Friday, May 1, 2020

CHÍNH QUYỀN TRUMP & PHƯƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG (Ủy Ban Bảo Vệ Ký Giả - CPJ)




Dịch giả: Song Phan
27/04/2020

LTS: Báo cáo của Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ) công bố ngày 16 tháng 4 năm 2020, đưa ra những chi tiết về chuyện Tổng thống Mỹ Donald Trump và chính quyền của ông đã và đang liên tục tấn công các nhà báo, các phóng viên và các phương tiện truyền thông Mỹ hơn ba năm qua, gây tổn hại cho nền báo chí Mỹ, cơ quan quyền lực thứ tư của đất nước này.

CPJ cũng đã từng lên tiếng bảo vệ quyền tự do ngôn luận của các nhà báo trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Năm 2013, CPJ phát động chiến dịch thỉnh nguyện thư, kêu gọi giới lãnh đạo Việt Nam phóng thích blogger Điếu Cày, tức ông Nguyễn Văn Hải. Ngoài ra, CPJ cũng đã từng lên tiếng bảo vệ những tiếng nói can đảm ở Việt Nam, đã cất lên tiếng nói phản đối bạo quyền.

Báo cáo của CPJ lần này bảo vệ các nhà báo Mỹ, những người đang thực hiện chức nghiệp của mình để thông tin cho người dân, đồng thời kiểm soát chính quyền Mỹ, giúp chính quyền làm việc minh bạch hơn trong việc phục vụ dân chúng. Thế nhưng các nhà báo và các cơ quan truyền thông Mỹ đã bị Trump và chính quyền của ông tấn công liên tục hơn ba năm qua. Báo cáo này khá dài, chúng tôi xin được đăng thành nhiều kỳ.
______

Dịch giả: Song Phan
16-4-2020

Tấn công vào uy tín báo chí gây nguy hiểm cho nền dân chủ Hoa Kỳ và tự do báo chí toàn cầu
Chính quyền Trump đã tăng cường truy tố các nguồn cung cấp tin, can thiệp vào công việc của các chủ phương tiện truyền thông, sách nhiễu các nhà báo vào biên giới Hoa Kỳ và tạo thêm quyền lực cho các nhà lãnh đạo nước ngoài để hạn chế các phương tiện truyền thông của họ.

Nhưng âm mưu hiệu quả nhất của Trump là phá hoại uy tín báo chí, dìm sự thật và sự đồng thuận một cách nguy hiểm ngay cả khi đại dịch COVID-19 đe dọa giết chết hàng chục ngàn người Mỹ. Một báo cáo đặc biệt của Ủy ban Bảo vệ Ký giả.


Nội dung
Về báo cáo này
Tổng thống và báo chí
Các cuộc tấn công của Trump vào uy tín báo chí
Báo chí truy cập thông tin chính phủ dưới thời Trump
Trump và sự thật
Trump, luật pháp và báo chí
Nhắm vào những người chủ phương tiện truyền thông
Chiến tranh về các rò rỉ
Sách nhiễu các nhà báo ở biên giới Hoa Kỳ
Tác động bên ngoài Hoa Kỳ
Phản ứng của báo chí
Khuyến nghị

                                                           ***

WASHINGTON, D.C. -  Ban đầu khi Tổng thống Donald J. Trump hạ thấp tối thiểu nguy cơ của virus COVID-19 trong hai tháng đầu năm 2020, ông đã tấn công các phương tiện truyền thông đưa tin về mối đe dọa ngày càng tăng và phản ứng chậm chạp của chính quyền.

Các hãng tin giả hạ cấp MSDNC (Comcast) & @CNN đang làm mọi cách có thể để làm cho virus corona trông tệ hại tới mức có thể, trong đó có cả việc làm thị trường hoảng loạn, nếu được”, tổng thống đã tweet vào ngày 26 tháng 2, ngụ ý rằng MSNBC liên minh với Đảng Dân chủ.

Ngày 8 tháng 3, sau khi có nhiều bài báo nói về những thiếu sót trong phản ứng của chính quyền, Trump đã tweet, “Truyền thông Tin Giả đang làm mọi thứ có thể để khiến chúng ta trông tồi tệ. Buồn thay!” Ngày hôm sau, sau khi chỉ số Dow Jones mất 2.014 điểm, tương đương 7,79% giá trị, tổng thống cũng đổ lỗi cho “tin giả”.

Trong dòng tweet ngày 18 tháng 3, Trump nhấn mạnh rằng, “Tôi luôn coi virus Trung Quốc rất nghiêm trọng” và “tường thuật của Báo chí Tin Giả mới ô uế và sai trái”. Tại cuộc họp báo đầy tranh cãi ở tòa Bạch Ốc về COVID-19 ngày 19 và 20 tháng 3, ông ta lại giận dữ, tấn công giới truyền thông, nói rằng “báo chí rất không trung thực” khi đưa tin về cách ông xử lý khủng hoảng và các nhà báo “thật sự làm tổn thương đất nước chúng ta”.

Đó là điển hình về sự thù địch chưa từng có của tổng thống Trump đối với báo chí. Trump đã thường xuyên tấn công giới truyền thông trong các cuộc họp, trong trả lời các câu hỏi của phóng viên và trong hàng trăm tweet. Ông ta đã nhiều lần gọi báo chí là “tin giả”, là “kẻ thù của nhân dân”, “không thành thật”, “suy thoái”, “phóng viên kém lương thiện”, “bọn người xấu xa”, “bọn cặn bả”, và “một số trong bọn người xấu nhất mà bạn sẽ gặp”.

Như Trump đã nói với Leslie Stahl của CBS News ngay sau khi ông được bầu làm tổng thống năm 2016, ông đã và đang cố gắng phá hủy uy tín của giới truyền thông đưa tin về ông.

Chris Wallace, người dẫn chương trình của Fox News nói tại buổi tổ chức sự kiện về tự do báo chí của Hội Phóng viên Chuyên nghiệp (SPJ) tại Washington vào ngày 11 tháng 12 năm 2019: “Tôi tin rằng Tổng thống Trump đang dấn vào cuộc tấn công trực tiếp dai dẳng nhất vào tự do báo chí trong lịch sử của chúng ta. Ông ta đã làm tất cả mọi thứ có thể làm được để cắt xén truyền thông, để cố gắng làm cho họ thành bất hợp pháp, và tôi nghĩ mục đích của ông ta rất rõ ràng: Gây ra những nghi ngờ, khi chúng ta đưa tin phê phán về ông ta và chính quyền của ông ta, rằng chúng ta không thể tin tưởng được”.

Hưởng ứng các cuộc tấn công bằng lời nói đều đặn của Trump, cánh báo chí thường xuyên bị la ó, chế giễu tại các buổi tập họp (rallies) của Trump và các phóng viên bị nêu tên trong các tweet của ông ta đã liên tục bị quấy rối trên mạng. Cũng có những đe dọa đáng tin cậy gửi tới các tổ chức tin tức, trong đó CNN thường xuyên là mục tiêu bị nhắm tới.

Các thư ký báo chí của tổng thống, các trợ lý tòa Bạch Ốc và các quan chức chính phủ khác, cùng các đồng minh của Trump trong Quốc hội cũng liên tục tấn công báo chí, thường lặp lại như vẹt ngôn ngữ của tổng thống. Cùng với hàng ngàn tuyên bố sai lệch được ghi chép lại của Trump và việc ông đề cao các thuyết âm mưu đã bị bác bỏ, các cuộc tấn công của chính quyền vào uy tín của giới truyền thông đã dìm đi sự thật và sự đồng thuận một cách nguy hiểm ở một quốc gia bị chia rẽ sâu sắc.

Hiện tại chúng ta có một số hãng tin tốt nhất mà thế giới đã biết. Tuy nhiên, Trump đã tạo ra một bầu không khí trong đó những tin tốt nhất, những tin đã qua kiểm tra từ thực tế thật nhất, lại không được nhiều người tin tưởng”. Ông Paul Steiger, cựu biên tập viên của Tạp chí Wall Street, là người sáng lập hãng tin phi lợi nhuận ProPublica, và cựu chủ tịch ban giám đốc của Ủy ban Bảo vệ Ký giả, nói.

Chính quyền Trump đã đe dọa công việc của báo chí Mỹ theo những cách khác. Bộ Tư pháp đã tăng cường điều tra và truy tố các nguồn cung cấp tin loại mật của chính phủ cho các nhà báo, trong khi Trump và các tổng chưởng lý của ông đã không chấp nhận loại trừ việc truy tố chính các phóng viên. Cơ quan Hải quan và Biên phòng (CBP) đã thẩm vấn các nhà báo tại các đồn biên phòng, lục soát các thiết bị điện tử của họ và theo dõi việc di chuyển của họ trong một cơ sở dữ liệu bí mật.

