Tai nạn trực thăng
Iran, tổng thống, ngoại trưởng đều chết
Người Việt Online
May
20, 2024
https://www.nguoi-viet.com/the-gioi/tai-nan-truc-thang-iran-tong-thong-ngoai-truong-deu-chet/
EAST
AZERBAIJAN, Iran (NV) –
Tổng Thống Iran Ebrahim
Raisi, ngoại trưởng, cùng một số viên chức thiệt mạng hôm Thứ Hai, 20 Tháng
Năm, vài giờ sau tai nạn rơi trực thăng ở vùng cao nguyên Tây Bắc đầy sương mù
tại Iran, truyền thông nhà nước đưa tin được thông tấn xã AP ghi nhận.
Tai
nạn xảy đến trong lúc Trung Đông vẫn còn bất ổn vì cuộc chiến Israel-Hamas,
trong đó mới tháng trước, Raisi, 63 tuổi, dưới sự lãnh đạo của Lãnh Tụ Tối Cao
Ayatollah Ali Khamenei, phát động một cuộc đột kích bằng máy bay không người
lái và hỏa tiễn chưa từng có nhắm vào Israel.
Hôm
Thứ Hai Khamenei tuyên bố đệ nhất phó tổng thống Iran, Mohammad Mokhber, sẽ giữ
chức tổng thống lâm thời cho tới khi tổ chức bầu cử.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2024/05/GettyImages-2153293815-1536x1024.jpg
Nhân
viên cứu hộ làm việc tại nơi trực thăng chở Tổng Thống Iran Ebrahim Raisi rơi ở
Varzaghan, Iran, Ngày 20 Tháng Năm, 2024 (Hình: AZIN HAGHIGHI/MOJ News
Agency/AFP/Getty Images)
Trong
nhiệm kỳ của Raisi, Iran làm giàu uranium gần với cấp độ võ khí hơn bao giờ hết,
làm gia tăng căng thẳng với Tây Phương trong bối cảnh Tehran cũng cung cấp máy
bay không người lái chở bom cho Nga để phục vụ cuộc xâm lược Ukraine cùng các lực
lượng dân quân võ trang trên toàn Trung Đông.
Trong
khi đó, nhiều năm qua, Iran chứng kiến làn sóng biểu tình rầm rộ chống lại chế
độ thần quyền Shiite do nền kinh tế hao mòn cùng với quyền phụ nữ – làm cho đây
là thời điểm căng thẳng cho cả Tehran lẫn tương lai của Iran.
Truyền
hình nhà nước không lập tức đưa ra nguyên nhân về tai nạn rơi trực thăng xảy ra
ở tỉnh East Azerbaijan.
Trong
số những người thiệt mạng có Ngoại Trưởng Iran Hossein Amirabdollahian, 60 tuổi.
Trực thăng còn chở thống đốc tỉnh East Azerbaijan thuộc Iran cùng các viên chức
khác, hãng thông tấn nhà nước IRNA đưa tin. IRNA cho biết tai nạn làm tổng cộng
tám người thiệt mạng, trong đó có ba thành viên phi hành đoàn trên trực thăng
Bell mà Iran mua vào đầu những năm 2000.
Phi
cơ tại Iran gặp tình trạng thiếu phụ tùng, thường khởi hành mà không được kiểm
tra an toàn do lệnh trừng phạt của Tây Phương. Vì điều đó, cựu Ngoại Trưởng
Iran Mohammad Javad Zarif tìm cách đổ lỗi cho Hoa Kỳ về tai nạn trong một cuộc
phỏng vấn hôm Thứ Hai.
“Một
trong những thủ phạm chính nhúng tay vào thảm kịch này là Hoa Kỳ, vốn cấm vận
bán phi cơ cùng các bộ phận phi cơ cho Iran và không cho phép người dân Iran sử
dụng các cơ sở hàng không có phẩm chất tốt,” Zarif nói. “Những hành động này sẽ
được ghi vào sử sách tội ác của Hoa Kỳ trong việc chống lại Iran.”
Hoa
Kỳ vẫn chưa bình luận công khai về cái chết của Raisi.
Sáng
Thứ Hai, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ công bố cảnh quay từ máy bay không người lái
cho thấy một đám cháy tại một khu vực hoang dã mà họ “tình nghi là mảnh vỡ trực
thăng.” Tọa độ đoạn phim chỉ ra cho thấy đám cháy cách biên giới
Azerbaijan-Iran khoảng 20 kilometer về hướng Nam, trên sườn dốc của một ngọn
núi.
IRNA
công bố đoạn phim sáng Thứ Hai đồng thời mô tả địa điểm rơi trực thăng, phía
bên kia sườn dốc một thung lũng nằm trong dãy núi xanh. Các binh sĩ nói bằng tiếng
Azeri địa phương: “Đây rồi, tìm được rồi.”
