Sai lầm nào lớn nhất mà Putin phải trả giá bằng máu?
365 ngày Ukraine sống dưới đạn bom
Mỹ Anh -
Saigon Nhỏ
24 tháng 2, 2023
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/sai-lam-nao-lon-nhat-ma-putin-phai-tra-gia-bang-mau/
Ba tháng trước khi Nga
xâm lược Ukraine vào năm 2022, Giám đốc CIA William Burns và Đại sứ Hoa Kỳ tại
Nga John Sullivan đã gặp Nikolai Patrushev tại Moscow, một cố vấn nổi tiếng diều
hâu của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Burns và Sullivan thông
báo cho Patrushev rằng Mỹ đã biết tỏng kế hoạch xâm lược của Nga; và phương Tây
sẽ đáp trả một cách đích đáng không khoan nhượng. Phản ứng, Patrushev khinh khỉnh
nhìn thẳng vào mắt người Mỹ với “thông điệp không lời”: Quân đội Nga có thể đạt
tất cả những gì họ muốn!
.
Vào thời bình
Trong rất nhiều sai lầm của Nga trong cuộc chiến
xâm lược Ukraine, từ phác họa kịch bản chiến tranh, chiến thuật quân sự đến
hàng loạt sai lầm tác chiến trên thực địa chiến trường, thì việc không hiểu, hoặc
hiểu sai, về bộ máy nhà nước của chế độ đương nhiệm Ukraine có thể được xem là
sai lầm tồi tệ nhất, dẫn đến việc Nga sa lầy một cách thảm hại.
Cuộc thăm dò bí mật trước chiến tranh của các
cơ quan tình báo Nga cho thấy chỉ 48% người dân Ukraine “sẵn sàng bảo vệ” đất
nước họ. Tỉ lệ hài lòng của người dân đối với Tổng thống Volodymyr Zelensky dưới
30% vào đêm trước chiến tranh (24 Tháng Hai 2022). Khảo sát của tình báo Nga
không hoàn toàn sai. Tháng Bảy 2021, bảy tháng trước khi Nga xâm lược Ukraine,
một nhóm nghiên cứu Ukraine đã hoàn thành một khảo sát qui mô về cách người
Ukraine nhìn nhận những sự kiện quan trọng trong lịch sử đương đại đất nước. Kết
quả cho thấy một chi tiết quan trọng: Các thể chế chính trị Ukraine thường bị
coi thường. Người dân luôn thiếu tin tưởng giới nhà lãnh đạo, bất kể họ thuộc đảng
phái nào.
Trong thực tế, trong nhiều thế kỷ, người
Ukraine có xu hướng ủng hộ các phong trào chính trị cấp địa phương hoặc những
cá nhân anh hùng – chẳng hạn nhà thơ thế kỷ 19 Taras Shevchenko, hoặc nhà bất đồng
chính kiến chống Liên Xô Vasyl Stus – hơn là các thể chế nhà nước. Ngay cả sau
cuộc nổi dậy Maidan năm 2014, khi Ukraine cuối cùng trở thành một nền dân chủ tự
do, các mối quan hệ giữa xã hội dân sự và nhà nước vẫn đối nghịch như Mặt trăng
với Mặt trời.
Trước cuộc xâm lược của Nga, Ukraine thường
xuyên chứng kiến cảnh đối kháng giữa chính phủ với người dân, giữa bộ máy cai
trị với giới báo chí và các tổ chức xã hội dân sự. Năm 2000, Georgi Gongadze, một
trong những phóng viên chính trị nổi tiếng nhất Ukraine, đã bị giết bởi một quan
chức hàng đầu của Bộ Nội vụ.
Trong cuộc nổi dậy Maidan 2013-2014, cảnh sát
chống bạo động đã đánh không nương tay và xả súng vào những người biểu tình ôn
hòa. Bất chấp một số cải cách trong bộ máy tư pháp, người ta vẫn không thể điều
tra vụ nổ bom xe giết chết nhà báo Pavel Sheremet vào năm 2016, hay vụ giết
Kateryna Handziuk, một nhà hoạt động chống tham nhũng nổi tiếng ở Kherson. Sau
khi Volodymyr Zelensky đắc cử năm 2019, chính phủ của ông vẫn thường xuyên bị
chỉ trích vì việc cản trở cải cách tư pháp.