Chính ông Trump đã kêu gọi tẩy chay các hãng tin và thay đổi luật mạ lỵ để trừng phạt báo chí. Ban vận động tái tranh cử của ông đã kiện báo New York Times, Washington Post và CNN về tội mạ lỵ vì những ý kiến được các nhà báo chuyên mục và những người đóng góp của họ bày tỏ. Ông đã thất bại khi tìm cách tước thẻ báo chí Nhà Trắng của các nhà báo và hãng tin có những câu hỏi và câu chuyện mà ông không thích. Ông khuyến khích chính phủ liên bang can thiệp vào công việc của các chủ sở hữu báo CNN, các hệ thống phát thanh truyền thống và báo Washington Post.

Trump phát biểu trong buổi họp báo hàng ngày về virus corona chủng mới, COVID-19, trong Phòng Briefing Brady tại tòa Bạch Ốc ngày 25 tháng 3 năm 2020, tại Washington. Trump gọi các nhà báo “rất không trung thực” vì họ đưa tin về cuộc khủng hoảng sức khỏe. (AFP / Mandel Ngan)

Cũng nguy hiểm như tất cả điều đó dành cho giới truyền thông, các cuộc tấn công của Trump đã thành công nhất trong việc làm xói mòn uy tín của báo chí Mỹ trong số hàng triệu kẻ ủng hộ ông. Một nghiên cứu lớn của Trung tâm nghiên cứu Pew vào cuối năm 2019, cho thấy, đa số đảng viên Cộng hòa thường xuyên mất tin tưởng vào hầu hết các phương tiện truyền thông (trừ các phương tiện truyền thông ủng hộ Trump như Fox News), trong khi đa số đảng viên Dân chủ có xu hướng tin tưởng họ. Trong một cuộc khảo sát của Pew được thực hiện vào giữa tháng 3, có 62% số người được hỏi, nói rằng, giới báo chí đã phóng đại những nguy cơ của virus COVID-19.

Trong buổi họp báo ngày 20/3, Trump tấn công phóng viên Peter Alexander của đài NBC, gọi anh là “nhà báo khủng khiếp”. Ảnh: NBC

Một số nhà quan sát chuyên sâu lo ngại một mối đe dọa hiện hữu đối với tự do báo chí của Mỹ. Giáo sư luật về truyền thông của Đại học Utah, RonNell Anderson Jones nói với tôi rằng, “Trump không tôn trọng báo chí với vai trò là một định chế dân chủ cốt lõi”. Bà nói rằng, truyền thông Mỹ phụ thuộc vào sự chấp nhận của công dân về vai trò Tu chính án số 1 [của Hiến Pháp]. Nếu điều đó bị xói mòn, bà cảnh báo, “quyền tự do báo chí đang ở trong tình trạng nguy hiểm”.

Ông Frank Frank Sesno, từng là người dẫn chương trình tin tức trụ cột đài truyền hình cáp CNN và là người điều hành Trường Truyền thông và Công vụ của Đại học George Washington, nói trong một cuộc phỏng vấn cho báo cáo này. “Cuộc tấn công của Tổng thống Trump vào báo chí là một cuộc tấn công vào tính chính danh của chính nóĐây là một rào cản Orwell về ngôn ngữ phi nhân cách về mục đích của công việc, những người làm công việc và các tổ chức sử dụng họ. Đó là một cuộc tấn công liên tục vào một nền báo chí tự do – và vào quyền được biết của công chúng cũng như sự hiểu biết của công chúng về vai trò của báo chí trong một nền dân chủ”.

Các cuộc tấn công của Trump dường như cũng đã làm tăng quyền lực cho các nhà lãnh đạo chuyên quyền nước ngoài trong việc làm mất uy tín và hạn chế báo chí ở nước họ. Ông Sesno là người làm việc với các phương tiện truyền thông ở các nước Đông Âu nói: “Khi tổng thống gọi báo chí là kẻ thù của nhân dân, ông khuyến khích mọi kẻ chuyên quyền, mọi nhà độc tài muốn đóng cửa tự do báo chí. Họ đã được làm cho thành hợp lệ. Nó dội ra khắp thế giới”.

Tổng thống đã đích thân dàn dựng và khống chế thông tin truyền thông về chính quyền của mình, thông qua hàng chục ngàn tweet và hàng chục cuộc gặp gỡ với báo chí, trong đó ông chọn phóng viên và câu hỏi mà ông sẽ trả lời. Theo đo đếm của nhóm Kiểm tra Sự kiện (Fact Checker) của báo Washington Post, Trump đã đưa ra 16.241 phát biểu sai lệch hoặc gây hiểu lầm trong tất cả các giao tiếp đó trong ba năm đầu cầm quyền.

Cùng lúc đó, cho đến cuộc khủng hoảng COVID-19, chính quyền Trump đã hạn chế hầu hết quyền truy cập hồ sơ của tòa Bạch Ốc và các quan chức chính quyền khác ngoài tổng thống. Các buổi họp báo thường ngày đã biến mất trong nhiều tháng tại tòa Bạch Ốc, Bộ Ngoại Giao và Bộ Quốc phòng, và các quan chức thường từ chối phát biểu có thu âm/ ghi hình trong các cuộc phỏng vấn. Chỉ trong đại dịch COVID-19, trong các buổi họp báo hàng ngày được tổ chức cho giới truyền thông, do Trump và Phó Tổng thống Mike Pence đứng đầu mới có ghi âm/ ghi hình.

Để đáp lại, các phóng viên đã phát triển các nguồn cung cấp tin mật bên trong tòa Bạch Ốc và các cơ quan chính phủ cho các câu chuyện để lộ. Sau đó, Trump gọi những câu chuyện đó là “tin giả” và tuyên bố rằng các “nguồn giấu tên” của họ không hề tồn tại. Khi Trump tấn công những câu chuyện đó và các phóng viên đã viết chúng, những người ủng hộ ông thường lên mạng tuôn ra những lời lăng mạ và châm chọc, nhắm vào các nhà báo.

Anita Kumar, phóng viên báo Politico tại tòa Bạch Ốc, nói: “Hiện tại, có ít người trong chính quyền Trump phát biểu chính thứcChúng tôi không hề dựng chuyện, nhưng mọi người không tin chúng tôi”.

Trong báo cáo này, tôi sẽ xem xét tác động của các cuộc tấn công của Trump đến uy tín của báo chí Mỹ; việc chính quyền của ông hạn chế truy cập thông tin chính phủ; tính chân thật của tổng thống; những thách thức pháp lý của ông đối với công việc của truyền thông; việc Tổng thống đã cố can thiệp vào sự độc lập tài chính của một số chủ hãng truyền thông; và tác động đến báo chí ở các nước khác. Tôi cũng sẽ khai thác các nhà báo và chuyên gia luật truyền thông nói gì về việc báo chí nên đáp ứng như thế nào.

Tôi đã phỏng vấn gần 40 nhà báo, những người ủng hộ tự do báo chí, các trưởng khoa báo chí ở các trường, luật sư và giáo sư truyền thông, và các quan chức chính phủ. Tôi đã dựa vào nghiên cứu sâu rộng của Stephanie Sugars của US Press Freedom Tracker (Theo dõi Tự do Báo chí Mỹ), một dự án của CPJ và Freedom of the Press Foundation (Tổ chức Tự do Báo chí).

Tôi đã nói chuyện với Michael Dubke, cựu giám đốc truyền thông tòa Bạch Ốc của Trump. Tuy nhiên, yêu cầu trả lời đã được gửi tới Stephanie Grisham, thư ký báo chí tòa Bạch Ốc, là người đã rời khỏi chức vụ này, được công bố ngày 7 tháng 4, và phó của cô, Hogan Gidley, đã không trả lời.

Những người ủng hộ Trump la mắng giới truyền thông tại một cuộc tập hợp ở Des Moines, Iowa, vào ngày 30 tháng 1 năm 2020. Trump thường xuyên chế giễu báo chí tại các cuộc tập hợp của ông và khuyến khích đám đông tham gia. (Reuters / Jonathan Ernst).

(Còn tiếp)

                                                  ****************

Dịch giả: Song Phan
28/04/2020

Tổng thống và báo chí

Hành vi của Trump làm tôi nhớ đến các cuộc tấn công bằng lời công khai của Richard Nixon vào báo chí khi tôi là một trong những biên tập viên làm việc trong cuộc điều tra Watergate của báo Washington Post.

Ngoài ra, Nixon đã ra lệnh nghe lén và FBI điều tra bất hợp pháp một số phóng viên, và tòa Bạch Ốc vẫn nắm giữ một “danh sách kẻ thù” chính trị, trong đó có các nhà báo và phóng viên truyền hình. Các băng ghi âm của tòa Bạch Ốc cuối cùng đã tiết lộ rằng, Nixon cũng thường nổi giận với báo chí trong các cuộc trò chuyện ở Phòng Bầu dục với các trợ lý của mình, gọi các phóng viên là “những thằng hề” và “đồ chó đẻ”.

