Mặc Lâm, biên tập viên RFA, Bangkok
2015-05-21
2015-05-21
Việc Trung Quốc xây dựng các đảo nổi một cách trái
phép trong vùng biển tranh chấp với các nước đã khiến Hoa kỳ xem xét lại chính
sách quân sự của mình nhằm buộc Trung Quốc phải ứng xử có trách nhiệm tại Biển
Đông có gây nên một cuộc chiến chớp nhoáng giữa hai nước hay không ?
Đầu tháng 4 năm 2015 Trung Quốc công khai cải tạo lại
các bãi đá nằm trong quần đảo Trường Sa và tuyên bố rằng việc bồi đắp các đảo
này vì chúng thuộc chủ quyền không thể tranh cãi của Bắc Kinh. Giới quan sát
quân sự đánh giá rằng bên cạnh ý đồ dùng 7 nơi này khẳng định chủ quyền của
mình trên Biển Đông, đây còn là công trình nhằm biến chúng thành những tàu sân
bay không thể đánh chìm, nó là tấm đệm để chiến đấu cơ Trung Quốc dùng làm nơi
chuyển tiếp tấn công các tàu chiến hay khu vực vượt khỏi tầm bay như Việt Nam
hay Philippines.
Mưu
đồ xây dựng căn cứ quân sự trên Biển Đông
Ngày 8 tháng 5, Bộ Ngoại giao Mỹ tố cáo hoạt động bồi
đắp ở Quần đảo Trường Sa của Trung Quốc và khẳng định sự nghi ngờ rằng Bắc Kinh
muốn thiết lập các căn cứ quân sự trên Biển Đông.
Sau đó hãng tin Reuters cho biết Bộ trưởng Quốc
phòng Ash Carter đã yêu cầu xem xét việc điều động máy bay hải quân giám sát
các đảo nhân tạo này, đồng thời nếu cần có thể điều tàu quân sự tiến vào trong
phạm vi 12 hải lý tại 7 bãi đá Trung Quốc đang xây dựng.
Đô đốc Harry Harris, tư lệnh hạm đội Thái Bình Dương
của Mỹ cho rằng Bắc Kinh đang xây dựng một "Vạn Lý Trường Thành bằng
cát" trên Biển Đông.
Quan sát các động thái nguy hiểm và có tính toán của
Bắc Kinh, ngày 30 tháng 4, chuyên gia David Archibald thuộc Viện Chính trị Thế
giới (IWP) có trụ sở tại Washington đã viết trên American Thinker bài nhận định
có tên “7 lý do Trung Quốc sẽ phát động chiến tranh vào năm 2017”(1)
Đối với Nhật Bản để phát động cuộc chiến tại vùng Biển
Hoa Đông, David Archibald cho rằng ngày nay các chương trình truyền hình hằng
đêm tại Trung Quốc đều nhắc đi nhắc lại cuộc xâm lăng của Nhật là cách chuẩn bị
lòng căm thù của dân chúng Trung Quốc để phát động cuộc chiến tranh với Nhật Bản.
Bài viết cũng nhấn mạnh ở điểm Trung Quốc có thái độ
tự phụ vì một nền kinh tế mạnh nhưng trong diễn biến gần đây kinh tế nước này
đang có nguy cơ vỡ bong bóng hàng loạt cũng là lý do Bắc Kinh gây hấn với láng
giềng, mạnh miệng với Mỹ nhằm thách thức một cuộc chiến tranh mới để tự bào chữa
thất bại kinh tế trước khi nó sụp đổ.
David Archibald đưa ra một thực tế nữa cho thấy
Trung Quốc tự coi mình là trung tâm của thế giới và hoàn toàn nhìn qua lăng
kính lợi ích của riêng mình. Điều này dẫn đến việc Trung Quốc không thể chấp nhận
được những điều không diễn ra theo cách mà nước này muốn.
Cái muốn ấy không gì khác hơn là dầu hỏa tại Biển
Đông nơi có trữ lượng khổng lồ có thể biến Trung Quốc thành cường quốc số 1
trong thế kỷ tới.
Có
hay không một cuộc chiến Biển Đông?
Ông Việt Phương, thư ký riêng của Thủ tướng Phạm Văn
Đồng với kinh nghiệm sau hơn nửa thế kỷ theo chân ông Đồng trên chính trường,
cho biết nhận xét của mình:
-Không thể, không thể nào. Cả hai bên đều không muốn,
cả loài người đều không muốn. Không có điều kiện để mà đánh nhau đâu, hăm dọa
nhau thế thôi. Cái gọi là Biển Đông là đứng về Việt Nam mà nói còn đứng về
Philippines thì họ gọi chính thức tên của cái biển ấy là Biển Tây chứ không phải
là Biển Đông đâu. Có 7 nước có chủ quyền ở đấy chứ không phải một mình hoặc là
Việt Nam hay Trung Quốc đâu. Nơi ấy là nơi chở 2/3 hành khách và các thứ hàng
hóa của thế giới, cái anh Tập Cận Bình bảo là của tao đấy, tao có cái lưỡi bò
90% ở Biển Đông là nó nói bậy nói láo, ai cũng biết thế rồi.
Sau khi Ngoại trưởng John Kerry thất bại trong việc
thuyết phục Trung Quốc từ bỏ tham vọng xây dựng và phát triển những cơ sở bất hợp
pháp trên Biển Đông, ngày 19 tháng 5, ông Jim Talent một cựu Thượng Nghị sĩ Mỹ
viết một bài đăng trên National Review (2) kêu gọi chính
phủ Mỹ phải thực tế hơn trước hành động của Bắc Kinh vì theo ông nếu Mỹ tiếp tục
dùng chính sách ngoại giao thì chưa đủ để ngăn chặn tham vọng của Trung Quốc.
