba Lan!
Sau 44 năm dưới chế độ cộng sản toàn trị, cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội tự do đầu tiên được tiến hành không bao lâu sau “Hội nghị bàn tròn”.
Lech Walesa, thủ lĩnh CĐĐK trúng cử tổng thống, lực lượng cánh hữu và CĐĐK nắm đa số phiếu quốc hội. Trước tình hình mới, Đảng Công nhân Thống Nhất Ba Lan (tức Đảng Cộng Sản Ba Lan ) đại hội phiên cuối cùng vào năm 1990, tuyên bố giải tán.
Gánh nợ nước ngoài do chính quyền cộng sản để lại khoảng gần 45 tỷ đô la nhưng các tổ hợp tài chính – ngân hàng thuộc Câu lạc bộ Paris và London đã xoá ngay cho Ba Lan dân chủ một nửa.
Những người cộng sản nắm bắt cơ hội của chính thể chế dân chủ, tập hợp lại lực lượng thành lập Liên minh Cánh tả (SLD) theo xu hướng dân chủ- xã hội.
Trong 16 năm vừa qua, SLD đã hai lần đạt số phiếu gần quá bán, liên minh với một vài đảng khác và đã cầm quyền trong hai nhiệm kỳ 1993 -1997 và 2001 – 2005.
Riêng ông A. Kwasniewski (đã sang thăm Việt Nam) , một cựu bộ trưởng thời cộng sản đã đánh bại huyền thoại Công đoàn Đoàn Kết Lech Walesa để nắm chức tổng thống Ba Lan suốt hai nhiệm kỳ 10 năm năm từ 1996 đến 2005.
.
Đa đảng không rối loạn
Cả nước Ba Lan hiện nay có hơn 80 đảng phái chính trị của mọi khuynh hướng, tuy nhiên thường chỉ từ 4 đến 5 đảng được dân bầu vào quốc hội. Tranh chấp quyền lãnh đạo giữa các đảng lúc nào cũng gay gắt, nhưng đất nước luôn luôn ổn định và phát triển kinh tế nhịp nhàng.
Trong một thể chế mà thắng bại trong “cuộc chiến” giữa các đảng do lá phiếu của người dân quyết định, cùng với các định chế dân chủ bền vững và mọi người có ý thức tôn trọng cuộc chơi bình đằng, thì chẳng bao giờ có một sự “loạn” nào như nhiều người vẫn ngụy biện cho thể chế đa đảng (nếu có) ở Việt Nam.
Trong 16 năm xây dựng thể chế dân chủ, Ba Lan đã trở thành thành viên của NATO (Hiệp ước Quận sự Bắc Đại Tây dương), về an ninh, thoát khỏi áp lực nhiều thế kỷ nay từ phía Nga.
Từ năm 2004, Ba Lan là thành viên Liên hiệp Âu châu (EU), thực sự có tiếng nói chủ quyền và trọng lượng của một quốc gia độc lập, bình đẳng trước mọi đối tác.
Trong tài khoá 2006 – 2013 của EU, Ba Lan đã đe dọa dùng quyền phủ quyết buộc EU phải nhân nhượng, Ba Lan được hưởng xấp xỉ 60 tỷ Euro cho xây dựng cơ sở hạ tầng, tức là khoảng 9 tỷ đô la/năm (cho một nước với diện tích gần tương đương VN và dân số chỉ 38,5 triệu), bằng tổng số đầu tư nước ngoài vào Ba Lan trong năm cao nhất!
Người dân Ba Lan đi lại 25 nước châu Âu không cần thị thực, có thể tự do làm việc không cần giấp phép và được hưởng các quyền lợi an sinh xã hội tại Anh, Thụy Điển, Na Uy, Ai len và nhiều nước khác của EU. Đấy là chưa kể các chương trình viện trợ của Mỹ và NATO cho Ba Lan, đặc biệt trong lĩnh vực hiện đại hoá quân đội.