Michael Michael Conway, cố vấn Ủy ban Tư pháp Hạ viện Hoa Kỳ trong cuộc điều tra luận tội Nixon, viết trên website tin tức NBC vào tháng 11 năm 2019: “Dù các cuộc tấn công của tòa Bạch Ốc thời Nixon vào báo chí liên quan đến các hành vi tội phạm, một số trong đó cuối cùng dẫn đến vụ Nixon bị luận tội, các cuộc tấn công của Trump được cho là nguy hiểm hơn và gây tổn hại hơn cho báo chí tự do. Trump đang tìm cách, và thành công đến mức độ đáng kinh ngạc, trong việc làm mất uy tín của toàn bộ ngành truyền thông qua việc tuyên bố báo chí là ‘kẻ thù của nhân dân.”

Chính quyền của hai tổng thống Ronald Reagan và Bill Clinton đều tranh thủ báo chí, mặc dù Bill và Hillary Clinton khó chịu việc đưa tin về các thỏa thuận làm ăn của họ ở Arkansas, về vụ vụng trộm của tổng thống với Monica Lewinsky, và về vụ luận tội của ông. Họ đặc biệt không hài lòng với Washington Post, nơi mà với tư cách là biên tập viên điều hành, tôi đã chỉ đạo việc đưa tin đó. Nhưng sự tức giận của Clinton về một số câu chuyện, nhà báo và các hãng tin, không bao giờ phát triển thành việc chống lại toàn bộ giới truyền thông một cách kịch liệt.

George W. Bush thân thiện với các phóng viên, và báo chí có thể tiếp xúc được các quan chức trong chính quyền của ông. Đồng thời, họ cũng bị kỷ luật, đáng lưu ý trong việc truyền đạt tin tức, trong đó bao gồm những lời biện minh sai cho cuộc xâm lược Iraq sau vụ khủng bố 11/9. Ngoài ra, trong “cuộc chiến chống khủng bố” trên toàn thế cầu của CIA, các cơ quan tình báo và Bộ Tư pháp đã bắt đầu điều tra mạnh mẽ các “rò rĩ” thông tin loại mật. Sau đó, những cuộc điều tra này dẫn đến các vụ truy tố chưa từng có đối với các nguồn cung cấp tin cho các nhà báo của chính quyền Obama và Trump.

Barack Obama hứa rằng chính quyền của ông sẽ minh bạch nhất trong lịch sử. Thay vào đó, nó trở thành chính quyền kiên định nhất trong việc hạn chế thông tin mà các phương tiện truyền thông cần có để buộc chính phủ chịu trách nhiệm về hành động của mình. Nó đã sử dụng các trang web và mạng truyền thông xã hội của tòa Bạch Ốc để qua mặt giới báo chí trong việc trình bày phiên bản thực tế của chính mình trước công chúng, tiền thân của cách Donald Trump sau này sử dụng Twitter. Chính quyền Obama đã chủ động ngăn cản các cuộc phỏng vấn “không được phép” của các quan chức chính phủ với báo chí, và nó đã đi những bước dài trong việc chống lại việc rò tin cho các phóng viên.

Đáng kể nhất, chính quyền Obama đã truy tố 10 nhân viên chính phủ và người hợp đồng vì đã tiết lộ thông tin mật cho báo chí. Tám trong số các vụ truy tố là theo Đạo luật gián điệp năm 1917, được ban hành trong Thế chiến I để bảo vệ đất nước chống lại gián điệp cho các chính phủ nước ngoài. Đạo luật này chỉ được sử dụng ba lần trong chín thập niên, trước khi Obama nhậm chức.

Trong một số trường hợp, Bộ Tư pháp và FBI đã bí mật thu giữ nội dung điện thoại và email giữa các nguồn và các phóng viên báo New York Times, Fox News và Associated Press. Các nhà báo an ninh quốc gia nói với tôi rằng, những cuộc điều tra đó có tác dụng làm nhục chí các nguồn cung cấp thông tin trong chính phủ.

Tuy nhiên, chính quyền Obama “không bao giờ tiến hành to tiếng công khai chống lại báo chí”, giáo sư luật truyền thông của Đại học Georgia, Jonathan Peters lưu ý. Ngược lại, Peters đặc tả các cuộc tấn công bằng lời của Trump vào báo chí là “một nỗ lực có hệ thống nhằm làm bất hợp pháp hóa giới truyền thông trong tư cách là công cụ kiểm tra quyền lực của chính phủ”.

Vào thời điểm Trump được bầu làm tổng thống tháng 11 năm 2016, người Mỹ dường như bị chia rẽ không thể hòa giải được, không chỉ về chính trị, tư tưởng và tình cảm, mà còn trên thực tế. Hết thăm dò này tới thăm dò khác, cho thấy, những người ủng hộ và những người phản đối Trump tin rằng, các phiên bản rất khác nhau của những gì họ nghĩ là sự thật vì họ phụ thuộc chủ yếu vào các nguồn tin tức và thông tin mà họ tin tưởng, bất kể tính xác thực của chúng. “Người ta xây nên thực tế cho chính họ từ một lựa chọn truyền thông mà họ đồng ý”, ông Mark Lukasiewicz, trưởng khoa báo chí của Đại học Hof Hofstra, nói với tôi.

Một khung hình video cho thấy, ngày 26 tháng 10 năm 2018, các đặc vụ FBI kéo một tấm bạt lên một chiếc xe tải từ Plantation, Florida, được phủ trong các miếng dán ủng hộ Trump. Chiếc xe đã được điều tra liên quan đến kiện bom gửi đến phòng tin tức CNN ở New York và các nhà phê bình bị nghi đã chỉ trích Tổng thống Trump (WPLG-TV qua AP).

Các cuộc tấn công của Trump vào uy tín báo chí

Phóng viên Leslie Stahl của CBS News đã nói tại một buổi họp mặt của Hội Phóng viên Chuyên nghiệp ở New York hồi tháng 5 năm 2018, về một cuộc trò chuyện của cô với Tổng thống Trump vừa đắc cử, trong văn phòng của ông ở Trump Tower, trước cuộc phỏng vấn trong tiết mục “60 phút” của CBS với ông hồi tháng 11 năm 2016. Stahl nói: “Tới một lúc, ông ta bắt đầu tấn công báo chí. Không có camera ở đó”.

Stahl nhớ lại: “Tôi đã nói, ‘Ngài biết điều này đang trở nên mệt mỏi. Sao ngài cứ làm điều đó mãi như vậy? Thật nhàm chán và đã đến lúc kết thúc điều đó’. Ngài biết đấy, ngài đã thắng cử, sao ngài lại tấn công vào nó mãi như vậy?”

Và ông ta nói: ‘Cô biết tại sao tôi làm điều đó không? Tôi làm điều đó để làm mất uy tín của tất cả bọn cô và hạ bệ tất cả bọn cô, để khi bọn cô viết những câu chuyện tiêu cực về tôi, sẽ không ai tin bọn cô’.”

Nhớ lại cuộc trao đổi này, Stahl đã nói với tôi vào đầu năm 2020: “Cái điều nảy ra với tôi là, nó đã được toan tính thế nào. Ông ta vạch ra kế hoạch cho điều đó”.

Và tôi đã sai”, cô ấy nói về điều cô nghĩ lúc đó rằng, tác động của các cuộc tấn công của Trump lên báo chí sẽ là gì. “Khi bạn nói điều gì đó lặp đi lặp lại, nó có tác động rất lớn. Sự lặp lại là một phần tác động của nó”.

Các cuộc tấn công của Trump vào báo chí trong các cuộc gặp gỡ với các nhà báo tại tòa Bạch Ốc, “có thể gây thất vọng tầm gần. Ông ta có một số điều phàn nàn chính đáng về báo chí, nhưng thường đó là một công cụ chính trị. Ông ta háo hức giao lưu với báo chí – để chúng ta gần gũi với ông ấy – nhưng sau đó bắt đầu các cuộc tấn công”. David Mike Bender, phóng viên Wall Street Journal ở tòa Bạch Ốc, nói.

Michael Dubke từng là giám đốc truyền thông của tòa Bạch Ốc thời Trump vào đầu năm 2017, nói với tôi rằng, một phần lý do khiến Trump tấn công báo chí và đặc tả tin tức là giả “là sự thất vọng của ông ta về cách báo chí đã đưa tin về ông”. Dubke tranh luận: “Không có chuyện nào nói về sự tiến bộ mà ông đã làm với nền kinh tế và chính sách đối ngoại. Tới mức tốt nhất cũng chỉ là những chuyện đã tiêu cực”.

Dubke, hiện là cố vấn truyền thông chiến lược của đảng Cộng hòa, nói thêm: “Ông ấy cũng rất ngạc nhiên. Tổng thống cảm thấy rằng ông có quan hệ tốt với báo chí với tư cách là một nhà phát triển ở New York. Ông ấy luôn sẵn lòng gặp gỡ báo chí”.

Lucy Dalglish, trưởng khoa trường Báo chí Philip Merrill của Đại học Maryland, nói, dù ý định của Trump ngay từ đầu là gì, hiệu quả của những lời phỉ báng của ông ta là rõ ràng. Cô nói: “Ngay cả khi ban đầu nó không phải là mục đích xấu, thì nó sẽ trở thành như vậyKhi bạn đi khắp đất nước, bạn sẽ nghe mọi người nói về ‘tin giả’. Nó đã gây ra thiệt hại rất lớn”.

