Jackhammer
Nguyễn
28/05/2020
Hai quốc gia một
chế độ
Nếu Trung Hoa lục địa và Hồng Kông là “một quốc gia
hai chế độ”, thì Việt Nam
và Trung Quốc lại là “một chế độ hai quốc gia”. Và cả hai đang được dịch
Covid-19 củng cố sức mạnh của mình.
Sau khi kiểm soát được dịch
viêm phổi Vũ Hán, Bắc Kinh chuẩn bị tung ra một bộ luật an ninh áp đặt lên Hồng
Kông, mà những người yêu dân chủ Hồng Kông cho rằng, bộ luật này sẽ chấm dứt sự
tồn tại của đặc khu hành chính này.
Tại phía Nam, người anh
em cùng ý thức hệ là Đảng Cộng sản Việt Nam, cũng nhân đại dịch, bắt các nhà hoạt
động xã hội ôn hòa: Trần Đức Thạch, Phạm Thành và Nguyễn Tường Thụy.
Các nhà quan sát thời cuộc dễ nhận ra sự tương đồng trong hành động của
“hai đất nước, một chế độ” này. Dịch Covid-19 đã cho họ cơ hội ngàn vàng để
củng cố sức mạnh toàn trị của mình.
Việc Hà Nội và Bắc Kinh
kiểm soát được dịch bệnh có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng có một nguyên
nhân mà tất cả các nhà phân tích đều đồng ý là, cả hai đều huy động được một hệ
thống xã hội toàn trị vào việc chống dịch (trừ bà Phương Nga của
Bộ Ngoại giao Việt Nam, trả lời BBC rằng, chế độ không phải là nguyên nhân giúp
Việt Nam chống dịch thành công).
Dù nguyên nhân là thế nào
đi nữa, cái kết quả mà họ đạt được đã nâng cao uy tín của đảng cầm quyền, nhất
là tại Việt Nam (còn ở Trung Quốc, việc giấu diếm dịch lúc đầu vẫn để lại tì vết
không phai trong dư luận trong và ngoài Hoa Lục). Kết quả này làm cho người dân
đặt các mục tiêu khác như dân chủ, dân sinh, chống tham nhũng,… trong cuộc sống
của mình xuống hàng thứ yếu. Cả hai Đảng Cộng sản thừa gió bẻ măng, và chắc chắn
sẽ không gặp nhiều trở ngại.
Để giải quyết dứt điểm
cái xương gà “một đất nước, hai chế độ”, trở thành “một đất nước, một chế độ” sớm
hơn vài chục năm, Bắc Kinh bèn ra luật an ninh. Theo thỏa thuận giữa Luân Đôn
và Bắc Kinh, cho đến năm 2047, Hồng Kông vẫn có những quyền tự do riêng, khác với
Hoa lục.
Nhưng cuộc khủng hoảng luật
pháp, và có thể là kinh tế nữa, đã đưa hàng triệu người dân Hồng Kông xuống đường
biểu tình hồi năm 2019. Điều này làm cho Bắc Kinh rất lo ngại và bây giờ
Covid-19 là cơ hội vàng. Người dân Hồng Kông chưa kịp hoàn hồn trước đại dịch
truyền nhiễm từ người anh em Hoa lục, liên tục bị áp lệnh cấm tụ tập, bị tước hội
đồng lập pháp, và đang lo lắng những quyền tự do cuối cùng biến mất.
***
Ở Việt Nam, các ông Trần
Đức Thạch, Phạm Thành và Nguyễn Tường Thụy đều là những người trưởng thành
trong lòng chế độ cộng sản và đều bác bỏ nó. Họ là những người đấu tranh ôn
hòa, “dùng ngòi bút làm đòn xoay chế độ”, họ không phải là những nhà tổ chức
đám đông đường phố. Nhưng bài viết, sách vở của họ, với sự giúp đỡ của không
gian mạng, đã làm đau đầu Hà Nội trong chục năm qua. Việc tống giam họ vào đúng
thời điểm đại dịch đang diễn ra, là điều mà nhiều người Việt … không quan tâm
vì họ đang có mối bận tâm khác, lớn hơn.
Nếu Hồng Kông, kinh đô
tài chính của Á châu còn có thể thu hút được sự lo ngại của thế giới, thì những
người đấu tranh cho nhân quyền ở Việt Nam vừa bị bắt, lọt thỏm trong hàng núi
tin tức xám xịt về đại dịch mà hàng tỷ người trên thế giới lo âu hàng ngày,
hàng giờ.
Nhưng lại đồng
sàng dị mộng
Ông James Griffiths, một nhà phân tích của hãng tin CNN, Hoa Kỳ, viết về những leo thang mới
đây của Trung Quốc: “Khi một tay chơi bắt đầu quậy phá, chưa chắc vì hắn ta
đang mạnh mà là vì đối thủ của hắn ta đang yếu”.
Điều này đúng đối với cả
hai tay chơi Trung Quốc và Việt Nam trong cuộc ‘thừa gió’ Covid để bẻ măng ‘dân
chủ’ đang diễn ra. Nhưng phạm vi của những cuộc quậy phá này khác nhau.
Với Cộng sản Việt Nam thì
mục tiêu rất khiêm tốn, họ chỉ muốn duy trì sự độc đảng, loại bỏ các tiếng nói
đối lập. Và như đã phân tích ở trên, dân chúng Việt Nam đang thờ ơ, trong khi
các chính phủ dân chủ phương Tây thường xuyên lên tiếng bênh vực người bất đồng
chính kiến cũng không còn hơi sức đâu mà lên tiếng.
Với Bắc Kinh thì đó là đấu
trường thế giới. Những đối thủ của họ đang ngập đầu trong đại dịch. Tây Âu vốn
cũng đã yếu đi với sự chia rẽ nội bộ sau cuộc “ly dị” với nước Anh, những bất đồng
về quota di dân, về giải nợ Hy Lạp,… Hoa Kỳ thì đang ở mức tệ hại nhất từ một trăm năm qua, dưới sự điều
hành quốc gia một cách dốt nát của một Tổng thống dân túy bất tài Donald Trump,
khi có 100 ngàn người Mỹ thiệt mạng do virus, cả hệ thống kinh tế tê liệt,
mà không khéo là cả sức mạnh quân sự nữa (tàu sân bay hạt nhân Theodore
Roosevelt đã có hơn 1000 người nhiễm virus, trong đó có một người chết).
Và chính cái đấu trường
thế giới này là nơi “hai người anh em thù hận”, Hà Nội Bắc Kinh va vào nhau, đồng
sàng dị mộng.
Một tàu đánh cá Việt Nam
bị tàu Trung Quốc đâm chìm vào tháng Tư, hàng đoàn tàu chiến Trung Quốc bắt đầu
tung hoành ở phương Nam.
Hà Nội nên suy nghĩ kỹ, những bài chỉ trích chế độ của nhà báo Nguyễn
Tường Thụy, hay những lời phê bình cay độc của nhà văn Phạm Thành đối với Tổng
– Chủ Nguyễn Phú Trọng, nguy hiểm bằng Nam hải Hạm đội hay không?
Nguyễn Phú Trọng đằng nào
cũng sẽ biến mất khỏi tâm trí người Việt, hoặc để lại những ký ức xấu, nhưng những
người như các ông Thạch, Thành, Thụy, là những người dân thường Việt Nam, sẽ sống
mãi trong lòng người dân.
No comments:
Post a Comment