Alina Dizik - BBC Capital
5 Tháng 4, 2017
Ở
những văn phòng có chỗ ngồi chung và ồn ào thì tình cờ nghe thấy những lời đàm
luận là một phần cuộc sống. Nhưng có sự khác biệt giữa nghe được tình cờ và
nghe lỏm, Alina Dizik viết:
Với môi trường văn phòng ngồi chung thì việc phớt lờ những câu chuyện người
khác trao đổi là khó . GETTY IMAGES
Bàn làm việc của Varun Mathure (ở London, trưởng ban
tiếp thị) ở gần nhà bếp nên ông biết được những tất cả mọi thứ được bàn bạc
trao đổi ở đấy.
Nhưng có lẽ các đồng nghiệp của ông không biết.
Không thể trách họ được. Với headphone ở tai, nhưng không phải luôn nghe nhạc,
Mathure nhìn vào màn hình máy tính không ai nghĩ rằng ông có thể đang nghe lỏm.
Nhưng ông nghe. Ở những lúc khác thì ông không thể không nghe lỏm được câu chuyện
vì họ nói to. Ông có thể bị sao lãng nhất là khi ông có việc gấp. Nhưng cũng có
những cái lợi của việc vô tình nghe thấy, ông nói.
Thay vì bỏ qua những ý vặt vãnh trao đổi như là những
lời đàm tiếu không liên quan, ông nói rằng những thông tin này giúp ông lập mối
quan hệ tốt một cách không ngờ với đồng nghiệp. Mathure nhớ cả những chủ đề nói
chuyện vô tư nhất và nhắc tới chúng một cách tình cờ ở những lần gặp gỡ thích ứng
sau đó.
Nói chuyện với ai đó về sở thích phim ảnh, về các
chuyến du lịch sắp tới và về kế hoạch cho cuối tuần dễ tạo quan hệ thân thuộc
hơn khi ta làm việc với nhau, ông nói. "Ta dễ kết giao." Nhưng ông biết
điểm dừng và có một điều ông tránh xác nhận tình cờ nghe thấy, đó là chuyện gì
đó mà quá riêng tư.
Mathure không phải là người duy nhất tận dụng những
điều nghe thấy ở văn phòng. Tất cả chúng ta đều vậy.
Nghe
tin đàm tiếu
Với văn phòng rộng có chỗ ngồi chung thì nay ta dễ bắt
gặp những cuộc trò chuyện mà đáng ra nó được nói ở nơi kín. Nhưng có được cái lợi
từ bất kỳ mẩu tin hay ho nào mà bạn nghe lỏm được cơ thể sẽ là khó khăn. Nghe lỏm
thấy điều gì hoặc sẵn sàng để lắng nghe đôi khi có thể giúp bạn nhanh chóng gắn
bó với đồng nghiệp, hiểu rõ hơn quan điểm của sếp, hoặc hiểu được ý định thực sự
phía sau của một công bố nào đó của công ty. Nhưng nếu dùng mánh lới để làm việc
này thì công việc của bạn có thể bị ảnh hưởng xấu và bạn dễ bị coi là người
không đáng tin cậy.
Vậy bí quyết gì để kiểm soát những điều bạn nghe được
ở cơ quan và giúp bạn có được lợi thế? Đó là dùng thông tin như thế nào và khi
nào, Andrew Challenger, phó chủ tịch của một hãng huấn luyện tìm việc và thực
hiện công việc ở Chicago, nói.
"Nghe lỏm thì thường chỉ biết được một phần và
không đầy đủ," Challenger nói. Nhưng mặt khác, "ta lại thấy được người
ta tương tác với nhau như thế nào và tương tác với khách hàng như thế nào, và
đó là một phần điều ta cần học về văn hoá riêng biệt ở văn phòng."
Có sự khác biệt rõ rệt giữa tình cơ nghe thấy và nghe lỏm. GETTY IMAGES
Nghe
thấy tình cờ hay nghe lỏm?
Điều cốt yếu là ta phân biệt được nghe lỏm (ảnh hưởng
đến uy tín bạn) với việc bỏ thời gian để lắng nghe những mạn đàm trao đổi mà nó
giúp ta tiến bộ. Nghe lỏm là cố tính vượt ra khỏi nhiệm vụ của mình để nắm bắt
các thông tin không dành cho mình. Nhưng tình cờ nghe lại là kết quả không ác ý
của xu thế cùng chia sẻ văn phòng rộng mở. "Nếu bạn bất giác nghe thấy thì
điều này lại là khác," Mathure nói.
Ở một mức độ tâm lý thì nghe lỏm là phản xạ không chủ
tâm và ví như cái gọi là "tác động buổi tiệc cocktail," khi ta tự động
bị phân tâm vì các cuộc trò chuyện ở xung quanh ngoài cuộc trò chuyện đang có với
người trước mặt (hoặc với công việc đang làm), Lauren Emberson, giáo sư tâm lý
của đại học Princeton, nói.