Trump càng dành thời gian nhiều hơn để lên án báo chí một cách giận dữ tại các cuộc tụ hợp lớn của ông với những người ủng hộ ông nhiệt tình trên khắp đất nước, khuyến khích đám đông sôi nổi phản ứng. Ông ta thường xuyên chỉ vào đám đông phóng viên, những người chụp ảnh và nhà quay phim lố nhố lên trong phần dành cho báo chí dựng lên đằng sau đám đông, khiến mọi người quay lại, la ó, và hét lên những điều như, “CNN sucks”.

Kumar của Politico nói: “Chúng tôi luôn luôn bị chú ý tại một cuộc tụ tập khi đám đông hưởng ứng với ông ấy. Khi đám đông ở ngay bên cạnh báo chí, chúng tôi sẽ bị la ó và mọi người đang nói những điều tệ hại với chúng tôi”.

Phóng viên Kristina Partsinevelos của Fox Business Network có mặt trong khu báo chí chật cứng khi Trump tuyên bố sẽ tái tranh cử tại một cuộc tập hợp rầm rộ tại đấu trường Amway Center ở Orlando, Florida, ngày 18 tháng 6 năm 2019. “Nhiều lần trong đêm đó, không chỉ từ Tổng thống Trump, tất cả những người nói trước ông, đã thách thức giới truyền thông”. Sau đó cô nói với Howard Kurtz về chương trình “Media Buzz” của ông trên Fox News. “Toàn bộ đám đông chuyển sang la ó. Một anh chàng đang chế giễu một phóng viên bên cạnh tôi, và tôi thậm chí còn không biết ông ta đến từ mạng lưới nào”.

Trong một cuộc thảo luận hồi tháng 3 năm 2018 mà tôi đã điều phối, phóng viên Ashley Parker của báo Washington Post tại tòa Bạch Ốc nhớ lại cách Trump gọi tên cô và phóng viên Maggie Haberman của báo New York Times tại tòa Bạch Ốc ở một cuộc tập họp (rallies) lớn ở San Diego, sau khi mỗi người viết một câu chuyện mà ông không thích: “Chúng tôi đang ở giữa căn phòng này khoảng 10.000 người hoặc hơn và ông ta bắt đầu phàn nàn về câu chuyện của chúng tôi: ‘Có một người phụ nữ tên Parker và một phụ nữ tên Haberman và họ đã viết nhiều nhất’ – thật ra tôi có đeo thẻ tên, nhưng tôi nhanh chóng đưa máy tính xách tay của mình lên để che lại –  ‘Họ là những người bất lương nhất và đáng khinh nhất – họ không có ở đây, phải không?’ Rồi cả đám đông quay lại ‘la ó, hút gió, Parker có ở đây không?’

Parker nói lúc đó: “Điều may mắn về công việc của một phóng viên báo in là, không ai biết tôi là ai. Nhiều người bạn tốt của tôi [với công việc xuất hiện] trên TV, đặc biệt là phụ nữ, cảm thấy có nhiều lời nói cay độc hơn. Điều này đã được báo cáo, nhưng CNN và các cơ quan báo chí khác có giữ an toàn cho các phóng viên nữ của họ đi bộ đến xe của họ sau các cuộc tụ tập [của Trump] hay không”.

Phóng viên CNN ở tòa Bạch Ốc Abby Phillip nói tại một buổi thảo luận của một hội thảo: “Tôi đã bị người ta đăng địa chỉ của cha mẹ tôi”. Cô nói thêm rằng, một cây viết bảo thủ đã đăng một câu chuyện về mẹ cô ấy, “kể cả đăng ảnh của bà (tức mẹ của Abby: ND) lên mạng, trong nỗ lực tấn công tôi vì đưa tin về một người đại diện Trump. Những chuyện như vậy đã thật sự leo thang”.

Kumar của Politico nói, “nhưng tôi cảm thấy thái độ thù địch hơn bao giờ hết, một giọng điệu hoàn toàn khác kể từ năm 2016”. Mặc dù Trump chưa bao giờ tấn công cô, nhưng trong email, Facebook và Twitter đã chỉ trích những câu chuyện và sự xuất hiện trên truyền hình của cô. Cô ấy nói với tôi: “Đôi khi tôi cố gắng không xem Twitter bởi vì đó là điều tiêu cực và khủng khiếp. Những chuyện như thế này chưa từng xảy ra trước đây”.
Trên Twitter, Trump đã tấn công giới truyền thông trong gần 1.900 tweet, từ khi ông tuyên bố ứng cử tổng thống vào năm 2015 cho đến cuối năm 2019, theo một cơ sở dữ liệu do Stephanie Sugars của US Press Freedom Tracker lưu giữ. Những cụm từ được tweet thường xuyên nhất của Trump để mô tả giới truyền thông và nhà báo là “tin giả”, “kẻ thù của nhân dân”, “bất lương”, “đồi bại”.

Hơn 600 tweet của Trump nhắm vào các tổ chức tin tức cụ thể, dẫn đầu là New York Times, CNN, NBC và MSNBC, Fox News và Washington Post. Ông ta gọi New York Times, trong số những từ phỉ báng khác, là “giả”, “dỏm”, “tởm”, “nhục nhã”, “ngu”, “bịa”, “đần”, “tẽ”, “thất bại” và “đang chết”. Ông ta đặc tả báo Washington Post là “giả”, “rồ”, “bất lương”, “dỏm” và “nhục nhã”. Tháng 7 năm 2017, Trump đăng lên Twitter một đoạn video dài 28 giây, trong đó ông được miêu tả là đang đấu vật và đấm một nhân vật có đầu đã được thay thế bằng logo của CNN.

Bốn trăm tweet của Trump đã nói tới hơn 100 nhà báo tại 30 cơ quan báo chí. Vào ngày 7 tháng 9 năm 2019, một cái tweet với hàng chục triệu người theo dõi, Trump đã gọi Parker và đồng nghiệp Philip Rucker của báo Washington Post là “hai phóng viên hạng nhẹ tởm lợm”, những người thậm chí không được phép vào khuôn viên của tòa Bạch Ốc vì bài báo của họ là quá KINH TỠM & GIẢ.

Biên tập viên điều hành Marty Baron của báo Washington Post đã trả lời rằng, “tuyên bố của Tổng thống đúng theo kiểu cách tìm cách phỉ báng và đe dọa báo chí. Điều đó không xác đáng và nguy hiểm, và nó thể hiện mối đe dọa đối với báo chí tự do trên đất nước này”.

Trong dòng tweet ngày 7 tháng 11 năm 2019, Trump đã gọi cho các phóng viên Matt Zapotosky, Josh Dawsey và Carol Leonnig của báo Washington Post là “những phóng viên hạ cấp” trong một công kích dữ dội về một bài mà ông ta không thích. Leonnig nói rằng, điều đó đã thúc đẩy “một sự gia tăng đáng kể” về thư từ thù hằn gửi tới. “Một số thư từ thù hằn có chút cay nghiệt, mô tả tôi là một thành phần của Nhóm Ngầm độc ác và ngốc như một tảng đá. Tôi đã bị những người tweet, gọi tôi là rác rưởi và lặp lại mô tả hạ cấp của tổng thống”, cô ấy nói với tôi.

Đồng thời, “tôi cũng thấy sự gia tăng của những người ủng hộ, lưu ý những điều tổng thống gọi tôi và các đồng nghiệp của tôi – và họ gửi email bày tỏ sự ủng hộ của họ về những gì chúng tôi làm tại Washington Post và cá nhân tôi. Các thành viên cộng đồng của những người biết tôi là tác giả bài báo, đã đề nghị chúng tôi làm những chiếc T-shirts in dòng chữ: ‘Tôi đứng chung với bọn hạ cấp’.” Leonnig nói.

Điều đó minh họa cho hố ngăn cách sâu rộng trong phản ứng của công chúng đối với các cuộc tấn công của Trump vào báo chí. Mặc dù khán giả truyền hình cáp Fox News đã tăng lên, nhưng cũng có sự gia tăng đáng chú ý về số người đăng ký đọc báo New York Times và Washington Post qua mạng, cũng như các quyên góp cho các đài phát thanh công cộng và các nhóm tự do báo chí.

Một trong những tác động của cách Trump tấn công báo chí là nhắc nhở mọi người về tầm quan trọng của tự do báo chí và vai trò của chúng tôi trong việc buộc chính phủ chịu trách nhiệm giải trình”, ông Dan Dan Balz, phóng viên chính trị của báo Washington Post, nói với tôi.

Đồng thời, Balz nói, “Thật nghiêm trọng khi ông ta săn lùng mọi người, điều mà chúng ta chưa từng trải nghiệm trước đây”.

Trump đưa ra quyết định có tính toán kỹ về người mà ông ta sẽ chọn [để tấn công]. Ông ta khuyến khích công chúng – thật ra là kêu gọi họ – làm hại các nhà báo. Người nào đó sẽ bị tổn thương”, Dalglish, trưởng khoa báo chí Maryland và trước đây là giám đốc điều hành của Ủy ban Phóng viên về Tự do Báo chí, nói.