Tim Talent cũng nhấn mạnh sự quyết đoán của Trung Quốc
khi nước này luôn coi thường Luật pháp quốc tế, Trung Quốc không hề tin vào
trật tự thế giới và từ đó họ luôn mang tâm thế của kẻ mạnh đương nhiên phải
được hưởng lợi nhiều hơn.
Ông Tim Talent nhận định, một nhà ngoại giao như ông
John Kerry mà vẫn không thuyết phục được Bắc Kinh từ bỏ chính sách bá quyền nước
lớn thì Mỹ cần phải xem xét lại toàn bộ các chính sách của mình đối với Trung
Quốc, bao gồm cả các giải pháp quân sự.
Mặc dù chủ tịch Tập Cận Bình cho rằng mối quan hệ của
hai nước vẫn ổn định nhưng việc khăng khăng giữ quan điểm Biển Đông thuộc sở hữu
của Trung Quốc không thể làm Mỹ yên tâm khi nước này giữ vững lập trường quay
trở lại châu Á Thái bình dương của mình.
Nhìn từ Việt Nam, mặc dù Ngoại trưởng John Kerry thất
bại trong việc thuyết phục Bắc Kinh và Jim Talent cho rằng Mỹ phải có những biện
pháp quân sự nhưng Đại tá Phạm Xuân phương, từng công tác nhiều năm trong Cục
Chính trị cho rằng biện pháp ngoại giao vẫn sẽ được hai bên tiếp tục nhằm tránh
cuộc chiến tranh chớp nhoáng:
-Thực ra lúc này không phải là lúc chiến tranh chớp
nhoáng nhanh chóng được tôi thấy trong thời đại hiện nay còn nhiểu cách nói
chuyện với nhau chán. Thực ra mà nói thì Mỹ cũng có những cái nguyên tắc của họ.
Từ nhận định này Đại tá Phạm Xuân Phương cho rằng
chính Việt Nam cũng phải thay đổi chính sách của mình cho phù hợp với đối sách
hiện nay nhằm tự bảo vệ mình:
-Đối với Trung Quốc chúng ta phải bớt chân phương đi
một chút. Trong đối sách với Trung Quốc chúng ta chân phương quá, chúng ta hiền
lành quá. Một đối thủ một đối tác như thế có lẽ không chân phương được. Phải học
cái cách đánh dứ. Đối sách thì tùy tình hình có lúc thể này có lúc thế khác
nhưng chúng ta phải học lối chơi cao thủ hơn. Chúng ta đừng tự gò mình trong bất
kỳ một công thức nào cả. Trong trường hợp nào đó mà có một nước thứ ba mà họ
giang tay với mình thì tại sao mình từ chối chằng hạn?
Năm ngoái khi Trung Quốc mang giàn khoan HD 981 vào
vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam thì Hoa kỳ đã lên tiếng công khai phản đối.
Năm nay hành động này đang được lập lại và phải chăng đây sẽ là cơ hội cho Mỹ mạnh
tay hơn? TS Lê Hồng Hiệp, Nghiên cứu viên Khách mời tại Viện Nghiên cứu Đông
Nam Á (ISEAS) cho biết nhận xét của ông:
-Tôi nghĩ chuyện căng thẳng thì nó sẽ có xu hướng
gia tăng nhưng mà xảy ra chiến tranh chớp nhoáng hay là xung đột chớp nhoáng
thì tôi nghĩ là khó xảy ra ít nhất là trong tương lai gần, tại vì mỗi bên họ vẫn
cần một môi trường ổn định, hòa bình hơn là xảy ra các xung đột trực tiếp. Hai
bên mặc dù có những mâu thuẫn về lợi ích nhưng cái mâu thuẫn này nó chưa đủ lớn
để có thể đưa cả hai bên vào một cuộc chiến.
Cái xu hướng lâu dài thì mâu thuẫn và những cạnh
tranh quyền lợi giữa hai nước càng ngày càng gia tăng nhưng sẽ có những cao
trào và cũng sẽ có những bước điều chỉnh đế cho nó lắng xuống và giống như những
cơn sóng nhỏ nó sẽ khó vượt qua giới hạn để xảy ra các cuộc xung đột.
Hầu hết các chuyên gia cho rằng mặc dù cố kềm chế để
tìm cái lợi trong tình trạng ổn định nhưng chắc chắn Hoa Kỳ sẽ phản ứng mạnh mẽ
nếu Trung Quốc cứ tiếp tục thử thách sự kềm chế này.
Tin, bài liên quan
- Hải quân Trung Quốc cảnh báo máy bay trinh sát Hoa Kỳ
- Hoa Kỳ lo ngại về các dự án của TQ ở biển Đông
- Hoa Kỳ lo ngại về các dự án bồi đắp đảo của TQ
- Philippines quản ngại về các công trình của TQ ở Trường Sa
- Trung Quốc tố cáo Philippines vi phạm Tuyên bố ứng xử trên biển Đông- DoC
- Trung Quốc công bố xây đảo nhân tạo vì nhu cầu quốc phòng
- Hoa Kỳ cảnh báo mọi tranh chấp lãnh hải bằng quân sự
- Gặp gỡ giữa các tổ chức dân sự Việt Nam và Philippines
- Trung Quốc chỉ trích Philippines "đạo đức giả"
No comments:
Post a Comment