Tuesday, October 8, 2019

NOBEL VẬT LÝ 2019 VINH DANH CÁC NGHIÊN CỨU TĂNG CƯỜNG HIỂU BIẾT VỀ VŨ TRỤ (Thanh Niên Online)




Thanh Nên Online
17:25 - 08/10/2019 

Viện Hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển hôm 8.10 công bố, giải Nobel Vật lý về tay bộ ba nhà khoa học mang đến tính đột phá trong lĩnh vực vũ trụ học và tìm ra hành tinh đầu tiên ngoài hệ mặt trời.

(Từ trái sang phải) James Peebles, Michel Mayor và Didier Queloz.  NobelPrize.org

Nhà khoa học người Mỹ gốc Canada James Peebles, giáo sư danh dự của Đại học Princeton, đã nhận được phân nửa giá trị giải thưởng và phần còn lại chia đều cho hai nhà khoa học Thụy Sĩ là giáo sư danh dự Michel Mayor và nhà thiên văn học Didier Queloz của Đại học Geneva (Thụy Sĩ).

Trong đó, giáo sư Peebles được vinh danh nhờ vào “các khám phá về khía cạnh lý thuyết trong lĩnh vực vũ trụ vật lý học”, còn hai ông Mayor và Queloz đồng đoạt giải vì “phát hiện ra một hành tinh ngoài hệ mặt trời đang xoay quanh một ngôi sao giống như mặt trời của chúng ta”.

Cụ thể, giáo sư Peebles cách đây 2 thập niên đã phát triển khung lý thuyết đóng vai trò nền tảng cho hiểu biết của con người về lịch sử vũ trụ, từ sự kiện Big Bang đến ngày nay.
Bên cạnh đó, vào năm 1995, các ông Mayor và Queloz phát hiện hành tinh đầu tiên ngoài hệ mặt trời, đang xoay quanh sao 51 Pegasi.

 (T trái sang phi) Các nhà khoa hc đot gii Nobel Vt lý 2019 James Peebles, Didier Queloz và Michel Mayor

Năm ngoái, cũng là một bộ ba nhà khoa học gồm Arthur Ashkin (Mỹ), Gérard Mourou (Pháp) và Donna Strickland (Canada) trở thành chủ nhân của Nobel Vật lý 2018. Trong đó, bà Strickland là phụ nữ thứ ba trong lịch sử nhận Nobel Vật lý.

Giáo sư Ashkin nhận phân nửa giải thưởng nhờ vào phát minh kìm quang học, cho phép sử dụng ánh sáng để thao tác các hạt siêu nhỏ.

Về phần mình, các chuyên gia Gérard Mourou và Donna Strickland đã mang đến tia laser xung động ngắn nhất và mạnh nhất từng được tạo ra trong lịch sử loài người. Kỹ thuật này mở ra các lĩnh vực mới trong nghiên cứu, cho phép ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực công nghiệp và y khoa.

Trước đó, hôm 7.10, Giải Nobel Y sinh 2019 vinh danh 3 nhà khoa học William Kaelin, Peter J. Ratcliffe và Gregg Semenza cho công trình nghiên cứu về “cơ chế cơ thể thích nghi với lượng khí ô xy có sẵn trong máu”, cho phép các sinh vật thích ứng với các độ cao khác nhau.

Giá trị giải thưởng năm nay là 9 triệu krona Thụy Điển (tương đương 21,16 tỉ đồng).

----------------------------------






No comments: