Thứ 2, 13/02/2017, 19:11
Theo
Bloomberg, các nước có thặng dư thương mại với Mỹ ở châu Á có thể là đối tượng
tiếp theo Tổng thống Donald Trump nhắm đến, theo cách ông gọi là “kéo việc làm
về nước Mỹ”.
Sau khi tân Tổng thống Mỹ Donald
Trump rút Mỹ khỏi Hiệp định TPP, ông liên tiếp công kích chính sách
thương mại của các nước như Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc. Bên cạnh đó, Đảng
Cộng hòa của ông đang thúc đẩy cải cách thuế theo hướng tăng cường đánh thuế
hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia để tăng lợi thế cho hàng Mỹ. Những động
thái này làm gia tăng lo ngại về một kỉ nguyên bảo hộ thương mại mới.
Những nước có nguy cơ bị Mỹ phát động chiến tranh
thương mại là những quốc gia hưởng thặng dư trong thương mại song phương.
"Hầu hết các nước châu Á đều xuất khẩu sang Mỹ, nếu không nhiều thì
là rất nhiều", Deborah Elms, Giám đốc điều hành công ty tư vấn
Asian Trade Centre có trụ sở tại Singapore cho biết. "Thâm hụt thương mại là một vấn đề. Ông Donald Trump có thể nổi giận
bất cứ lúc nào và lên Twitter công kích những quốc gia này. Các nước khác đã nhận
ra vấn đề này chưa? Có lẽ là chưa", vị chuyên gia cảnh báo.
Ấn
Độ, Indonesia, Malaysia và Việt Nam hiện vẫn chưa bị Tổng
thống Mỹ Donald Trump "để mắt rồng" soi xét, nhưng có thể trong nay
mai thì điều đó sẽ thay đổi, Bloomberg bình luận. Nước Mỹ đang có thâm hụt
thương mại khá lớn với cả 4 nước này, trong một số trường hợp là ở mức rất cao.
Giờ hãy làm một phép so sánh phân tích nhỏ, giữa thứ
tự vị trí mà các nước Châu Á đang làm thâm hụt thương mại với Mỹ (danh sách này
gồm có Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam, Hàn Quốc, Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan,
Indonesia, Philippines) với mức độ quan hệ thương mại hiện nay của các quốc gia
này với Mỹ.
Biểu đồ dưới đây cho thấy thứ tự các quốc gia và
vùng lãnh thổ ở châu Á có thặng dư thương mại với Mỹ. Trong đó Trung Quốc chiếm
giá trị thặng dư áp đảo. Và Việt Nam xếp thứ ba trong danh sách này.
Cán cân thương mại của Mỹ (tỷ USD) với các thị trường châu Á
Rõ ràng nếu xếp theo thứ tự này thì Việt Nam đang
rơi vào tầm ngắm. Tuy nhiên nguy cơ chiến tranh thương mại với quốc gia nào nhiều
hay ít không thể dựa vào giá trị thâm hụt ở biểu đồ trên mà còn tùy thuộc vào
quan hệ ngoại giao giữa từng nước với Mỹ, mức độ ràng buộc qua các tổ chức, hiệp
định thương mại hay động thái gần đây của Trump với các quốc gia này cũng là một
loại tín hiệu.
Theo Bloomberg, các nước có thặng dư thương mại với
Mỹ ở châu Á có thể là đối tượng tiếp theo Tổng thống Donald Trump nhắm đến phát
động chiến tranh thương mại.
Trung
Quốc
• Quan hệ thương mại được điều chỉnh bởi: Tổ chức
Thương mại Thế giới (WTO)
• Luôn là mục tiêu chính trong chiến dịch tranh cử của
Trump. Trump đe dọa gán mác “lũng đoạn tiền tệ” cho Trung Quốc và đánh thuế cao
hàng hóa nước này vì cạnh tranh không lành mạnh. Song ông vẫn chưa có hành động
cụ thể nào để trừng phạt thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Mỹ.
Nhật
Bản
• Quan hệ thương mại được điều chỉnh bởi: quy định của
WTO.
• Thủ tướng Shinzo Abe là một trong những lãnh đạo
chủ động nhất châu Á trong việc cố gắng tránh khỏi các mối đe dọa của Trump.
Ông đã có ba chuyến đi đến Mỹ để gặp Trump kể từ sau khi Trump chiến thắng cuộc
bầu cử.
• Trump khá khó chịu về chuyện các công ty Mỹ bị hạn
chế khi tiến vào thị trường ô tô tại Nhật, trong khi ông Abe cho rằng điều này
là do các doanh nghiệp Mỹ không có đủ nỗ lực.
Việt
Nam
• Quan hệ thương mại được điều chỉnh bởi: quy định của
WTO, và đồng thời hai nước cũng đã ký Hiệp định khung về Thương mại đầu tư
(TIFA).
• Việt Nam đang trông đợi TPP để thắt chặt bình thường
hóa thương mại với Mỹ.
