Lê Vĩnh
Cập nhật:
20/11/2015
Phim
phóng sự truyền hình “Khủng Bố tại Sài Gòn Nhỏ” (Terror in Little Saigon) do hệ
thống truyền hình PBS trình chiếu hôm 3/11 vừa qua đã tạo nên những phản ứng
sôi nổi trong cộng đồng người Việt hải ngoại. Nhờ những phản ứng sôi nổi đó mà
các khía cạnh của phim phóng sự vừa kể được phân tích, phản biện một cách rạch
ròi về cả hai phương diện: hình thức và nội dung.
Hai thứ
đó có thể được mô tả bằng một câu ngắn gọn của người Việt Nam: “Treo đầu dê,
bán thịt chó”. Thịt chó này sản xuất ở Mỹ nhưng đậm đà hương vị Ba Đình.
Với
hình thức quảng cáo giống như cách thức quảng cáo đầy máu lửa (để câu khách)
theo kiểu Hollywood, những người làm phim “Khủng Bố tại Sài Gòn Nhỏ” đã trưng
cái “đầu dê” rùng rợn, kết hợp của sự khủng bố tưởng tượng và biểu tượng Little
Saigon, trong bối cảnh khủng bố đã trở thành nỗi ám ảnh của toàn thế giới. Thế
nhưng, hình ảnh quảng cáo đó lại chẳng liên quan gì đến nội dung được gọi là
“điều tra” của bộ phim.
Little
Saigon, biểu tượng sự trưởng thành của cộng đồng Việt Nam lớn mạnh đầy sức sống
và thành tựu về cả chính trị lẫn kinh tế, với nhiều đóng góp lớn lao trong mọi
phương diện cho quốc gia sở tại. Trong cái đầu dê quảng cáo cho phim Khủng Bổ tại
Sài Gòn Nhỏ, biểu tượng này được lắp ghép với nỗi ám ảnh khủng bố, tạo nên ấn
tượng hoàn hảo (nhưng sai lạc) về một cộng đồng Việt Nam có những hoạt động vô
đạo, phi pháp.
Trên
kênh truyền hình lịch sử (History) người ta vẫn thấy hình ảnh những cựu quân
nhân ngực đầy huy chương của các cuộc chiến chống phát xít Đức, Nhật trong nhiều
dịp kỷ niệm; nhưng chẳng ai phê phán hoặc coi đó là những hình ảnh gợi lại bạo
lực. Trong khi đó hình ảnh các cựu quân nhân VNCH với quân phục cùng lá cờ vàng
trong các sinh hoạt mang tính cách tưởng niệm, nghi thức, thì lại bị những người
làm phim “Terror in Little Saigon” dùng các kỹ xảo để nhào nặn thành hình ảnh bạo
lực cho món thịt chó (giả): “cuộc chiến cũ trên vùng đất mới”.
Phải chẳng
vì các chế độ độc tài phát xít Đức, Nhật đã đi vào lịch sử, trong khi chế độ độc
tài cộng sản Việt Nam vẫn tồn tại, nên hình ảnh cựu quân nhân VNCH và lá cờ
vàng trở thành...”phạm thượng”? Do đó phải khoác thêm cái áo bạo lực cho phải đạo?
Với một
căn bản không có chút hiểu biết tối thiểu nào về quan niệm đấu tranh cho tự do
dân chủ tại quê nhà của người Việt Nam, trong đó chính yếu là nỗ lực đấu tranh ở
trong nước để thay đổi nguyên trạng, cộng thêm định kiến như vừa nêu trên, A.
C. Thompson tưởng tượng ra là người Việt Nam đã và đang cố nối tiếp cuộc chiến
tranh đã chấm dứt từ năm 1975.
Nội
dung chính của phim “phóng sự điều tra” này là “tái điều tra” những cái chết của
một số nhà báo người Việt trong khoảng từ hai đến ba mươi năm về trước. Đây là
điều cần thiết để tìm công lý cho các nạn nhân và thân nhân của họ. Các cơ quan
chức năng Hoa Kỷ đã nỗ lực 15 năm trời trong các vụ án này nhưng không kết quả
nên đã đóng hồ sơ. Nay A.C. Thompson “trổ tài” điều tra theo kiểu “đẽo chân cho
vừa giày”. Nghĩa là xào nấu, cắt xén, ráp nối cách hình ảnh, âm thanh sao cho
phù hợp với kết luận theo định kiến đã có sẵn của ông ta.
Tuy chỉ
dựa theo những điều...”nghe nói”, “hình như” v.v.., nhưng cuối cùng thì A.C.
