Sat,
05/16/2015 - 17:32 — nguyenthituhuy
Việt
Nam hiện nay đang đối diện với rất nhiều thảm họa. Báo chí, lề phải, lề trái, đều
đang ngày ngày phơi bày, theo cách của mình, các thảm họa đó. Cũng như nhiều
người khác, tôi bị đặt vào trạng thái lo lắng và bất an mỗi khi nhận một thông
tin mới về Việt Nam. Tuy vậy, không hiểu tại sao thông tin về vụ việc gạch tên
9 nhà văn tại Tp HCM vừa rồi khiến tôi bận tâm đến mức mất ngủ. Đến mức trong
giấc mơ tôi nhìn thấy một nữ và một nam nhà văn trẻ mà tôi quen, hai gương mặt
khả ái, cầm bút tay phải và cầm tờ danh sách tay trái. Và tôi hoảng hốt kêu
lên : « Không phải là bạn đấy chứ ! Đừng là bạn nhé ! Bạn
không làm việc đó nhé ! Phải vậy không, bạn không gạch tên những người đó,
phải không ? » Dĩ nhiên tôi chẳng thể nào có được câu trả lời trong
giấc mơ. Nhưng nhờ thế mà tôi biết tôi vẫn còn rất nặng nợ với văn chương.
Tôi bị
thúc đẩy đến nỗi phải viết tiếp vài dòng về vụ việc này, để có thể ngủ được tối
nay.
Không
phải là tôi không băn khoăn khi gõ tay xuống bàn phím. Những dòng này có thể
khiến cho tập thể hội viên HNVVN căm ghét tôi. Nhưng ngẫm ra thì chẳng ai có thể
ghét tôi bằng chính tôi. Tôi ngày ngày căm ghét bản thân vì thấy mọi thứ suy
tàn xung quanh mà chẳng làm được gì. Bao nhiêu người chết oan, bao nhiêu người
bị đánh oan, bao nhiêu vụ án bất công, mất đất, mất đảo, mất truyền thống, quốc
thể bị sỉ nhục… tôi chẳng làm được gì. Như thế chẳng phải là đáng ghét
sao ? Chẳng ai có thể ghét tôi hơn bản thân tôi. Nếu có ai trên đời này
căm ghét tôi nhất thì đó là chính tôi.
Vậy hãy
cứ để cho người khác căm ghét tôi, và hãy nói ra những gì tôi nghĩ.
Chữ
« Sọt rác » mà Dư Thị Hoàn dùng để định nghĩa HNVVN rồi đây sẽ đi vào
lịch sử văn học. Có thể là chính tôi sẽ làm điều đó, sẽ đưa từ đó vào trong một
cuốn lịch sử văn học của Việt Nam thời kỳ bi thảm này, mà nhất định tôi phải viết,
khi nào tôi có thời gian cho nó.
Có thể
sẽ có những người khác làm việc đó trước tôi, nhưng việc viết một cuốn lịch sử
văn học là món nợ mà tôi phải trả cho văn chương, cho cái thứ đã làm nên quá khứ
của tôi, và vẫn còn đang ám ảnh hiện tại của tôi. Cuốn lịch sử văn học ấy sẽ phải
lột tả đúng những gì tôi nhìn thấy, sẽ phân tích đúng như những gì tôi nhận thức.
Trước hết,
cuốn lịch sử văn học ấy sẽ phải chỉ ra được dòng chảy kháng cự, có khi âm thầm,
nhưng mãnh liệt và liên tục từ thế hệ này qua thế hệ khác của những người bảo vệ
nền văn học chân chính, trả cho họ vị trí xứng đáng của họ, cái vị trí mà hiện
nay dòng chính đang tước đoạt của họ.
Sau
đó, cuốn sách sẽ mô tả và lý giải sự suy thoái của văn học dưới ách cai
trị của hệ thống toàn trị cộng sản, sẽ đánh giá lại toàn bộ những gì đang làm
nên diện mạo thống trị hiện nay trong nền văn học, sẽ không lảng tránh bất kỳ
tên tuổi nào, dù là nhà văn hay nhà thơ hay nhà phê bình hay chủ tịch hội hay
viện trưởng hay giáo sư đại học hay nhà giáo nhân dân, tóm lại là sẽ đặt
« người nào, vật nào, chỗ nấy ».
Việt
Nam đang trong vòng xoáy của bạo lực, của bất công, của sự suy đồi đạo đức và sự
điêu tàn về văn hóa ; đang dần dần rơi vào vòng kiểm soát toàn diện
của Trung Quốc. Thế hệ sau phải biết được nhà văn Việt Nam, trong cái sọt rác của
mình, đã đóng góp vào quá trình vong thân, vong bản, vong quốc ấy như thế nào.
Họ phải biết được dưới đế chế của Hữu Thỉnh và những người đội ông ta lên đầu
trong suốt chừng đó năm, văn học và xã hội đã điêu tàn như thế nào. Đó cũng
chính là món nợ mà tôi phải trả cho các thế hệ tương lai.
