Trọng Nghĩa - RFI
Đăng ngày 04-08-2015
Ngoại trưởng
Malaysia, Anifah Aman. Ảnh ngày 04/08/2015AFP
Mỗi
lần ASEAN họp hội nghị, Trung Quốc đều lên tiếng đòi các đối tác không được đề
cập đến tranh chấp Biển Đông. Bắc Kinh đã một lần thành công vào năm 2012, khi
Cam Bốt làm chủ tịch Hiệp hội Đông Nam Á. Năm nay cũng thế. Trung Quốc lần
này sẽ hoài công, vì Malaysia không phải là Cam Bốt.
Phát biểu ngay trong phiên khai mạc ngày 04/08/2015,
dù với lời lẽ rất ngoại giao, nhưng Ngoại trưởng Malaysia, nước hiện là chủ tịch
đương nhiệm của ASEAN đã bác bỏ đề nghị của Trung Quốc, và khẳng định rằng
ASEAN cần phải cố gắng nhiều hơn nữa, để cho mọi người thấy rõ các cố gắng của
mình trong việc tìm ra một giải pháp vấn đề Biển Đông.
Tuyên bố trên đây được cho là một lời đả kích nhắm
vào Trung Quốc.
Theo hãng tin Anh Reuters, một bản dự thảo Tuyên bố
chung sẽ được công bố sau khi Hội nghị kết thúc mà hãng tin này đọc được đã nêu
bật thái độ quan ngại của ASEAN trước các diễn biến mới đây tại Biển Đông, được
cho là có tiềm năng « phá hoại hòa bình, an ninh và ổn định tại Biển Đông ». Bản
tuyên bố chung còn cho rằng cần phải cấp tốc giải quyết vấn đề lòng tin đang
suy giảm giữa các bên tranh chấp.
Nước chủ tịch ASEAN được cho là có một vai trò quan
trọng trong việc soạn thảo ra một tuyên bố chung như vậy.
Bên cạnh nước chủ nhà Malaysia, người ta cũng chờ đợi
một số quốc gia khác như Việt Nam, Nhật Bản, Ấn Độ, hay là Singapore,
Indonesia…, gợi lên vấn đề Biển Đông trong các cuộc họp. Hiện đã có ít nhất là
ba nước công khai cho biết là sẽ đề cập đến hồ sơ này. Đó là Philippines, Mỹ và
Úc.
Cớ sao lại không bàn về Biển Đông, một vấn đề đe dọa
an ninh tại diễn đàn an ninh ARF ?
Đối với Mark Toner, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao
Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry chắc chắn sẽ nêu lên vấn đề Biển Đông tại Diễn
đàn An ninh Khu vực ASEAN (ARF) vì đó là « một diễn đàn để thảo luận về các vấn
đề an ninh tối quan trọng ».
Theo các nhà quan sát, quan điểm của Mỹ rất hợp lý,
vì lẽ tranh chấp Biển Đông là một vấn đề liên quan đến an ninh khu vực. Nếu
không đưa ra trước Diễn đàn an ninh của ASEAN, một Diễn đàn an ninh hiếm hoi ở
Châu Á, thì thảo luận ở đâu.
Vấn đề đối với Trung Quốc là do việc các yêu sách chủ
quyền và hành động thái quá của nước này tại Biển Đông bị phản đối rộng khắp, Bắc
Kinh không muốn bị vạch mặt chỉ tên trên các diễn đàn đa phương. Bên cạnh đó,
Trung Quốc chỉ muốn giải quyết tranh chấp Biển Đông song phương với từng nước,
một chủ trương bị cáo buộc là để dễ dàng bắt nạt các nước yếu hơn mình.
Tóm lại, căn cứ vào các phản ứng bất đồng tình được
đưa ra ngay sau khi giới lãnh đạo ngành ngoại giao Trung Quốc cho rằng không
nên đề cập đến vấn đề Biển Đông tại các Hội nghị ASEAN, có thể nói rằng mưu
toan nhận chìm hồ sơ này của Bắc Kinh sẽ thất bại hoàn toàn.
Phát biểu với hãng tin Pháp AFP, một nhà ngoại giao
tham gia trực tiếp các cuộc họp tại Kuala Lumpur đã có một nhận định thẳng thừng
rằng Malaysia « không phải là Lào hay Cam Bốt », nhắc lại sự cố xẩy ra nhân Hội
nghị các Ngoại trưởng ASEAN vào năm 2012 tại Phnom Penh. Vào khi ấy, Cam Bốt, vốn
đã trở thành đồng minh thân cận của Trung Quốc, đã dùng tư cách chủ tịch luân
phiên ASEAN để từ chối đưa vấn đề Biển Đông ra thảo luận hay đưa vào tuyên bố
chung của Hội nghị Ngoại trưởng năm đó.
Câu hỏi đang được giới quan sát đặt ra, là từ năm
2012 đến nay, Cam Bốt ngày càng có thái độ ủng hộ lập trường của Trung Quốc một
cách lộ liễu hơn, vì thế chưa biết là nhân Hội nghị lần này, liệu Cam Bốt có lại
tìm cách bảo vệ quyền lợi của đàn anh hay không.
