Hunter Marston - New Mandala
Dịch giả: Liêm Nguyễn
Posted by adminbasam on
11/11/2016
https://anhbasam.wordpress.com/2016/11/11/10-719-nuoc-my-voi-trump-se-bi-bac-kinh-lan-luot-o-chau-a/
Nước Mỹ với tổng thống mới Donald Trump sẽ cho phép
Bắc Kinh gia tăng ảnh hưởng và kiểm soát nhiều hơn ở châu Á. Việc Trump trở thành
tổng thống đang làm cho các đồng minh lâu năm của Mỹ trong khu vực lo lắng, và
đặt ra mối nguy cơ kinh tế và chiến lược cho Hoa Kỳ.
Với việc bầu chọn Donald Trump làm tổng thống, cử
tri Mỹ cho thấy họ ủng hộ chủ nghĩa hướng nội “Mỹ trước hết”, và phản đối chính
sách hướng ngoại toàn cầu hoá của Tổng thống Barack Obama. Đông Nam Á gần như
chắc chắn sẽ thành chuyện bên lề và không còn được chú ý nhiều như thời Obama.
Thương mại và an ninh trong khu vực sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.
Trump đã nói rõ là ông ta hoài nghi về giá trị của các liên minh ở Châu Á, và
thậm chí còn cho rằng Hàn Quốc và Nhật Bản nên được trang bị vũ khí hạt nhân để
tự bảo vệ mình. Sự lạnh nhạt của Trump với an ninh của các đồng minh châu Á cho
thấy một sự hiểu lầm cơ bản về lợi ích của Hoa Kỳ với các liên minh nước ngoài
và các thỏa thuận chiến lược; điều có khả năng dẫn đến những tính toán sai mà hậu
quả là các xung đột hạt nhân thảm khốc.
Với khu vực Đông Nam Á, tuy rằng nguy cơ xung đột hạt
nhân là gần như không có, thế nhưng việc rút lui hoặc làm suy giảm các cam kết
an ninh của Mỹ sẽ làm tăng ảnh hưởng của Trung Quốc với các quốc gia này và loại
bỏ Hoa Kỳ ra ngoài cấu trúc thương mại của khu vực.
Philippines, dưới thời Tổng thống dân túy Rodrigo
Duterte đã và sẽ tách ra khỏi Hoa Kỳ để nghiêng về Trung Quốc – mặc dù Trump và
Duterte, người được mệnh danh là “Trump của phương Đông”, có thể tìm thấy những
điểm chung để làm ấm lại mối quan hệ đang lạnh hạt giữa Mỹ và Philippines.
Thủ tướng Najib của Malaysia cũng đang nỗ lực tăng cường quan hệ an ninh và kinh tế với Trung Quốc,
gây lo ngại rằng Washington rồi cũng sẽ mất đối tác an ninh truyền thống này
vào tay Bắc Kinh.
Thủ tướng Lý Hiển Long của Singapore cũng lên tiếng
quan ngại việc Mỹ rút ra khỏi châu Á vào lúc này, khi mà quyết sách của Mỹ là rất
quan trọng cho ổn định khu vực. Singapore là đối tác an ninh quan trọng, cho
phép các máy bay trinh sát và tàu sân bay của Mỹ ra vào, đóng góp quan trọng
cho hòa bình ở biển Đông Nam Á. Ở Singapore hiện có hơn 3.600 công ty Mỹ và thương mại hai chiều đạt 47 tỷ USD trong năm 2014-2015.
Thủ tướng Lý cảnh báo rằng, nếu Mỹ không thông qua
Hiệp Ước Hợp Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), các nước trong trong khu vực sẽ cảm thấy bị bỏ rơi và trở nên nghi ngờ các đầu tư kinh tế và cam kết an ninh
của Mỹ.
TPP, bản hiệp
ước hợp tác thương mại giữa Hoa Kỳ, Nhật Bản, Malaysia, Singapore, Việt Nam,
Brunei, Úc và New Zealand, nhiều khả năng sẽ chết yểu. Trong suốt cuộc vận động bầu cử, Donald Trump đã nhiều lần mạnh mẽ lên án TPP, do đó ít có khả năng ông sẽ tiếp
tục hoặc thậm chí đàm phán lại thoả thuận hợp tác thương mại này.
