Michal Kokot - Nhật báo WYBORCZA, Ba Lan
Dịch
giả: Đinh Minh Đạo
Posted
by adminbasam on
27/01/2017
Nhờ
tuyên truyền và hậu thuẫn của Nga, các đảng phái theo chủ nghĩa dân tộc đã gây
được ảnh hưởng ở châu Âu. Một khi thành công trong việc gây sự hoài nghi đối với
các nguyên tắc tự do dân chủ, Nga có thể đi đến thương lượng để thiết lập một hệ
thống an ninh mới ở châu Âu.
Bóp méo
thông tin, tạo thông tin giả
Năm
2008, khi cuộc khủng khoảng thế giới xẩy ra, người Mỹ tìm giải pháp để xử lý vụ
phá sản của ngân hàng Lehman Brothers, Nga đã soạn thảo kế hoạch tìm cách phá bỏ
hệ thống hậu chiến tranh lạnh. Họ đã gần đạt tới mục đích.
Gần
đây, họ chơi con bài Trung Cận Đông, ủng hộ nhà độc tài Syria Baszar-Asada và
ký hiệp định ngừng bắn với Thổ và Iran. Trong tay họ còn có tổng thống Mỹ mới
được bầu Donald Trump, người có dự định không can thiệp vào các sự kiện của thế
giới và đồng ý (một cách có ý thức hay không) với học thuyết của Putin, đã được
chính Putin trình bầy tại Munich cách đây 7 năm, trong hội nghị an ninh thế giới.
Năm
2007, tổng thống Nga nói về sự kết thúc của thế giới một cực, tất nhiên là ám
chỉ sự thống trị của Mỹ. Một năm sau Nga gây chiến với Gruzia. Washington lo lắng
đứng nhìn đoàn quân xâm lược Nga tiến chiếm các doanh trại quân đội Gruzia,
trong đó còn chất đầy vũ khí, khí tài của Mỹ, nhưng Mỹ đã không làm gì để ngăn
chặn hành động xâm lược này.
Tương
tự như trên, mấy năm sau khi Nga sáp nhập Krym của Ukrain hay ủng hộ chế độ
Asad. Sự xâm lược này được bộ máy tuyên truyền phụ họa, cố chứng minh tính
chính đáng của hành động. Khi trước đó 3 năm, kênh truyền hình “Nước Nga Ngày
Nay” tường thuật từ Krym đã không che đậy thừa nhận những người mặc áo xanh thực
chất là những chỉ huy, rằng nước Nga buộc phải hành động vì Kiev phân biệt đối
xử với những người dân nói tiếng Nga.
Từ
lâu người Nga đã đầu tư vào các công cụ tuyên truyền. Ngân sách hàng năm của
kênh truyền hình “Nước Nga Ngày Nay” được nhà nước cung cấp rất cao, khoảng 365
triệu đô la. Dịch vụ “Sputnik” thuộc quản lý của hãng thông tấn nhà nước “Nước
Nga Hôm Nay”, xuất bản bằng 39 thứ tiếng (trong đó có tiếng Scotland) và 6 hãng
tin tức (tiếng Tầu, Tây Ban Nha , Anh…)
Moscow
coi cuộc chiến tranh tin tức cũng chứa đựng nghệ thuật chiến tranh giống như mỗi
cuộc chiến tranh khác. Valeri Gierasimov, một người lãnh đạo chủ chốt ngành
truyền thông Nga năm 2013 đã thẳng thắn xác nhận: “Chìa khóa để bảo vệ thế kỷ
XXI là áp dụng rộng rãi đưa thông tin sai lệch, kết hợp với lợi dụng quần chúng
đi đến phản kháng”. Kịch bản này đã được áp dụng ở Krym.
Cuộc
cách mang kỹ thuật đã tạo ra khả năng để Nga thực hiện ý đồ đã được vạch
ra.Trong những năm 80, người Nga đã tìm cách buộc các phương tiện truyền thông
phương tây tiếp nhận thông tin giả mạo, rằng CIA đã tạo ra dịch bệnh AIDS để loại
khỏi xã hội Mỹ những người đồng tính, những người Mỹ gốc Phi (vì theo thống kê
thường hay lây nhiễm virus). KGB Nga đã tiến hành chiến dịch “NHIỄM TRÙNG”
trong vài năm để thuyết phục dư luận quần chúng Mỹ. Các điệp viên Nga đã biên
soạn các tài liệu kết quả thử nghiệm y học giả mạo về dịch bệnh AIDS, họ đã viết
thư gửi tòa soạn các báo trên khắp thế giới vào cuối những năm 80. Các bức thư
viết về một âm mưu của CIA, cũng đã được gửi đến tòa soạn các báo có uy tín của
Mỹ. Chỉ sau khi Liên Xô sụp đổ, giám đốc KGB sau này là thủ tướng Nga Jevgenie
Primakov mới cải chính toàn bộ sự kiện nói trên.