---------------------------------
Thanh Hà - RFI
Đăng ngày 03-08-2015
Tranh chấp chủ quyền
tại Biển Đông là trọng tâm của Hội nghị Ngoại trưởng Hiệp hội Đông Nam Á (
ASEAN) lần thứ 48 và Diễn đàn An ninh Khu vực ASEAN (ARF).REUTERS
Tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông là trọng tâm của
Hội nghị Ngoại trưởng Hiệp hội Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 48 và Diễn đàn An
ninh Khu vực ASEAN (ARF) mở ra từ ngày 4 đến 6/08/2015 tại Kuala Lumpur. Thủ đô
Malaysia kể từ ngày mai là điểm hẹn của ASEAN với các đối tác quan trọng trong
vùng Châu Á Thái Bình Dương, từ Mỹ đến Trung Quốc, từ Nhật Bản đến Úc, từ Ấn Độ
đến Nga. Mọi người rất chú ý đến sự hiện diện của Ngoại trưởng Hoa Kỳ John
Kerry và đồng nhiệm Trung Quốc Vương Nghị.
Các hành vi của Trung Quốc tại các vùng có tranh chấp
ở Biển Đông, như cải tạo bãi đá, xây đảo nhân tạo, xây dựng trên đó các cơ sở
quân sự, nhằm mở rộng quyền kiểm soát một vùng biển, nơi hơn 80 % thương mại của
thế giới phải đi qua, đã gây lo ngại cho các quốc gia trong vùng. Các hoạt động
của hải quân, không quân Trung Quốc sẽ được mở rộng vì những mục tiêu chiến lược
và kinh tế.
Do vậy theo một quan chức cao cấp của bộ Ngoại giao
Mỹ, tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông sẽ là « trọng tâm » của ARF lần này : Hiệp
hội các nước Đông Nam Á cũng như Hoa Kỳ« quan ngại trước quy mô, tầm mức, nhịp
độ và sự can dự của Trung Quốc trong các hoạt động xây dựng » đảo nhân
tạo. Vẫn theo quan chức nói trên được hãng thông tấn Pháp AFP trích dẫn, ARF và
Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN là cơ hội để các nước Đông Nam Á trực tiếp bày tỏ
quan ngại với phía Bắc Kinh về những hành vi mà nhiều quốc gia coi là mang tính
khiêu khích.
Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Đài Loan
cùng tuyên bố chủ quyền đối với một số đảo ở Biển Đông. Nhưng Trung Quốc khẳng
định chủ quyền đối với gần hết diện tích vùng biển này bất chấp phản đối của
các nước láng giềng và quốc tế. Trước mắt Philippines và Việt Nam là hai quốc
gia mạnh mẽ lên tiếng phản đối các hành vi lấn chiếm của Trung Quốc. Các thành
viên còn lại của ASEAN thận trọng, tránh làm phật lòng Bắc Kinh, một đối tác
thương mại lớn của ASEAN.
Tuy nhiên theo giới phân tích, ASEAN đang mất dần
kiên nhẫn trước những tuyên bố khẳng định chủ quyền « không thể chối
cãi » của Bắc Kinh đối với những vùng biển được cho là có nhiều tiềm
năng dầu khí này.
Cuối tuần qua, Ngoại trưởng Malaysia Anifah Aman
tuyên bố với báo chí là Trung Quốc và ASEAN đang đạt được những tiến bộ về một
bộ luật ứng xử tại Biển Đông – COC để tránh xảy ra xung đột. Tuy nhiên giới
quan sát ghi nhận những tuyên bố lạc quan của Ngoại trưởng Malaysia, nước đang
giữ chức chủ tịch luân phiên ASEAN, hoàn toàn trái ngược với quan điểm được Ngoại
trưởng Philippines đưa ra gần đây.
Phát biểu trước tòa án thường trực Liên Hiệp Quốc tại
La Haye ông Albert del Rosario khẳng định trong nhiều năm, Trung Quốc đã tìm mọi
cách để phá hỏng mọi cố gắng xây dựng bộ Quy tắc ứng xử COC : « Thái độ
không khoan nhượng của Trung Quốc trong 13 năm qua đã khiến bộ Quy tắc ứng xử
COC trở thành mục tiêu gần như không thể với tới ». Nhiều nhà nghiên cứu
khác đã chia sẻ quan điểm của Manila.
Chuyên gia về Đông Nam Á của đại học Stanford- Hoa Kỳ,
Donald Emmmerson, dự báo Bắc Kinh không bao giờ muốn có Bộ quy tắc ứng xử COC.
Và cho dù là có phê chuẩn bộ luật đó đi chăng nữa thì trên thực tế Trung Quốc
cũng sẽ không tôn trọng, bởi vì văn bản này mang tính ràng buộc và hạn chế tầm
hoạt động của Bắc Kinh đối với vùng biển này.
Chuyên gia về Đông Nam Á, Donald Emmerson khuyên các
nước ASEAN chớ nên nuôi ảo tưởng về bộ Quy tắc ứng xử COC.
No comments:
Post a Comment