Đã có những mối đe dọa giết người và gây thương tổn cho các tổ chức báo chí. Tháng 1 năm 2018, một người đàn ông ở Michigan đã bị bắt vì nói với một nhà điều hành tại trụ sở của CNN Atlanta, “Đồ Tin Giả, tao sẽ tới để bắn gục bọn bây”.

Tháng 8 năm 2018, một người đàn ông ở California, mà sau này người đó nói với các phóng viên rằng, “Nước Mỹ đã được cứu rỗi khi Donald J. Trump được bầu làm tổng thống”, đã thực hiện nhiều cuộc gọi điện thoại đe dọa giết nhân viên của báo Boston Globe.

Vào tháng 10 năm 2018, một người đàn ông đã gửi bom ống không nổ được, đến CNN ở New York, cũng như một số chính trị gia và quan chức đảng Dân chủ.

Vào tháng 2 năm 2019, FBI đã bắt giữ một trung úy Cảnh sát biển Hoa Kỳ tại Maryland, đang tàng trữ vũ khí và có một “danh sách tấn công” gồm những nhân vật nổi trội thuộc đảng Dân chủ và các nhân vật truyền thông nổi tiếng ở CNN và MSNBC.

Tháng 9 năm 2019, một binh sĩ Quân đội Hoa Kỳ tại Kansas đã bị bắt vì một cuộc thảo luận trên mạng về việc sử dụng chất nổ để tấn công các văn phòng của CNN ở New York.
Ses Sesno, cựu phóng viên của CNN, nói: “Trong tất cả các năm viết báo, tôi chưa từng lo lắng phải cảnh giác. Trump đã huy động lực lượng quần chúng để chế nhạo, châm chọc và làm điều tồi tệ hơn cho những người đang làm công việc của họ. Nói thẳng thắn ra là ông ta hành động như một tên côn đồ, kích động những người theo ông ta”.

Mary Louise Kelly của NPR nhận giải thưởng xuất sắt nhất, phi thương mại, dành cho nhà báo/ phóng viên/ người dẫn chương trình “Mọi thứ đều được xem xét” (All things Considered) tại lễ trao giải Gracie Awards hàng năm lần thứ 43 vào ngày 22/5/2018, tại Beverly Hills, California. Ngoại trưởng Mike Pompeo cáo buộc Kelly nói dối về các quy tắc cơ bản cho một cuộc phỏng vấn sau khi cô hỏi ông những câu hỏi trọng yếu. (Richard Shotwell/ Invision/ AP).

(Còn tiếp)

.
@Tran H. Cách:
Bret Easton Ellis và Kimberly Strassel đã nói gì? Chỉ đưa tựa sách thôi thì chẳng nói lên được gì cả. Nếu cho rằng báo chỉ Mỹ đang nói dối thì nhớ rằng: Mỹ có đạo luật Libel and Defamation Law, Luật Bịa Chuyện Nói Xấu và Bôi Nhọ. Chỉ cần kiện họ 1 lần thôi, sẽ được thực thi ngay. Thế thì tại sao ông Trump lại không kiện những tờ báo hoặc những đài này phải bồi thường cho sập tiệm và đóng cửa?

Qua 44 đời tổng thống, không ai dám tấn công Tu Chính Án Thứ Nhất trong Bản Hiến Chương của Hoa Kỳ (trong đó có QUYỀN TỰ DO TRUYỀN THÔNG). Trump đã nói: “The Media is The Enemy of American People” (Truyền thông báo chí là kẻ thù của người dân Hoa Kỳ). Bắt chước câu của Hitler.

Trong suốt 2 nhiệm kỳ của Obama, Fox News đã dùng 46% thời gian coverage để chỉ trích và lên án những hoạt động cũng như phương sách làm việc của ông Obama. Obama chưa từng có một lời chỉ trích hoặc tấn công fox news.

So với Obama, Trump rất tệ! Không thấy vậy sao?

                                              *************************

Dịch giả: Song Phan
29/04/2020

Tiếp theo phần 1 và phần 2

Phóng viên Jim Acosta của CNN đã từng bị Trump tấn công khi hỏi một ông ta một câu hỏi mà Trump không trả lời được. Trump đã tước thẻ phóng viên, không cho Acosta vào Nhà Trắng họp báo, CNN kiện và đã thắng vụ kiện này. Photo Courtesy

Báo chí truy cập thông tin chính phủ dưới thời Trump

Trump đã nắm quyền kiểm soát cá nhân đối với những gì tòa Bạch Ốc chính thức nói với và nói về báo chí. Theo chỉ đạo của ông, các cuộc họp báo truyền thống hàng ngày tại tòa Bạch Ốc của thư ký báo chí của tổng thống đã trở nên không thường xuyên vào năm 2018 và kết thúc vào năm 2019 dưới thời Sarah Huckabee Sanders và người kế nhiệm bà, Grisham.

Ngày 22/1/2019, Trump đã tweet về Sanders như sau: “Tôi đã nói với cô ấy đừng có băn khoăn phiền muộn. Dù sao thì lời nói cũng thốt ra! Hầu hết bọn họ sẽ không bao giờ đưa tin về chúng ta một cách công bằng và do đó, thuật ngữ, Tin giả!

Bender của Wall Street Journal nói, các buổi họp báo trên truyền hình trong phòng họp James S. Brady “là một cơ hội để đặt câu hỏi về một loạt chủ đề rộng rãi từ khắp các cơ quan báo chí. Một cửa sổ để tòa Bạch Ốc ra quyết định, đã bị đóng”.

Ông Jonathan Karl, phóng viên trưởng của ABC News tại Washington, chủ tịch Hiệp hội Phóng viên tòa Bạch Ốc nói: “Đó chính là dấu hiệu của sự khinh miệt của chính quyền này đối với vai trò của báo chí mà chúng ta không có cuộc họp báo hàng ngày. Các cuộc họp báo vô cùng quan trọng. Nó quan trọng về mặt biểu tượng để thấy người phát ngôn của tổng thống Hoa Kỳ trả lời câu hỏi của phóng viên mỗi ngày”.

Bắt đầu từ tháng 3 năm 2020, phòng họp báo của tòa Bạch Ốc cuối cùng đã sống lại với các cuộc họp báo hàng ngày về cuộc khủng hoảng COVID-19, gồm các quan chức chủ chốt của chính quyền do Trump và Pence dẫn đầu. Họ đã chứng minh giá trị của các cuộc họp như vậy với báo chí và công chúng, mặc dù Trump cũng đã sử dụng chúng để đưa ra nhiều tuyên bố sai lệch và phục vụ lợi ích riêng, cũng như tiếp tục phàn nàn về báo chí trong năm bầu cử tổng thống.

Trong cuộc họp báo ngày 19 tháng 3, Trump đã lợi dụng câu hỏi dẫn dắt của Chanel Rion, phóng viên trang cực hữu One America News tại tòa Bạch Ốc, để tấn công báo chí một cách giận dữ. Ông ta đồng ý với Rion, rằng báo chí Mỹ đang “đứng về phía Trung Quốc” khi chất vấn về việc ông gọi COVID-19 là “virus Trung Quốc”. Gọi từng tên của các tờ báo như Wall Street Journal, New York Times và Washington Post, Trump đã tố cáo họ đưa tin về phản ứng của chính quyền đối với cuộc khủng hoảng là “còn hơn cả tin giả, đó là tin đồi bại”.

Ông ta cũng nói đùa về việc giảm mạnh số lượng phóng viên trong phòng họp. Trump nói với họ: “Thật sự, có lẽ chúng tôi nên loại khoảng 75-80% trong số các bạn. Tôi chỉ có hai hoặc ba người mà tôi thích trong căn phòng này”. Trump đã đưa ra bình luận chỉ vài ngày sau khi Trung Quốc trục xuất ít nhất 13 phóng viên của ba tờ báo Mỹ mà ông ta nêu tên.

Cho đến khi cuộc khủng hoảng COVID-19, Trump chủ yếu làm cho ông ta có thể sẵn sàng để phóng viên tiếp xúc theo dạng không chính thức như “spray” và “gaggle”. Spray xảy ra khi giới hạn một số phóng viên và nhiếp ảnh gia được mời tham gia các cuộc họp với các lãnh đạo nước ngoài trong Phòng Bầu dục hoặc các nghi lễ ở những nơi khác trong tòa Bạch Ốc, hoặc bên ngoài Vườn Hồng. Gaggle là những cuộc gặp gỡ vội vã với các phóng viên đang chờ đợi khi Trump đi qua lại giữa South Lawn và bãi trực thăng Marine One, hoặc khi ông ta bước ra khỏi máy bay Air Force One.

Dubke, cựu giám đốc truyền thông của Trump nói với tôi: “Có lẽ ông ta là tổng thống dễ tiếp cận nhất trong 20-30 năm qua. Đôi khi, có thể tiếp xúc ông ấy nhiều lần một ngày – trong Phòng Bầu dục với các nhà lãnh đạo nước ngoài, trong các lần hạn chế phóng viên khác của tòa Bạch Ốc, quanh chỗ máy bay Air Force One, và trên đường đến trực thăng Marine One”.