Hiện
nay như hai nhà báo Peter Pomerancev và Edvard Lueas của tổ chức bất vụ lợi
CEPA đã nói: “Tung tin giả được thực hiện trong phạm vi rộng, hiệu quả đến
nhanh. Chỉ cần chế biến tin giả, tung nó lên mạng internet. Mục đích không phải
để thuyết phục các phương tiện truyền thông chính thống, mà cốt để thông tin chảy
đến những người nhận, những người không tin tưởng ở chính phủ của họ và luôn đi
tìm những thông tin để xác nhận những định kiến của mình”.
Người
Séc đã bị dao động trước tuyên truyền của Nga
Các
cổng thông tin phục vụ mục đích nêu trên đây của Nga xuất hiện nhiều ở trung và
đông Âu. Trong những tháng gần đây chúng được lập ra nhiều Séc và Slovakia,
chúng được nuôi dưỡng bằng những thuyết âm mưu rất đa dạng. Gần đây trên các cổng
thông tin này xuất hiện tin hàng ngàn lính Mỹ đã được điều động đến Đức để chuẩn
bị chiến dịch chống lại Nga (tin tức từ trang Protiproud.cz ngày 09-01-2017).
Cách đây không lâu, dư luận xã hội ở Séc và Slovakia đã chịu ảnh hưởng trước
tin tức , rằng dòng người tỵ nạn sẽ tăng mạnh và nền văn minh tây Âu sẽ biến mất.
Tổ
chức think tank European Values tại Praha của Séc đã thống kê được gần 40 cổng
thông tin bằng tiếng Séc có liên quan với các tổ chức kinh doanh của Nga và
tung ra các tin tức thất thiệt. Đó là nguồn “thực phẩm” nuôi dưỡng những người
theo chủ nghĩa dân tộc ở Séc và Slovakia, chính những người này đã sao chép
phương pháp tuyên truyền của Nga để vận động tranh cử giành chính quyền. Đảng
Dân Tộc Slovakia trở thành liên minh cầm quyền cách đây không lâu sau cuộc bầu
cử vào quốc hội. Cũng trong cuộc bầu cử này, đảng tân phát xít Marian Kotleby
(cổ vũ rút Slovakia ra khỏi NATO), lần đầu tiên giành 8% số phiếu cử tri để có
mặt trong quốc hội.
Tình
hình trên đây có thể sẽ không xẩy ra nếu những nhà chính trị của các đảng chính
của Slovakia, đặc biệt là thủ tướng Rober Fico không ve vãn những người theo chủ
nghĩa dân tộc, không xử dụng rộng rãi các khẩu hiệu dân tộc chủ nghĩa trong cuộc
vận động bầu cử. Cuối cùng thì đã thấy rõ nó không có hiệu quả cho Fico.
Hinh mẫu
Nga phù hợp với Hungary
Ảnh
hưởng của trào lưu cực hữu đối với chính sách của chính quyền cũng rất mạnh mẽ ở
Hungary.
Sự
phát triển lực lượng mạnh mẽ của đảng Jobbik (theo thằm dò 12% cử tri ủng hộ,
chỉ đứng sau đảng cầm quyền Fidesz) nhờ những khẩu hiệu chống đối người nhập
cư, giống như chính sách cứng rắn của đảng Fidesz của thủ tướng Orban. Jobbik
trong quá khứ đã nhận được sự trợ giúp tài chính của Nga, nhiều nhà hoạt động
chủ chốt của đảng là khách mời thường xuyên của các đại hội đảng Một Nước Nga của
Putin, họ cũng được mời tham dự chính thức lễ kỷ niệm hàng năm ngày kết thúc
chiến tranh thế giới lần thứ II. Trong năm 2014, khi mà Nga xâm lược lãnh thổ của
Ukraina, chủ tịch đảng Gabor Vona đến Moscow để yêu cầu lãnh đạo đảng Một nước
Nga ủng hộ việc thành lập nước cộng hòa tự trị cho người thiểu số gốc Hungary sống
ở vùng đất của Ukraina giáp với Hungary, có nghĩa là họ muốn chiếm dụng một phần
lãnh thổ của Ukraina.