.
Trong thời chiến
Tuy nhiên, như đã thấy, khả năng thích ứng bối
cảnh thời chiến trong khu vực công của bộ máy điều hành quốc gia Ukraine có thể
nói là đáng kinh ngạc.
Thử lấy cơ sở hạ tầng giao thông làm ví dụ. Kể
từ ngày 24 Tháng Hai 2022, khi không phận Ukraine bị đóng cửa, các cảng biển bị
phong tỏa và giao thông trên bộ bị hạn chế, tuyến đường sắt quốc gia – trước
chiến tranh bị chê bai là chậm chạp và lỗi thời – lập tức chuyển mình để trở
thành tuyến giao thông cực kỳ quan trọng, gánh vác từ tiếp vận cho quân đội, vận
chuyển viện trợ nhân đạo đến việc đưa người tị nạn ra khỏi vùng nguy hiểm. Bất
chấp nguy cơ bị tấn công luôn hiện hữu, rất hiếm khi xảy ra tình trạng chậm trễ
tàu hỏa; và khi một hoặc vài tuyến đường bị quân Nga tấn công, các tuyến đường
khác lại nhanh chóng xuất hiện thay thế.
Khi được yêu cầu cung cấp giấy tờ tùy thân,
người Ukraine xuất trình “hồ sơ cá nhân” trên ứng dụng Diia dành cho thiết bị
di động, một dịch vụ nhà nước lưu giữ bản sao điện tử lý lịch cá nhân. Diia được
phát triển vào năm 2020 nhưng trở nên đặc biệt có giá trị trong chiến tranh. Nhờ
hệ thống này, người dân có thể dễ dàng tái đăng ký ở các vùng khác nhau khi họ
đi tản cư. Ứng dụng tương tự có thể được sử dụng để nộp thuế, đóng phạt giao
thông, và nộp đơn xin trợ cấp xã hội.
Nhiều người Ukraine hơn có thể đã bị giết nếu
không có Air Alert, một ứng dụng di động thông báo các cuộc không kích được tạo
ra chỉ trong vòng một tuần sau cuộc xâm lược của Nga. Và kể từ khi Nga tấn công
lưới điện quốc gia vào Tháng Mười 2022, nhiều người Ukraine đã sử dụng dịch vụ
trực tuyến Bright giúp cung cấp lịch trình mất điện trước cho mọi địa chỉ ở các
thành phố lớn bị ảnh hưởng.
Khi mùa Đông đến, nhiều người Ukraine ở những
khu vực không có điện cũng có thể sinh hoạt gần như bình thường nhờ cái gọi là
điểm “Không thể phá vỡ” (“Unbreakable” points). Đó là các trung tâm được lắp
trong những tòa nhà công cộng và trong lều ở công viên, nơi mọi người có thể đến
sạc thiết bị và sử dụng kết nối internet tốc độ cao.
Không nơi nào mà vai trò của nhà nước trong cuộc
sống người dân Ukraine có thể dễ dàng nhìn thấy như ở thủ đô Kyiv. Việc khoảng
ba triệu người vẫn ở lại thủ đô bất chấp tình trạng mất điện liên tục là kết quả
từ nỗ lực chung sức của chính phủ, chính quyền thành phố, doanh nghiệp và người
dân. Phần lớn cư dân đã quay trở lại sau khi cuộc bao vây Kyiv kết thúc vào
Tháng Tư 2022 và kể từ đó, họ bắt tay cùng nhà nước duy trì sinh hoạt thường nhật.
Chính quyền thành phố vẫn cung cấp phương tiện
giao thông công cộng. Công nhân thành phố vẫn giữ đường phố sạch sẽ. Hệ thống
ngân hàng nhà nước và tư nhân, nhà khai thác di động, nhà bán lẻ thương mại điện
tử, chuỗi cửa hàng tạp hóa và nhà hàng vẫn mở cửa. Tất cả diễn ra trong bầu
không khí mà còi báo động không kích vang lên hàng ngày trên điện thoại của mọi
người.
