vendredi
21 novembre 2014
Tranh
chấp Biển Đông để càng lâu càng khó. Câu « để
càng lâu càng khó » này nguyên của một viên chức
ngoại giao trong nước trả lời báo chí về tình trạng
biên giới Việt-Trung trước đây. Khó ở đây dĩ nhiên
là khó cho VN. Thời gian là kẻ thù của VN. Sự phát triển
về kinh tế của TQ cho phép họ có đầy đủ phương tiện
về quân sự cũng như ngoại giao, để áp đảo các nước
có tranh chấp với họ ở Biển Đông, trong đó VN đứng
đầu.
Khó
là vì thái độ của TQ ngày càng thêm cứng rắn về các
yêu sách chủ quyền ở hai quần đảo HS và TS, cũng như
hải phận theo đường chín đoạn chữ U.
Thử
nhìn lại vụ giàn khoan Hải dương Thạch du 981 của TQ
cắm trên thềm lục địa của VN, gần đảo Tri Tôn
thuộc Hoàng Sa, đầu tháng năm năm nay. Ta thấy, trên
phương diện thực thi chủ quyền, tức là khả năng thi
hành quyền tài phán, VN bất lực trước sự áp đảo
của các lực lượng cảnh sát, kiểm ngư và hải giám
của TQ. Trên phương diện ngoại giao, khi phía TQ đưa
những bằng chứng củng cố chủ quyền của họ tại HS
và TS trước diễn đàn LHQ, thì VN không đưa ra được
các lý lẽ thuyết phục nào để bác bỏ. TQ rút giàn
khoan đi, có thể do trở ngại kỹ thuật, có thể vì tốn
kém, có thể do áp lực quốc tế, nhưng cũng có thể đã
hoàn thành xong công tác thăm dò. Họ rút đi không hề do
bất kỳ một áp lực nào từ phía VN.
Còn
về các bãi đá thuộc Trường Sa mà TQ chiếm của VN từ
năm 1988 như các đá Gạc Ma, đá Chữ Thập v.v... TQ đã
nỗ lực từ nhiều năm nay để xây dựng các bãi đá
này trở thành các đảo nhân tạo. VN bất lực, hoặc là
vì không biết các việc làm của TQ trên lãnh thổ của
mình, hoặc là biết nhưng không dám phản đối. Bộ
ngoại giao VN chỉ mới lên tiếng phản đối hồi đầu
tháng này, vì không thể giữ im lặng được nữa, khi mà
phía Phi tung những hình ảnh vệ tinh cho thấy tình trạng
của các đảo.
Rõ
ràng VN không có một đối sách nào hữu hiệu để đối
phó với sự việc gia tăng áp lực của TQ.
Về
kinh tế VN vẫn phát triển một cách èo uột, không lành
mạnh. Về quân sự, VN vẫn lệ thuộc từ các nguồn
nước ngoài, nhất là từ Nga. Về an ninh và phòng thủ
hỗ tương, VN là nước hiếm hoi trong khu vực không ký
hiệp định an ninh hỗ tương với một cường quốc.
Điều này cho thấy, nếu có đụng chạm xảy ra, VN sẽ
đối phó một mình.
Thời
gian tới chắc chắn TQ sẽ có những bước đi chiến
lược. Các đảo nhân tạo mà họ xây dựng ở Trường
Sa sẽ lắp đặt các giàn ra đa, các hệ thống kiểm
soát không lưu. TQ sẽ tuyên bố « Vùng nhận diện
phòng không » trên vùng biển phía bắc Trường Sa.
Khi họ tuyên bố vùng nhận diện phòng không, TQ đã
chiếm được ½ Biển Đông rồi. Biển Đông để lâu
càng khó là vậy.
Vừa
rồi TT Nguyễn Tấn Dũng tuyên bố VN sẽ « vừa hợp
tác vừa tranh đấu » với TQ trong vấn đề tranh
chấp Biển Đông. Vấn đề là VN « hợp tác »
với TQ về cái gì ở biển Đông ?
Theo
các tài liệu loan truyền từ trong nước thì lãnh đạo
CSVN đã nhìn nhận với TQ là có ba vùng biển tranh chấp.
Ba vùng biển này dĩ nhiên là các vùng biển Vịnh Bắc
Việt, biển Hoàng Sa và Biển Trường Sa. Vùng vịnh Bắc
Việt thì đã phân định xong. VN có khai thác chung với
TQ ở một số lô dầu khí ở đây.
