Thụy My - RFI
Đăng ngày 21-08-2015
Không
chống đỡ nổi giá dầu lao dốc và tình trạng suy thoái nơi nước Nga láng giềng,
Kazakhstan hôm qua đã quyết định thả nổi hối suất khiến đồng tiền quốc gia bị mất
gần một phần tư giá trị, ở mức tệ hại nhất từ 17 năm qua. Hôm nay 21/08/2015
Ngân hàng Phát triển Á châu (ADB) loan báo cho Kazakhstan vay 1 tỉ đô la để
giúp ổn định kinh tế.
Chính quyền Kazakhstan lâu nay vẫn dành những ngân
khoản lớn để can thiệp mỗi khi có những dao động về tiền tệ, nay áp dụng chế độ
thả nổi cho thị trường quyết định. Ngay sau đó đồng tenge sụt
mất 20%, sau khi đã giảm 5% giá trị vào hôm trước. Chỉ trong vòng hai ngày, đồng
tiền quốc gia đã bị phá giá ở mức cao nhất kể từ năm 1998. Đây là cú sốc lớn
cho người dân, khi lại phải chịu đựng việc đồng tiền mất giá trầm trọng trong
khoảng thời gian một năm rưỡi.
Nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ giàu tài nguyên dầu lửa
bị ảnh hưởng nặng nề từ tình trạng giá dầu giảm, do đây là nguồn thu ngân sách
chủ yếu, đảm bảo cho Kazakhstan những năm tăng trưởng thoải mái. Bên cạnh đó là
nạn suy thoái ở Nga - đối tác thương mại chính của Kazakhstan trong khu vực tự
do mậu dịch Á-Âu do Nga thành lập ; cũng như những khó khăn của Trung Quốc, nước
đang đầu tư ồ ạt vào Trung Á trong những năm gần đây.
Tổng thống Noursoultan Nazarbaiev, nắm quyền từ 25
năm qua, giải thích rằng không có chọn lựa nào khác ngoài việc để đồng tiền bị
phá giá, do việc duy trì hối suất cao một cách giả tạo có nguy cơ khiến sản xuất
khó cạnh tranh, trong khi dự trữ ngoại hối dần bị vét cạn. Ông cũng cảnh báo
Kazakhstan về lâu về dài sẽ phải thích ứng với giá dầu thấp, và một số dự án phải
hoãn lại để tiết kiệm.
Số tiền được Ngân hàng Phát triển Á châu cho vay sẽ
được giải ngân làm hai lần trong vòng 5 năm, nhằm « hỗ trợ các nỗ lực ổn
định kinh tế, sau khi chính phủ và ngân hàng trung ương quyết định áp dụng chế
độ thả nổi hối suất ».
Loan báo của định chế thành lập từ năm 1966 có trụ sở
tại Manila, đã giúp đồng tenge tăng giá đôi chút hôm nay (từ 250 tenge/1
đô la còn 240 tenge) nhưng vẫn ở mức rất thấp so với hôm thứ Ba
18/8 (188 tenge). Một nhà kinh tế của ADB nói rằng món tín dụng này
sẽ giúp chính quyền « hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, duy trì các chương
trình chi tiêu tạo công ăn việc làm, hỗ trợ các gia đình thu nhập thấp và phát
triển lãnh vực tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ ».
Không chỉ Kazakhstan, mà tất cả các nước thuộc Liên
Xô cũ đều bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng của đồng rúp vào cuối năm 2014, hậu
quả của giá dầu sụt giảm và cuộc xung đột Ukraina. Trong những tuần lễ gần đây,
đồng rúp lại tiếp tục sụt giá, thêm vào đó giá dầu hôm nay xuống tới mức thấp
nhất từ 6 tháng qua.
Tại
Trung Á, nơi kiều hối từ những người lao động làm việc tại Nga chiếm phần đáng
kể, Turkmenistan đã phá giá đồng manat từ đầu năm nay,
Tadjikistan kiểm soát vốn để hỗ trợ đồng somoni, còn đồng som của
Kyrgyzstan trong những tuần lễ gần đây đã xuống đến mức thấp nhất trong lịch sử.
No comments:
Post a Comment