Posted
by adminbasam on
17/12/2014
Theo
một nguồn khả tín, Tướng
Tô Lâm,
một ngôi sao đang lên nhanh của Bộ Công an, đồng môn
thuở C500 của Anh
Ba Sàm,
từng gặp trực tiếp Anh Ba Sàm để khuyên nhủ. Nhưng,
Anh Ba Sàm, cho đến khi bị bắt, hẳn chưa một ngày rời
Ba
Sàm.
Có lẽ chỉ có những người đã ấp ủ, trăn trở và
rất tha thiết với Tự do hơn tất cả mọi thứ mới có
ứng xử như Anh Ba Sàm đã thể hiện: tiếp tục tình bạn
nhưng “anh đường anh tôi đường tôi” dù “anh” đã
dốc bầu tâm giao và dù “anh” là một chỉ huy quyền
uy của lực lượng chuyên chính hiện hành. Chắc chắn
tâm giao đó, khuyên nhủ đó phải được hiểu theo hai
mặt, là những cam kết, hứa hẹn, tưởng thưởng, viễn
cảnh không nhỏ về vật chất và ở mặt kia là một đe
dọa của thì tương lai gần cùng những tương lai xa hơn
đầy tai ương, uy hiếp.
Chắc
chắn nhiều người đã từng hoài nghi, nghi ngờ Anh Ba
Sàm. Việc bắt Anh Ba Sàm đã làm chỉ số tín nhiệm và
tin tưởng nơi anh tăng vọt, nhưng, tôi tin, sự thận
trọng, nghi ngờ chưa hẳn đã hết. Song, tôi cũng tin
những người khó tính nhất, thận trọng nhất phải thừa
nhận bản kết toán về truyền thông do Anh Ba Sàm tạo ra
có số dư dương rất lớn thuộc về khai trí giúp nhận
chân lịch sử, xóa đi những ảo tưởng về lãnh tụ,
xua đi những huyễn hoặc về chính trị nhằm “phá vòng
nô lệ” cả Tàu và ta. Càng thấy giá trị và ấn tượng
ghê gớm nếu ta lại đặt số dư đó ở giữa hai vật,
một bên là tấm thẻ Đảng đỏ thẫm của một cố Ủy
viên Trung ương, cựu đại sứ tại Liên Xô (cái nôi của
toàn
trị cộng sản)
còn bên kia là bộ quân phục sĩ quan an ninh màu cỏ tối
đã bạc. Nhưng hình ảnh này không còn thuộc riêng cá
nhân và gia đình Anh Ba Sàm nữa, nó đã thành một biểu
tượng chung cho đặc tính hấp dẫn, khơi gợi thiện tính
trong con người của Dân chủ Tự do. Bất kỳ hốc tối,
khoảng băng giá nào của xã hội cũng có thể sẽ bén
hoặc bắt tia lửa Dân chủ.
Xem
thế, những hoài nghi, nghi kị đã và đang tồn tại có
điều gì đó thật nhẫn tâm. Nhưng tình trạng lòng người
hoang mang, chao đảo như vậy không phải là điều mới
hay là trường hợp đầu tiên. Cách đây chừng 15 năm,
khi ấy các “nhà hoạt động” còn hiếm hơn “lá mùa
thu”, bản thân tôi, người có ít kinh nghiệm, đã chứng
kiến ít nhất một trường hợp tương tự. Tình trạng
mù mờ, hoài nghi xót xa và không dễ chia sẻ, không thể
lý giải được ngay một cách thấu đáo như thế vừa là
hệ quả tất yếu vừa là một bi kịch không chỉ của
đương sự, nghề nghiệp cá nhân, lịch sử gia đình mà
còn là của lịch sử một dân tộc đã phải chịu nhiều
tráo trở, là hệ lụy rất khó rời ngay được của một
xã hội đã phải vượt thoát, sống còn bằng luồn lách
với gần như mọi thủ đoạn trên nửa thế kỷ. Nhưng
đó cũng là thách thức, là thử thách đối với tất cả
những người muốn tiến bộ. Mọi sự nghi ngờ theo năm
tháng dai dẳng đến đâu cuối cùng chỉ làm tăng thêm
giá trị, niềm tin, ngưỡng phục, phẩm hạnh cho cái
thật, dĩ nhiên chỉ khi cái thật
đó
không bải hoải, không bị giết chết bởi nghi
ngờ.