Karl đồng ý rằng, cá nhân ông Trump “trả lời nhiều câu hỏi của các phóng viên hơn bất kỳ tổng thống nào tôi từng trải qua”, trong những năm ông đưa tin thời Bill Clinton, George W. Bush và Barack Obama. “Đó là điều tốt”.

Từng là ngôi sao truyền hình thực tế, Trump dường như coi những cuộc gặp gỡ không chính thức vội vã này với một số thành viên báo chí là màn trình diễn cho bản tin buổi tối, thay vì cơ hội thật sự cho các phóng viên tìm hiểu nhiều về những gì đang diễn ra trong tòa Bạch Ốc và chính quyền. Tổng thống quyết định chọn nghe và trả lời câu hỏi nào được la to lên, khi các phóng viên tranh nhau bấm máy ảnh hoặc tiếng rít của cánh quạt chiếc trực thăng Sikorsky, Marine One. Trump có thể lờ các câu hỏi truy tiếp thông tin trước (follow-up) hoặc mắng phóng viên và nhanh chóng thoát ra.

Ông Bender nói: “Tiếng Marine One ầm ĩ. Thật khó để nghe ông ta nói khi ông ta đi qua lại chỗ các nhà báo. Không có cách nào có trật tự để hỏi qua các vấn đề trong ngày”.

Gần một nửa trong số 70 cuộc phỏng vấn của báo chí với cá nhân Trump mà ông ta đã tham gia ra vào năm 2019 là với các tổ chức báo chí thân thiện, thiên hữu, bao gồm Fox News, Fox Business News và Daily Caller, theo số liệu Mark Knoller của đài CBS News lưu giữ. “Có thể bỏ đi nhiều tháng, quay lại vẫn thấy tổng thống thực hiện các cuộc phỏng vấn với chỉ một tổ chức báo chí”, Karl của đài ABC nói với tôi.

Thư ký báo chí tòa Bạch Ốc Grisham chưa từng tổ chức họp báo dù chỉ một lần, kể từ khi nhận việc hồi tháng 7/2019 cho đến khi có thông báo rời khỏi chức vụ này vào ngày 7/4/2020, trong khi thỉnh thoảng cô ta thực hiện phỏng vấn trên truyền hình, chủ yếu là với Fox News. Tháng 1 năm 2020, 13 cựu thư ký báo chí tòa Bạch Ốc và các phát ngôn viên khác của ba chính quyền Cộng hòa và Dân chủ trước đó đã ký một lá thư, công khai kêu gọi tiếp tục lại các cuộc họp báo thường kỳ. Thư của họ ghi: “Những người nam và nữ đáng tin cậy, đứng trước hậu cảnh mang tính biểu tượng tại tòa Bạch Ốc, Bộ Ngoại giao và Lầu Năm góc, là hết sức quan trọng cho công việc mà Hoa Kỳ phải làm trên thế giới”.

Đáp lại, Grisham nói với Washington Examiner rằng, các nhà báo đã sử dụng các cuộc họp báo tại tòa Bạch Ốc chủ yếu như là cơ hội để các nhà báo “phô trương” trên truyền hình, và cô ta sẵn sàng cho các phóng viên cá nhân tiếp xúc mỗi ngày. Cô ta nói với báo này: “Trong một buổi họp báo, tôi sẽ gọi một phóng viên từ một báo và họ có thể sẽ được đặt một câu hỏi truy tiếp. Trong ngày làm việc, tôi nói chuyện với năm, sáu, bảy phóng viên từ mỗi báo. Tôi nói chuyện với – Tôi sẽ không nói hàng trăm – mà gần một trăm phóng viên mỗi ngày”.

Cô ta không nói chuyện với hàng trăm phóng viên mỗi ngày”, Karl nói với tôi, “và không có nhiều thông tin từ văn phòng báo chí truyền ra, so với các chính quyền khác”.

Kumar của báo Politico nói, cô đã bỏ lỡ cơ hội để lột trần các quan chức tòa Bạch Ốc, những người tham dự các cuộc họp báo hàng ngày sau khi tắt camera. Các phóng viên đã phải thay phiên nhau tham gia trong những lần được chọn vào Phòng Bầu dục và Kumar nói rằng, cô chỉ có thể vào trong đó khoảng một lần mỗi tháng. Cô nói, các trợ lý trong văn phòng báo chí luôn có thể gặp được, nhưng họ thường “không có thông tin hoặc không muốn cung cấp thông tin”.

Tại Bộ Ngoại giao và Lầu Năm góc cho đến thời gian gần đây, các cuộc họp báo không thường xuyên, không họp báo lần nào trong nhiều tháng. Cả hai cơ quan này đều cắt giảm số lượng các nhà báo có thể đi theo các Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Quốc phòng trong các chuyến đi nước ngoài, mặc dù các tổ chức báo chí phải trả tất cả mọi chi phí. Thỉnh thoảng, mỗi bộ này rút quyền tháp tùng đối với những phóng viên nào viết những bài báo mà các quan chức không thích.

Phóng viên Shaun Tandon của AFP tại Bộ Ngoại giao và là chủ tịch Hiệp hội Phóng viên tại Bộ Ngoại giao, nói: “Quan hệ của Bộ Ngoại giao với báo chí trong thời chính quyền này đã xấu đi rõ rệt. Các cuộc họp báo có ghi hình hàng ngày đã giảm xuống”, ông nói, nó tướt đi cơ hội để các phóng viên “đặt câu hỏi và nhận câu trả lời về nhiều vấn đề” mỗi ngày.

Các cuộc họp báo hàng ngày có ghi âm/ ghi hình đã được thay bằng việc các quan chức Chính phủ thỉnh thoảng đến khu vực báo chí của bộ để thông báo về chủ đề cụ thể, mà không có ghi âm/ ghi hình “suốt 90% thời gian”, Carol Morello, phóng viên báo Washington Post tại bộ Ngoai giao, nói với tôi. Điều đó khiến những bài báo của các phóng viên mở ra cho những lời chỉ trích rằng, họ chỉ dựa vào một “quan chức cấp cao giấu tên của Bộ Ngoại giao”.

Khi nói chuyện với các phóng viên, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã tỏ thái độ thù địch ra mặt khi ông không thích câu hỏi của họ. Trong những dịp riêng biệt, ông nói với một phóng viên truyền hình Nashville và Judy Woodruff, phóng viên gạo cội của PBS News Hour, khi họ thúc ép ông trong các cuộc phỏng vấn, trả lời về các thỏa thuận với Ukraine mà cuối cùng dẫn đến việc Trump bị Hạ viện luận tội, rằng có vẻ như họ đang làm việc cho Ủy ban Quốc gia của đảng Dân chủ.

Ngày 24/1/2020, Mary Louise Kelly, đồng chủ trì chương trình “All Things Considered” của NPR, và một phóng viên an ninh quốc gia kỳ cựu, đã phỏng vấn Pompeo có ghi hình về chính sách của chính quyền Trump đối với Iran và Ukraine. Cô đã có một thỏa thuận bằng văn bản với nhân viên của ông để hỏi về một loạt chủ đề. Pompeo phản đối khi Kelly hỏi ông có nợ bà Marie Yovanovitch, cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine, một lời xin lỗi hay không, vì ông đã không lên tiếng cho bà khi Trump triệu hồi bà về Washington sau một chiến dịch dài bôi nhọ bà.

Sau đó, một phụ tá đã yêu cầu Kelly đến phòng riêng của Pompeo, ở đó ông ta giận dữ mắng nhiếc cô vì đã hỏi về Ukraine. Kelly sau đó đã kể lại trên NPR rằng, Pompeo đã hỏi, “‘Cô có nghĩ người Mỹ quan tâm đến Ukraine không?’ Ông ta đã sử dụng từ Đ.M trong câu đó và nhiều câu khác. Ông ta hỏi, liệu tôi có thể tìm ra được Ukraine trên bản đồ không; Tôi nói được. Ông ta gọi các trợ lý mang tới một bản đồ thế giới không in chữ, không có quốc gia nào được ghi tên. Tôi chỉ vào Ukraine”. Kelly đã không được yêu cầu, cũng không thoả thuận, để trao đổi đó nằm ngoài hồ sơ.

Khi vụ nổ này ra, trở thành một câu chuyện được tường thuật rộng rãi, Pompeo đã đưa ra một tuyên bố chính thức cáo buộc sai Kelly về việc đã nói dối ông ta về các quy tắc cơ bản cho cuộc phỏng vấn và cuộc trò chuyện của họ sau đó. Pompeo nói: “Thật đáng xấu hổ khi phóng viên này đã chọn cách vi phạm các quy tắc cơ bản của báo chí và sự đàng hoàng. Đây là một ví dụ khác về việc giới truyền thông đi trật bản lề như thế nào trong nỗ lực làm tổn hại Tổng thống Trump và Chính quyền này. Không có gì lạ khi người dân Mỹ không tin vào nhiều thứ trên truyền thông khi họ liên tục cho thấy bài bản và sự thiếu vắng tính chính trực của mình”.