Các
quốc gia lân bang và đồng minh gửi lời chia buồn sau khi Iran xác nhận không có
ai sống sót sau tai nạn. Pakistan công bố một ngày tang, đồng thời Thủ Tướng Ấn
Độ Narendra Modi cho biết trong một bài viết trên X, từng là Twitter, rằng Ấn Độ
“sát cánh cùng Iran trong thời điểm đau thương này.” Các nhà lãnh đạo Ai Cập và
Jordan cũng gửi lời chia buồn, Tổng Thống Syria Bashar Assad cũng tương tự.
Tổng
Thống Ilham Aliyev cho biết ông và chính phủ Azerbaijan “bàng hoàng” – Raisi
đang trở về Iran sau khi viếng thăm biên giới Iran-Azerbaijan để khánh thành một
con đập với Aliyev thì tai nạn xảy đến vào Chủ Nhật.
Tổng
Thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cũng gửi lời chia buồn sâu sắc. Tổng Thống
Nga Vladimir Putin, trong một tuyên bố do Điện Kremlin đưa ra, mô tả Raisi “là
một người bằng hữu thực sự của Nga.”
Khamenei
kêu gọi công chúng cầu nguyện vào tối Chủ Nhật, nhấn mạnh chính phủ Iran sẽ tiếp
tục con đường đề ra dù có chuyện gì xảy ra đi chăng nữa.
Theo
hiến pháp Iran, đệ nhất phó tổng thống Iran sẽ tiếp quản nếu tổng thống qua đời,
với sự đồng thuận từ Khamenei đồng thời tổ chức cuộc bầu cử tổng thống mới
trong vòng 50 ngày. Hôm Thứ Hai, Lãnh Tụ Khamenei gửi ra thông điệp chia buồn về
cái chết của Raisi, tuyên bố năm ngày quốc tang và thừa nhận Mokhber đảm nhận
quyền tổng thống.
Truyền
thông nhà nước đưa tin Mokhber bắt đầu nhận được nhiều cuộc điện đàm từ các
viên chức và chính phủ ngoại quốc trong lúc Raisi vắng mặt.
Nội
Các Iran tổ chức họp khẩn cấp khi truyền thông nhà nước loan báo về tai nạn vào
sáng Thứ Hai. Sau đó Nội Các Iran tuyên bố cam kết đi theo con đường của Raisi
và nói “với sự giúp đỡ từ Chúa và người dân, chúng ta sẽ không gặp vấn đề gì
trong việc điều hành quốc gia.”
Là
một người có đường lối cứng rắn từng đứng đầu cơ quan tư pháp Iran, Raisi được
coi là người được Khamenei chống lưng và một số phân tích gia cho rằng ông có
thể kế nhiệm lãnh tụ 85 tuổi sau khi Khamenei chết hoặc từ chức.
Với
cái chết của Raisi, người duy nhất được đề nghị kế nhiệm là Mojtaba Khameini,
con trai 55 tuổi của Khamenei. Tuy nhiên, lần thứ ba tính từ 1979, việc vị trí
này chỉ được người trong dòng tộc đảm nhận làm một số người lo ngại, đặc biệt
là sau khi Cách Mạng Hồi Giáo lật đổ chế độ quân chủ Pahlavi cha truyền con nối
của shah.
Raisi
đắc cử tổng thống Iran năm 2021, cuộc bỏ phiếu có tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp
nhất trong lịch sử Cộng Hòa Hồi Giáo. Raisi bị Hoa Kỳ trừng phạt một phần vì
liên can tới vụ hành quyết hàng loạt cả ngàn tù nhân chính trị trong năm 1988
khi chấm dứt cuộc chiến Iran-Iraq đẫm máu. (TTHN)
===============================================
Hamas
để tang ông Raisi, nói rằng ông ủng hộ nhóm chống lại Israel
20/05/2024
https://www.voatiengviet.com/a/hamas-de-tag-raisi-noi-ong-ung-ho-nhom-chong-lai-israel/7619231.html
Nhóm
Hồi giáo Hamas của Palestine hôm 20/5 để tang cái chết của Tổng thống Iran
Ebrahim Raisi, người mà họ cho rằng đã hỗ trợ người dân Palestine trong cuộc
chiến hiện tại với Israel.
https://gdb.voanews.com/127fe512-cac7-4ec9-9693-085470b284df_w1023_r1_s.jpg
Tổng
thống Ebrahim Raisi, khi còn sống, tại một cuộc họp báo ở Tehran hôm 21/6/2021.
Truyền thông nhà nước Iran cho biết ông tử vong trong một tai nạn máy bay xảy
ra hôm 19/5.
Ông
Raisi, một người có đường lối cứng rắn từ lâu được coi là người kế nhiệm tiềm
năng của Lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei, đã thiệt mạng trong một vụ
tai nạn trực thăng hôm 19/5 ở vùng địa hình đồi núi gần biên giới Azerbaijan,
theo các quan chức và truyền thông nhà nước cho biết hôm 20/5.