Trong
vùng lãnh thổ của Hungary giáp với vùng lãnh thổ nói trên của Ukraina có đại biểu
quốc hội Liên Minh Châu Âu Bela Kovac người bị Ukraina nghi ngờ là gián điệp
cho Nga và hoạt động ly khai. Kovac cũng bị Hung kết tội làm gián điệp cho Nga.
Phó
chủ tịch Jobbik, cách đây vài tuần đã ra tuyên bố, rằng mình không hổ thẹn về
chính sách của đảng Một Nước Nga. Hungary phản đối triển khai trung tâm chỉ huy
NATO trên lãnh thổ của mình, được gọi là lực lượng phản ứng nhanh phía đông.
Gyongysi viết :”Chúng tôi yêu cầu chính phủ ngưng phục vụ lợi ích của nước
ngoài, xâm phạm chủ quyền của Hungary! Không cho phép để đất nước một lần nữa
trở thành vùng chiến trận của các cường quốc”.
Đối
với những người Hungary, vết thương sau chiến tranh thế giới lần thứ II vẫn còn
nhức nhối, đó là điều khoản của các quốc gia thắng trận áp đặt đã lấy đi 2/3
lãnh thổ của Hungary, vì vậy sự biện luận trên đây của Gyongysi đã nhằm vào tâm
lý chung của người Hungary. Vậy không có gì khó hiểu, khi sự biện luận này cũng
giúp đảng Fidesz đang cầm quyền đưa Hungary ngày càng đến gần với mô hình nhà
nước của Nga. Kinh tế tập trung vào tầng lớp thiểu số, truyền thông ngày càng
ít độc lập hơn vì các phương tiện thông tin ngày càng tập trung vào tay các
doanh nhân, có liên hệ mật thiết với giới tinh hoa chính trị. Truyền thông chỉ
truyền đạt những quan điểm chính trị, kinh tế của chính quyền. Nếu chú ý đến những
nhân vật cao cấp trong nội các của Orban, Janos Lazar tránh văn phòng phủ thủ
tướng và Antal Rogan được gọi là “bộ trưởng tuyên truyền”, Arpad Habony là cố vấn
không chính thức, cách đây không lâu trở thành chủ nhân của cổng thông tin
“Lokal”. Bộ ba này đảm nhiệm cuộc vận động chống người tị nạn, được tiến hành
cách đây không lâu. Đây là một cuộc vận động rộng lớn nhất kể từ sau năm 1989,
mục đích tiến đến chinh phục sự ủng hộ 50% cử tri Hungary. Rogan, Habony hay
Lazar đã đóng vai trò sáng tạo, được gọi là công nghệ chính trị ở Nga : Sáng tạo
và lập ra những chủ đề thay thế nhận xét của quần chúng mỗi khi tín nhiệm của
quần chúng đối với chính phủ bị giảm sút.
Trong
quá khứ, đã có cuộc vận động của Liên Minh Châu Âu (EU) nhằm trừng phạt Hungary
sau những thay đổi phi dân chủ của chính quyền Orban (thay đổi đạo luật để hạn
chế quyền lực của tòa án hiến pháp). Khi EU rút lại ý định này, tại Hungary đã
xuất hiện rất nhiều hình thức quảng cáo của Fidesz để quảng bá, rằng “chúng ta
có thể phản kháng lại phương Tây”.
Orban
là nhân vật đầu tiên cho rằng, kỷ nguyên dân chủ tự do đã kết thúc và tin tưởng
vào kiểu mẫu Nga. Hệ thống nhà nước Hungary hiện nay vẫn là dân chủ, nhưng liên
tục trong 7 năm gần đây, nó đã được đảng cầm quyền sửa đổi để gây khó khăn tối
đa cho các đảng khác trong bầu cử. Orban cho rằng, phương Tây đã không nhìn nhận
một cách đúng đắn khi thóa mạ và cáo buộc Hungary.
