Trương Duy Nhất
Gửi tới BBC Tiếng
Việt từ Đà Nẵng
2
tháng 11 2015
Phát
biểu trên vneconomy.vn ngày Chủ nhật 1/11/2015, Phó chủ nhiệm
Uỷ ban kinh tế quốc hội Nguyễn Đức Kiên
cho rằng Chính phủ đã hiểu sai chức phận của mình. Ông nói “Chính phủ là cơ
quan quản lý hành chính nhà nước” chứ không phải “cơ quan kinh doanh”.
Theo
ông Kiên, kết quả tái cơ cấu nền kinh tế của chính phủ nhiệm kỳ qua là “không
thấy có nhiều điểm sáng”.
Nhận
định trên, có thể nói như cú vỗ mặt sau bản báo cáo tổng kết “bảo đảm, nâng lên, đẩy mạnh,
tích cực” của Thủ tướng tại Quốc hội hôm 20/10/2015.
‘Tái
cơ cấu thất bại’
Trong
khi báo cáo của Thủ tướng Dũng cho rằng “Tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới
mô hình tăng trưởng được đẩy mạnh và đạt nhiều kết quả”, thì ông Kiên nhìn nhận
là “có vấn đề”, thậm chí là thất bại.
Ông
Kiên nói: “Tái cơ cấu đầu tư công có thể
nói là không thành công, thể hiện rõ ở việc bội chi ngân sách vẫn cao, cùng với
đó là việc phát hành trái phiếu ngày càng khó khăn. Chỉ số ICOR không cải thiện
nhiều, nếu 2012 chỉ số chung của cả nước là 5,3 thì 2015 là 5,18. Như vậy 4 năm
thực hiện tái cơ cấu mới chỉ giảm được 0,12, như vậy là tái cơ cấu đầu tư công
có vấn đề.”
Tái
cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, Thủ tướng Dũng báo cáo, “Quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu được tăng cường. Đã sắp xếp
465 doanh nghiệp nhà nước, trong đó cổ phần hóa 353 doanh nghiệp. Việc thoái vốn
đầu tư ngoài ngành và bán bớt phần vốn tại các doanh nghiệp cổ phần hóa thu về
cao hơn giá trị sổ sách, gấp 1,47 lần. Năng lực quản trị, tiềm lực tài chính và
hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước được nâng lên; vốn nhà
nước được bảo toàn và phát triển. Doanh nghiệp nhà nước cơ bản thực hiện tốt
các nhiệm vụ được giao.”
Ông
Kiên nhận định rằng như thế “chưa thể nói là thành công”.
“Chúng ta có 432 tập
đoàn, tổng công ty nhà nước phải cổ phần hóa theo kế hoạch chính phủ trình quốc
hội, nhưng đến nay còn hơn 100 chưa làm được. Trong lúc doanh nghiệp nhà nước
đang nắm giữ 1,5 triệu tỷ đồng và tổng tài sản là gần 5 triệu tỷ đồng không những
không có tác động tích cực với nền kinh tế mà còn đang bon chen với doanh nghiệp
dân doanh kiếm lợi nhuận từ nền kinh tế” – Ông Kiên nói.
Ông
Kiên nói thêm “Trong ba trọng tâm tái cơ
cấu thì tái cơ cấu ngân hàng làm bài bản nhất, có đề án và thực hiện đúng tiến
độ, giảm được số lượng yếu kém và giữ được ổn định thị trường tiền tệ. Tuy
nhiên cũng chưa phải đã hết những vấn đề đáng lo ngại. Nhưng bảo là tác động của
thành công của tái cơ cấu đến đến nền kinh tế thực như thế nào thì ý kiến còn
khác nhau. Ví dụ như nhiều chỉ tiêu như ICOR, xuất siêu, nhập siêu cũng không
phản ánh được bản chất thành công của tái cơ cấu”.
‘Kinh
tế VN đi ngược xu hướng thế giới’
Đánh
giá về mức tăng trưởng kinh tế, Thủ tướng Dũng nhìn nhận là “được duy trì ở mức hợp lý và phục hồi khá
cao vào những năm cuối; chất lượng tăng trưởng có bước được nâng lên”.