Hoàng
Sa thì từ lâu nay TQ tuyên bố rằng nó thuộc chủ quyền
bất khả tranh nghị của TQ. Yêu sách của TQ về hải
phận « EEZ - kinh tế độc quyền » các đảo
Hoàng Sa là xem các đảo này có hiệu lực như đất
liền. Vị trí đặt giàn khoan 981 hồi tháng năm vừa
rồi, ở cách đảo Tri Tôn 24 hải lý, cũng có mục đích
thăm dò thái độ của VN về yêu sách hải phận của
họ. Ý nghĩa của việc « vừa hợp tác vừa tranh
đấu » ở vùng biển này có nghĩa là, hai bên « hợp
tác » khai thác vùng biển ở khoảng giữa các đảo
HS và bờ biển VN. Tức là vùng khai thác chung 100% trên
thềm lục địa và hải phận kinh tế độc quyền của
VN. Còn « tranh đấu » với TQ ở đây là cố
gắng thuyết phục TQ không lấn quá xa về phía VN.
« Vừa
hợp tác vừa đấu tranh » với TQ ở khu vực Hoàng
Sa có nghĩa là VN mất nhiều hay mất ít mà thôi.
Còn
vùng biển Trường Sa, đáng lẽ TQ không có lý do nào để
đưa ra yêu sách ở đây. Vấn đề là lãnh đạo VN đã
nhìn nhận rằng TQ và VN có tranh chấp ở khu vực này.
Khi nhìn nhận đây là vùng biển là « có tranh
chấp », theo tập quán quốc tế, khu vực này sẽ
chia đôi, hay là cộng đồng khai thác.
« Vừa
hợp tác vừa đấu tranh » với TQ ở khu vực biển
Trường Sa chỉ có nghĩa là hai bên « hợp tác »
khai thác trên thềm lục địa của VN, nhưng VN cố gắng
« tranh đấu » để hưởng nhiều hơn TQ một
chút.
Còn
trong trường hợp khi TQ đã tuyên bố « vùng nhận
diện phòng không » trên khu vực bắc quần đảo
Trường Sa, dĩ nhiên VN không thể « hợp tác »
được với TQ rồi, mà tranh đấu thế nào, thật tình
là nan giải.
« Vừa
hợp tác vừa tranh đấu » của TT Nguyễn Tấn Dũng
sẽ khả thi, nhưng cho thấy đây là một bước lùi chiến
lược, một nhượng bộ lớn lao của VN đối với các
yêu sách của TQ.
Giải
pháp nào ?
Giải
pháp tốt nhất vẫn là đưa vấn đề tranh chấp ra trước
một trọng tài quốc tế. Gần đây tôi có đề nghị
một phương án pháp lý, VN đơn phương đệ đơn ra tòa
Công lý quốc tế, yêu cầu Tòa giải thích về hiệu lực
ở một số điều trong các công ước quốc tế nền
tảng, gồm ba điểm.
Thứ
nhất, yêu cầu trọng tài quốc tế tuyên bố rằng Việc
chiếm hữu một lãnh thổ bằng phương pháp vũ lực là
vi phạm các nguyên tắc cơ bản của LHQ.
Thứ
hai, Việc TQ chiếm hữu các đảo ở Trường Sa năm 1988
bằng vũ lực không đem lại cho Trung Quốc danh nghĩa chủ
quyền.
Thứ
ba, Việc chiếm hữu quần đảo Hoàng Sa tháng giêng năm
1974 bằng vũ lực không đem lại cho Trung Quốc danh nghĩa
chủ quyền.
Các
điều yêu cầu Tòa tuyên bố
hoàn toàn thuộc thẩm quyền của Tòa Công lý Quốc tế,
cũng không hề dính dáng đến những bảo lưu của TQ về
việc phân giải tranh chấp chủ quyền bằng trọng tài
quốc tế.
Làm
các việc này, thứ nhất, là ta đưa vùng biển Hoàng Sa,
là vùng mà TQ nói là không có tranh chấp, trở thành vùng
biển có tranh chấp. Thứ hai, sẽ ngăn chặn hành vi tuyên
bố « vùng nhận diện phòng không » của TQ ở
vùng bắc quần đảo Trường Sa.
Theo
tôi thì việc kiên tụng này không tốn kém nhiều, cũng
không có rủi ro VN bị thất kiện sẽ mất chủ quyền ở
HS và TS. Theo tôi thấy, giải pháp này của tôi hiện nay
vẫn là một giải pháp tốt nhất, tạo cho VN một lối
thoát tránh những áp lực của TQ hiện nay.
Nhưng
đó vẫn chỉ là tạm thời. Điều cần thiết là VN phải
thay đổi chế độ, phải dân chủ hóa chế độ, chia sẻ
những giá trị chung vơi Hoa Kỳ về dân chủ, về các
quyền con người. Từ đó VN mới có thể trở thành đồng
minh của HK, ký kết những kết ước an ninh hỗ tương
với nước này. Việc dựa vào kẻ mạnh để tự vệ là
điều mà các nước thường làm. Trong khu vực, chỉ có
VN là không làm việc này.
Publié
par Nhan Tuan
Truong à 02:15
------------------------------
“VỪA
HỢP TÁC, VỪA ĐẤU TRANH” VỚI KẺ THÙ XÂM LƯỢC …
ĐƯỢC SAO ? (Đỗ Minh Tuyên).
No comments:
Post a Comment