Mảnh
vỡ cháy đen của chiếc trực thăng, chở ông Raisi và Ngoại trưởng Hossein
Amirabdollahian, đã được tìm thấy vào sáng sớm ngày 20/5 sau cuộc tìm kiếm suốt
đêm trong một trận bão tuyết.
"Các
nhà lãnh đạo này đã ủng hộ cuộc đấu tranh chính đáng của nhân dân chúng tôi chống
lại thực thể Chủ nghĩa Phục quốc Do Thái, cung cấp sự hỗ trợ có giá trị cho cuộc
kháng chiến của người Palestine và nỗ lực không mệt mỏi để đoàn kết và hỗ trợ
trên mọi diễn đàn và lĩnh vực cho người dân của chúng tôi ở Dải Gaza kiên cường
trong [chiến dịch quân sự] Cơn lũ Al- Aqsa," Hamas cho biết trong một
tuyên bố, khi đề cập đến cuộc chiến tranh với Israel bắt đầu vào ngày 7 tháng
10.
“Họ
cũng đã có những nỗ lực chính trị và ngoại giao đáng kể nhằm ngăn chặn sự xâm
lược của chủ nghĩa Phục quốc Do Thái đối với người dân Palestine của chúng
tôi,” tuyên bố nói.
Trong
một tuyên bố riêng rẽ, nhóm Thánh chiến Hồi giáo, đang chiến đấu cùng Hamas ở
Gaza, cho biết ông Raisi và ông Amirabdollahian "đóng một vai trò nổi bật
và rõ ràng trong việc ủng hộ và hỗ trợ cuộc đấu tranh của người dân Palestine
và cuộc kháng chiến của họ trước sự xâm lược tội phạm của chủ nghĩa Phục quốc
Do Thái đang diễn ra. "
“Chúng
tôi tin tưởng rằng Cộng hòa Hồi giáo Iran có thể vượt qua thử thách đau đớn
này, vì nước này đã vượt qua mọi khó khăn và thách thức trong suốt hành trình
kéo dài của mình trong nhiều thập kỷ qua,” nhóm này nói trong tuyên bố.
Các
nhà lãnh đạo Hamas và Thánh chiến Hồi giáo đã nhiều lần cảm ơn Iran vì đã hỗ trợ
quân sự và tài chính cho nhóm này trong cuộc chiến kéo dài hàng thập kỷ chống lại
Israel.
Việc
ủng hộ Iran luôn gây ra tranh cãi giữa người Palestine, khi một số coi Iran là
nước ủng hộ chính trong cuộc xung đột chống lại Israel, trong sự thiếu vắng hỗ
trợ quân sự từ các chế độ Hồi giáo Sunni, trong khi một số cáo buộc nước này
can thiệp vào các vấn đề của Palestine để phục vụ mục đích riêng của mình.
------------------------------------------------------------------------------------
Lãnh
đạo tối cao Iran phê chuẩn ông Mokhber làm tổng thống lâm thời, tuyên bố để
tang 5 ngày
20/05/2024
Lãnh
đạo tối cao Iran Ali Khamenei công bố để tang 5 ngày trên toàn quốc đối với Tổng
thống Ebrahim Raisi sau cái chết của ông trong một vụ tai nạn trực thăng và xác
nhận Phó Tổng thống thứ nhất Mohammad Mokhber là người đứng đầu lâm thời của cơ
quan hành pháp của đất nước.
https://gdb.voanews.com/01000000-0aff-0242-d1f5-08dc788dde6d_w1023_r1_s.jpg
Phó
Tổng thống thứ nhất của Iran Mohammad Mokhber trong bức ảnh chụp ngày
28/5/2023. Ông vừa được đưa lên làm tổng thống lâm thời của nước này sau cái chết
của ông Ebrahim Raisi.
Iran
hiện có thời hạn tối đa là 50 ngày trước khi phải tổ chức bầu cử tổng thống để
chọn ra người kế nhiệm ông Raisi.
“Tôi
công bố 5 ngày để tang trong toàn dân và gửi lời chia buồn tới người dân thân
yêu của Iran”, ông Khamenei nói trong một tuyên bố được hãng thông tấn chính thức
IRNA đăng tải.
“...
Ông Mokhber sẽ quản lý cơ quan hành pháp và có nghĩa vụ dàn xếp với những người
đứng đầu cơ quan lập pháp và tư pháp để bầu ra một tổng thống mới trong vòng tối
đa 50 ngày,” ông Khamenei nói.
Theo
Điều 131 của hiến pháp Iran, một hội đồng gồm có phó tổng thống thứ nhất, chủ tịch
quốc hội và người đứng đầu cơ quan tư pháp phải dọn đường cho cuộc bầu cử tổng
thống mới.
Giống
như ông Raisi, ông Mokhber được coi là thân cận với ông Khamenei, người có tiếng
nói cuối cùng trong mọi vấn đề quốc gia ở Iran. Ông Mokhber trở thành phó tổng
thống thứ nhất vào năm 2021 khi ông Raisi được bầu làm tổng thống.
No comments:
Post a Comment