Tuesday, June 28, 2011

CHÂU Á CẦN HOA KỲ ĐỂ CÂN BẰNG THẾ LỰC CỦA TRUNG QUỐC (RFI)



Mai Vân    -   RFI
Thứ hai 27 Tháng Sáu 2011

Thi s Châu Á rt được báo Pháp quan tâm, t phiên tòa xét x 4 lãnh đo Khmer Đ m ra ti Phom Penh, cho đến v nhà bo v nhân quyn Trung Quc H Giai va được tr t do. Tuy nhiên đáng lưu ý là ý kiến ca cu b trưởng Quc phòng Nht Bn Yuriko Koike trên báo Le Figaro v s cn thiết ca Hoa Kỳ ti châu Á.

Dưới ta đ "Châu Á sau cuc chiến tranh Afghanistan ln th hai", bà Yuriko Koike ghi nhn là vào tháng By ti đây, thế gii s chng kiến hai ct mc quan trng trong quan h đôi khi phc tp gia Hoa K và châu Á.

Trước hết là bước khi đu ca tiến trình kết thúc cuc chiến tranh mà Washington tiến hành trong gn mười năm nay Afghanistan sau khi Tng thng M Barack Obama loan báo vic rút 30.000 quân vào mùa hè ti. Kế đến là k nim 40 năm chuyến công v bí mt ca Henry Kissinger đến Bc Kinh, mt bước ngot trong cuc chiến tranh lnh thi y và bước đu tiên ca Trung Quc trên con đường hin đi hóa. Vic M bt tay vi Trung Quc đã to ra mt cú sc, đc bit cho Nht Bn.

Theo cu b trưởng Quc phòng Nht Bn, vic quân đi Hoa K sp rút khi Afghanistan cũng gi li, ít ra là đi vi mt s người châu Á, mt s kin th ba, thm chí còn to ra chn thương sâu đm hơn : cuc tháo chy ca người M khi Sài Gòn vào năm 1975. Vào khi y, quyết đnh ca Hoa K có v như đã dự báo mt chiu hướng tng quát hơn : đó là vic M rút chân khi châu Á, do vic công chúng M đã quá mt mi vi chiến tranh và b ch nghĩa t cô lp cun hút.

Trong thc tế, Hoa K qu thc là đã có chiu hướng co cm li sau tht bi ti Vit Nam năm 1975, và vic h thiếu quan tâm đến Afghanistan sau khi Liên Xô rút quân vào năm 1989 đã đy nước này vào tình trng hn lon và đ cho Al Qaeda mt mình tung hoành. Do đó, không ngc nhiên khi nhiu lãnh đo châu Á đang t hi là Hoa K s tôn trng nhng cam kết nào, mt khi quân đi M ri khi Afghanistan.

B trưởng Quc phòng M Robert Gates : Hoa K s không rút chân khi châu Á

May mn thay, B trưởng Quc phòng Hoa K Robert Gates đã trn an bn bè và đng minh ca M châu Á là Washington không h có kế hoch tháo lui khi khu vc.
Ti cuc Đi thoi Shangri-La Singapore gn đây - mt din đàn an ninh liên chính ph có s tham d ca B trưởng Quc phòng Trung Quc, Lương Quang Lit ông Gates đã t rõ quan đim ca M là s tiếp tc hin din ti châu Á. Ông cam kết s tăng s lượng tàu chiến M trú đóng ti Singapore trong khuôn kh mt tha thun chiến lược gia hai nước; tăng gia s lượng tàu M ghé các hi cng ti châu Á; tăng thêm các cuc tp trn hi quân chung; và ci thin công cuc hp tác quân s đa phương.

Thm chí điu có th làm cho châu Á yên tâm hơn na, là nhng nguyên tc mà theo B trưởng Quc phòng M, s ch đo các chiến lược tương lai ca Hoa K châu Á :
- trao đi thương mi t do và thông thoáng;
- ng h các quyn t do, nhà nước pháp quyn, tinh thn trách nhim và ch quyn ca các quc gia châu Á;
- t do s dng các tuyến hàng hi và hàng không hay không gian mng, ca c châu Á ln thế gii;
- và tìm kiếm mt gii pháp hòa bình cho bt k cuc xung đt tim tàng nào.