Nhưng nghe lỏm nghĩa là ta cố tình chuyển sự chú ý
vào điều khác với điều đang ở trước mặt và nếu bị phát hiện thì có thể bị coi
là không tốt, bà nói. "Ta cố tỏ ra không quan tâm nghe các đồng nghiệp ở gần
đó nói, nhưng về cơ bản là quan tâm," bà nói. "Não ta luôn theo dõi
môi trường xung quanh về các vấn đề đoán trước được và không đoán trước được.
Khi thấy có điều gì lạ là não ta tự động hướng vào đó."
Thẩm
thấu âm thanh
Văn phòng ngồi chung làm mờ ranh giới giữa những các
cuộc đàm luận công và tư, Joshua Juneau, một nhà quản lý của cơ quan bất động sản
TripleMint ở New York, nói.
Sau khi than phiền với một người đồng nghiệp ngồi gần
ông về một khách hàng đã từ bỏ không mua một trong những bất động sản của mình
thì một cộng tác viên ngồi chéo đầu kia của phòng lần tới nói rằng ông ta có một
người khách tuyệt vời để mua nhà này. (Đối với những vấn đề thực sự riêng tư
thì Juno sử dụng chương trình nhắn tin tức thời thay vì nói thầm với đồng nghiệp,
ông nói thêm.) "Đặc biệt trong bất động sản, không bao giờ là thực sự nghe
lén," ông nói. "Tất cả chúng tôi đều học qua thẩm thấu."
Không phải tất cả việc nghe lỏm đều nhất thiết là xấu.
Những người đề xuất, kể cả Morgan Friedman (người đồng sáng lập blog nghe lỏm ở
New York), nói rằng cố tình lắng nghe là một phần của một xu thế lớn hơn;
Friedman nói phần lớn người biết rằng họ đang được lắng nghe trong điều kiện
văn phòng rộng mở như ngày nay và có những thông tin cốt yếu có thể nhận được
qua kiểu thẩm thấu âm thanh này. Nếu bạn ở đầu nhận, thì được người ta nghe tại
văn phòng có thể giúp bạn xây dựng một cách tinh tế thương hiệu bản thân vì người
ta quan tâm đến điều bạn nói và học tập được nhiều hơn ở bạn. "Chúng ta
đang tiến tới một nền văn hóa mà mọi người cố tình chia sẻ mọi thứ và những người
khác đang nghe," ông nói. "Nếu bạn xuất phát từ giả thuyết đó, giả thuyết
là mọi điều bạn nói sẽ được mọi người lắng nghe," thì việc nói thoải mái sẽ
dễ dàng hơn.
Nghe
một cách dè dặt
Về mặt nghề nghiệp, bị phát hiện nghe lén hoặc thậm
chí nói lại những điều bạn đã nghe được khi đi qua, có thể sẽ bất lợi cho bạn,
Challenger nói, ông là người cảnh báo các nhân viên nên nghĩ chín chắn trước
khi dùng chiến lược để thăng tiến nghề nghiệp. Bạn không muốn rêu rao nói với
người ta rằng bạn đang nghe những chuyên trao đổi của họ," ông nói.
"Điều cần thiết là những người cộng tác thấy bạn là người đáng tin cậy."
Và ngay cả về phương diện cá nhân, chuyển sự chú trọng
vào câu chuyện của người khác có thể làm ta bị xao nhãng chút ít, buộc phải
liên tục di chuyển giữa công việc trước mặt và công việc nghe người khác trong
văn phòng, Emberson nói vậy trong nghiên cứu của bà. Kết quả là ta làm chậm
công việc của mình, bà nói thêm. "Một khi ta chia sẻ sự chú ý, ta làm việc
kém đi," bà nói.
Đối với những người đang cố làm chủ nghệ thuật nghe
lén vô tư, thì ít lại là tốt hơn, Hillary Anger Elfenbein, một giáo sư về cách
cư xử trong tổ chức của Washington University ở St. Louis, Mỹ, nói. Trong khi sẽ
là có lợi khi biết chiều hướng chung về suy nghĩ của các đồng nghiệp qua câu
chuyện của họ, theo nghiên cứu của bà, thì ta có thể cảm thấy điếng người khi
biết những thông tin tác hại mà mình không làm gì được, bà nói. "Biết các
thông tin mà mình bất lực thì chỉ làm mình bực tức và hoang tưởng," bà
nói. "Nếu không sử dụng được thông tin thì việc nghe lỏm chỉ có hại."
Bài
tiếng Anh trên BBC
Capital
No comments:
Post a Comment