Theo tạp chí kinh tế “The Economist” (số 1/2006), tổng thu nhập quốc dân (Gross National Product) của Ba Lan trong năm 2006 đạt 315 tỷ đô la (so với VN, 57 tỷ – cũng theo “The Economist“), tức là tăng hơn gấp đôi trong vòng 16 năm.
.
Thưa ông Nguyễn Trung,
Phải chăng những sự kiện và con số trên đây là “gương tày đình”, là “thảm hoạ đen” của Ba Lan nói riêng và Đông Âu nói chung? Ông muốn chuyển thông tin đến bạn đọc một cách vô tư và khách quan? Có phải như chúng ta thấy: bằng chuyển hoá sang chế độ dân chủ, Ba Lan đã làm kinh tế hiệu quả nhất?
Ba Lan đang đứng trước cơ hội thăng tiến chưa bao giờ có kể từ khi chuyển hoá chế độ. Trừ một vài người lãnh đạo cao cấp cộng sản phải ra toà để trả lời về trách nhiệm của họ vì đã ra lệnh đàn áp công nhân, làm chết người trong một số cuộc biểu tình trước đây, đảng SLD, mà bao gồm chủ yếu những người cựu cộng sản vẫn là một lực lượng chính trị lớn trong xã hội Ba Lan hiện nay.
Ba Lan cho ta một tấm gương sáng: những người cộng sản Ba Lan rất thức thời trước sự tranh đấu và đòi hỏi dân chủ bền bỉ của nhân dân. Họ thật sự lột xác, chứ không thay đổi nửa vời theo kiểu đối phó, và đã góp phần đưa Ba Lan vào một tương lai tốt đẹp, không cần đổ máu mà vẫn giữ được quyền lợi chấp chính của mình.
Trong dự thảo một nghị quyết của quốc hội về vấn đề quá khứ trong tháng 12/2005, những người cựu cộng sản Ba Lan trong đảng SLD đã viết: “Quốc hội Ba Lan tỏ lòng thương tiếc và tưởng nhớ đến những người Ba Lan – những nạn nhân của sự truy bức, đàn áp chỉ vì họ muốn thực hiện ước mơ cho một Ba lan dân chủ và tự do. (…) Kinh nghiệm của quá khứ là bài học cho những người cầm quyền và xã hội rằng, bằng bạo lực không những không hạn chế được nhân quyền, tự do của công dân, mà cũng không thể giải quyết được các vấn đề cơ bản của nhà nước” [Nhật báo Gazeta Wyborvcza 16/12/2005].
Hệ thống dân chủ, không phải không có những điểm yếu, nhưng cho đến nay loài người chưa tìm ra hệ thống nào hoàn hảo hơn. Đó chính là hệ thống, chẳng riêng cho Ba Lan, cho Việt
Còn có được tham gia lãnh đạo đất nước hay không thì lại hoàn toàn phụ thuộc vào tiềm lực, tài năng của các đảng trong chương trình hành động trình làng khi tranh cử.
Và chiến thắng của một đảng cầm quyền là giành được đa số phiếu ủng hộ của người dân. Người dân quyết định tất cả chứ không phải một ai đó, một đảng nào đó nhân danh Tổ quốc, nhân danh Dân tộc, tự cho mình là người điều hành đất nước duy nhất và vĩnh viễn.
Trong bất kỳ địa hạt nào, nhất là chính trị, sự cạnh tranh bình đẳng là hình thức tốt nhất để con người có cơ hội phán quyết và lựa chọn sản phẩm tối ưu. Mọi sự độc quyền đều dẫn đến tai họa lạm quyền và lũng đoạn xã hội.
________
* Bài đăng trên BBC tại link: http://www.bbc.co.uk/vietnamese/forum/story/2006/02/060213_ledienducngtrung.shtml
.
.
ĐỌC THÊM :
BA LAN : LÁ PHIẾU CÔNG DÂN QUYẾT ĐỊNH SỐ PHẬN CHÍNH KHÁCH
.
.
.
No comments:
Post a Comment