Thompson vẫn đoan chắc để kết án hồ đồ theo kiểu định kiến ngay từ đầu rằng MT
nhúng tay sát hại vì những nhà báo đã viết bài chống Mặt Trận (MT).
Thật ra
trong 5 người bị ám sát chỉ có hai người có những bài chỉ trích MT là ông Đạm
Phong và Lê Triết, trong khi Dương Trọng Lâm chết trước khi MT ra đời và tình
nghi về tranh chấp tiền bạc. Ông Đỗ Trọng Nhân chỉ là nhân viên tòa soạn báo
Văn Nghệ Tiền Phong, và ông Phạm Văn Tập chủ bút tờ báo Mai mang đặc tính văn
nghệ, không liên hệ gì đến chuyện phê phán MT.
Nguyên
tắc luật pháp của các nước dân chủ (như Hoa Kỳ) là không kết tội một ai khi
không có bằng chứng rõ ràng; tuy nhiên, với sự đoan chắc như trên, A.C.
Thompson có khuynh hướng hành xử theo kiểu của công an việt cộng. Không bắt được
quả tang, không có bằng chứng, thì bắt đại ai đó bỏ tù (như trường hợp ông Nguyễn
Thanh Chấn).
Bởi vậy
món “thịt chó” này của đầu bếp A.C. Thompson đâm ra có hương vị Ba Đình.
Cũng
đúng thôi, như chính A.C. Thompson cho biết, cố vấn cho ông ta trong phim phóng
sự này là ông Tony Nguyễn, một người thân cộng và cổ võ hòa hợp hòa giải đã
“đánh lận con đen” bằng cách nêu ra 5 cái chết rồi cáo buộc Mặt Trận và từ đó vẽ
lên hình ảnh khủng bố nhằm bôi nhọ Little Sài Gòn của người Việt hải ngoại.
Bởi vậy,
khi xem phim này nhiều người đã nhận ra ngay cuốn phim có hơi hướm của việt cộng,
do những người thân cộng hoặc tay sai Việt cộng dàn dựng. Vì thế cũng không có
gì ngạc nhiên khi báo chí của Hà Nội có bài viết về phim này trước khi phim được
trình chiếu.
Tuy
không có điều kiện để chứng minh, nhưng xác xuất về sự tài trợ của Hà Nội cho
những phim loại này không phải là nhỏ, khi mà từ mấy năm nay bộ trưởng bộ Thông
Tin - Truyền Thông của Hà Nội đã nhiều lần nói về việc Hà Nội gia tăng ngân
sách cho truyền thông hải ngoại của họ.
Nhưng
điều quan trọng cũng nên tìm hiểu là: Tại sao phim lại chọn thời điểm này để xuất
hiện? Và nhằm mục tiêu gì?
Trong bối
cảnh các tổ chức xã hội dân sự và số lượng người tham gia gia tăng nhanh chóng
trên địa bàn gần như khắp cả nước (như tướng công an Trần Đại Quang vừa cho biết);
trong lúc đó thì nhà cầm quyền đang kiệt quệ tài chính, nợ nần chồng chất; cùng
lúc đó, sự đấu đá trong thượng tầng lãnh đạo đảng trước đại hội đảng sắp tới
xem ra vẫn quyết liệt và chưa ngã ngũ...
Theo
thói quen ở các nước cộng sản như Trung Quốc và Việt Nam thì mỗi khi có những
khó khăn, lùng bùng trong nội bộ, nhà cầm quyền tìm cách hướng sự chú ý của người
dân sang một vấn đề khác. Phim “Terror in Little Saigon” không nằm ngoài thói
quen này.
Một nỗ
lực thường xuyên khác của Hà Nội là làm tản lực đấu tranh ở hải ngoại, hầu giảm
bớt sự hỗ trợ từ hậu phương hải ngoại cho tiền tuyến quốc nội. Phim “Terror in
Little Saigon” không chỉ nằm trong nỗ lực thường xuyên này mà còn nhắm đến một
mục tiêu khác.
Đó là cố
tạo lùng bùng ở hải ngoại để từ đó các nhóm thân cộng xuất hiện ra cộng đồng, tạo
ra những khối quần chúng hải ngoại công khai ủng hộ đảng, khi Hà Nội đang muốn
xoay trục về phía Mỹ. Trong bối cảnh hiện nay, đây có thể là một nỗ lực mới của
Hà Nội, điều mà từ 40 năm qua họ đã tốn nhiều công sức, tiền của, nhưng chưa
bao giờ thực hiện được.
Nói tóm
lại, sự xuất hiện của cuốn phim đã không những không giúp truy tìm thủ phạm của
5 vụ án mà cho thấy dã tâm dùng vụ án để tấn công và gây phân hóa trong cộng đồng.
No comments:
Post a Comment