Bóng dáng nhà nước có mặt mọi nơi. Cảnh sát
nhanh chóng đóng các con đường sau một cuộc không kích, thực thi lệnh giới
nghiêm để bảo vệ các khu vực dân sự, giúp sơ tán người dân khỏi những khu vực bị
pháo kích và thậm chí gom thi thể nạn nhân thiệt mạng. Cá nhân người dân cũng
nhận thức rõ rằng nhà nước đang quá tải và họ phải tự tổ chức một số việc. Cuối
Tháng Mười Hai, một nhiếp ảnh gia đã giao áo chống đạn được mua bằng tiền quyên
góp của chính phủ cho các công nhân ở thành phố Bakhmut đang bị bao vây để họ
có thể đưa thi thể người thiệt mạng đến nhà xác địa phương. Thời điểm đó,
Bakhmut có lẽ là nơi nguy hiểm nhất Ukraine.
Tháng Mười Hai 2022, một cuộc khảo sát ý kiến
của Viện Nghiên cứu Xã hội Kharkiv cho thấy không chỉ mức độ đoàn kết cao mà
còn có sự thống nhất chính trị ngày càng tăng giữa các thành phần dân cư khác
nhau. Đáng chú ý, dường như ít người lường trước được sự chia rẽ chính trị hoặc
xã hội lớn sẽ nổ ra sau chiến tranh. Đáng chú ý hơn nữa là cách người Ukraine
đang nhìn nhận thể chế nhà nước của họ.
Hình : https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/02/Fpt97X0XsAM4tmw.png
Thiệt hại của
Nga cho đến 24/02/2023
Những quan điểm tích cực có thể xoay chuyển
theo hướng khác nếu chính quyền không thể giúp đất nước thoát khỏi sự suy yếu
nghiêm trọng hoặc nếu sự mệt mỏi vì chiến tranh bắt đầu tô màu cho nhận thức của
giới lãnh đạo. Hiện tại, giới xã hội dân sự Ukraine và các phương tiện truyền
thông độc lập bắt đầu bày tỏ lo ngại về sự nổi tiếng như cồn của Tổng thống
Zelensky, điều mà họ cho rằng có thể cản trở nền dân chủ và mở đường cho sự tập
trung quyền lực mới sau chiến tranh. Sau nhiều tháng lảng tránh các vấn đề gây
tranh cãi, người dân Ukraine lại bắt đầu chỉ trích chính phủ. Giới báo chí cầm
bút xoáy vào những vấn đề liên quan tham nhũng.
Bất luận thế nào, nếu Ukraine trở nên mạnh mẽ
hơn với tư cách là một quốc gia, thì họ đã làm được điều đó với cái giá phi thường.
Hiện gần một nửa dân số có người thân trực tiếp phục vụ trong quân đội hoặc cơ
quan thực thi pháp luật, và gần như mọi người đều biết ai đó đã chết trong chiến
tranh. Việc chấp nhận sống dưới làn mưa bom của Nga tự nó là một hình thức phản
kháng. Tuy nhiên, cũng phải nhấn mạnh rằng điều này luôn đòi hỏi sức mạnh và sự
gan góc, vốn có giới hạn.
Không thể nói liệu sự thống nhất và đoàn kết một
lòng và sự gắn bó ngày càng tăng giữa người dân và nhà nước có thể được duy trì
lâu dài hay không. Nhưng có một điều rõ rệt: Việc bộ máy tuyên truyền Nga nói về
cái gọi là rạn nứt trong xã hội Ukraine và sự kém hiệu quả của nhà nước Ukraine
như một cái cớ cho cuộc xâm lược để “giải phóng” đất nước Ukraine chính là sai
lầm tồi tệ nhất của Kremlin. Ukraine đã không sụp đổ. Công dân của họ thậm chí
đang nghĩ đến những việc cần làm để tái thiết đất nước.
No comments:
Post a Comment