John Lansing, CEO của đài NPR đáp lại bằng cách nói với Michel Martin, người dẫn chương trình buổi phỏng vấn “All Things Considered”, rằng cách Pompeo đối xử với Kelly “là thái quá và không thích hợp” và rằng “tuyên bố từ Bộ trưởng là sai rành rành”. Lansing nói thêm: “Không có gì lạ khi có sự căng thẳng giữa các quan chức chính phủ và nhà báo bởi vì các nhà báo là – như tôi đã nói, nhiệm vụ của họ là đặt ra những câu hỏi khó… Nhưng điều này vượt xa căng thẳng. Điều này đi về phía đe dọa. Và hãy để tôi nói điều này. Chúng ta sẽ không để bị đe dọa”.

Bộ Ngoại giao Mỹ đã trừng phạt NPR bằng cách không cho phép Michele Kelemen, phóng viên lâu năm của họ tại Bộ Ngoại giao, đi theo trên máy bay chính phủ của Pompeo cho chuyến đi tiếp theo tới Ukraine. Trump sau đó đã ca ngợi ông Pompeo tươi cười trước nhóm cử toạ thân thiện tại một sự kiện ở tòa Bạch Ốc dành cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. “Rất ấn tượng, Mike”, Trump nói, cười mỉm với chính mình, khi mọi người trong khán phòng cười vang. “Hôm qua, phóng viên đó đã không thể làm tốt công việc về ông. Tôi nghĩ rằng ông đã thật sự làm một công việc tốt về cô ta”.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Morgan Ortagus đã không trả lời yêu cầu cho một cuộc phỏng vấn về báo cáo này.

Tại Lầu Năm góc, dưới quyền Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis, Bộ trưởng đầu tiên của Trump, “việc tiếp cận ông đã xuống cấp khá nhanh vì những câu hỏi của phóng viên về những điều trong đó có một khoảng cách giữa ông và tổng thống. Ít có khả năng Mattis nói chuyện, còn các tướng lĩnh cũng vậy”, Dan Lamothe, phóng viên của báo Washington Post tại Lầu Năm góc nói với tôi. Trong những tháng cuối cùng của Mattis, “người ta đã bị phân công lại trong Lầu Năm góc vì đã nói quá thẳng thắn với báo chí”, ông nói.
Việc tiếp xúc tăng lên phần nào dưới thời Mark Esper, Bộ trưởng Quốc phòng hiện tại, mặc dù sự tham gia với báo chí ít hơn thời trước chính quyền Trump, Lamothe là người đưa tin tức ở Lầu Năm góc trong 12 năm, nói.

Alyssa Farah, Thư ký báo chí của Bộ Quốc phòng nói với tôi rằng, Esper “thường xuyên tương tác với báo chí và thúc đẩy việc tiếp xúc”. Cô nói rằng, ngoài các cuộc họp báo hàng tháng của Esper, Jonathan Hoffman, trợ lý bộ trưởng Bộ Quốc phòng về các vấn đề công cộng, hiện tổ chức các cuộc họp báo hàng tuần có ghi hình. Một trong những phụ tá của Farah, Đại úy hải quân Brook DeWalt, nói, số lượng sĩ quan báo chí đã được tăng lên, và các phóng viên có uy tín có thể đi lang thang bất cứ nơi nào trong Lầu Năm góc.

Cơ quan bảo vệ môi trường (EPA) đã đặc biệt hiếu chiến trong việc đưa tin về nó. Trong nhiệm kỳ của hai giám đốc dưới thời Trump, người đầu là Scott Pruitt và người sau là Andrew Wheeler, EPA đã liên tục tấn công các phóng viên và các hãng tin – từ AP, New York Times đến tờ báo bảo thủ Washington Examiner – về những câu chuyện mà cơ quan này coi là không thuận lợi. Cơ quan này ngăn cấm một số phóng viên không được tới dự các sự kiện của EPA và loại ra khỏi danh sách gửi thư chính của nó.

Tôi đang cố gắng để không vướng vào chuyện lăng mạ hay chọn việc đấu đá. Thật lòng tôi chỉ muốn bảo đảm rằng khi ai đưa tin về chính sách và các vấn đề của chúng tôi thì tin đó là đúng và chính xác”, Corry Schiermeyer, quản trị viên về các vấn đề công cộng của EPA, nói với phóng viên truyền thông Paul Farhi của Washington Post hồi tháng 6 năm 2019.

Vào ngày 14 tháng 1 năm 2020, EPA đã đưa ra một thông cáo báo chí chỉ trích báo New York Times về việc đăng tải một bài thẩm tra chi tiết về lý lịch của các quan chức cấp cao của EPA. New York Times đưa tin: “Dưới thời chính phủ Trump, những người được bổ nhiệm vào những vị trí này hầu hết thường làm việc trong các ngành công nghiệp nhiên liệu mỏ, hóa chất và nông nghiệp. Trong thời gian làm việc cho chính phủ, họ chịu trách nhiệm nới lỏng hoặc không thực hiện đối với gần 100 biện pháp bảo vệ môi trường khỏi ô nhiễm và thuốc trừ sâu, cũng như làm suy yếu việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và các nỗ lực nhằm hạn chế khí thải nhà kính, làm nóng hành tinh”.

Thông cáo báo chí của EPA đã được đặt tựa là “New York Times tiếp tục chiến dịch chống lại chính quyền Trump. Mọi Tin tức phù hợp với chương trình nghị sự này đều được đăng báo”. Thông cáo báo chí mở đầu, “Hôm nay, New York tiếp tục tiến bước từ không thích đáng qua thiên kiến cùng cực”, nó bắt đầu “đưa ra một danh sách tương tác nhắm vào chính quyền Trump và Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ”.

Tại Bộ Nội vụ, những người do Trump bổ nhiệm “đã nói khá rõ rằng biến đổi khí hậu không phải là một lĩnh vực để thảo luận lịch sự. Họ lờ đi các yêu cầu bình luận về bất kỳ chủ đề nào liên quan đến biến đổi khí hậu”, Bobby Magill, người phụ trách đưa tin Bộ Nội vụ cho mục Môi trường của báo Bloomberg, nói.

EPA và Bộ Nội vụ nằm trong số các cơ quan và cơ quan liên bang có trang web được kiểm tra thông tin và tài nguyên về các chủ đề như biến đổi khí hậu, thuế doanh nghiệp, Đạo luật Chăm sóc Giá cả Phải chăng, bạo lực gia đình, sức khỏe phụ nữ và LGBTQ (đồng tính, lưỡng tính, chuyển giới, dị thường) được Sunlight Foundation và các nhóm chính phủ mở khác giám sát. Theo nghiên cứu của các nhóm chính phủ mở, có ít thông tin có sẵn trên mạng về lịch trình của các quan chức và khách đến tòa Bạch Ốc và các bộ trong nội các. Ủy ban Giám sát và Cải cách Hạ viện đã báo cáo hồi năm 2018, rằng, “nhiều cơ quan đã từ chối tiết lộ danh tính của các cá nhân phục vụ trong Lực lượng Đặc nhiệm Cải cách Thủ tục mà Tổng thống Trump yêu cầu mỗi cơ quan lập ra”.

Những gì đã chậm trễ trong việc đáp ứng các yêu cầu của Đạo luật Tự do Thông tin (FOIA) đã tăng lên ở hầu hết các bộ và cơ quan liên bang dưới thời chính phủ Trump, Associated Press nhận thấy. Chính quyền đã chi hơn 40 triệu đô la trong năm đầu tiên, bảo vệ các quyết định của mình để giữ lại các tài liệu được yêu cầu từ các hãng tin, nhà báo, các nhóm chính phủ mở và công chúng, AP đưa tin. Theo một phân tích của Dự án FOIA, các Bộ An ninh Nội địa, Nội vụ và Bộ Tư pháp, bị kiện thường xuyên nhất.

Bộ Nội vụ không đáp ứng nhiều với các yêu cầu của FOIA. Nhiều người trong chúng ta đang chờ đợi hết tháng này qua tháng khác để các yêu cầu của FOIA phản hồi trở lại”, Magill, chủ tịch khoá trước của Hiệp hội Các nhà báo Môi trường nói.

Carol Danko, cố vấn cao cấp trong văn phòng truyền thông của Bộ Nội vụ, đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Ngày 2/3/2020, Trump nhận một câu hỏi từ một thành viên truyền thông trong Phòng Bầu dục của tòa Bạch Ốc. Một số phóng viên và nhiếp ảnh gia hạn chế được mời đến các cuộc họp giữa Trump và các nhà lãnh đạo nước ngoài. (AP / Andrew Harnik).