Nhng nguyên tc này rt quan trng, vì các nước như Úc, Hàn Quc, n Đ, Indonesia, Nht Bn, Malaysia, New Zealand, Philippines, Singapore, Thái Lan, Vit Nam và ngay c Mông C, đu cn đến s hin din quân s ca M trong khu vc đ cân bng thế lc ngày càng tăng ca Trung Quc.

Tuy nhiên, vic ông Gates sp ri khi chc b trưởng quc phòng có kh năng đe da các cam kết k trên. S thiếu vng mt chiến lược châu Á rõ ràng và có sc thuyết phc ca M hoàn toàn có th làm cho mt s lãnh đo châu Á nghi ng v kh năng Hoa K duy trì được quyn bá ch quân s ca mình, đc bit là trong bi cnh M đang b khó khăn kinh tế, đang d trù ct gim ngân sách và đang có nhng cam kết khác nước ngoài.

S thiếu chính sách rõ ràng có th tr nên đáng lo ngi nếu gii lãnh đo Trung Quc đánh giá thp tính kh thi ca các cam kết ca M châu Á.

Tuy nhiên, thiết lp mt cơ cu đm bo hòa bình châu Á không th là công vic ca riêng nước M. Bn bè và đng minh ca Hoa K ti châu Á cũng cn phi xem xét nghiêm túc các loi hình trt t khu vc mà mình mong mun, và bt đu làm vic cùng vi nhau đ thiết lp mt kiến trúc đm bo hòa bình, trong đó tt c các nước châu Á có th phát trin thnh vượng và cm thy được bo v.

Đc bit là chính ph Nht Bn cn phi xác đnh mt chiến lược mch lc và nht quán, gn bó vi châu Á, thay vì lúc thì chy theo Trung Quc đ ri ngay sau đó li đi theo M. Đ xác đnh mt chiến lược kh thi, Nht Bn cn phi đt ưu tiên cho vic đào sâu quan h đi tác vi các nn dân ch ln khác châu Á như n Đ, Indonesia và Hàn Quc.

Câu hi quan trng nht : Trung Quc có tht tâm hp tác vi các láng ging, và vi M, hay không ?

Các mi nghi ng mà nhiu người châu Á hin đang có v các ý đ ca Trung Quc đu có cơ s, da trên vic Bc Kinh luôn luôn che giu sc mnh quân s ngày càng tăng ca h, cũng như quan đim ngày càng hung hăng ca gii lãnh đo Trung Quc trong h sơ tranh chp lãnh th vi n Đ, Nht Bn, Philippines và Vit Nam. Hu thun vô điu kin ca Trung Quc đi vi chế đ Bc Triu Tiên mà không ai km hãm được, li càng làm tăng thêm nghi ng v vic Trung Quc có lưu tâm đến thái đ quan ngi ca các nước láng ging v an ninh ca h hay không.

Theo Ngân hàng Thế gii, trong thp niên này, ba trong s năm nn kinh tế chính trên thế gii nm ti châu Á (Trung Quc, Nht Bn và n Đ). Thc tế này đã có được nh s hin din quân s ca M trong khu vc, giúp cho tình hình n đnh và d báo được.

Nhng gì din ra Afghanistan sau khi rút quân đi M rút đi s là mt bài trc nghim, đo lường kh năng ca các cường quc châu Á sn sàng hp tác đ thiết lp mt trt t khu vc. V lâu v dài, quyn li ca các nước châu Á này ging nhau, vì không có nước nào - k c Trung Quc - mun thy Afghanistan mt ln na, tr thành nơi trú n ca bn khng b.

Thế nhưng, ch có mt s đng thun mnh m v tương lai ca Afghanistan mi ngăn chn được mt cuc đu tranh mi nhm giành quyn kim soát quc gia này. Nhưng nếu tìm được đng thun, điu này s cung cp mt đim khi đu cho vic phát trin mt trt t xuyên châu Á, da trên tho thun ch không phi là trên sc mnh quân s.

.
.
.

No comments: