Chủ Nhật, 29 tháng 1, 2017
Biểu
tình đòi thả người ở sân bay O'Hair, Chicago ngày 28/01/2017.
(Tổng hợp AFP,
Reuters, Le Figaro, Le Monde, Huffington Post 29/01/2017) Những người có
thẻ xanh bị chận lại ở các sân bay, người có visa hợp lệ vẫn bị buộc phải quay
về nước… Sau sắc lệnh cấm người tị nạn và công dân bảy nước Hồi giáo nhập cảnh
vào Hoa Kỳ của tổng thống Donald Trump, tình trạng hỗn loạn diễn ra tại nhiều
nơi trên thế giới. Tối qua 28/01/2017 theo giờ Mỹ, hai thẩm phán liên bang đã
ra lệnh tạm thời giải tỏa các trường hợp này, nhưng không đề cập đến việc có vi
hiến hay không. Một cuộc chiến dai dẳng bắt đầu mở ra giữa những người ủng hộ
nhập cư và tân chính quyền Mỹ.
Sắc
lệnh chưa từng thấy này cấm nhập cảnh vào Mỹ công dân các nước Irak, Iran,
Libya, Somali, Soudan, Syria, Yemen, ngay cả khi họ có visa hoặc thẻ xanh (thường
trú tại Hoa Kỳ) trong vòng ba tháng. Người tị nạn Syria thì bị cấm cho đến khi
có lệnh mới. Hôm thứ Bảy 28/1, rất nhiều người đã bày tỏ sự tuyệt vọng trước
quyết định của ông Trump.
Ông
Fouad Charef trưng ra visa vào Mỹ hợp lệ. Ông đã bán hết nhà cửa, xe cộ để sang
Mỹ định cư cùng gia đình, nhưng đã bị đuổi về Irak.
« Donald
Trump đã hại đời tôi! »
« Tôi
là tiến sĩ người gốc Iran ở Mỹ, nhưng nay tôi không còn có thể về thăm gia
đình ». « Là người mang quốc tịch Iran-Canada và sinh sống ở Hoa Kỳ,
tôi sợ nếu đi Canada sẽ không quay lại được ». Một doanh nhân
khác cho biết dù đã được cấp visa, ông không thể đi dự hội nghị do ông tổ chức
tại Hoa Kỳ, tuy có hợp đồng trên 500.000 đô la với các công ty hàng không Mỹ. Một
nữ sinh viên quản trị người Iran phải quay trở về Mỹ ngày 4/2, đã có vé của
Turkish Airlines nhưng bị hủy.
Tuy
không có quan hệ ngoại giao từ 37 năm qua, nhưng hiện có một triệu người Iran sống
tại Hoa Kỳ, và nhiều người từ Iran hàng năm sang thăm gia đình. Tối qua Iran
tuyên bố sẽ áp dụng biện pháp tương tự với công dân Mỹ nếu quyết định trên
không bị dỡ bỏ.
Hãng
hàng không Pháp mời các hành khách đi New York "có vấn đề"đến trao đổi.
Tại
Cairo, một cặp vợ chồng người Irak cùng hai con đã đặt vé trên một chuyến bay
EgyptAir được thông báo sẽ không được lên máy bay do quy định mới. Fouad
Charef, làm việc trong ngành dược, đành phải quay về Erbil, khu vực Kurdistan
Irak. Ông kể lại với AFP : « Tôi đã bán nhà, bán xe, bán luôn
tất cả đồ đạc. Vợ chồng tôi đã nghỉ việc để sang định cư tại Tennessee, sau khi
được visa nhập cư ». Charef nói : « Donald Trump đã
làm hại đời tôi ! », khẳng định trước đây ông đã từng « chấp
nhận nguy hiểm đến tính mạng khi làm việc cho người Mỹ ».
Ở
Mossoul, miền bắc Irak, các thành viên trong quân đội Irak chiến đấu chống tổ
chức Nhà nước Hồi giáo (IS, Daech) với sự hỗ trợ của liên minh do Hoa Kỳ lãnh đạo,
cho biết không thể hiểu vì sao họ chống lại tổ chức khủng bố mà lại bị Mỹ ngăn
trở.
