December 8, 2016
Mẩu tin chỉ dài 137 mẫu tự của tổng thống tân cử
Donald Trump gởi qua Twitter sáng Thứ Ba, nói về dự án làm “một” máy bay Air
Force One trị giá hơn $4 tỷ, và đe họa hủy bỏ, có thể khiến các cổ đông của
Boeing thiệt $550 triệu vì ngay sau đó chứng khoán xuống 0.8% hay 86 cent mỗi cổ
phiếu.
Lời loan báo đe dọa hủy bỏ hợp đồng quá đắt, $4 tỷ để
làm hai chiếc máy bay Air Force One mới, dùng cho tổng thống, được coi là có mục
đích chính trị. Thật ra trong thời gian tranh cử ông Trump không nói đến vấn đề
này, vì có lẽ chưa từng biết việc tốn tiền ấy, nhưng bây giờ ông cần bày tỏ ý
kiến phản đối nhằm lấy lòng những người đã ủng hộ mình.
Có thể là sau này ông Trump muốn tiếp tục sử dụng
chiếc máy bay Boeing 757 riêng của mình. Tuy nhiên, Sở Mật Vụ (Secret Service)
và Bộ Quốc Phòng chắc chắn sẽ không đồng ý, vì Air Force One có một hệ thống
liên lạc đặc biệt và những trang bị tối mật khác, để trong khi di chuyển tổng
thống hoàn toàn đầy đủ điều kiện làm việc giống như ở Tòa Bạch Ốc.
Cho tới nay, Bộ Không Quân mới chỉ chấp thuận chương
trình làm hai chiếc Air Force One với giá $2.7 tỷ, và khi trả cho Boeing, họ sẽ
trả trong 10 năm, từ 2020 đến 2030.
Tuy nhiên, vì Air Force One không chỉ có chiếc máy
bay Boeing 747, mà còn nhiều thứ khác nữa, nên chi phí cho hai chiếc này có thể
lên đến $4 tỷ, tùy theo thị trường và các công ty hợp đồng với Boeing, chứ
Boeing không thể làm gì khác hơn được.
Boeing
cho biết, giá mỗi chiếc Boeing 747 chỉ có $380 triệu, chi phí còn lại là do phải đặt mua các thiết bị khác gắn cho máy bay,
bao gồm hệ thống phát hiện hỏa tiễn, hệ thống điện thoại, vô tuyến, Internet có
bảo đảm an ninh để tổng thống có thể sử dụng, để liên lạc với cấp dưới, hoặc chỉ
huy quân đội nếu có chiến tranh, cộng với hệ thống tiếp xăng trên bầu trời khi
Air Force One phải bay đoạn đường xa.
Hiện nay, có hai chiếc Air Force One, danh số theo
không quân là VC-25A, sơn màu xanh trắng với hàng chữ United States of America.
Khi chiếc nào có tổng thống ở trong đó thì được gọi là Air Force One, danh hiệu
bắt đầu sử dụng từ năm 1959 cho chiếc Lockheed “Super Constellation,” chở Tổng
Thống Dwight Eisenhower.
Khi ngành hàng không dân dụng bước vào kỷ nguyên phản
lực, Không Quân Mỹ mua một chiếc Boeing 707 (danh số quân sự C-137) để dùng cho
Tổng Thống John F. Kennedy từ năm 1962. Từ đó, chiếc máy bay đặc biệt này mới
được sơn màu xanh trắng và trở thành hình ảnh quen thuộc trên khắp thế giới.
Từ thập niên 1980, Boeing 707 được thay thế bằng hai
chiếc Boeing 747-200 (VC-25A) sử dụng cho các tổng thống từ Ronald Reagan đến
Barack Obama. Mặc dầu đã nhiều lần được cải tiến, đặc biệt là các trang bị
thông tin điện tử, nhưng sau hơn 30 năm máy bay được coi là quá cũ nên từ năm
2015 Bộ Quốc Phòng có kế hoạch thay thế.
Sau đó trong ngày, ông Trump tuyên bố với các phóng
viên tại Trump Tower “chương trình” Air Force One tốn hơn $4 tỷ là quá nhiều, rằng
ông muốn Boeing kiếm được nhiều tiền, nhưng không phải là tiền từ Air Force
One, và có lẽ ông sẽ cho hủy bỏ hợp đồng $4 tỷ vì giá đó là “vượt quá mức kiểm
soát.”
Phát ngôn viên Jason Miller của ông cho biết ông
Trump dự tính sẽ xét duyệt kỹ lưỡng ngân sách quốc phòng và tìm xem những gì có
thể tiết kiệm.
Ðáp lại lời phê bình ấy, phát ngôn viên Todd Blecher
của Boeing nói: “Chúng tôi trông đợi làm
việc với Không Quân Mỹ trong những giai đoạn sau để có thể cung cấp cho tổng thống
chiếc máy bay tốt nhất, xứng với giá trị của dân đóng thuế. Hiện nay, chúng tôi
mới chỉ đang thi hành hợp đồng $170 triệu để xác định những khả năng về chiếc
máy bay phức tạp ấy nhằm đáp ứng những đòi hỏi đặc biệt của vị tổng thống Mỹ.”
Bà Deborah Lee, bộ trưởng Không Quân, giải thích: “Boeing đã được chọn hồi Tháng Giêng, 2015,
không có nhiều cạnh tranh, vì Boeing 747-8 là kiểu duy nhất chế tạo tại Mỹ có thể
đáp ứng yêu cầu cho chiếc máy bay tổng thống và phù hợp với lợi ích chung của
quốc gia.” Bà nhấn mạnh là Ngũ Giác Ðài sẽ kiên định về sự chi tiêu thích hợp
cho những chương trình với giá cả hợp lý.
Một giới chức Bộ Quốc Phòng, yêu cầu không nêu danh
tánh vì không được phép thảo luận công khai về chương trình, nói là chiếc Air
Force One hiện nay đã cũ 30 năm và chiếc mới thay thế sẽ chỉ sử dụng được từ giữa
thập niên 2020. Theo ông, đến lúc đó, các phương tiện kỹ thuật trên chiếc máy
bay hiện nay khó có thể bảo trì để tiếp tục hoạt động tốt. Do đó sự trì hoãn
tìm máy bay thay thế sẽ đưa đến những trục trặc và khó khăn đáng kể.
Ngân sách $4 tỷ chế tạo hai chiếc Air Force One,
theo phân tích gia Todd Harrison của Trung Tâm Chiến Lược và Quốc Tế, bao gồm cả
phí tổn về nghiên cứu và phát triển.
Ông nói: “Tôi
nghĩ rằng tới khi ông Trump sử dụng chiếc Air Force One ông mới hiểu rằng vì
sao thay thế chiếc máy bay này tốn tiền đến thế.” Theo ông Harrison, “Air Force One là một trong những biểu tượng
về sức mạnh của nước Mỹ ở quốc nội và hải ngoại. Nó là một trạm chỉ huy bay và
trong trường hợp xảy ra chiến tranh nguyên tử, đó là vị trí mà quân đội bảo vệ
an toàn cho tổng thống.”
Trong thời gian tranh cử, ông Trump từng chỉ trích
Air Force One, nhưng theo một ý khác. Ông chống việc Tổng Thống Barack Obama
dùng máy bay này để đi vận động cho bà Hilary Clinton, tốn tiền của dân đóng
thuế.
Lập luận này của ông được nhiều người thiếu hiểu biết
tin tưởng.
Thật ra, theo Hiến Pháp, tổng thống đương nhiệm có
quyền tham dự vào cuộc bầu cử như tất cả mọi công dân bình thường. Cái khác là ở
chỗ, tổng thống không thể tự do hoạt động như mọi người mà luôn luôn phải được
bảo đảm an toàn và bất cứ lúc nào cũng có thể tiếp cận với tất cả những sự kiện
gì xảy ra trong nước hay khủng hoảng trên thế giới. Air Force One chính là Tòa
Bạch Ốc di động vậy. (HC, Ð.D.)
No comments:
Post a Comment