Được
đăng ngày Thứ hai, 01 Tháng 12 2014 12:58
Những
năm gần đây, Trung Quốc đang giảm tăng trưởng, chuyển
đổi sang nền kinh tế tăng trưởng bền vững. Động
thái này của Trung Quốc này đã và đang được các học
giả trên thế giới quan tâm và các học giả Việt nam
đặc biệt chú ý.
Theo
nhiều chuyên gia kinh tế, Trung Quốc là nước nhập khẩu
nhiều mặt hàng của Việt Nam, việc hạ tốc độ tăng
trưởng của họ cần được nghiên cứu và đánh giá đầy
đủ. Bên cạnh đó, Việt Nam luôn là nước nhập siêu
lớn từ Trung Quốc, nhất là máy móc, thiết bị; sự
"thay máu" và "tuồn" máy móc, công nghệ
cũ của Trung Quốc sang các nước thứ 3 là có và Việt
Nam không nằm ngoài đích đến.
Trung
Quốc đang "chuyển mình khôn khéo"
Theo
thống kê của Ngân hàng thế giới WB, từ năm 2008, Trung
Quốc đã bắt đầu giảm tăng trưởng GDP sau 1 thời gian
tăng trưởng cao nhất thế giới 9% - 14% (2002 - 2007). Năm
2010, GDP Trung Quốc xuống còn 10,5%, năm 2011 là 9,3%, năm
2012 - 2013 là 7,7% và dự định năm 2014 sẽ là 7,4%.
Theo
Tiến sĩ Phạm Sỹ Thành - Giám đốc Chương trình Nghiên
cứu Kinh tế Trung Quốc thuộc Viện Nghiên cứu Kinh tế
và Chính sách (VEPR): "Từ năm 2012 đến nay Trung Quốc
luôn duy trì chính sách tăng trưởng thận trọng giới hạn
ở mức 7,7% - 7,4% để tái cơ cấu, cân bằng của nền
kinh tế. Xét về tổng quan, kinh tế Trung Quốc phụ thuộc
rất lớn vào đầu tư luôn ở mức 40%, hệ số hiệu quả
sử dụng vốn (ICOR) từ năm 2012 đến năm 2013 từ 6 - 7
đồng cho 1% tăng trưởng, tiêu dùng giảm sút, sản xuất
dư thừa 59.65%... Vì vậy, Trung Quốc đã và đang bước
vào giai đoạn thay máu và chuyển đổi từ tăng trưởng
nóng sang tăng trưởng bền vững và tái cân bằng tăng
trưởng và ích lợi xã hội".
Các
chuyên gia Việt Nam nhận định, việc chuyển đổi của
Trung Quốc là sự "chuyển mình khôn khéo", họ
mong muốn chuyển đổi từ 1 quốc gia nhận đầu tư sang
quốc gia đầu tư (xuất khẩu tư bản, tăng trưởng phụ
thuộc vào đầu tư ở ngoài nước). Các cánh tay nối dài
của các nhà đầu tư nước này đến các ngành khai
khoáng, cầu đường và công nghiệp nhẹ tại Châu Phi,
Châu Mỹ La tinh, Đông Nam Á và mới nhất là Nga đã cho
thấy điều đó.
Tuy
nhiên, vấn đề lại nằm ở hai yếu tố yếu tố, đó
là. Quá trình cải tổ "đau đớn" này khiến 1 bộ
phận lớn doanh nghiệp sử dụng công nghệ, máy móc cũ
của Trung Quốc phá sản. Các máy móc cũ của Trung Quốc
sẽ đi đâu ? Nó đã và đang đi vào các nước thứ 3 qua
viện trợ phát triển, đấu thầu dự án và đầu tư ra
nước ngoài.
Thứ
hai là trong quá trình giảm tăng trưởng, lao động Trung
Quốc sẽ thất nghiệp và việc tạo công ăn việc làm là
đòi hỏi tối quan trọng của đất nước này. Thực tế
Trung Quốc đang đẩy 1 lượng lớn lao động của mình
theo chân các công trình xây dựng, các dự án đầu tư
trên khắp thế giới.
Theo
đánh giá của các chuyên gia kinh tế, hiện đang có sự
xuất hiện đầu tư kiểu mới kiểu Trung Quốc. Việc
chuyển giao công nghệ cũ như Trung Quốc đang làm là hiện
tượng xuất khẩu tư bản thông thường, chuyển giao vòng
đời bình thường của quan hệ sản xuất quốc tế. Tuy
nhiên, Trung Quốc đang xuất khẩu lao động cùng xuất
khẩu tư bản, đưa lao động tận chân các công trình.
Đây là 1 hình thức đầu tư kiểu mới mang "màu sắc"
Trung Quốc.