Nhà
báo người Syria Honey Al Sayed sống tại Virginia, có thẻ xanh, từng phụ trách
chương trình nổi tiếng « Good Morning, Syria » thu
hút hàng triệu thính giả, nay giảng dạy tại đại học Georgetown, cũng không dám
ra khỏi nước Mỹ, sợ không quay lại được.
Kiểm
soát gắt gao hành khách nhập cảnh vào sân bay Los Angeles
Biên
phòng quá tải, hàng không ngăn khách lên tàu
Các
nhân viên an ninh tại các sân bay Mỹ bị quá tải trước tình hình. Theo chủ tịch
Hội đồng Iran-Mỹ, cảnh sát biên phòng được thông báo về sắc lệnh mới vào 16h30
thứ Sáu 27/1 nhưng không có chỉ thị cụ thể. Nhiều công dân Iran có thẻ xanh ban
đầu bị cấm vào, bị khám xét và thẩm vấn nhiều tiếng đồng hồ, rốt cuộc được cho
nhập cảnh.
Tại
các nước khác, trong 27 tiếng đồng hồ qua ngày càng nhiều hành khách bị chận lại.
Ở Cairo hôm thứ Bảy 28/1, năm người Irak và một người Yemen không được phép lên
máy bay đi New York. Dù có visa hợp lệ, các hành khách quá cảnh bị buộc phải
lên một chuyến bay khác về nước.
Qatar
Airways cảnh báo các hành khách là công dân bảy nước bị cấm, chỉ những ai có thẻ
xanh hoặc visa ngoại giao mới được lên tàu – chủ yếu là thành viên các cơ quan
Liên Hiệp Quốc, các tổ chức phi chính phủ quốc tế hay NATO, nhưng sau đó cả người
có thẻ xanh cũng bị từ chối. KLM thì từ chối hẳn. Công ty WestJet của Canada
thông báo sẽ hoàn tiền lại. Air France đã từ chối bảy trường hợp bay đi Mỹ, và
gởi email, tin nhắn cho các hành khách về quy định mới.
Khoảng
2.000 người biểu tình tại phi trường JF Kennedy.
Liên
đới phản kháng
Trước
tình hình đó, một số quyết định tổ chức phản kháng. Tờ New York Times nêu ra khả
năng khởi kiện tập thể. Liên hiệp quyền công dân Mỹ (ACLU) và nhiều tổ chức hỗ
trợ người nhập cư hôm thứ Bảy đã nộp đơn lên một tòa án liên bang New York kiện
tổng thống Donald Trump và bộ Nội an, về trường hợp hai người Irak bị câu lưu tối
thứ Sáu ở sân bay JF Kennedy. Một người từng làm việc cho các công ty Mỹ và
lãnh sự quán Mỹ ở Erbil mười năm, người kia đi đoàn tụ với vợ con đang tị nạn tại
Mỹ. Cả hai đã được trả tự do sau đó.
Tình
hình đặc biệt rối loạn hôm thứ Bảy 28/1 ở sân bay JF Kennedy, New York, ngõ vào
chủ yếu đối với hành khách quốc tế. Nhất là tại Terminal 4, lực lượng cảnh sát
được triển khai hùng hậu, hàng trăm người đến đón thân nhân không được vào. Khoảng
2.000 người đã biểu tình tại parking sân bay, trong đó có cả nữ diễn viên
Cinthia Nixon nổi tiếng với phim Sex and the City. Đạo diễn Michael Moore kêu gọi: « Những
bạn nào ở gần New York, hãy đến Terminal 4 JFK ! ».
Hai
dân biểu Dân Chủ Jerry Nadler và Nydia Velasquer đến tận nơi để cố vận động trả
tự do cho những người có thẻ xanh hoặc visa hợp lệ bị tạm giữ, nhưng vấn đề là
không biết có bao nhiêu người bị câu lưu, bao nhiêu người trong những chuyến
bay sắp tới. Một số người dân cho biết sẵn sàng cho những ai bị chận ở sân bay
ngủ nhờ nếu cần. New York Times ước tính có khoảng 100 đến 200 hành khách bị
câu lưu và bị đe dọa trục xuất.