Chiều
hướng chống lại dân chủ của Hungary đã dẫn đến căng thẳng với các thành viên lớn
của EU, đặc biệt là Đức. Nhưng tại Budapesz ít ai chú ý đến tình hình này, cũng
như Hungary đang ngả dần vào cánh tay Nga.
Sự
việc còn xa hơn khi Hungary cuối cùng đã quyết định tìm lợi ích kinh tế từ Nga.
Một thí dụ nổi bật là việc ký hợp đồng để Nga xây dựng nhà máy điện nguyên tử
Paks cho Hungary, trong đó thực chất Nga sẽ giành quyền kiểm soát hoàn toàn nhà
máy trong 20 năm (độc quyền cung cấp nhiên liệu)
Bulgaria
đi quanh giữa Moscow và Bruksel
Bungaria
là thành viên EU có mức độ phụ thuộc về kinh tế vào Moscow nhiều nhất trong EU.
Theo phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Washington
(CSIS), 27% nền kinh tế của Bulgaria phụ thuộc vào Nga.
Đến
34% sản lượng điện của Bulgaria được sản xuất từ các nhà máy điện nguyên tử mà
nhiên liệu phải nhập khẩu từ Nga. Một thương gia Nga giữ vai trò không kém phần
quan trọng, ông Lukoil giữ quyền kiểm soát tới 50% thị trường nhiên liệu của
Bulgaria, năm 2014 tiền bán hàng của tập đoàn này lên đến 3,3 tỷ euro, tiền thuế
nộp bằng 1/4 ngân sách quốc gia của Bulgari.
Tình
hình trên đây khiến các nhà chính trị không ngừng đi quanh co để đảm bảo sự
trung thành với EU , NATO và sự hậu thuẫn về chính trị kinh tế của Nga. Trong
cuộc bầu cử tổng thống gần đây, Rumen Radev, một cựu tướng không quân, thân Nga
đã trúng cử. Ngay sau đó, chính phủ Bungaria đã hủy hợp đồng sửa chữa các động
cơ máy bay MiG với Ba Lan, chuyển sang ký hợp đồng với Nga.
Ba Lan:
gôn vào lưới đội nhà
Về
nguyên tắc, chính phủ Ba Lan lo ngại về tình hình các nước đã nêu trên đây. Ba
Lan lo ngại vì bộ trưởng bộ ngoại giao mong muốn liên kết một số nước giáp giới
với Nga. Nhưng xu hướng thân Nga ở các nước Slovakia, Moldavi, Séc và Hungarya
phát khiến ý tưởng này trở thành một điều không tưởng. Những quốc gia kể trên
chia rẽ nhiều hơn là liên kết, đây đúng là một nghịch lý cho lợi ích chung của
EU.
Trên
dòng sông Visla (Ba Lan – ND) sự tuyên truyền của Nga không mạnh như ở các quốc
gia khác trong vùng. Chiều hướng chống đối phương Tây đã thể hiện qua chỉnh phủ
mới được bầu cách đây hơn một năm. Đó là chính sách xuất phát từ bên trong đảng
không phải do tác động từ bên ngoài. Đảng cầm quyền hiện nay của Ba Lan đã vi
phạm các quy tắc lãnh đạo của EU như coi nhẹ nguyên tắc phân chia quyền lực, sự
độc lập giữa lập pháp, hành pháp và tư pháp, coi nhẹ các yêu cầu của EU về rút
bỏ những đỉều khoản mới về tòa án hiến pháp, không phù hợp với nguyên tắc dân
chủ.
Chính
phủ Ba Lan hiện nay nâng đỡ truyền thông cánh hữu.
Những
phương tiện truyền thông cánh hữu thường đưa ra các chủ đề phản đối EU, chống
người nhập cư… , họ áp dụng phương pháp tuyên truyền giống như các phương tiện
truyền thông của Nga.
Đang
tồn tại xu hướng của chủ nghĩa dân tộc ích kỷ ở Ba Lan cũng như ở châu Âu, sớm
hay muộn sẽ dẫn đến kết thúc dự án châu Âu, đem lại lợi thế cho Nga. Moscow sẽ
dễ dàng áp đặt những điều kiện để chia rẽ, làm suy yếu sự thống nhất của một
châu Âu vững mạnh.
Warszawa
tháng 01-2017
Ghi chú: Dịch từ nhật báo
WYBORCZA Ba Lan
No comments:
Post a Comment