Trong khi đó, Hiệp Ước Đối Tác Kinh Tế Khu Vực Toàn
Diện (RCEP) của Trung Quốc với các nước trong khu vực, mà Mỹ không được tham
gia, sắp hoàn thành. Việc bỏ lỡ ưu thế ở châu Á, nơi được
xem là trung tâm tăng trưởng kinh tế toàn cầu, sẽ là một trở lực lớn với nền
kinh tế Mỹ. Nó sẽ có tác động tiêu cực đến xuất khẩu, người tiêu dùng (thông
qua nhập khẩu rẻ), cũng như thị trường lao động cho sản xuất và dịch vụ của Mỹ.
Việc Trump nắm Nhà Trắng vào thời điểm này cũng sẽ
có ảnh hưởng hết sức quan trọng cho cân bằng quyền lực toàn cầu, khi Trung Quốc đang vượt qua Mỹ để trở thành nền
kinh tế lớn nhất thế giới và ngày càng tìm cách để mở rộng sức mạnh quân sự ra
bên ngoài. Các nước Đông Nam Á mong muốn Mỹ sẽ tiếp tục can dự và lãnh đạo, cả
về quân sự và kinh tế, trong khu vực để cân bằng với Bắc Kinh. Các hiệp ước
liên minh từ hàng chục năm qua cũng như các quan hệ đối tác an ninh mới hình
thành sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Việc Philippines ngả về Trung Quốc (và tách
ra khỏi Hoa Kỳ) gần đây có thể tạo ra một tiền lệ cho các quốc gia Đông Nam Á
khi họ cảm thấy hối thúc phải chọn lựa giữa hai cường quốc.
Bắc Kinh chắc
chắn là đã rất vui mừng khi Trump thắng cử. Hillary Clinton
luôn được xem là sẽ quyết đoán hơn với sự hiếu chiến ngày càng gia
tăng gần đây của Trung Quốc. Nhưng Donald Trump nhiều khả năng sẽ bắt tay với Bắc
Kinh. Tuy còn quá sớm để phỏng đoán nội dung của một thỏa thuận như vậy với
Trung Quốc, nhiều khả năng nó sẽ dẫn đến việc Mỹ phải thu hẹp sự hiện diện quân sự của mình ở Tây
Thái Bình Dương, chấp thuận các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh ở biển Đông Nam
Á và biển Hoa Đông (cũng như các tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan và Hồng
Kông), và hạn chế việc chỉ trích các vi phạm nhân quyền và phi dân chủ ở Trung
Quốc.
Bắc Kinh có thể sẽ cảm thấy nhiều sức mạnh hơn trong
việc gây áp lực với các đồng minh và đối tác của Mỹ ở Đông Nam Á, để ép các nước
này phải cắt đứt quan hệ với Washington. Một vị Tổng thống ít quan tâm như
Trump sẽ khó có khả năng nhận thấy điều này như một mối đe dọa cho quyền lợi của
Mỹ ở châu Á; và do đó các nước Đông Nam Á sẽ không còn lựa chọn nào khác là ngả
sang Trung Quốc vì các lợi ích kinh tế và an ninh.
Cuối cùng, việc hướng nội sẽ gây hại cho triển vọng
kinh tế và lợi ích an ninh của Mỹ. Nó cũng ảnh hưởng đến trật tự mà Hoa Kỳ đã
thiết lập và lãnh đạo ở Thái Bình Dương từ sau thế chiến thứ II. Việc Donald
Trump thắng cử báo hiệu một sự suy giảm các can dự của Mỹ ở nước ngoài, ngay
lúc mà thế giới ngày càng toàn cầu hóa, lúc mà để cạnh tranh thành công các nước
cần gia tăng kết nối và mở rộng thương mại.
Các đồng minh của Mỹ ở Đông Nam Á có thể sẽ phải sớm
nhận ra là chính sách tái cân bằng của Tổng thống Obama đã hết thời, và điều sắp
xảy ra có thể là sự ra đời của một trật tự mới trong khu vực nơi mà Trung Quốc
được trao cho quyền tối thượng.
No comments:
Post a Comment