Thứ
Sáu, ngày 12 tháng 12 năm 2014
Nếu
phải tìm hiểu thêm về các thiết chế quan trọng cho một
nền dân chủ hay phải tham vấn thêm về một đề tài
hàn lâm nào đó, thành thật tôi sẽ không dám nhờ cậy
những người như Bà Bùi Thị Minh Hằng. Nhưng khi cần
một chia sẻ chân thành, bộc trực, tình cảm và đặc
biệt khi có cướp hay có hổ tấn công, tôi sẽ yên tâm,
vững dạ hơn rất nhiều nếu được có những người
như Bà Bùi Thị Minh Hằng ở bên.
Điều
rõ ràng, dân chủ rất cần Montesquieu, Locke, Madison,
Tocqueville,… và lá phiếu. Nhưng những thứ đó chưa thể
đủ, dân chủ còn cần cả những bàn chân, bàn tay, những
khối óc không nề hà việc “nhỏ mọn”, “tầm
thường”, “nhếch nhác”. Vì thiếu những thứ sau, rất
có thể những thứ đầu vẫn mãi mãi chỉ nằm trên văn
bản, giấy tờ, ước vọng mà thôi. Giả dụ, khi có kẻ
đến cướp lá phiếu, uy hiếp người bỏ phiếu, chắc
chắn những người có khả năng, bản lĩnh chống lại
những kẻ đó không thể là “Locke” hay “Montesquieu”.
Ở
trên có nói đến “hổ” là vì ngày xưa có câu chuyện
như thế này: một thức giả gặp một người đàn bà
đang khóc than đau khổ hỏi ra mới biết rằng cả chồng
và đứa con duy nhất của người đàn bà vừa lần lượt
bị hổ ở trên núi xuống ăn thịt mất. Thức giả liền
nói, hình như là giọng hơi gắt: “Sao không đi ngay sang
vùng bên mà ở? Bên đó vừa phồn thịnh vừa đông
người, hổ làm sao dám tới.” Người đàn bà đau khổ
dáng vẻ thất học chỉ nhẹ nhàng đáp: “Nhưng bên đó
‘hà chính’.” Vị thức giả lẳng lặng bỏ đi, người
đàn bà tiếp tục ở lại. Người đời sau mới đúc
kết:
“HÀ
CHÍNH MÃNH Ư HỔ” nghĩa là: “CHẾ ĐỘ ĐỘC ĐOÁN,
CHUYÊN CHẾ NGUY HIỂM, ÁC ĐỘC HƠN HỔ”
Ít
phút nữa Bà Bùi Thị Minh Hằng và những đồng sự sẽ
lại ra “tòa” lần thứ hai trong vụ án có tình tiết
buộc tội “hai xe máy đi hàng ba”. Chúng ta có thể đang
lo lắng, thương cảm, nhưng chúng ta cũng sẽ thấy ấm
lòng và tự hào khi nhìn lại chúng ta còn những con người
như BÙI THỊ MINH HẲNG.
(còn
tiếp)
*
*
*
Chủ
Nhật, ngày 14 tháng 12 năm 2014
Trước
phiên phúc thẩm, tôi đã tin tưởng, cầu mong bà Bùi Thị
Minh Hằng và các đồng sự nhất quán về quan điểm và
giữ nguyên khí phách. Thực tế đã trả lời hơn tôi
mong đợi. Theo tường
thuật của một Luật sư có
mặt trong phiên tòa, bà Hằng đã: “đả
đảo phiên tòa bất công của chính quyền cộng sản.”
Tôi
không chỉ mừng mà còn thấy bản thân rất may mắn trong
lần này vì có những lần niềm tin lớn của tôi đã bị
thực tế bác bỏ thẳng thừng.
Có
thể nói bà Bùi Thị Minh Hằng phần nào có tính đại
diện cho sự phức tạp, đổ nát, trăn trở, lầm lạc,
thức tỉnh của một bộ phận dân chúng và là chứng
nhân cho cả những biến chuyển chính trị một thời của
xã hội Việt Nam. Bà là một “sản phẩm” không thể
phủ nhận của nhà nước “Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa”
và “Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam”. Là một
người gặt hái và cũng là nạn nhân của “xuất khẩu
lao động” trong thiên đường Liên Xô vĩ đại. Là con
đẻ và cũng là một “con bò sữa loại bé nuôi cho béo
rồi thịt” của một nền “kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa”. Là một hiện thân cho những
bất đồng, xung đột, chia rẽ, vỡ nát từ trong gia đình
lớn tới gia đình nhỏ của một xã hội tao loạn, tha
hóa, mất phương hướng. Là biểu hiện của sự chuyển
đổi nhận thức đương đại của một số nhân dân, dám
đưa ẩn ức riêng để hòa vào cái oan chung, dám rời xa
cuộc đời phóng túng, hưởng thụ cá nhân để góp thân
vào sự mạo hiểm cho lợi ích cộng đồng, xã hội…
Một
cuộc đời như thế, tất nhiên, sẽ là một bãi rác đẹp
cho các ngòi bút bảo vệ độc tài, là một mỏ vàng cho
những cây bút viết vì Con Người. Chỉ đáng tiếc trong
xã hội hiện nay bút độc tài vẫn nhiều hơn bút người.
Nhưng chính đó lại thể hiện cái bản lĩnh của bà Hằng
và những người sát cánh cùng bà.
Cố
nhiên, viết như thế không có nghĩa bà Hằng, giống như
tất cả chúng ta, là con người hoàn hảo, không cần phải
tự vấn, xem xét lại bản thân để sửa chữa hay hoàn
thiện hơn nữa. Nhưng trong một xã hội đầy thờ ơ và
hèn mạt, mọi mầm thiện, mầm dũng nhú lên đều là
những bấu víu âm thầm cho lòng người, và đương nhiên
rất cần phải được nâng niu, chắt chiu, bảo vệ.
Trong
Đèn cù, Trần Đĩnh đã khái quát cái hèn của người
dân Việt Nam trong thời xã hội chủ nghĩa là: “’nhân
dân anh hùng không sợ bom đạn’ lại thua Thằng Hèn –
Hèn vì nhân dân ta khiếp sợ quyền lực, khuất phục từ
tổ trưởng trở đi”. Nhưng có những thực tế còn
thảm hại hơn nhiều. Một lần đi ủng hộ bị cáo trong
một phiên tòa, vô tình tôi được gặp một vị Giáo sư
danh tiếng cũng đi ủng hộ, thật là vinh dự và vui mừng
vô cùng. Nhưng khi bị công an xua đuổi, cả nhóm phải
tản ra khỏi khu vực “cấm”, vị Giáo sư hốt hoảng
nói với mấy người đi bên cạnh: “Này, đừng đi cùng
nhau, không họ lại cho là có tổ chức đấy!” Ngày hôm
sau, bài tường thuật về việc đi dự tòa của vị Giáo
sư đó tràn ngập khắp mạng, tôi đọc và thấy đúng là
bài viết thuộc đẳng cấp giáo sư, rất chữ nghĩa và
khí phách.
Dĩ
nhiên, làm “công dân” trong các nước xã hội chủ
nghĩa, không cứ gì Việt Nam, không ai có thể độc quyền
được cái hèn. Và không bao giờ có con người chỉ hoàn
toàn thuộc về một khái niệm. Nhưng tôi thực sự bất
lực trong việc định thứ hạng cho Trí và Dũng, Dũng và
Trí. Vì thiếu một trong hai cái, hoặc đôi khi chỉ xếp
nhầm vị trí thôi, độc tài chắc chắn sẽ mãi mãi còn
mỉm cười.
No comments:
Post a Comment