Nếu
các đối tác đầu tư Nhật, Mỹ hay EU chỉ mang vốn,
công nghệ và 1 bộ phận lao động có kỹ năng, trình độ
sang các nước nhận đầu tư thì Trung Quốc lại đưa cả
những lao động phổ thông sang các nước nhận đầu tư
Chuyên
gia Kinh tế Bùi Kiến Thành nhận định: "Một khi
Trung Quốc lựa chọn tăng trưởng thấp, những máy móc
kiểu cũ, nhà máy ô nhiễm sẽ bị loại bỏ không thương
tiếc và sẽ có một quá trình "tuồn" máy móc
này ra nước ngoài mà chúng ta quen gọi với tên mỹ miều
là "chuyển giao". Các máy móc được chuyển giao
này là những công nghệ phế liệu đã được tân trang,
và rất nhiều nước đã lãnh chịu hậu quả, trong đó
có Việt Nam".
Nỗi
lo nhập siêu lớn từ Trung Quốc
Theo
số liệu của Tổng cục Thống kê, 4 năm gần đây, tốc
độ nhập siêu của Việt Nam với Trung Quốc đã tăng 2,3
lần về giá trị kim ngạch (năm 2014 ước tính nhập siêu
hơn 23 tỷ USD). Từ năm 2000 cho đến nay, Việt Nam chưa
bao giờ xuất siêu vào Trung Quốc. Trong cơ cấu hàng nhập
khẩu từ Trung Quốc, máy móc, thiết bị cơ khí luôn
chiếm từ 40% - 60% giá trị lẫn số lượng nhập khẩu.
Phải
nói rằng từ trước đến hiện nay máy móc, công nghệ
Trung Quốc đang được nhập về Việt Nam với số lượng
lớn, thậm chí hàng từ Trung Quốc là ưu tiên của các
doanh nghiệp trong nước như xi măng, mía đường, thép, xi
măng, máy cơ khí nông nghiệp… Nguyên nhân chủ yếu được
giới chuyên gia chỉ ra đó là giá rẻ, đối tác Trung
Quốc tiếp cận nhu cầu nhanh, đặc biệt nghiên cứu kỹ
cách thức sản xuất để đáp ứng các yêu cầu về máy
móc, thiết bị trong thời gian ngắn, từ 1 năm trở lại.
Tiến
sĩ Lê Xuân Nghĩa - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát
triển kinh doanh (BDI) nhận định: "Có một đặc điểm
là Việt Nam hiện chỉ thâm hụt thương mại với Trung
Quốc, không thâm hụt đầu tư. Trung Quốc không phải là
nước đầu tư lớn, cũng như đối tác ODA và chủ nợ
của Việt Nam. Đây là điều khá may mắn và nhiều người
vui mừng. Tuy nhiên, đừng vội mừng, các máy móc "second
hand", "công nghệ phế liệu" của Trung Quốc
vẫn được "tuồn" sang Việt Nam, nó không sang
Việt Nam bằng vốn ODA, qua kênh đầu tư của các doanh
nghiệp FDI mà chủ yếu bằng nhập khẩu từ chính các
doanh nghiệp Việt Nam. Tức là chúng ta tự nhập về, dù
biết trước những cảnh báo và hệ lụy".
Theo
các chuyên gia kinh tế, điều khiến doanh nghiệp Việt Nam
mua máy móc của Trung Quốc nhiều cũng do doanh nghiệp Việt
Nam khó có khả năng tiếp cận thông tin, năng lực tài
chính, khả năng bảo mật công nghệ và cuối cùng là khả
năng đàm phán. Rất ít doanh nghiệp Việt Nam hiện nay
được đánh giá cao về năng lực tài chính và bảo mật
công nghệ. Nếu tiếp cận công nghệ đời thứ 2 của
các nước Châu Âu, Nhật hay Mỹ họ sẽ rất sợ những
máy móc, công nghệ này sẽ rơi vào tay các tình báo kinh
tế của Trung Quốc và hơn nữa doanh nghiệp Việt Nam cũng
khó có khả năng tài chính để mua bởi vì quy trình kiểm
định về năng lực tài chính của họ rất phức tạp và
chi phí rất cao.
Hiện
nhiều nước đã tham gia cam kết chuyển giao công nghệ,
thiết bị cho Việt Nam thông qua thỏa thuận về thành lập
Khu vực Thương mại tự do (FTA), nghị định liên chính
phủ, bộ ngành, như Việt Nam với Ấn Độ, Israel, Úc,
New Zealand hay các đối tác của ASEAN. Chính vì vậy, các
doanh nghiệp cần mạnh dạn bỏ sự lệ thuộc nhập
khẩu máy móc Trung Quốc bằng đa dạng nguồn nhập từ
Thái Lan, Malaysia hay Ấn Độ, Hàn Quốc, Israel…
Nguyễn
Tuyền
Theo Dân Trí
Theo Dân Trí
No comments:
Post a Comment