• Thặng dư thương mại với Mỹ chiếm khoảng 15% nền
kinh tế Việt Nam, chủ yếu nhờ các mặt hàng may mặc và đồ nội thất. Kim ngạch xuất
khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã tăng hơn gấp đôi kể từ năm 2010, khi nhiều nhà máy
Trung Quốc chuyển sang Việt Nam để tận dụng chi phí nhân công thấp.
Hàn
Quốc
• Quan hệ thương mại được điều chỉnh bởi: Hiệp định
Thương mại Tự do (FTA) song phương kể từ năm 2012.
• Trump gọi hiệp định này là "thứ giết chết việc
làm", còn James Kim, Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ tại Hàn Quốc, cho biết
Seoul đã lách thỏa thuận này bằng các hàng rào phi thuế quan.
• Hơn 80% thâm hụt thương mại của Mỹ với Hàn Quốc
trong năm 2016 thuộc lĩnh vực xe hơi, theo Hội đồng Chính sách Ô tô Mỹ (AAPC).
• Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Joo Hyung-hwan tuần
trước cho biết, Hàn Quốc sẽ tìm cách giải thích những lợi ích của FTA này cho
chính quyền Trump.
Ấn
Độ
• Quan hệ thương mại được điều chỉnh bởi: WTO, cộng
với một Diễn đàn Chính sách Thương mại từ năm 2005. Thương mại Mỹ - Ấn đã phát
triển mạnh mẽ kể từ đó, từ 29 tỷ USD năm 2005 lên 65 tỷ USD năm 2015.
• Ấn Độ có thặng dư đáng kể với Mỹ nhờ xuất khẩu dịch
vụ công nghệ thông tin, dệt may và đá quý.
• Mặc dù vậy, mối quan hệ giữa Trump và Thủ tướng
Narendra Modi khá tốt. Modi là nhà lãnh đạo thế giới thứ năm Trump gọi sau khi
nhậm chức, và các vấn đề thương mại đã không được đề cập tới trong cuộc điện
đàm này.
Malaysia
• Tham gia WTO với Mỹ
• Đàm phán FTA giữa hai nước bắt đầu từ tháng 6/2005
nhưng đã bị đình chỉ năm 2009, khi Malaysia phản đối việc Mỹ hỗ trợ Israel
trong cuộc chiến tại dải Gaza. Malaysia sau đó cũng có tham gia đàm phán hiệp định
TPP.
• Malaysia đang tập trung vào thương mại với 10 nước
khối ASEAN, Bộ trưởng Thương mại nước này cho biết.
Thái
Lan
• Quan hệ thương mại được điều chỉnh bởi WTO và TIFA
kể từ năm 2002
• Đàm phán FTA hai nước bắt đầu từ năm 2004 và tạm
ngưng từ năm 2006 do cuộc đảo chính quân sự tại Thái Lan.
• Thâm hụt thương mại của Mỹ với Thái Lan đến từ
nhóm hàng thiết bị điện và cao su.
Indonesia
• Quan hệ thương mại được điều chỉnh bởi: quy định của
WTO, TIFA từ năm 1996
• Mỹ thâm hụt thương mại với nước này chủ yếu do các
mặt hàng dệt may, cao su và da giày. Đổi lại, Mỹ xuất khẩu máy bay, đậu nành và
các máy móc thiết bị sang Indonesia.
• Hai nước thảo luận các vấn đề thương mại lần cuối
vào tháng 4/2016, liên quan đến việc cải thiện bảo vệ sở hữu trí tuệ của
Indonesia, và có đề xuất hợp tác về các vấn đề như kiểm soát đánh bắt cá.
Philippines
• Quan hệ thương mại được điều chỉnh bởi: quy định của
WTO, TIFA từ năm 1989
• Philippines dễ bị Mỹ đánh thuế biên giới (border
tax), vì xuất khẩu của nước này phụ thuộc nhiều vào hàng điện tử và thiết bị sản
xuất, vốn có thể dễ dàng bị thay thế bởi hàng hóa sản xuất tại Mỹ, theo Credit
Suisse.
• Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã dành ưu
tiên thực hiện các chuyến đi quanh châu Á nhằm tận dụng các cơ hội thương mại
và đầu tư trong khu vực, bao gồm cả với Trung Quốc.
Qua phân tích trên có thể thấy Trung Quốc đang có
nguy cơ cao nhất do gây ra giá trị thâm hụt quá lớn cho Mỹ. Đáng lo sau Trung
Quốc có thể kể đến Hàn Quốc, nước duy nhất trong danh sách này có FTA với Mỹ.
Và Trump rõ ràng không thích các FTA.
Nhật Bản tuy xếp thứ 2 về giá trị thâm hụt nhưng lại
có được sự đảm bảo chính trị của Trump qua chuyến thăm gần nhất của ông Abe hôm
12/2.
Tương tự với Việt Nam, nước xếp thứ 3 về giá trị
thâm hụt gây ra cho Mỹ. Các ngành chủ yếu gây ra sự thâm hụt này là may mặc và
nội thất, trong khi đó ông Trump chủ yếu tấn công vào các ngành công nghiệp chế
tạo hơn.
Nguồn
:
by David
Tweed
Bloomberg
February 12,
2017, 4:00 PM EST
No comments:
Post a Comment