Phong
trào phản kháng lan rộng ra nhiều nơi trên khắp nước Mỹ. Các cuộc biểu tình diễn
ra ở các sân bay Dulles gần Washington, Chicago, Minneapolis, Denver, San
Francisco, Dalas. Chiều thứ Bảy, các luật sư tập hợp lại tại sân bay Los
Angeles (LAX), và một cuộc biểu tình khác sẽ được tổ chức cũng tại LAX chiều Chủ
nhật 29/1.
Biểu
tình trước tòa án Brooklyn.
Phản
ứng trong nước và quốc tế
Được
biết vào tối thứ Bảy, thẩm phán Ann Donnelly, do ông Barack Obama bổ nhiệm tại
tòa án liên bang Brooklyn, đã ra lệnh ngưng việc vụ câu lưu và gởi trả về nước.
Thẩm phán Leonie Brinkema ở Alexandria, Virginia do Bill Clinton bổ nhiệm cho tạm
ngưng bảy ngày việc trục xuất những người có thẻ xanh bị giữ ở sân bay Dulles,
Washington.
Đây
là những chiến thắng đầu tiên, hứa hẹn một cuộc chiến lâu dài trong lòng nước Mỹ
về vấn đề nhập cư.
Sergey
Brin, người sáng lập Google cũng có mặt bên cạnh những người biểu tình tại phi
trường Los Angeles.
Tại
Silicon Valley, sau lời kêu gọi của ông chủ Facebook, Mark Zuckerberg (ông tổ
là người Đức, Áo, Ba Lan nhập cư, gia đình vợ từ Trung Quốc và Việt Nam); tổng
giám đốc Google, Sundar Pichai (gốc Ấn Độ) ; Brad Smitt, chủ tịch
Microsoft, đến lượt Elon Musk, người sáng lập Airbnb; Brian Chesky và Jack
Dorsey, người sáng lập Twitter cũng lên tiếng phản đối.
Về
phản ứng quốc tế, tổng thống Pháp François Hollande trong cuộc điện đàm đầu
tiên hôm thứ Bảy với đồng nhiệm Donald Trump đã cảnh báo tình trạng « tự
cô lập ». Thủ tướng Đức Angela Merkel không cho rằng việc hạn chế
nhập cư như vậy là « đúng đắn ». Thủ tướng Anh
Theresa May « không đồng ý với cách hành xử », còn
thủ tướng Canada nhanh chóng cho biết Canada « tiếp đón người tị nạn
không theo tôn giáo ».
Hưởng
ứng lời kêu gọi, nhiều người đã đến sân bay JFK.
Tuy
vậy tân tổng thống Mỹ cũng có được hai đồng minh. Đầu tiên là thủ tướng Israel
Benjamin Nétanyahou, tuyên bố « tổng thống Trump có lý », cho
rằng đó là « một ý tưởng tuyệt vời ».Tổng thống Cộng hòa
Sec Milos Zeman hoan nghênh ông Trump « bảo vệ đất nước »,
« quan tâm đến an ninh của các công dân mình, điều mà nhiều lãnh đạo châu
Âu không làm ». Bản thân Donald Trump « trơ như đá vững như đồng »,
ông tuyên bố : « Mọi việc diễn tiển rất tốt. Chúng ta sẽ có lệnh
cấm nhập cảnh vô cùng nghiêm ngặt và kiểm soát hết sức gắt gao, mà lẽ ra đã phải
làm từ nhiều năm trước ».
Riêng
tại Pháp, trên tờ báo Le Figaro (thiên hữu) có bài viết sớm nhất về sự kiện
này, từ tối qua đã có hơn 1.000 lời bình của độc giả, đa số ủng hộ lệnh cấm người
Hồi giáo nhập cảnh của ông Trump. Họ cho rằng nếu nước Pháp cũng hành động
tương tự thì đã không xảy ra các vụ khủng bố đẫm máu vừa qua.
No comments:
Post a Comment