Những
chi tiết trình bày như thế không thể tránh được hệ
quả gợi lên trong tâm trí nhiều người về nỗi cô đơn,
lẻ loi của Anh Ba Sàm. Tuy nhiên, dù chúng ta không thích,
đó vẫn là một thực tế hiển hiện của thân phận
những người tranh đấu cho nhân quyền, tự do, dân chủ
tại Việt Nam từ nhiều thập niên qua cho tới tận hôm
nay, dù đã có những cải thiện. Đã có nhiều trăm người
ký tên thật vào các thỉnh nguyện đòi trả tự do cho
Anh Ba Sàm (và nhiều người khác) – một vượt bực so
với chỉ 5 năm trước. Nhưng đã có bao nhiêu người có
hành động mang tính rời xa thực sự cái Đảng, cái
chính thể đang trấn áp Anh Ba Sàm (cùng nhiều người
khác), như trả thẻ Đảng, bỏ ngành công an, tuyên bố
rời những chức vị chẳng danh giá cho lắm, v.v., vì Anh
Ba Sàm? Hiện thực này khiến tôi không thể không
liên tưởng tới một hoạt cảnh múa đôi:
Bên
này, nhà độc tài ngày càng phát ra những ngôn từ, những
động tác, hình thái mới gần hơn với dân chủ nhưng
quyết không để cái gì làm tổn hại tới các thiết chế
độc tài, bên kia, người bị trị cũng ngày càng xướng
ra những phát ngôn ủng hộ dân chủ, biểu tỏ phản đối
trấn áp tự do nhưng cũng quyết không làm điều gì tổn
hại tới danh vị, đặc quyền bản thân do độc tài ban
phát.
Song,
nói như thế không có nghĩa cố tình không biết đến
những tấm lòng thơm thảo, những con tim đang trăn trở,
nhức nhối, những chuyển động âm thầm trong lòng người.
Nhưng nếu trung thực và mạnh dạn, chúng ta phải thấy
rằng độc tài từ bao năm qua luôn đưa tay ghìm bớt
tiếng cười khi liếc mắt nhìn những thỉnh nguyện có
những lập luận rằng “người ấy” là “người yêu
nước”, “không vi phạm pháp luật”, “không phải bất
đồng chính kiến”, “không muốn làm anh hùng”, “đang
đầy bệnh tật”, “rất ôn hòa”, “vì sự thật”,
“đã có công với Đảng”, “thuộc gia đình cách
mạng”, “chỉ vì lợi ích của Đảng” v.v.
Tuy
nhiên, chúng ta cũng nên nhớ cái sự “một mình”
(alone), chứ không phải “cô đơn” (lonely), luôn là một
thuộc tính bất biến của mọi khai phá, sáng tạo.
Tôi
đã từng có lần yếu đuối rất đáng trách thốt ra lời
“Thương anh” với người vì tự do mà bị lao tù. Nhưng
nghĩ thêm, đối với những người bị lâm nạn vì đã
khát khao tự do thực sự, cái “tình thương” đó không
phải là điều họ cần nhất.
(Bảy
tháng và 11 ngày sau khi Anh Ba Sàm cùng đồng sự bị bắt.
Cuối ngày thứ Mười – ngày đã hết lệnh tạm giữ –
tối đa 09 ngày – phải chuyển sang lệnh tạm giam, tức
có “khởi tố”- thủ tục tố tụng tối thiểu để
giam giữ lâu dài và đưa đến các thủ tục khác: truy
tố, xử án, kết án – sau khi nhà văn Nguyễn Quang Lập,
chủ blog Quê Choa bị bắt).
No comments:
Post a Comment