Trong
cuốn lịch sử văn học đó, nhất định phải đặt đầu đề cho một chương là :
« Đại hội bịch rác Việt Nam khóa IX ». Cái sọt rác làm nên bịch rác
hay các bịch rác làm nên sọt rác ? Câu hỏi này các nhà văn của HNVVN sẽ trả
lời như thế nào ? Tôi không biết, nhưng trong tư cách người nghiên cứu,
tôi sẽ có câu trả lời riêng của mình.
Tôi nhắc
lại rằng tôi biết rõ, trong đánh giá của các nhà văn vĩ đại xứ An nam xã hội chủ
nghĩa, tôi chỉ là cái đinh rỉ. Nhưng một khi cái danh xưng « nhà
văn » đã bị chính những người viết văn bôi cho nhem nhuốc đến như thế, đã
bị chính những người viết văn sỉ nhục đến như thế, thì thà cứ làm cái đinh rỉ.
Giữa
lúc quốc gia nguy biến này, chúng ta hãy chờ xem cái sọt rác sẽ nhảy vũ điệu
nào trong đại hội của nó và những bịch rác sẽ khiêu vũ như thế nào trong cái sọt
của chúng ?
Hãy chờ
xem cái vũ hội toàn quốc được tổ chức bằng tiền thuế của những người dân
bị cướp đất, cướp nhà, bị đánh đập, phải bán mình làm nô lệ tình dục…, bằng tiền
thuế của bố mẹ của những đứa bé phải chui túi ni lông hay đu cáp qua sông đi học...
Hãy chờ
xem các « nhà văn » trong sọt rác nhảy những vũ điệu nào trên những
xác ngư dân chết ngoài biển, trên những xác người vô tội chết trong đồn công
an, trên những xác phụ nữ tự thiêu, trên những xác nông dân tự vẫn, trên nỗi bất
hạnh của chính những đồng nghiệp nhà văn bị đuổi việc, bị bắt bớ, bị giam lỏng,
bị tù đày…
Chờ
xem…
Paris,
16/5/2015
Nguyễn Thị Từ Huy
*
Vài lời nói thêm:
Nhân một
số bình luận của Hoàng Ngọc Tuấn trên facebook của Hoàng Ngọc Trâm, mà tôi cho
là rất xác đáng, nếu nhìn từ logic riêng của Hoàng Ngọc Tuấn, tôi thấy cần phải
giải thích cho rõ vì sao đối với tôi vụ gạch tên 9 nhà văn lại bộc lộ những ý
nghĩa quan trọng.
Tôi ghi
nhanh ở đây vài ý, sau này sẽ phát triển các phân tích để có thể thấy rõ hơn
cách vận hành của hệ thống toàn trị, thông qua vụ việc này.
Nói như
thế này thì sẽ rõ ràng hơn một chút : vụ gạch tên 9 nhà văn dưới sự chỉ đạo
của Hữu Thỉnh.
Nghĩa
là các nhà văn Tp HCM không tự nguyện gạch tên mấy người đó, mà họ làm việc ấy
theo lệnh của Hữu Thỉnh. Bản chất vấn đề nằm ở đó. Họ là một thứ công cụ bị Hữu
Thỉnh điều khiển.
Thực
ra, Hữu Thỉnh có thể chỉ đạo đưa tên chín người đó ra khỏi danh sách, với cùng
một lý do. Nhưng tại sao Hữu Thỉnh vẫn để tên họ trong danh sách và buộc các
thành viên hội nhà văn ở Tp HCM gạch tên họ? Ta có thể thấy hai mục đích rõ
ràng :
- Trừng phạt những người tham gia Văn đoàn độc lập.
- Buộc những người còn ở trong HNVVN, qua hành vi gạch tên, tự công nhận rằng họ chấp nhận vô điều kiện mệnh lệnh của Hữu Thỉnh, chấp nhận làm công cụ cho Hữu Thỉnh điều khiển. Dĩ nhiên, qua đó, Hữu Thỉnh có thể cảm nhận đầy đủ quyền lực vô biên của mình, và các « nhà văn » cũng chính thức xác lập vị thế nô bộc của mình. Mà Hữu Thỉnh, như tất cả mọi người đều biết, chẳng có tài năng gì. Chẳng có tài năng gì mà có thể đạt tới một thứ quyền lực như thế, mà khiến cho gần cả ngàn « nhà văn » Việt Nam phải phục tùng như thế trong suốt chừng đó năm. Để thấy sự thảm hại đang ở mức nào.
Logic
quyền lực – phục tùng này không chỉ đặc thù riêng của thiết chế HNVVN, nó là đặc
thù của mọi thứ thiết chế tồn tại trong hệ thống toàn trị, nó chính là đặc
trưng của hệ thống toàn trị.
Hệ thống
toàn trị chỉ có thể sụp đổ khi các cá nhân từ chối phục tùng và từ chối vận
hành theo logic của nó.
Trong vụ
việc gạch tên có chỉ đạo này, chúng ta thấy, một khi mà các nhà văn còn công
khai cái vai trò công cụ của mình, không chút ngượng ngùng, đến mức như thế,
thì hệ thống toàn trị Việt Nam còn lâu lắm mới có thể sụp đổ. Và đồng thời ta
cũng hiểu vì sao nó không thể (hoặc chưa thể) sụp đổ ở Việt Nam trong tương lai
gần.
No comments:
Post a Comment