Ông
Kiên cho rằng: “Mô hình tăng trưởng gần
như là không thay đổi, ví dụ sự nhảy múa của các con số về nhập siêu qua các
năm cho thấy chúng ta đã không cầm cương được nền kinh tế. Nếu tình hình xấu
thì bảo là do thế giới tác động mà không thấy khuyết điểm do điều hành.”
Thủ
tướng Dũng báo cáo có “các đột phá chiến
lược được tập trung thực hiện và đạt kết quả tích cực. Thể chế kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa tiếp tục được hoàn thiện và được xác định cụ thể
hơn, từng bước thực thi có hiệu quả và tạo được sự đồng thuận trong xã hội.”
Ông
Kiên nhận định ngược lại: “Tư duy vẫn của
nền kinh tế kế hoạch hóa. Nhà nước vẫn can thiệp và vẫn muốn chỉ đạo thị trường
bằng mệnh lệnh hành chính và chỉ trong trường hợp cùng bất đắc dĩ mới quay lại
hành động theo nguyên tắc của kinh tế thị trường nên luôn luôn chậm so với diễn
biến của thị trường. Khi đã chậm thì chi phí xử lý cao mà không quy được trách
nhiệm cá nhân, những vấn đề như thế tiềm ẩn không phải là nguy cơ mà chính là lực
cản của nền kinh tế”.
“Nếu chỉ nhìn năm này
sang năm kia từ 2012 đến 2015 thì GDP năm sau cao hơn năm trước, nhưng nếu nhìn
cả quá trình thì từ 2008 đến nay Việt Nam có xu hướng phát triển ngược thế giới”- Ông Kiên nói.
‘Quốc
hội cần có tiếng nói quyết định về nhân sự nhiệm kỳ tới’
Nặng
nề hơn khi vị Phó chủ nhiệm Uỷ ban kinh tế quốc hội cho rằng “Cương lĩnh 2011 và Hiến pháp 2013 nói rõ
Chính phủ là cơ quan quản lý hành chính nhà nước cao nhất, chứ không nói Chính
phủ là cơ quan kinh doanh cao nhất của đất nước”.
Nói
vậy khác gì cho rằng Thủ tướng và Chính phủ đương nhiệm đã không nhận thức đúng
vai trò, chức phận của mình là gì.
Từ
những phản bác trên, ông Kiên đưa ra yêu cầu phải làm rõ nguyên nhân, đánh giá
chính xác “hạn chế ở đâu, do thể chế hay
do con người?”
Thay
đổi thể chế, với một người như ông Kiên, có lẽ là chưa thể, dù chỉ là… ý tưởng.
Nhưng dường như ông đã đang có ý chỉ đến việc thay đổi con người, ở đây là nhân
sự cấp cao.
“Hiện nay, khả năng tập
hợp và khả năng quyết đoán của cán bộ chủ chốt còn yếu nên không lôi cuốn được
mọi người. Có những người có khả năng thì không được chọn,” ông Kiên nói.
Nhiệm
kỳ của cả Chính phủ và Quốc hội đều sắp hết, đến kỳ chuyển giao. Đề cập đến việc
thay đổi nhân sự này, ông yêu cầu Quốc hội phải có tiếng nói, mà là “tiếng nói quyết định chứ không phải tiếng
nói bình thường – cho việc lựa chọn nhân sự nhiệm kỳ tới”.
Việc
bản cáo cáo của Thủ tướng bị phản bác một cách vỗ mặt như thế, đến giờ vẫn là
hi hữu.
Trong
Quốc hội (và cả bộ máy Đảng, Chính phủ) không phải ít người nhìn nhận ngược như
ông Kiên. Nhưng phản pháo (qua báo) một cách vỗ mặt như thế thì không phải ai
cũng dám lên tiếng.
Sự
lên tiếng của ông Kiên vào thời điểm này cũng là chỉ dấu cho thấy đã có những
nút cài nào đấy cho ván bài nhân sự trước đại hội XII.
------------------------------
Bài viết thế hiện quan điểm và cách hành văn riêng
của tác giả, một blogger từng bị kết án hai năm tù về tội ‘Lợi dụng các quyền
tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo điều 258 Bộ Luật Hình sự.
No comments:
Post a Comment