(Còn tiếp)

                                          ********************

Dịch giả: Song Phan
01/05/2020

Tiếp theo phần 1 — phần 2 — phần 3


Trump gọi báo New York Times là “Kẻ thù của nhân dân” nhưng không nói gì về vụ bắt giữ kẻ khủng bố Christopher Hasson, Trung úy Tuần duyên Mỹ, âm mưu giết hàng loạt các nhà báo, thẩm phán và các chính trị gia vì họ chỉ trích Trump. Biếm họa của báo Cleveland

Trump và sự thật

Khi ông ta tập trung kiểm soát thông tin của chính quyền vào cho mình, Trump công bố hầu hết các quyết định của tổng thống, các sự bổ nhiệm hành chính và sự thuyên chuyển – đã tiết lộ phần lớn những gì trong đầu ông – trong nhiều lần tweet mỗi ngày. “Ông ta sử dụng Twitter để lập và công bố chính sách. Nó cho chúng ta cảm nhận rõ ràng nhất về tâm trạng của ông, trong đầu ông nghĩ gì”, Rucker của Washington Post nói với tôi.

Tweets của tổng thống “đi vòng quanh báo chí và trực tiếp lôi kéo những người ủng hộ nhiệt tình nhất của ông. Tweet của Trump là một cửa sổ đáng chú ý để biết ông ta nghĩ gì và những khoảnh khắc riêng tư của ông ta, là điều cả đời tôi chưa từng thấy trước đây ở một tổng thống”, Bender của Wall Street Journal nói.

Cựu giám đốc truyền thông của tòa Bạch Ốc Dubke nói với tôi: “Sức mạnh của những dòng tweet của tổng thống là chưa từng có. Báo chí không biết cách xử lý chúng. Chúng được tường thuật là ‘tin nóng’. Chúng hiệu quả hơn nhiều so với một thông cáo báo chí. Ngoài báo chí, người dân thật ra không đọc chúng. Họ nhận được chúng từ truyền thông. Báo chí gần như ngay lập tức đưa chúng ra mà không có bộ lọc, và sau đó dành vài giờ tiếp theo để giải thích chúng”.

Tuy nhiên, Twitter đã cho phép Trump, “đưa ra những thông tin không trung thực mà không bị trừng phạt”, như Matthew Ingram, phóng viên truyền thông kỹ thuật số của Columbia Journalism Review viết, “biết rằng tweet của ông sẽ được phát tán lại rộng rãi bởi những người theo dõi ông và giới truyền thông, và để tránh những câu hỏi truy theo hoặc chỉ trích”.

Khi làm như vậy, Trump đã đưa ra nhiều tuyên bố sai lầm hơn bất kỳ tổng thống nào trong trí nhớ. Ngày đầu tiên nhậm chức vào 21 tháng 1 năm 2017, ông nhấn mạnh rằng, số lượng người tham dự lễ nhậm chức của ông đạt kỷ lục. Lời khẳng định này của ông đã nhanh chóng bị bác bỏ qua việc so sánh các bức ảnh của đám đông ở Trung tâm thương mại của Washington trong lễ nhậm chức của ông và Barack Obama. Tuy nhiên, Sean Spicer, thư ký báo chí của Trump lúc bấy giờ đã sử dụng cuộc họp báo đầu tiên của mình để buộc tội các phóng viên “cố ý đưa tin sai” về lượng người trong buổi nhậm chức.

Trong chương trình “Meet the Press” (Gặp gỡ báo chí) của NBC vào ngày hôm sau, cố vấn tổng thống Kellyanne Conway đã được người điều hành Chuck Todd hỏi, tại sao Spicer “đưa ra một sự giả dối có thể chứng minh được”. Cô [Conway] nói, Spicer đang cung cấp “những sự thật thay thế” (alternative facts), là điều mà Todd đáp trả rằng: “Nhìn này, những sự thật khác không phải là sự thật. Chúng là giả trá”.

Trong ba năm đầu của nhiệm kỳ tổng thống, Trump đã đưa ra hơn 16.200 tuyên bố sai hoặc gây hiểu lầm trên Twitter, tại các buổi tụ họp của ông và những lần xuất hiện công khai khác, và trong các cuộc gặp gỡ với các phóng viên, theo mục kiểm chứng thông tin thực tế (Fact Checker) của Washington Post, do Glenn Kessler điều hành. Chúng bao gồm những điều ông nói về nền kinh tế, thuế, thương mại và thuế quan, lãnh đạo nước ngoài, nhập cư và người nhập cư, đối thủ chính trị, môi trường và biến đổi khí hậu, chăm sóc sức khỏe, súng ống, gian lận cử tri, nhiệm kỳ tổng thống của Barack Obama và cuộc điều tra luận tội Trump, cùng nhiều chủ đề khác. Một số trang web kiểm tra sự thật khác cũng đã tìm thấy vô số tuyên bố của Trump đưa ra sai sự thật hoặc gây hiểu lầm.

Một đặc điểm rõ ràng trong nhiệm kỳ tổng thống Donald Trump là ông ta tuôn ra những lời dối trá – việc Trump vận động không ngừng để thuyết phục mọi người về những điều không thật”, phóng viên kiểm tra sự thật của CNN Daniel Dale đã viết trên trang ‘Sự Thật Trước Tiên’ hồi cuối năm 2019. Một số trong những tuyên bố sai hồi năm 2019 của Trump “là những lần nói hớ ngây thơ, một số trong số đó là những lời nói hơi phóng đại”, theo Dale. “Nhưng đa số là những lời phát biểu dối trá trơ trẽn: cố ý, một số lần đáng kể là tìm cách lừa mị và thủ đoạn”.

Linda Qiu là người kiểm tra sự thật của báo New York Times, viết rằng, Trump đã thốt ra ít nhất 18 lần nói dối, cường điệu và thuyết âm mưu đã bị lật tẩy, trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại kéo dài 53 phút của chương trình tin tức buổi sáng “Fox & Friends” của Fox News ngày 22/11/2019. Các chủ đề bao gồm điều tra luận tội, cắt giảm thuế, thuế quan, luật pháp quốc hội và một tuyên bố sai rằng Trump “đã khai trương” một nhà máy của Apple mà ông ta đến thăm, thật ra nó đã hoạt động từ năm 2013.

Bob Schieffer của CBS News đã nói với tôi: “Tôi nghĩ rằng, ông ta thường không biết những điều ông ta nói là không chính xác. Đó là những điều ông ta thấy và nghe được trên TV. Ông ta có thể mắc nhiều lỗi bởi vì ông ta không biết mình đang nói cái gì hơn là cố gây hiểu lầm”.

Một số nhà phân tích đã tìm thấy các tuyên bố sai mà Trump đưa ra, trùng với những gì được nói cùng một chủ đề gần như cùng một lúc trên các chương trình Fox News mà ông ta xem. Ông ta cũng đã tweet lại những tuyên bố sai mà ông ta đã thấy trên Twitter, gồm một số tweet của các nhóm âm mưu cánh hữu.

Chưa có tổng thống nào nói nhiều điều sai như Trump”, Steiger của ProPublica nói, tạo ra “sự sẵn sàng của mọi người để không tin vào các bài báo từ thực tế”.

Kessler của Washington Post và Qiu của New York Times đã ghi lại nhiều phát biểu sai mà Trump đã đưa ra trong cuộc khủng hoảng COVID-19. “Chỉ có một người đến từ Trung Quốc và chúng tôi đặt nó dưới sự kiểm soát. Sẽ ổn thôi”, tổng thống nói trong một cuộc phỏng vấn của CNBC vào ngày 21 tháng 1.

Chúng ta sắp có vaccine rồi”, ông nói trong một cuộc họp báo ngày 25 tháng 2, khi mà việc nghiên cứu vaccine chỉ mới bắt đầu.

Ai muốn xét nghiệm đều có thể được xét nghiệm”, Trump nói với các phóng viên vào ngày 6 tháng 3, trong khi sự thiếu hụt các dụng cụ xét nghiệm virus khắp nơi.

Ngày 11 tháng 3, ông ta nói rằng, các lãnh đạo ngành bảo hiểm y tế đã nói với ông rằng, họ sẽ chi trả tất cả các khoản tiền điều trị virus mà người bệnh cùng chi trả (co-payment), trong khi họ chỉ đồng ý chi trả cho các xét nghiệm.

Chuyên gia truyền thông của báo Washington Post, bà Margaret Sullivan nói với tôi: “Người Mỹ không có nhiều chia sẻ thực tế trong những ngày này, và Trump đã làm cho nó tồi tệ hơnNhững sự giả dối của ông ta đã trở nên phổ biến. Không có kỳ vọng nào về sự thật và thực tế ở mức cao nhất”.

Khi tôi hỏi cô ấy về việc kiểm tra sự kiện của các cơ quan truyền thông về Trump, cô Sullivan nói, “tôi không biết rằng điều đó tạo ra sự khác biệt. Nó dường như không tạo ra sự sứt mẻ gì nhiều trong số những công dân ủng hộ Trump. Họ coi đó là một phần công việc của giới truyền thông”.

Trump nhận câu hỏi trong một sảnh đường của Fox News với sự điều khiển của Bret Baier và Martha MacCallum tại Scranton, Pennsylvania, vào ngày 5/3/2020. Gần một nửa trong số 70 cuộc phỏng vấn Trump trong năm 2019 là với các báo thân thiện, thiên hữu, theo số lượng được CBS lưu giữ. (Reuters / Leah Millis).

                                         





No comments: