3-6-2015
Trong ngày 1/6 vừa qua, có một bản video ngắn với chủ
đề về trẻ em miển Tây Việt Nam được âm thầm đưa lên các trang mạng. Bản video
chỉ có 4 phút nhưng đã nhanh chóng tạo nên một niềm xúc động khó tả cho nhiều
người. Chỉ trong vài ngày “Thì sông cứ chảy” – tên của video này – thu hút một
lượng lớn khán giả vào xem. Bản upload chỉ riêng một trang trên facebook đã leo
đến gần con số một triệu người vào theo dõi.
VIDEO
:
Down
The Stream (Thì sông cứ chảy)
Phim rất ngắn, và chỉ có những hình ảnh mô tả lướt
qua đời sống của những gia đình nghèo, sống trên sông nước tại Long Xuyên – hay
với cái nhìn rộng hơn ngụ ý, là dành cho cả miền Tây đất Việt giàu có, sảng
khoái nhưng phải đội nghịch cảnh và nghèo nàn. Xem video, người ta có thể cảm
nhận rằng những người thực hiện có thể đã bỏ ra không ít hơn 4 tháng để suy
nghĩ và thực hiện hoàn tất 4 phút phim này. Được biết người viết kịch bản là
Mai Huyền Chi, và quay phim là Tạ Nguyên Hiệp, những người có tay nghề thật chắc
và tâm huyết thật đáng trân trọng. Hãng phim sản xuất và phát hành cũng rất
quen thuộc: công ty Chánh Phương.
“Thì sông cứ chảy” nói về những đứa trẻ nghèo sống
cuộc đời lang bạt cùng cha mẹ mình trên sông nước. Chúng không có khai sinh,
không có giấy tờ cư trú, không có cơ hội đến trường, và chỉ có thể ước mơ loanh
quanh với số phận cùnG quẩn của mình. “Con muốn được đi học”, “Con muốn làm ra
tiền trả nợ cho cha mẹ”, “con muốn lấy chồng”… những đứa nhỏ hồn nhiên không
còn cánh cửa nào khác để nhìn thấy tương lai to lớn hơn. Cuộc đời mòn mỏi bên
tiếng mái chèo, tiếng máy đuôi tôm và tiếng nước vỗ. Những đứa trẻ của Việt Nam
tương lai đó, đành để phận mình trôi theo dòng nước chảy.
Một trong những bình luận cho video này, có lời thảng
thốt vang lên “Cuộc đời bèo dạt mây trôi như vậy, những đứa nhỏ đó đi về đâu?”.
Câu hỏi đó, không có ai trong chúng ta có thể trả lời được vào lúc này, mà cả
cha ông Việt xa xưa cũng đã bất lực khi đã khéo dùng chữ “bèo dạt mây trôi” –
chứ không là “bèo trôi mây dạt”, như đúng với hình tượng của nó. Bởi sự hoán vị
ngôn ngữ đó chỉ để nói lên một điều là sự vô định của những cuộc đời. Sự vô định
như tiếng chuông chiều buồn bã, đóng vào ngày Quốc tế Thiếu nhi một vết khắc
đau nhói trong trái tim của bất cứ ai còn một chút yêu thương với quê hương
mình.
Vết khắc rướm máu đó, nhắc người Việt trưởng thành
hôm nay phải nhớ rằng sau lưng mình, con cháu dòng giống Việt đang vật vã lớn
lên – có thể trong khốn khó, và cả trong đầy đủ. Phát triển và giàu có chỉ là một
vẻ ngoài tạm thời, nhưng trái tim của những đứa trẻ có nguyên vẹn với phần hồn
nhiên và tử tế hay không trong thời đại này lại là một điều khác. Bản báo cáo
mang tên Children in Vietnam của Unicef, mục Finding the children left behind
(tạm dịch: Những đứa trẻ bị bỏ lại phía sau) ghi rằng “Tình trạng nghèo khó của trẻ em tại Việt Nam hiện nay phổ biến hơn so với
thống kê nghèo truyền thống của Nhà nước cho biết. Chính phủ đã không thể nói
rõ được được việc đáp ứng nhu cầu cơ bản của trẻ em đang được thực hiện ra sao…
tình trạng di cư và bất ổn của các gia đình Việt Nam còn đang dẫn đến nguy cơ
trẻ em bị lạm dụng, bóc lột, bạo hành và bỏ phế”.
Ví dụ khác không xa, ngoài nghèo đói và bất ổn gia
đình, là trường hợp của em Đỗ
Quang Thiện, học sinh bị bắt giam ở thành phố Ban Mê Thuột, và chịu hơn
50 ngày tù oan ức, chỉ vì “lỡ” giúp đỡ một người không quen biết bị tai nạn
trên đường. Câu chuyện của Thiện vẽ nên một bức tranh hoàn thiện về xã hội hôm
nay, khi toàn bộ Cơ quan công an, Viện kiểm sát, chính quyền địa phương… lạnh
lùng nhảy múa, nhịp nhàng trên sự vô tội của người khác, thậm chí còn vẽ ra những
bản giám định giả vô lương tâm, cho là Thiện đã gây án. Bộ mặt xã hội nghe như
chỉ đang lấp lánh thành tích, tiếng cụng ly bia và cười nói thắt chặt quan hệ,
chôn lấp đi tiếng khóc và nỗi đau của con người.
Cũng may là Thiện được gia đình ban tặng một niềm
tin. Khi bước ra khỏi nhà tù và được mọi người hỏi vui rằng đã “tởn” chưa với
lòng tử tế, Thiện nói rằng nếu gặp người bị nạn, em sẽ lại giúp đỡ, bất chấp nỗi
ám ảnh tù tội của Nhà nước đã ký thác cho em đến hết cuộc đời. Có thể đã có ai
đó rơi nước mắt khi biết được câu trả lời này của Thiện, câu trả lời hiền lương
đã giúp con người chợt nhẹ nhõm, và tin rằng ngày mai, cuộc sống sẽ khác.
Niềm tin là điều thật mong manh nhưng cao quý. Đánh
mất nó, một đất nước sẽ chìm vào hỗn loạn và sụp đổ. Có một câu chuyện cười về
niềm tin được ghi lại trong thời kỳ Ba Lan còn là một nước Cộng sản, trước năm
1990, kể như sau: Để giờ học môn Sinh vật gần gũi hơn, Nhà nước Cộng sản Ba Lan
quyết định cho bơm hơi hình một con voi (Ba Lan không có voi) để học sinh được
nhìn thấy, sờ mó. Con voi bơm hơi được cột vào cọc đóng dưới đất cho các trường
học đến tham quan. Một ngày nọ, mưa bão khiến voi bị tuột dây và bay đi mất,
nhưng không ai chịu trách nhiệm giải thích về chuyện con voi biết bay. Tất cả học
trò sau đó đều bàng hoàng kinh ngạc vì chuyện voi biết bay, mà vốn chưa bao giờ
được nhắc đến trong sách giáo khoa. Chuyện kể kết luận rằng “Từ đó ở Ba Lan, tất
cả thiếu niên nam trở thành trộm cắp, hút ma túy, còn thiếu niên nữ thì làm gái
gọi và buôn lậu, đơn giản vì chúng bị mất niềm tin khi khám phá mình đã bị lừa
dối”.
Như vậy đó, cuộc đời như sông cứ chảy, nhưng số phận
con người thì cứ trôi, và về phương nào ở ngày mai thì do chính người lớn thế hệ
hôm nay đã lèo lái ra sao. Con người có thể đi qua biển động với niềm tin như cậu
bé trong Life of Pie, nhưng có thể chết gục ở bờ ao cạn chỉ vì không còn hy vọng
vào xã hội mình đang sống.
No comments:
Post a Comment